Tabutuna sığışmayan kəşfiyyatçı…

Talış kəndində şəhid olan Dilsuz

Bu il aprelin ilk gecələri... Gör neçə ailəyə kədər, qəm qüssə və qürur gətirdi. 4 gecə dünyanın gözləri Azərbaycana dikildi, 4 gecə 7-dən-77-yə hər kəsin qulağı səsdə oldu, qəlbi nigaran döyündü. Dünyanın hər yerində yaşayan azərbaycanlılar, azərbaycansevənlər diplomatik korpuslarımızın qarşısına gəlib, CAN Azərbaycanın müqəddəs döyüşlərində iştirak etmək arzusunda olduqlarını bildirdilər.

Tarixi torpaqlarımızda səngər quran ermənilər o gecə bir daha atəşkəsi pozaraq, guya əsgərlərimizi qorxutmaq istədilər. Vətəni azad etmək arzusunda alışıb-yanan igid əsgərlərimizin tükənmiş səbrini daha kimsə basa bilmədi. Milli Ordunun sərkərdəsi general-polkovnik Zakir Həsənovun rəhbərliyi ilə hesablanmış taktika ilə hücuma keçən əsgərlərimiz bizə QƏLƏBƏ sevincini yaşatdılar. 4 günün içərisində düşmən tapdağı altında olan torpaqlarımızın kiçik bir hissəsini erməni qəsbkarlarından təmizlədilər.

Döyüşlərdə itki də olur, şəhid də. Bu QALİBİYYƏT döyüşlərində Vətənimizin itkiləri də oldu. Son hərbi əməlliyyatlarda şəhid olmuş kəşfiyyatçımız haqda yazını təqdim edirik .

Bir bəxti kəm ana..

Bayraqlara bükülmüş tabutları analar, bacılar harayla, göz yaşı ilə qarşılayar. Bu həmişə belə olub. Aprel şəhidlərimizdən biri də 26 yaşlı Dilsuz Qarayev idi. O, Ağcabədi rayonunun Hindarx qəsəsində ana babasının evində böyümüşdü. Anası Cəvahir xanım deyir ki, oğlunu çox əziyyətlə böyüdüb. Oğlu haqqında soruşanda, əvvəlcə özünün sınıq taleyindən danışdı:

- Bütün qızlar kimi ailə həyatı quranda elə bilirdim ki, xoşbəxt olacam. Gəlin getdiyim evdə ayımı-günümü qaraya döndərdilər. Ər evində gördüyüm əzablara tab gətirə bilmədim. Axırda rəhmətlik atam mənə sahib çıxdı. İki oğlumu ər evində qoydum, 40-ı çıxmamış körpə Dilsuz balamı və əzab-əziyyətdə yanmış canımı götürüb ata evinə qayıtdım. Çətin zamanlar idi. Müharibə başladı. Atamın 7 övladı var idi. Ailəmizə aid olan torpaq sahəsində əkin-biçin işlərində atama kömək etdim ki, ailəyə yük olmayım. Atamın, qardaşlarımın köməyi ilə balamı böyütdük. Oğlum həm ailəmizin, həm kəndimizin əziz-xələfi oldu. Abrı-həyası, davranışı ilə hamıya nümunə idi. Əsgərliyə gedib qayıdandan sonra, atasınnı evində qalan 2 qardaşı ilə də mütəmadi görüşməyə başladı. Böyük oğlan idi, artıq öz yolunu müəyyən edə bilirdi. Onu böyüdənə qədər kimsəyə boyun əymədim. Ər evim kəndimizin o biri başında olsa da, o qapıdan çıxandan sonra, bir də yolumu onlar tərəfdən salmadım. Gördüklərim, çəkdiklərim mənə bəs edirdi. Yaman günlərim ötdü getdi. Oğlumla bəxtəvər idik. Balama 2013-cü ilin aprelin 17-də toy çaldırdıq. Toyunun xərc-xəracını da özü çəkmişdi.

Danışdıqca yanır, odlanır Cəvahir bacı. Heç sakitləşdirmək də olmur. Deyir Allahın altında kar, kor olaydı, balasını tabutda görməyəydi, bu xəbəri eşitməyəydi. Nə qədər toxtaqlıq versələr də, sakitləşmir...

- Məni yaxşı başa düşün, onu zəhmətlə böyütmüşəm. O biri iki oğluma oğul deməyə qoymayıblar. Heç indən sonra da deməyəcəm. Onlar mənim qardaşlarımdırlar daha. Mənim balam Dilsuz idi. Dilimi ağzımda yandırdı.

“Ala gözlüm səndən ayrı gecələr...”

İgid Vətən oğlu Dilsuz Qarayev 7 il idi ki, hərbi hissədə qulluq edirdi. Kəşfiyyatçı olduğundan sirrindən-sözündən, hara gedib-gəlməsindən kimsənin xəbəri yox idi. Lakin haraya getsə, hansı təlimdə olsa, hansı tapşırığı yerinə yetirsə də, evinə salamat qayıdardı.

