Azərbaycan savaşı

Yüz yaşa, professor Şirməmməd Hüseynov!

II

Başlanğıcı ötən sayımızda

Məhəmməd Əmin Rəsulzadədən bu günə ÇAĞIRIŞ

İslam dininin ümmətçiliyilə, Rusiya İmperiyasının 200 ildə yeritdiyi ulusustu ruslaşdırma politikaları tarixdə böyük uyqarlıqlar, dövlətlər yaratmış Azərbaycan türklərinin ulus adını dolaşdırmışdır. Rusiya İmperiyasının Azərbaycanı bölən strateqləri Azərbaycan türklərinə tatar adı qoymuş, ulusal kimliyini unudan insanlar özlərinə müsəlman demiş, AZƏRİ, TÜRKAZƏR kimi anlamsız yanlışlar uydurulmuşdur. İllər keçdikcə bir sıra aydınlarımız bu tarixi yanlışı düzəltməyə çalışsalar da siyasi ağalıqda olmadıqlarından istəklərinə çatmamışlar.

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi aydınların gücü ilə 1992-ci il dekabrın 22-də Azərbaycan Respublikasının sayca ən böyük ulusunun tarixi Türk adını özünə qaytardı. Bu, Azərbaycan, Türk tarixində çox böyük özünütanıma, özünütanıtma, özünü doğrulama olayı idi. Ancaq 1993-cu ildə Rusiya dövlətinin yardımı, satqınlarımızın əlilə dövlət çevrilişi edib siyasi ağalığı ələ keçirmiş, “köhnə komunistlər” 1995-ci ildə özlərinin yetirdiyi 2-3 dönük, satqın, qabyalayan “xalq şairi”, “xalq yazıçısı”nın züyçülüyündə Azərbaycan Respublikasının böyük Türk ulusunun adını dəyişib azərbaycanlı etdilər. Bu, Azərbaycan türklərinə edilmiş bağışlanmaz dönüklük, satqınlıqdır!

Acınacaqlı nədir? Azərbaycanın 9,5 milyon yaşayanının 9 milyonu türkdür. Təkcə bir köydə yaşayan Qafqaz köklü etnik qrup azərbaycanlı adından yararlanır, sorulanda, gərəkəndə isə kəsinliklə özünün etnik adını deyir, yazdırır. Bu yurdun yükünün yüzdə 99-nu çiynində daşıyan ulusun isə özünün Türk adını demək hüququ yoxdur! Türk özünə MƏN TÜRKƏM, deyəməz! Bu uluslararası hüququn özünüanlama, özünüdoğrulama, özünütanıtma, ilkələrinə tərsdir. Biz bu yanlışı uzatmadan, kəsinliklə düzəltməliyik!

Azərbaycan Respublikasının bütün yurddaşları siyasi ulustək azərbaycanlıdır, etnik anlamda isə türk, rus, ukraynalı, gürcü, erməni, yəhudi, ləzgi, avar, saxur, buduq, qrız, kürd, lak, ingiloy-dur.

Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin “Əsərləri”nin I-IV cildlərindəki yazılarda Qfqazda barışa, birgəyaşayışa çağırış vardır. Ancaq erməni politikanlarının, daşnaklarının etdiklərinə, törətdiklərinə gözdən qaçırmadan incə, açıq qınaq, ələşdiri də görünür. Ulus ideoloqu Gürcü ulusuna çox sayğı ilə yanaşıb onlara “nəcib [soylu] gürcü ulusu” demiş, “Iqbal”ın 1915-ci il 28 yanvar sayında gürcü şairi Akaki Seretelinin ölümünə Ağı yazmışdır. “İqbal” qəzeti fevralın 11-də çıxan sayında başda Əlimərdan bəy Topçubaşı olmaqla seçkin Türk aydınlarının Akaki Seretelinin Tiflisdə basdırılmasına qatıldığını, Məhəmməd Əmin bəyin də bu yas törənində çıxış etdiyini yazmışdır.

Məhəmməd Əmin bəy Rus Ordusunun tutduğu Kars-Ərdahanın Rus general-qubernatoru Zuyevin Bildirişindəki “xristian yaşayanların qanmazlarının törətdiyi qırğınlar” da soyqırıma uğramışlara yardım üçün pul toplayanların əməyinin oyadıcılığını, birləşdiriciliyini dəyərləndirərək yazır: “Əllərinə cübbə alıb qəpik-qəpik para toplayanlar arasında olanlardan Ağamusa Nağıyev, İsmayıl bəy Səfərəlibəyov, Liza xanım Muxtarova, Tamara xanım Əsədullayeva kimi milyonerlər, miyloner xanımları özləri istəsələr bir gündə toplanacaq paradan bir-iki qat çox verə bilərlər. Ancaq o yolla verəcəkləri minlərin belə yığdıqları kimi mənəvi dəyəri olmazdı” (3-cü c. 160-cı s.).

