Mülki aviasiyamızın salnaməsini
yaradan muzey
"Milli ənənələrimizin
nə qədər dəyərli olduğunu dünyaya gələn
yeni nəsillərə çatdırmaq və onları bu ənənələr
əsasında tərbiyə etmək üçün muzeylər
lazımdır və bu muzeyləri qoruyub saxlamaq vətəndaşlıq
borcumuzdur".
Heydər ƏLİYEV
Bu il aprelin 18-də 5
yaşını qeyd edən Milli Aviasiya Akademiyasının nəzdində
fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mülki Aviasiya
Muzeyi mülki aviasiyamızın dünəni və
bugününü əks etdirən eksponatların
toplandığı, mühafizə, nümayiş və təbliğ
edildiyi müqəddəs ocaqdır.
Azərbaycan Mülki Aviasiya
Muzeyinin yaradılmasının zəruriliyini ulu öndər
Heydər Əliyev tövsiyə etmiş, Azərbaycanın
mülki aviasiya tarixinin araşdırılıb tədqiq edilməsi,
onun maddiləşdirilməsi, təlim-tərbiyə
ocağına çevrilməsinin labüdlüyünü
bildirmişdi. Ulu öndərin bu istəyi yerinə
yetirilmişdir.
2005-ci ilin aprel ayında
"Azərbaycan Hava Yolları" Dövlət Konserni Azərbaycan
Mülki Aviasiya Muzeyinin yaradılması haqqında qərar qəbul
etdi.
Qısa vaxtda muzey
üçün müasir standartlara uyğun yeni binanın
inşası, onun fondunun əsasını təşkil edən
sənədlərin hazırlanması, toplanmış əşyaların
uçotunun aparılması, onların nümayiş
üçün yararlı vəziyyətə
salınması, eksponatların ekspozisiyada xronoloji
ardıcıllıqla, müasir, bədii üslublu tərtibatı
və s. işlər həyata keçirilmişdir.
Muzey fond və ekspozisiya
şöbələrindən ibarətdir. Fondda Azərbaycanın
mülki aviasiyasının dünəninin və
bugününün öyrənilməsində zəruri olan əyani
vəsaitlər, qəzet materialları, əlyazmaları, qərar
və sərəncamların surətləri, fotoşəkillər,
filmlər, bədii ədəbiyyat, təsviri sənət
nümunələri və s. toplanmışdır. Onların
ümumilikdə sayı 6000-dən artıqdır.
Bu materiallar Azərbaycan Milli
Arxiv İdarəsindən, Siyasi Partiyalar və İctimai Hərəkatlar
Arxivindən, Azərbaycan Tarixi Muzeyindən, Dövlət
Kino-Foto Sənədləri Arxivindən, AMEA-nın Tarix
İnstitutundan, Azərbaycan Teleradio Qapalı Səhmdar Cəmiyyətindən,
M.F.Axundzadə adına Milli kitabxanadan, "Azərbaycan Hava
Yolları" Dövlət Konsernindən əldə
edilmişdir.
Muzeyin fonduna Azərbaycan mülki aviasiyasının yaranmasında və inkişafında xidmətləri olan təyyarəçilərin ailə üzvləri tərəfindən bir çox sənədlər, əşyalar və s. hədiyyə olaraq təhvil verilmişdir.
Muzeyin ekspozisiyası tarixi xronologiya üzrə 10 bölmə əsasında qurulmuşdur. Bölmələrin hər biri Azərbaycanın mülki aviasiyasının yaradılması üçün atılmış ilk addımlardan başlayır, indiyədək keçilmiş bütün tarixi yolları işıqlandırır.
Mülki aviasiyanın yaranmasında və inkişafında xidmətləri olan təyyarəçilər- Teymur Mustafayev, İvan Bandzo, Arkadi Romanov, Əbülfəz Quliyev, Nürəddin Əliyev, Yusif Quliyev, Viktor İsgəndərov, qadın təyyarəçilərimizdən Leyla Məmmədbəyova, Sona Nuriyeva, Züleyxa Seyidməmmədova və digərləri haqqında da materiallar ekspozisiyada yer almışdır.
Bunlardan əlavə, muzeyin ekspozisiyasında ümummilli lider Heydər Əliyevin memarı olduğu Azərbaycanın müasir mülki aviasiyasının inkişafını əks etdirən yazılı və foto materiallar nümayiş olunur. Heydər Əliyevin müdrik siyasəti sayəsində Azərbaycan mülki aviasiyasının inkişaf etdirilməsi üçün qəbul edilmiş 1998-2003-cü illər Dövlət Poqramı əsasında Bakı Beynəlxalq Hava Limanının yenidən qurulması, yeni sərnişin terminallarının istifadəyə verilməsi, "Boing" tipli ilk təyyarələrin alınması və digər işlər haqqında ətraflı məlumat verilir.
Ekspozisiyada Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında mülki aviasiyanın 2004-2010-cu illər üçün nəzərdə tutulmuş inkişaf proqramına əsasən, respublikamızın bölgələrində yeni beynəlxalq hava limanlarının istismara verilməsi, təyyarə parkının genişləndirilməsi və mülki aviasiyamızın inkişafına təsir göstərən sərəncam və qərarlar da öz əksini tapmışdır.
Mülki Aviasiya Muzeyi fəaliyyətə başlayandan sonra burada bir çox tədbirlər, sərgilər keçirilmiş, orta, ali, texniki peşə liseyləri ilə müqavilələr bağlanılmış, həmin təhsil ocaqlarının tələbə və şagirdlərinin muzeyimizə gəlişi təmin edilmişdir. Təhsil ocaqlarında muzey əməkdaşları tərəfindən Azərbaycan mülki aviasiyasına həsr edilmiş müxtəlif mövzularda mühazirələr də oxunmuşdur.
Muzeydə Azərbaycan aviasiyasında xüsusi xidmətləri olan ilk qadın təyyarəçi Leyla Məmmədbəyovanın anadan olmasının 100, II Dünya müharibəsi iştirakçısı, ilk hərbi qadın təyyarəçi Züleyxa Seyidməmmədovanın 90, Məzahir Abbasovun 90, Azərbaycanda mülki aviasiyanın yaranmasının 70, ulu öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 85 illiyi, Üzeyir Hacıbəylinin doğum və "Milli musiqi günü", akademik Arif Paşayevin 75 illik yubileyi ilə bağlı tədbirlər, faşizm üzərində qələbənin 65-ci ildönümü ilə əlaqədar sərgi, Qarabağ müharibəsində şəhid olan, rəşadətli döyüş yolu keçmiş mülki təyyarəçilərimizlə bağlı mərasimlər təşkil edilmişdir.
Muzeydə görülən hər bir iş, şübhəsiz ki, ömrünü Azərbaycanın işıqlı gələcəyinə həsr etmiş tarixi şəxsiyyətlərin, aviatorların, bu sahə ilə bağlı mütəxəssislərin şərəfli ömür yolunu işıqlandırmaq, təbliğ etmək, gələcək nəsillərə çatdırmaqdır.
Yeri gəlmişkən, muzeyin yaradılmasında və fəaliyyəti dövründə həyata keçirilən bütün layihələrdə Milli Aviasiya Akademiyasının rektoru, akademik Arif Paşayevin, "Azərbaycan Hava Yolları" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin prezidenti Cahangir Əsgərovun qayğı və köməyini daim hiss etmişik.
Firəngiz HÜSEYNQULUQIZI,
Azərbaycan Mülki Aviasiya
Muzeyinin direktor müavini
Azərbaycan.- 2010.- 19 may.- S.
7.