Xanımı Röya deyir ki, hərdən çəkmələri ya da ki, paltarları palçıqlı olurdu. İki il idi ki, Sumqayıtda 47-ci məhəllədə ev də almışdılar. Dilsuz anası ilə həyat yoldaşını da aparıb təzə evində şad-xürrəm, xoşbəxt arzularla yaşayırdı.

Qəlbinin ilk ovu Röyanı yamanca sevirdi. Röya... baxışında-duruşunda bir maral hürkəkliyi var. O qədər gözəl, o qədər pakizə bir gəlindir ki, ağzını açıb danışanda elə bil ki, bir bulaqdan sakit sular axır. Nə xoşbəxtdir o ocaq ki, belə gəlini var. Lakin...

Toy şamı sonacan yanmayan gəlin,

Əlinin hənası solmayan gəlin,

İndi o gəlini görməyə gəlin,

Onun taleyində yandı o gecə.

Xonçalar yol açdı qəbristanlığa,

Ağlamaq öyrətdik yanan şamlara.

“Şəhid” adı verdik o qurbanlara,

Tufandı o gecə, qandı o gecə

(Aida Eyvazlı HÜRUFİ)

Qara örpəkli gəlin Röyadan Dilsuzla necə tanış olduqlarını soruşdum. Utana-utana bir mənə baxdı, bir otaqda oturan qohumlarına... Sonra cingiltilivə həyalı bir səslə dilləndi:

- Əsgər getməzdən bir gün qabaq 2 yanvar 2009-cu ildə Sərdar baba ilə bizə gəldilər. Həmin gecə evlərinə qayıdandan sonra mənə telefonla mesaj yazdı ki, əsgərlikdən gələnə kimi onu gözləyim. Gözlədim. Gəldi... 2013-cü ilin aprel ayının 17-də toyumuz oldu. Çox xöşbəxt yaşayırdıq. Heç yerə tək getmirdim. Onun işdən gəlməyini gözləyirdim ki, bazarlığa birlikdə gedək. Hərdən narahat olurdum ki, bizim uşağımız yoxdur. Deyirdi ki, “sən elə mənim uşağımsan...”. Heç vaxt bu haqda mənə bir kəlmə də incik söz demədi. Sonuncu dəfə 27 martda zəng vurdu ki, “hazırlaş gəlib səni gəzməyə aparacam”. Günorta gəldi. Günün ikinci yarısı apardı məni Bakıda Dənizkənarı bulvarda xeyli gəzdik, dolandıq, gülüb-danışdıq. İndi fikirləşirəm ki, ayrılığı gözünə alaraq, gümanlar içərisində məni gəzməyə aparıb. Mənimlə gülə-gülə danışırdı, ürəyində isə bəlkə də ayrılıq xiffəti çəkirmiş.

Tez-tez onunla Şəhidlər Xiyababnına baş çəkərdik. Orada uyuyan cavanların şəklini başdaşında görəndə həmişə məni ağlamaq tutardı. Dilsuz deyirdi ki, “ağlama, şəhidflik böyük şərəfdir. Şəhidlər üçün ağlamazlar”. Elə bil ürəyinə dammışdı. Bu il mart bayramlarının hamısında məni gəzməyə apardı. Ancaq şirin xatirələri qalıb indi.

28 martda gedəndə dedi ki, aprelin 4-ü qayıdacaq. Hələ cəbhə bölgəsində narahatçılıq olanda da telefonıa zəng edib, deyirdi ki, narahat olmayaq.

Aprelin 1, 2, 3-də onunla əlaqə saxladıq. Lakin aprelin 3-ü axşam saat 6-da həlak olub. Həmişə düşmən qabağına gedib, uğurlu əməliyyatlar keçirib. Onun nə qədər fəxri fərmanları, medalları var. Təlim keçdikləri hərbi hissəyə ali qonaqlar gələndə onları həmişə on sıraya düzərdilər. Bütün döyüşlərdə, əməliyyatlarda fərqlənirdi. Bu yaxınlarda da Müdafiə Nazirliyindən mükafat olaraq bizə böyük televizor hədiyyə etdilər. Bir ay bundan əvvəl isə Müdafiə Nazirliyi hərbi hissə daxilində bizə xidməti ev də vermişdi. Guya ki, mart ayının 28-də oraya köçəcəkdik. O isə həmin gün təlimə getmək adı ilə bizdən ayrıldı...

Röya ilə Dilsuzun toy şəkillərinə baxıram. Bərli-bəzəkli Röyanın xoşbəxt günündən yadigar şəkillər... Və diqqətimi şəkillərdən ayırıb, indi büründüyü qara örpəklə müqayisə etmək istəyirəm. O bəyaz paltarlardakı şəklində gözləri nə qədər sevinclidirsə, indiki qara örpəkli durumunda, o məsum çöhrəsində bir o qədər kədər var... Mən uşaq olanda anam deyərdi ki, iki sevgili bir-birini çox sevəndə, Tanrı onları tez ayırır.

Cəvahir ananın ah-naləsi adamın ürəyini dağlayır, onu incitməmək üçün söhbətimi tez yekunlaşdırmaq istəyirəm. Halallaşıb həyətdəki kişilərin yanına gedirəm. Qulaqlarımda isə Cəvahir ananın naləsi var: “Məni dağlara, daşlara salan balam” -deyib, yalquzaq kimi ulayır...