Sayğılı oxucular, dünyada “böyük politikalar” yeridilir. Azərbaycanda da biriləri öz qarınları, çıxarları üçün bunlara yardımçı olur. Rusiya İmperiyası 200 ildir Erməni ulusunu politikasının kiçik oyunçusuna çevirmişdir. Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin 1918-ci il yanvarın 19-da “Açıq söz” qəzetində yayımladığı bəlgəni oxucuların çoxu bilmir. Buna görə də onun bir çox yerini bu yazıda verib daha dərindən düşünməyinizi, orada-burada “konfrans” keçirib “biz erməni öldürmüşük”, deyib... göz yaşı tökən... Solmaz Tohidi kimi agent tarixcikciklərin, “deyirəm, sözlərimi oğurlayırlar” kimi anlamsız düşünən hüquqcuqların, filosofcuqların kimliyini anlamağınızı istəyirik.

-2013-ci il aprelin 22-də AMEA FSHI-də keçirilmiş bir “konfrans”da olanlardan -2014-cü il aprelin 24-də qondarma “24 aprel-erməni soyqırımı” qabağı ayrıca danışacağıq. İndi isə Məhəmməd Əmin bəyin “Türkiyə Ermənistanı həqqində əmrnam” yazısından son abzası veririk: “Petroqrad Xalq Komisarları Soveti Erməni ulusunafəhlə-kəndli ağalığının Rusiyanın Türkiyə topraqlarını özünə qatmaq hüququnu sürdürdüyünü, Erməni ulusunun bağımsızlığının bildirilməsinə kimi özünüyönətim haqqını doğruladığını bildirir. XKS bu hüququn işə keçirilməsi üçün Erməni ulusunun baxışını özgürcə bilməkdən ötrü son dərəcə önəmli bir çox ağalıq yardımı gərəkdirir. XKS bu kimi yardımlardan aşağıdakıları sayır:

1) Əskərlərin Türkiyə Ermənistanından çıxarılması, orada yubatmadan Erməni Ordusunun yaradılması.

2) Qaçqınların, eləcə də çeşidli ölkələrə dağılmış Erməni köçkünlərinin sorunsuz Türkiyə Ermənistanına qayıtmaları.

3) Savaşçağında Türkiyə yetkililərinin zorla ölkə içərilərinə köçürdüyü ermənilərin öz yerlərinə sorunsuz qaytarılması. XKS Türkiyə yetkililərilə olacaq danışıqlarda onlardan bilgi alacaqdır.

4) Türkiyə Ermənistanında demokratik əsaslarda seçilmiş Erməni Ulusal Şurası kimi keçici, ulusal bir yönətimin yaradılması.

Qafqaz işləri üzrə Olanüstükeçid komisarı Stepan Şaumyan 2-3-cü düzüklərin uyğulanması üçün Türkiyə Ermənistanı yaşayanlarına bütün yardımda bulunsun, eləcə də əsgərləri Türkiyə Ermənistanından çıxarmaq sürəsini, yönünü bəlirləmək üçün qarışıq bir komisiya yaradılmasına başlasın" [IVc., 433-cu s.].

Bu göstərişlərdən, alınan yaraq-yardımdan sonra Rus-erməni-sovet ordusu 3 ay sonra Bakıda, Şamaxıda, Qubada, Qarabağda, Zəngəzurda, Azərbaycanın demək olar bütün bölgələrində, Güney Azərbaycanda, Andadoluda türk-müsəlmanların soyqırımına başladılar.

Ermənilərin Rus Ordusunun tumanı altında gizlənmiş, Qars, İqdır, Ərdahan, Ərzurumda “xristian yaşayanlarının qanmazlarının törətdiyi qırğınlar” indi çoxlarına bəllidir. Ulus qorucusu Məhəmməd Əmin Rəsulzadə I-IV cildlərdəki yazılarında bu soyqırımdan dönmədən yazmışdır.

