Sabunçu rayonu dinamik inkişaf yolunda

İnkişaf tarixinin yeni, sürətli dövrünü yaşayan müasir Azərbaycan mövcud olduğu regionda siyasi və iqtisadi cəhətdən dinamik tərəqqi edən dövlətə çevrilmiş, iqtisadiyyatının artım tempinə görə son bir neçə ildə dünyada lider mövqenin sahibi kimi çıxış etməyə başlamışdır. Artıq sosial-iqtisadi inkişaf sferasında özünəməxsus uğurlu modelin əsasını qoymuş Azərbaycan üçün əsas fərqləndirici cəhətlərdən biri də sözügedən sahədə yaşanan tərəqqinin dinamik və davamlı xarakter daşıması, kifayət qədər möhkəm zəminə söykənməsidir.

Əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan bu inkişaf strategiyası hazırda onun layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyev tərəfindən yeni çalarlarla zamanın tələblərinə uyğun olaraq daha da zənginləşdirilmiş formada uğurla davam etdirilir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında həyata keçirilən və sosialyönümlü problemlərin kompleks həllinə geniş imkanlar açan səmərəli islahatlar, imzalanan mühüm fərman və sərəncamlar ölkəmizdə müşahidə olunan siyasi, iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsinə xidmət etməklə yanaşı, dünya miqyasında Azərbaycanın mövqelərinin daha da möhkəmlənməsində, onun beynəlxalq hüququn daha güclü müstəqil subyekti kimi çıxış etməsində vacib rol oynayır.

Azərbaycanın sürətli iqtisadi tərəqqisini xarakterizə edən ən mühüm məqamlardan biri şübhəsiz ki, inkişafın ölkənin hər bir rayon və şəhərini əhatə etməsini, onların potensialının bir-birinə kömək mexanizmi üzərində qurulmasını, qeyri-neft sektorunun daha da möhkəmlənməsini, iqtisadiyyatın neftdən asılılıq dərəcəsinin azaldılmasını, infrastrukturun yeniləşdirilməsini təmin edən dövlət proqramları və onlara əlavələrdir. Qeyd olunan kontekstdə Prezident İlham Əliyev müvafiq fərmanlarla təsdiq etdiyi 2004-2008 və 2009-2013-cü illərdə Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafi dövlət proqramlarını göstərmək mümkündür. Həmin proqramlar regionların davamlı və dinamik inkişafını təmin etməklə bərabər, həm də əhalinin həyat səviyyəsinin keyfiyyətcə yüksəlməsinə səbəb olmuşdur.

Bu müddətdə ayrıca qəbul olunmuş müxtəlif proqramlar çərçivəsində Bakı şəhəri də sürətlə inkişaf etmiş, onun infrastrukturları əhəmiyyətli dərəcədə yeniləşdirilmiş, əhalinin qaz, elektrik, su və istilik təminatı yaxşılaşdırılmış, yeni yollar salınmış, paytaxt abadlaşdırılmış, tikinti-quruculuq işləri vüsət almış, yüz minlərlə iş yeri açılmışdır. Bu prosesi sürətləndirən mühüm amillərdən biri də paytaxt ətrafında yerləşən qəsəbələrin dinamik, kompleks inkişafının təmin edilməsi, həmçinin kommunal xidmətlər, məktəblərin və səhiyyə ocaqlarının tikintisi, qəsəbəətrafı və qəsəbədaxili yolların salınması, iş yerlərinin açılması və sair bu kimi məsələlərin həllini nəzərdə tutan "Bakı şəhərinin qəsəbələrinin 2006-2007-ci illər üzrə sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair tədbirlər proqramı" olmuşdur.