“Balamın gəzdiyi yerlərə qaçacam..., o torpağa tapşırmışam balamı, bəlkə nəfəs verə, oyadıb gətirəcək. Torpaq etibarsız olmur axı...”.

...Böyük oğlu Pərviz Qarayev də indi anasının yanından əl çəkmir. İstəyir ki, anası başını onun çiyninə qoysun. Bir azca yanan ürəyinə su çiləyə bilsin. Qardaşlar daha çox qardaş paylarını itirəndə arxasız olurlar. Pərviz deyir ki, ondan kiçik olsa da hamısı ona güvənirmiş:

“Bir tikəsini tək yemirdi. 5 yaşlı oğlum Nəbi onun yolunu elə həvəslə gözləyirdi ki... Bimirəm, necə aldadım indi uşağı...”.

Mərd babanın igid nəvəsi

Anası Cəvahirin dayısı Abbas Rüstəmovun söhbətlərindən məlum oldu ki, Ağcabədinin Hindarx kəndinin 10 min əhalisi var. Bundan əvvəlki döyüşlərdə 20 şəhid verib o kənd. O şəhidlərdən 13-nün tabutu bir gecədə gətirilib kəndə. Bu hadisələr müharibənin əvvəllərində olub. İgidlik və qəhrəmanlıqla şəhid olanlar arasında Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Etibar İsmayılov və cəbhədə şücaət göstərən Qaraş Əliyev də var. Qaraş Əliyevlə Dilsuz Qarayev xalaoğludurlar. İndi Hindarx kəndindəki 3 nömrəli orta məktəb də Qaraş Əliyein adını daşıyır.

26 yaşlı kəşfiyyatçı Dilsuz Qarayev də son döyüşlərimizdə qəhrəmanlıq göstərib, Tərtərin Talış kəndində rekaşet atəşə tuş gəlib.

Abbas kişinin dedikləri:

“Son nəfəsinə qədər düşmənin bir neçəsini cəhənnəmə vasil edə bilib. Kəndimiz, elimiz-obamız, ailəsi üçün böyük itkidir”.

Abbas kişi onu da əlavə etdi ki, Dilsuzun ana babası Sərhəd Hacıyev çox igid və mərd kişi idi.

“Bizim kənd, el-oba boyda hörməti var idi. Bu uşağı da babası tərbiyə etmişdi. Onu özü kimi böyütmüşdü. Ötən il sentyabrın 27-də dünyasını dəyişdi. Yaxşı ki, nəvəsinin tabutunu görmədi”.

Bayraqları bayraq edən üstündəki qandır!

Adətən cəbhədən gələn tabutları açmırlar. Görənlər deyirlər ki, Dilsuz Qarayevi tabuta qoyanda enli kürəkli, pəhləvan cüssəli bu igid tabuta sığmayıb, onun üçün daha böyük tabut hazırlayıblar. Babasının həyətindəki vida mərasimində minlərlə adam iştirak edib. Ağcabədi və ətraf rayonlardan dəstə-dəstə qəhrəmanın sorağını alıb gələnlər üçrəngli zəfər bayrağımızı əllərində tutaraq, onu son mənzilə ehtiramla yola salıblar.

Hindraxdakı Şəhidlər Xiyabanına gətiriblər. Yaylım atəşi açılandan sonra, “Torpaq Dilsuz əmanətin”, “Etibar, Qaraş, gözünüz aydın, Dilsuz hüzurunuza qələbə çələngi ilə gəldi”, deyə onu o dümyaya uğurlayıblar.

Vətən uğrunda haqq savaşında həlak olan qəhrəman həmyerlimizin evini tərk edəndə həyətdə oynayan bir dəstə uşaq diqqətimi cəlb etdi. Yaxınlaşıb onlardan Dilsuzu necə xatırladıqlarını soruşdum. Dedilər ki, onlar da böyüyəndə Vətənə Dilsuz kimi xidmət edəcəklər.

Şəhidlərimizin dəfn mərasimində dalğalanan yüzlərlə Azərbaycan bayrağını görəndə insanın ürəyi təlatümə gəlir. Axı o ucada dayanan bayraqları bayraq edən üstündəki qandır! Bu elə bir hissdir ki... O bayrağın həmişə ucalarda olması üçün Azərbaycan xalqı, Azərbaycan igidləri hər zaman canlarından, qanlarından keçməyə hazırdılar. Və inanırıq ki, Vətənimizə uzanan nahaq düşməni çox yaxın vaxtda öz qanlarına boyamağa hələ iradəmiz və gücümüz var. O gün lap yaxındadır. 24-25 il ərzində tökülən hər şəhid qanının, körpə uşaqların, qoca anaların, ataların qisasını qiyamətə qoymarıq. Biz dünyaya bir daha kim olduğumuzu sübut edə bildik. Dünya, bizim savaşımızı uğurla! Haqq savaşımızı!!!

Azadlıq.- 2016.- 21 aprel.- S.12.