Azərbaycan yenə MDB-nin lideri oldu

Bu dəfə ölkəmiz Dünya İqtisadi Forumu tərəfindən şəbəkə hazırlığı indeksinə görə birinci yerə layiq görüldü

Sosial-iqtisadi inkişaf dinamikasına görə son illərdə təkcə MDB yox, dünya dövlətləri arasında lider mövqedən çıxış edən Azərbaycan sürətli tərəqqini xarakterizə edən bir çox göstəricilər baxımından da birincilər sırasında yer almaqdadır. Bu mənada təsadüfi deyil ki, dünya dövlətlərinin müxtəlif sahələr üzrə inkişaf reytinqini özündə əks etdirən hesabatlarda, ayrı-ayrı sənədlərdə Azərbaycan yüksək hesab edilən pillələrdə yer alır, bir çox halda MDB ölkələrini geridə qoyur. Məsələn, bundan öncə dünyanın nüfuzlu nəşrlərindən hesab edilən "İnternational Living" jurnalı ölkələrin 2009-cu il üçün kateqoriyalar üzrə reytinq göstəricilərinə dair hesabatda Azərbaycanın MDB və region ölkələri arasında ən güclü iqtisadiyyata malik olduğunu bildirib.

Dünya İqtisadi Forumunun "Qlobal Rəqabət Hesabatı 2009-2010" adlı sənədində də bildirilir ki, qlobal rəqabətlilik indeksi baxımından Azərbaycan MDB-də lider dövlətdir. Dünya Bankı və Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası dünyanın 183 ölkəsində biznes qurulması şəraiti ilə bağlı "Doing Business-2010" adlı hesabatında bəyan edib ki, sahibkarlıq fəaliyyətinin rahatlığı və əlverişliliyi baxımından Azərbaycan yenə də bir çox MDB üzvü olan dövlətləri qabaqlayır.

Azərbaycanın inkişaf göstəriciləri baxımından MDB-də lider dövlət olmasını təsdiqləyən hesabatların, sənədlərin sayını xeyli artırmaq mümkündür. Proseslərin cərəyan etdiyi məcra, hələ də öz fəsadlarını aradan qaldırmayan qlobal maliyyə-iqtisadi böhranın təsirlərindən uğurlu müdafiə, zamanın tələblərinə cavab verən və sürətli tərəqqini təmin edən strategiya, əslində, qarşıdakı dövr ərzində də Azərbaycanın bir çox sahələr üzrə inkişaf göstəriciləri baxımından MDB-nin lideri statusunu daşımaqda davam edəcəyini göstərir. Buna daha bir misal olaraq Dünya İqtisadi Forumu tərəfindən açıqlanan "Qlobal İnformasiya Texnologiyası Hesabatı 2009-2010" adlı sənədi göstərmək olar. Əslində, bu hesabat bir daha ölkəmizdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) inkişafına nə dərəcədə mühüm önəm verildiyini bir daha bariz şəkildə təsdiqləyir, Prezident İlham Əliyevin tezis xarakterli fikirlərinin uğurla reallaşdığını göstərir: "Dünyada sürətlə inkişaf edən informasiya texnologiyaları sahəsində biz hər zaman bir addım öndə olmalıyıq, rəqibləri də, zamanı da qabaqlamalıyıq. Məhz bu yanaşma bizə imkan verdi ki, biz qısa müddət ərzində Azərbaycanda informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində, demək olar, inqilab yarada bildik".

Sözügedən hesabatdan aydın olur ki, İKT sahəsində həyata keçirilən məqsədyönlü siyasət nəticəsində əldə olunan inkişaf göstəriciləri baxımından Azərbaycan MDB məkanı üzrə birinci yerdədir və buna səbəb olan əsas amil ölkəmizdə qeyd olunan sektorun tərəqqisini təmin edən əlverişli mühitin formalaşdırılmasıdır. Hesabatda əsas metodoloji vasitə kimi şəbəkə hazırlığı indeksi götürülüb. Nüfuzlu ekspert və akademiklər tərəfindən hazırlanan hesabatda vurğulanır ki, qlobal maliyyə-iqtisadi böhran dövründə ölkəmizin informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) sektoru yaxşı inkişaf göstəriciləri nümayiş etdirməyib. Bu istiqamətdə Azərbaycanda müxtəlif kateqoriyalara diqqət yetirilib və yekun nəticədə ölkəmiz şəbəkə hazırlığı indeksinə görə 64-cü yerə layiq görülüb ki, bu da MDB məkanında ən yüksək göstəricidir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, sözügedən indeks baxımından qonşu dövlətlərdən Gürcüstan 93-cü, Rusiya 80-ci yerə çıxıb. Şəbəkə hazırlığı baxımından ən pis vəziyyət Cənubi Qafqaz dövlətləri arasında Ermənistandadır. Reytinq cədvəlində Ermənistan 101-ci yeri tutub.