Proqramda hər bir qəsəbə üzrə ən müxtəlif sahələri əhatə edən konkret tədbirlər öz əksini tapmışdır. Sözügedən direktiv sənəd çərçivəsində qısa müddətdə Bakı şəhərinin qəsəbələrinin sosial-iqtisadi həyatında köklü dəyişikliklər baş vermiş, infrastrukturlar yenidən qurulmuş, qəsəbə və kəndlərdə təhsil, mədəniyyət, səhiyyə, idman və digər sosialyönümlü obyektlərin inşası və əsaslı təmiri həyata keçirilmiş, əhalinin məşğulluğu təmin edilmişdir. Bu proqram həm də cənab İlham Əliyevin iqtisadi inkişafa kompleks şəkildə yanaşdığını, regionlarla yanaşı, mərkəzi bölgələrin də inkişaf tempinin qorunaraq irəli getməsinə xüsusi diqqətinin real təzahürü olmuşdur.

Görülən işlərin məntiqi nəticəsi olaraq Azərbaycanın bütün rayonları kimi Sabunçu da özünün sürətli yüksəliş dövrünü yaşamağa başlamışdır. "Bakı şəhərinin qəsəbələrinin 2006-2007-ci illər üzrə sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair tədbirlər proqramı"nda Sabunçu rayonunun qəsəbələrində 100-ə yaxın bənddən ibarət tədbirin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuş və həmin tapşırıq uğurla icra olunmuşdur. Sonrakı illərdə də bu istiqamətdə həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində rayonun iqtisadiyyatı daha da inkişaf etmiş, əhalinin yaşayış səviyyəsi davamlı olaraq yüksəlmiş, quruculuq işləri geniş vüsət almışdır. Bu proseslər indi də müvəffəqiyyətlə davam etdirilir. İllər üzrə rayonda qeydə alınan davamlı iqtisadi artım da bunu sübut edir. Məsələn, Sabunçuda ötən il 120 milyon manatlıq sənaye məhsulları istehsal edilmişir ki, bu da 2003-cü ildəkindən 3 dəfə çoxdur. O da mühüm faktdır ki, ötən il istehsal olunmuş məhsulların 43 faizi qeyri-neft sektorunun payına düşmüşdür. Cari ilin ilk 9 ayı ərzində isə məhsul istehsalı ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 21,9 faiz artaraq 103,4 milyon manat təşkil etmişdir. Bu statistik rəqəmlər rayonda sənaye istehsalının davamlı yüksəliş dövrünü yaşadığını və 10 qəsəbədən ibarət olmaqla ərazisi cəmi 244,3 kvadratkilometr olan Sabunçunun Azərbaycanın ümumi sənayesində xüsusi çəkiyə malik olduğunu göstərir.

Təbii ki, Sabunçu rayonunun iqtisadi yüksəlişi onun Azərbaycan sənayesinə verdiyi töhfələrlə məhdudlaşmır. Xatırlatmaq yerinə düşərdi ki, Prezident İlham Əliyevin 14 aprel 2009-cu il tarixli fərmanı ilə təsdiq olunan "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı" regionların, eləcə də Bakı və onun ətraf qəsəbələrinin inkişafının bütün əsas istiqamətlərini özündə əks etdirmişdir. Dövlət proqramında nəzərdə tutulan tədbirlərin icrası, həmçinin daxili imkanlar hesabına görülən işlər Sabunçunun sosial-iqtisadi inkişafında, abadlıq-quruculuq işlərinin genişlənməsində yeni bir mərhələnin başlanmasına start vermişdir. Bununla yanaşı, təhsil, səhiyyə kimi həyati vacib sahələrdə də mühüm uğurlar qeydə alınmışdır.

