...Mikrofon önündə Valid Sənanidir

Tanınmış televiziya və radio jurnalisti Valid Sənani haqqında yazmaq barədə redaksiya rəhbərliyinin verdiyi tapşırıq həyatda, yaradıcılıq fəaliyyətimdə həmişə özümə bir ustad, müəllim sandığım insanla bağlı düşüncələrimi ifadə etmək, oxucularla, onu yaxından-uzaqdan tanıyanlarla bölüşmək şansı verdi.

...1973-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (BDU) jurnalistika fakültəsini bitirdikdən sonra Mərkəzi Komitənin təyinatı ilə Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinə işə göndərildiyim dövrü xatırladım. Payız təzəcə gəlsə də, havalar soyuq keçirdi. Kadrlar şöbəsinin rəisi məni radionun "Xəbərlər" redaksiyasına göndərdi. Dedi ki, bir müddət orada işləyərsən, sonra özünü doğrultsan, televiziyanın müvafiq redaksiyasına keçirərik. Sevincimdən dördüncü mərtəbəyə necə qalxmışdımsa, xəbərim olmamışdı. Ortaboylu, qarayanız, saçları çallaşmış kişinin ürəkdən gələn "xoş gəlmisən, işin avand olsun" sözü və tez-tələsik qolumun üstündən tələbəlikdən qalma köhnə plaşımı alıb asılqandan asması bayırdakı soyuğu tamam unutdurdu. Özümdə bir yüngüllük hiss etdim, canım qızdı.

- Mən Valid Sənaniyəm, inşaallah, bizimlə işləyəcəksən. Qabında nə var, göstər. Efirin sizin kimi cavan jurnalistlərə böyük ehtiyacı var, - dedi.

Uzun illər futbol reportajlarını böyük maraqla dinlədiyim, radio-oçerklərinə heyran qaldığım Valid müəllimin bu dərəcədə sadəliyi, mehribanlığı, sözün açığı, məni valeh etmişdi. Hansısa kollektivdə əmək fəaliyyətinə başlamağın çətinlikləri, problemləri adətən, hər kəsin gözü qarşısında dağ kimi dayanır. Amma yaxşıların, xeyirxahların köməyi ilə səmimi, ürəyiaçıq insanların işığında belə maneələri asanlıqla keçirsən. Valid müəllim də bütün ömrü boyu məhz yaxşılıqları, insanlara, ətrafındakılara göstərdiyi ülfəti, mehriban münasibəti ilə seçilib. O, baş redaktor kimi olduqca ciddi, tələbkar, öz işini bilən rəhbər idi. Təbii ki, tapşırıqlarını sözsüz, səviyyəli yerinə yetirənləri yüksək qiymətləndirirdi. İşi yarıtmayanlarla özünəməxsus davranış metodu vardı. Heç kimə acı söz deməz, xətrinə dəyməzdi. Sərbəst buraxırdı, bəzən cavanların da işini özü görürdi. Uşaq yerinə də qaçırdı, böyük yerinə də! Hər səhər işə gələndə onu redaksiyada görərdik. Bəzən qızları da heç gözləməzdi, özü makina arxasına keçib mətnləri yazardı. Xəbər bülletenlərini Moskva radiosundan etdiyi sinxron tərcümələrlə zənginləşdirər, üst-üstə qalaqlayardı. Özü obyektlərə zəng edər, yeniliklərlə maraqlanardı. Redaksiyada oturmağımızı istəmirdi. Tələb edirdi ki, müəssisələrə, tədris ocaqlarına, kitabxanalara, klublara gedək, canlı reportajlar hazırlayaq. Deyirdi ki, isti otaqda əyləşməklə professional jurnalist kimi yetişmək olmaz. Həyatın içində olmasan, adamlara qaynayıb-qarışmasan, püxtələşə bilməzsən!

Azərbaycan səhnəsinin və kinosunun məşhur simalarından olan Möhsün Sənaninin ailəsində dünyaya göz açan Valid müəllim Azərbaycan Dövlət Universitetinin (BDU) geologiya fakültəsinin üçüncü kursunda oxuyarkən müsabiqə yolu ilə Azərbaycan radiosunda diktor kimi fəaliyyətə başlayıb. İki il həm tələbə olub, həm də işləyib.