Ermənilərin türkləri öldürdüyü indi az-çox bəllidir. Ermənilər türklərlə birlikdə Qafqazın baş yönəticisi Voronsov-Daşkovun “vəhşi xalq” deyib aşağıladığı kürdləri də ucdantutma qırmışlar. III cilddə Məhəmməd Əmin bəyin bu qırğınlardan danışan, 4 sırasını senzorun kəsdiyi “Zavallı kürdlər” yazısı vardır. Ərəb sözü zavallı Türk dilindən pis, ən kötü, ən yazıq, ən acınacaqlı, ən ağır, ən ağlar, ən qara gün deməkdir.

Məhəmməd Əmin Rəsulzadə qocalıb əldən düşmüş Osmanlı dövlətini dağıdıb dünyada yeni politik düzən yaratmağa çalışan Rus-erməni, eləcə də Batılı güclərin bilə-bilə, yanlış olaraq işlətdiyi, bizim “yarımrus tarixcikciklər”ə cavab verib yazır: “Bu qorxunc şeylərə uğrayan yalnız Ermənistanmıdır? Bu cəhənnəm içində yanan yalnız ermnilərmidir? Bu qanlar içində boğulan yalnız Hayastanmıdır? [Stan Türk sözüdür, ölkə, yurd, yaşayış yeri anlamındadır - Türkmənistan-Türkmən ölkəsi, Qazaxıstan-Qazax ölkəsi. Burada yaşayış yeri anlamındadır. Sonrakı cümlədə sözün siyasi yox, yaşayış yeri anlamında olduğunu göstərir. Sovet dönəmində STANıFars dilinin şəkilçisi adlandırıblar. Gerçək tarixdə isə XX yüzilədək Ermənistan dövləti olmayıb. Böyük geopolitik düşüncəli Məhəmməd Əmin bəy də Ulu Osmanlı dövləti dura-dura onun bir bölgəsinə Ermənistan deməyin, yazmağın elmə, uluslararası hüquqa tərs bir addım olduğunu gözə çarpdırır] İndiki... Ermənistan eləcə də Kürdüstandır. Buna görə Ermənistan nə çəkmişsə Kürdüstan da çəkmişdir. Sözsüz, qulaqları erməni ah-vayları ilə dolan oxucu kürdün qırğınına inanmayacaqdır. Çünki kürdü başqa dürlü bəlləmiş, kürd deyincə çapovulçu bir yırtıcı düşünmüşdür. Kürd yıxar, dağıdar, aparar. Ağıllarda böylə bir üzlə öyülənkəsin böyük qırğınlara uğradığına kim inanar?.. Kürd qırğını isə bir gerçəkdir. Kürd bədbəxtdir! Yazıqdır! Ən qorxulu yazıqlığı isə yazıqlığının örtülü qalmasıdır. ”Bu savaşda ermənilər qırğına uğramışlarsa, kürdlər onlardan az bəla çəkməmişlər". Bu sözləri biz yox, Kürd zülmündən dad-fəryadı göylərə çıxan erməni qəzeti yazır.

“Erməni qaçqınlarına milyonlar sərf olunur. Buna sözümüz yox. Onlar RUSIYA SIYASƏTININ QURBANLARIDIRLAR. Osmanlıdan ələ keçirilmiş, sayları 200 000-ə varan yerli müsəlmanlara (türk, kürd) işlədilmək üçün buçağadək ancaq 400 min rubl buraxılmış. O da ancaq buraxılmış. Buraxılan bu paralar bugunə kimi işlədilməyib, tərpənməz qalmışdır. İşlədilsə də bundan kürdələrə bir pay yoxdur (3-cü c., 561-562-ci s.).

“Qoyun dərisinə girmiş qurdlara” züy tutub göz yaşı tökən alimcikciklər bunu anlamalıdırlar!

Kitablardakı “Qurama” adlı yazılar ədəbi, siyasi yaradıcılıq yollarının birləşdirilməsindən yaradılmış gözəl siyasi publisistika örnəkləridir.

Məhəmməd Əmin Rəsulzadə yazılarının birində o çağlar qadınlara islam dini düşüncəsindən gəlmə yanlış, geriçi, tutucu baxışı qamçılayaraq yəhudilərin uluslaşma çalışmalarını örnək göstərir, “Novruz” yazısında allahdan dünya savaşının yaxşı sonucu kimi ulusunu ÖZÜNÜ TANIMIŞ görməyi diləyir.