Məlumdur ki, ölkəmizdə təhsil ocaqlarının tikintisinə, onların maddi-texniki bazasının müasir tələblərə uyğun qurulmasına Prezident İlham Əliyev tərəfindən xüsusi diqqət yetirilir. "Yeniləşən Azərbaycana yeni məktəb" proqramı çərçivəsində ötən müddət ərzində bu işdə ümummilli lider Heydər Əliyevin adını daşıyan Fond tərəfindən çox işlər görülmüşdür. Həmçinin, respublikamızda əhalinin sağlamlığının qorunması, tibbi xidmətin keyfiyyətinin daha da yaxşılaşdırılması həyata keçirilən sosial-iqtisadi siyasətin başlıca istiqamətlərindən olaraq daim dövlətin diqqət mərkəzindədir. Bunun nəticəsidir ki, iqtisadi cəhətdən artıq qüdrətli bir ölkəyə çevrilmiş müasir Azərbaycanda yaşanan inkişaf səhiyyədən də yan keçməmiş, bu sahədə aparılan islahatlar nəticəsində əhalinin sağlamlığının qorunması istiqamətində bir sıra mühüm işlər görülmüş, çoxlu sayda tibb müəssisələrinin maddi-texniki bazası əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırılmış, onlarla xəstəxana, poliklinika və diaqnostika mərkəzi tikilərək əhalinin istifadəsinə verilmiş, səhiyyə müəssisələri müasir tibbi avadanlıqlarla təchiz edilmişdir. Sözügedən proses Sabunçuda da özünü qabarıq şəkildə büruzə vermiş, təhsil və səhiyyə obyektlərinin maddi-texniki bazası yaxşılaşdırılmış, göstərilən xidmətin keyfiyyəti daha da yüksəldilmişdir. Bu sahədə Heydər Əliyev Fondu tərəfindən də mühüm işlər görülmüş, Fondun dəstəyi ilə Pirşağı qəsəbəsindəki 34 saylı poliklinikanın, təcili yardım stansiyasının genişləndirilib müasir tələblərə uyğun yenidən qurulması işləri demək olar ki, başa çatdırılmışdır. Hazırda rayonda 46 təhsil və 26 səhiyyə müəssisəsi fəaliyyət göstərir.

Dünya iqtisadiyyatına fəal inteqrasiya və xarici ticarətin genişləndirilməsi fonunda ölkəmizdə nəqliyyat infrastrukturunun yenidən qurulması, müasir yolların çəkilməsi və yol qurğularının, körpülərin inşası prosesi də uğurla həyata keçirilməkdədir. Ötən müddət ərzində Sabunçuda da bu istiqamətdə xeyli iş görülmüş, yol infrastrukturu təzələnmiş, əvvəlki qurğular müasir standartlar səviyyəsində təmir edilmişdir. İndi bu proses davam edir. Təkcə cari ilin ilk üç rübündə rayonda 71 100 kvadratkilometr əraziyə asfalt örtüyü salınmışdır. Bakı-Aeroport, eləcə də Bilgəh-Sumqayıt yolunun Sabunçu ərazisinə düşən hissələrində yolun yenidən qurulması və genişləndirilməsi işləri davam etdirilir. Rayon icra hakimiyyəti bu işdə də tikinti təşkilatlarına hər cür yardım göstərir. Həmin sahədə yolun kənarına düşən bütün bina və obyektlərdə təmir-bərpa işləri aparılaraq hasarlar çəkilmişdir. Bakı-Aeroport yolu üzrə Böyük-Şor yol qovşağının ikinci 1194 metr uzunluğunda 5 xüsusi yolötürücü kompleksi bu il iyulun 2-də Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə istifadəyə verilmişdir.