- 1955-ci ilin söhbətidir. Rəhmətlik Aydın Qaradağlı ilə birgə studiyada idik. Cəmi bir neçə sözlük elanı necə səsləndirəcəyim gələcək taleyimi həll etməli idi. Saat on birə ikicə dəqiqə qalırdı. Həyəcanımı köhnə paltar kimi bir kənara atıb mikrofonun düyməsini basdım və elanı səsləndirdim: "Danışır Bakı! Saat on birdir. Azmaraynaşvili. "Suita". Çalır orkestr".

Görünür, işin öhdəsindən rahat gəldiyimdən elə həmin gün əmrimi verdilər və mən Azərbaycan Radiosunda diktor kimi fəaliyyətə başladım. İndi o illəri xatırlayanda gözlərim önündən kimlər gəlib keçmir - Teymur Əliyev, Ənvər Əlibəyli, Aydın Qaradağlı, Soltan Nəcəfov, Sabutay Quliyev, Ramiz Mustafayev, Gültəkin Cabbarlı, Züleyxa Hacıyeva, Fatma Cabbarova, daha kimlər, kimlər.

Valid müəllim o illərdə diktorluğun çətinliyindən, məsuliyyətli bir iş olduğundan danışır:

- Gərək yazmağı da bacaraydın, yazdığın mətnləri yüksək səviyyədə oxumağı da! Lazım gələndə aktyorluq da etməli idin, redaktorluq da! İnformativ materialları, bədii mətnləri dərindən duymalı, dinləyici zövqünü mütləq nəzərə almalıydın. Bu tələblərə əməl etmək üçün isə çoxlu mütaliə, ustad sənətkarlardan nəsə öyrənmək, dünygörüşünü genişləndirmək lazım idi. Yoxsa yerində sayardın, seçilməzdin və qəbul edilməzdin.

1958-ci ildə komitə rəhbərliyi Valid Sənanini "Xəbərlər" redaksiyasına məsul işə keçirir. Böyük redaktor, baş redaktor müavini, sonra isə düz 24 il baş redaktor vəzifəsində çalışır.

Valid Sənaninin adı Azərbaycan idman jurnalistikasının tarixində televiziya ilə ilk futbol reportajının aparıcısı kimi yadda qalır.

- 1957-ci il aprelin 12-də Suraxanının "Kompressor" komandası ilə Ordu İdman Klubu (OİK) görüşürdülər. Sınaq məqsədilə məni yoxlamaq niyyətinə düşmüşdülər. Birinci hissə qurtarandan sonra dedilər ki, pis alınmayıb. Heç demə, özümə də bildirmədən birbaşa efirə veriblərmiş. İkinci hissəni də yola verdim və beləliklə, Azərbaycanda idman telejurnalistikasının əsası qoyuldu. Son reportajım isə 30 il sonra - 1987-ci ilin iyul ayında olub.

Valid Sənani idman jurnalisti kimi məşhurlaşsa da, televiziya və radioda səslənən digər mövzulu reportaj və oçerkləri də həmişə örnək sayılıb. Hazırda BDU-nun jurnalistika fakültəsinin dekanı vəzifəsində çalışan Yalçın Əlizadə ilə akademik Mustafa bəy Topçubaşov haqqında hazırladıqları radio-oçerk "Qızıl qələm" mükafatına layiq görülmüşdü. Ölkənin ictimai-siyasi həyatından bəhs edən silsilə verilişlərin hazırlanmasında, Moskvada, Sankt-Peterburqda, Kiyevdə, Daşkənddə və digər şəhərlərdə Azərbaycan klassiklərinin yubiley mərasimlərindən, digər hökumət tədbirlərindən canlı yayımların təşkilində də Valid Sənaninin böyük xidmətləri olub. Hacı Hacıyev, Nuhbala Quliyev, Rauf İsmayılov, Fəridə Aslanbəyova və digər tanınmış teleradio jurnalistləri ilə çiyin-çiyinə çalışan Valid müəllimin istər Dövlət Televiziyası və Radiosunda, istərsə də sonralar çalışdığı "Lider" və "Space" telekanallarında, bir sıra gənc jurnalistlərin yetişməsində müstəsna rolu danılmazdır. O, son 6-7 ildə BDU-da, Qərb Universitetində, Diplomatiya kollecində Azərbaycanda televiziya və radio jurnalistikasının yaranma tarixi və nitq mədəniyyəti mövzularında silsilə mühazirələr söyləmişdir. Valid müəllimin ayrı-ayrı aparıcı və jurnalistlərlə fərdi məşğələləri də yaxşı bəhrələr verir. Bu gün geniş tamaşaçı auditoriyasının dərin hörmətini qazanan televiziya aparıcıları - Səyyarə Səyyaf, Rövşanə Bektaşi və digərləri özlərini məhz respublikanın əməkdar jurnalisti Valid Sənaninin yetirmələri hesab edirlər.