"Qlobal İnformasiya Texnologiyası Hesabatı 2009-2010" əsas etibarilə ölkələrin şəbəkə iqtisadiyyatı və infrastrukturunun təhlili əsasında hazırlanıb. Burada Azərbaycanın mətbuat azadlığından tutmuş yerli rəqabətin intensivləşdirilməsi kimi müxtəlif sahələrdə əldə edilən göstəricilərə diqqət yetirilir. Qanunvericilik bazasına, məhkəmə müstəqillyinə, mülkiyyət hüququna, əqli mülkiyyətin müdafiəsinə, İKT sektoru ilə bağlı qanunlara və digər bu kimi məsələlərə nəzər salınır. Bununla yanaşı, ölkəmizdə yaradılan infrastruktur, biznes hazırlığı, İKT sahəsində dövlət tərəfindən həyata keçirilən özəlləşdirmə, mobil və fərdi kompüterlərdən fərdi istifadə, innovasiyalar, İKT sektorunun inkişafı üçün dövlətin əldə etdiyi uğurlar, hökumətin onlayn xidmət indeksi və digərləri də diqqət yetirilən əsas məsələlər sırasında yer alır. Bütün bunların nəticəsində hesabat müəllifləri belə qənaətə gəlirlər ki, Azərbaycan şəbəkə hazırlığı indeksi baxımından MDB-də lider dövlətdir.

Xatırladaq ki, bundan əvvəl İKT İnformasiya Mərkəzinin araşdırmalarına əsasən, Azərbaycan informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının dövlət idarəçilik sistemində tətbiqi səviyyəsinə görə də Transxəzər regionunda lider ölkə olub. İKT İnformasiya Mərkəzinin məlumatına görə, bu istiqamətdə aparılan təhlil göstərir ki, Azərbaycan İKT-nin tətbiqi və elektron hökumət sahəsində sistem strategiyasına görə qonşu ölkələri geridə qoyur. Məhz bu cür yüksək inkişaf nəticəsində Azərbaycanın informasiya texnologiyaları şirkətləri elektron hökumət sahəsində hazır məhsul və işlənilmiş təcrübə ilə region bazarına inamla çıxa bilir.

Hazırda Azərbaycan "yetişkənlik fazasına" qədəm qoyub ki, bu dövrdə müxtəlif dövlət strukturlarında artıq tətbiq olunmuş və ya tətbiq olunan layihələr üzərində əlavə işlər aparılır. Bununla yanaşı, bu və ya digər səbəbdən aparıcı sahələrdən geridə qalmış istiqamətlərin informasiyalaşdırılması həyata keçirilir. İKT İnformasiya Mərkəzi 2010-2012-ci illər ərzində dövlət idarəçilik sisteminin informasiyalaşdırılması sahəsində böyük inkişaf proqnozlaşdırır ki, belə vəziyyətdə Azərbaycan dünya liderlərinə yaxınlaşa biləcək.

2010-cu ildə elektron imzanın tətbiqi gözlənilir ki, bu, dövlət xidmətlərinin yeni səviyyəyə çıxarılmasına təkan verəcək. Bundan əlavə, dövlət təşkilatları arasında məlumatların sinxronlaşdırılması layihəsi də hazırda müzakirə olunan vacib məsələlərdən biridir. Bu layihənin reallaşdırılması isə elektron sənəd mübadiləsinin başlanğıcı olacaq. İnformasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi prosesi Dövlət Gömrük Komitəsində, Vergilər Nazirliyində, Mərkəzi Bankda, Təhsil Nazirliyində, eləcə də Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyində də davam etdiriləcək.

Beləliklə, qeyd edilənlər bir daha göstərir ki, ölkəmizdə hazırda ən sürətli inkişaf edən sahələrdən biri məhz informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sektorudur və o da faktdır ki, yeni yüzilliyin tələblərinə uyğun olaraq İKT-nin inkişafı təmin edilmədən hər hansı ölkənin hərtərəfli tərəqqisindən söhbət gedə bilməz. Məhz bu səbəbdən Azərbaycanda İKT-nin inkişafı xüsusi diqqət mərkəzindədir və sözügedən sahədə əldə olunan nailiyyətlər beynəlxalq miqyasda da izlənir, təqdir olunur.

Azərbaycan.- 2010.- 30 mart.- S. 1.