Məhəmməd Əmin bəy 1917-ci il mayın 19-da, “Açıq söz”ün 477-ci sayında yazırdı: “Ulusumuz yarın bir qırğına uğrasa, nədəni qadınlardır, qadınların oxumamışlığıdır. Türk oğul-qızı yarın iti, çoxiti addımlarla böyük yüksəlişə, uyqarlığa ilərilərsə, yenə nədən qadınlardır, onlardakı oxumaqsevərlikdir. Ulusal-kültür işlərimizdə hərhankı soruna baxsaq - əmin olmalı, - ilk baxışda, ilk addımda analarımızı görəcəyik. Onunçün hər şeydən qabaq qadın sorununa, egitiminə, qadın oxumasına baxmalı, xanım qızlarımızı ürəkdən, davamlı, sarsılmaz bir çalışma iləoxumağa, yüksəlişə doğru yönəltməli, yüksəltməli, özgürlük günəşindən içmələrinə ardıcıl çalışmaq gərəkdir!” (IV c., 165-ci s.).

Rusiyanın yerli özərklik, federasiya yolu ilə yönətilməsinini ilk deyən, onu durmadan savunanların oncülü Məhəmməd Əmin Rəsulzadə “Qəflət [bilgisizlik, geridə qalmaq] zamanı [çağı] deyil!” yazısında Rusiya İmperiyasında üçüncü dərəcəli ulus olan Azərbaycan türklərinin 1905-ci il devrimindən sonra başlanan seçkilərə getməməsindən yaranacaq pislikləri gözə çarpdırıb deyirdi: “Bu seçkilərdə arvadlarınızın seçkiyə qatılmalarını kəsinliklə istəməlisiniz. ”Biz Bakıda yaşayanın çoxu olsaq da, indiki yerli seçkisi yolu ilə azlıqda qalmağımızın qorxusu vardır. Arvadlarımız da qatılmazsa, onda səsimiz heçə enəcək, bundan sonra yerli komitələrində, eləcə də şəhər yönətimində çoxluq yox, azdan da az düzəyində qalacağıq" (IV c.,160-cı s.).

SAYĞILI YURDDAŞ, ulus ideoloqu Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1906-cı il oktyabrın 17-də “İrşad” qəzetinin [Doğruyolgöstərən] 245-ci sayında: “Bütün uluslar Elçi göndərəndə onun nə əqidədə, nə yolda işlədiklərini bilib seçdilərsə, biz əlli iki min hiylə, fırıldaq qurub öz aşnamızı, dostumuzu ”millət necə tarac olur olsun, nə işim var", deyib Elçi etməyə çalışdıq. “Ulus elçisi seçəndə onun yetənəyinə, bacarığına, əqidəsinə, tutduğu yola baxmadıq. Qanmadıq: illər uzunu bizim qanımızı soran ”başçılar, ağalar" bizə başçı deyillər, bizim həqiqi başçımız özümüzük, camaatdan böyük güc, heç bir şey yoxdur", - deyib bugünümüzə də acıyırdı.

Yetmiş illik Rus-erməni-sovet-mason bolşefaşizmi illərində Azərbaycanda seçki oyunu “sənli də olar, sənsiz də” ilkəsilə oynanırdı. Son 20 ildə “köhnə komunistlər”in törəmələrinin Azərbaycan Respublikasında demokratiya adı altında keçirdiyi seçki oyununa isə ad qoymaq çətindir. Demokratik ölkələrdə Ağalığın borcunun biri də topluma seçki kültürü yaymaq, onu seçkilərə öyrətmək, alışdırmaqdır. Ancaq ötən illərdə Azərbaycan Respublikası Ağalığının keçirdiyi saxta seçkilər toplumdakı kiçik seçki kültürünü də heçə endirdi.

***

[Kitablardan alıntılardakı bir sıra ərəb sözləri uyğun Türk sözlərilə dəyişdirilmiş, dilçilərin ağızdolusu ƏDAT ? dediyi, Türk dilində anlamı, dəyəri, yazıda yeri olmayan, gözəl dilin quruluşunu pozan Hətta, FƏQƏT, ƏLBƏTTƏ, ƏCƏBA, MƏHZ, HALBUKI, HƏRÇƏNDİ, SADƏCƏ, ZATƏN - sözləri, eləcə də gərəksiz VƏ, Kİ bağlayıcıları atılmış, ikisəsli gəlmə sözlər bir səslə yazılmış, bir yerdə mətnə düz ayrıcda soylu sözü artırımışdır].

Yadigar Türkel

Azadlıq.- 2013.- 18 oktyabr.- S.13.