Valid Sənani bu günlər xəstə olsa da, ürəyi yenə də telekanallarda, radiolarda, universitet auditoriyalarındadır.

- İşim-gücüm tökülüb qalıb! Jurnalistlər Birliyi sədrinin müaviniyəm axı, həm də. Oraya da çoxdandır gedə bilmirəm! Özün yaxşı bilirsən, bir yerdə oturub-qalan adam deyiləm. Həmişə ayaq üstə olmuşam, qaçmışam. İdman jurnalisti, reportyor olandan bu xasiyyətdəyəm. Elə baş redaktor işləyəndə də nə vaxt məni kabinetdə oturan görmüşdünüz? Neçə aydır, evdən çıxa bilmirəm! Sağ olsun sadiq dostlar, qohumlar, darıxmağa qoymurlar. İndi gəlib-gedən lap çoxalıb! Mayın 12-si yetmiş beşim tamam olur, axı... Elə bu gün sənə yoldaşlıq edən kürəkənim Rəhim, onun dostu Əlisa hər gün yanımdadırlar. Heç vaxt tərifləməmişəm, belə şeyləri sevmirəm, amma Ofelyaya halal olsun, əsl kişi qızıdır! İşini-gücünü atıb mənə qulluq göstərir. Nə qədər çəkilişlərdən, verilişlərdən qalıb. Həyat yoldaşı həm də vəfalı dost olmalıdır...

Respublikanın xalq artisti, Prezident təqaüdçüsü, Valid müəllimin ömür-gün yoldaşı və çiyindaşı Ofelya xanım Sənaninin nurani sifətindəki həmişəki xoş cizgilər yenə də yerindədir. Amma qayğılı olduğunu da gizlətmir:

- Doğrudur, Validin yubileyqabağı xəstələnməsi hamımızı üzür. Nə qədər işi yarımçıq qalıb, tədbirlər gözləyir! Az.TV-dən zəng etmişdilər, Həmkarlar İttifaqı Komitəsi yubiley tədbirini keçirmək istəyir. "Səhər" proqramına da dəvət ediblər. Ağrıları imkan vermir! İnşaallah, sağalsın, hər şey yoluna düşər.

Valid müəllimi həmişə nikbin adam kimi tanımışam. Bu yaşda da xarakterini dəyişməyib. Yenə zarafatından qalmır, birgə işlədiyimiz illərin lətifələrini danışır, ayrı-ayrı əməkdaşların başına gələn əhvalatları yada salır, xəfifcə gülümsəyir. Deyir ki, övladları Lalənin, İlkinin, nəvələri Nəzrinin, Nigarın, Validin, nəticəsi Nurayın onu ürəkdən sevən dostların, qələm yoldaşlarının xətrinə mütləq sağalacaq, ayağa qalxacaq! Axı, hələ beş yaşlı Valid Sənaninin əlindən tutub teatra, kinoya getməlidir, radioya baş çəkməlidirE

Kim bilir, bəlkə yaxın illərdə hansısa televiziya verilişində, radio proqramında yenə belə bir elan eşidəcəyik: "Mikrofon önündə Valid Sənanidir".

Çox istərdik ki, belə də olsun!

Akif CABBARLI

Azərbaycan.- 2010.- 12 may.- S. 11.