Dövlət başçısının rəhbərliyi altında həyata keçirilən sosial-iqtisadi siyasətin strateji məqsədləri qarşıya qoyulmuş sərbəst bazar münasibətlərinə və özünüinkişaf qabiliyyətinə malik olan sosialyönümlü, çoxşaxəli milli iqtisadiyyatın formalaşdırılması, onun dünya təsərrüfat sisteminə uğurlu inteqrasiyasının təmin olunmasıdır. İqtisadiyyatın diversifikasiyası ilə bağlı nəzərdə tutulmuş tədbirlərin sistemli və ardıcıl reallaşdırılması, ildən-ilə sürətlə artmaqda olan strateji valyuta ehtiyatları və onlardan səmərəli istifadə, milli valyutanın sabitliyi, sahibkarlara verilən dəstəyin gücləndirilməsi, əhalinin sosial rifahının davamlı olaraq yaxşılaşması üçün görülən tədbirlər sosial sferada əldə olunmuş nailiyyətlərin miqyasını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirir. Sabunçuda da əhalinin sosial müdafiəsinin güclənməsi və həyat səviyyəsinin yaxşılaşması istiqamətində müvafiq işlər görülmüş və görülməkdədir. Rayon ərazisində müxtəlif mülkiyyət hüququna məxsus 75 sənaye, 53 tikinti, 9 nəqliyyat, 2 kənd təsərrüfatı və 470 ticarət obyekti fəaliyyət göstərir. Hazırda rayon üzrə məşğul əhalinin ümumi sayı 26822 nəfərdir. Rayon icra hakimiyyəti öz fəaliyyətini Prezident İlham Əliyevin təsdiq etdiyi "Yerli İcra Hakimiyyəti haqqında" əsasnaməyə və digər mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun quraraq rayonda hər zaman vətəndaşların hüquq və mənafelərinin müdafiəsini, onların rifahının yaxşılaşdırılması naminə iqtisadiyyatın və sosial sahələrin inkişafını təmin etməyə çalışır.

Əhalinin su, qaz, elektrik enerjisi ilə fasiləsiz təminatı ilə bağlı da rayonda zəruri işlər görülmüş, yeni kanalizasiya xətləri çəkilmişdir. Rabitə sistemi müasir standartlara uyğunlaşdırılmışdır. Təkcə son dövrdə hər biri 512 nömrə tutumu olan elektron tipli iki yeni ATS istifadəyə verilmişdir.

Sabunçu ərazisində Azərbaycanın işğal altında olan rayonlarından didərgin düşmüş məcburi köçkünlərin yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində dövlət tərəfindən zəruri addımlar atılır. Hələ 2007-ci ildə məcburi köçkünlərin yaşayış şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədilə müvafiq dövlət proqramı çərçivəsində Pirşağı qəsəbəsində hər birinin 600 kvadratmetr torpaq sahəsi olmaqla 39 fərdi yaşayış evi, Ramana qəsəbəsi ərazisində hər birinin 1200 kvadratmetr torpaq sahəsi olmaqla 450 fərdi yaşayış evi tikilərək vətəndaşların istifadəsinə verilmişdir. Həmin ənənə bu il də davam etdirilmiş, Ramana ərazisində məcburi köçkünlər üçün yeni beşmərtəbəli bina inşa olunmuşdur.

Rayon ərazisindəki 50 müxtəlif binada 2100 məcburi köçkün ailəsi məskunlaşmışdır. Onların məişət-kommunal şəraitinin yaxşılaşdırılmasına, binalarda zəruri təmir-bərpa işlərinin aparılmasına icra hakimiyyəti hər cür yardım göstərir.

Həyata keçirilən tədbirlər sırasında son illər xüsusi aktuallıq kəsb edən ekologiya məsələləri də prioritet yer tutur. 2010-cu ilin Prezident İlham Əliyev tərəfindən "Ekologiya ili" elan edilməsi və dövlət başçısı tərəfindən yaşıllıqların qorunması, yeni yaşıllıq sahələrinin salınması ilə bağlı verilən tapşırıqlara əsasən, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə birgə komissiya yaradılmış, həmin komissiya tərəfindən rayon ərazisində salınacaq yeni yaşıllıq sahələri müəyyənləşdirilmişdir. İlkin təklifdə rayonun 10 müxtəlif yerində ümumilikdə 240 hektar sahədə yaşıllıqların salınması nəzərdə tutulmuş və indiyədək icra hakimiyyəti tərəfindən təşkil edilmiş iməciliklərdə 16 hektar sahədə 15 minə yaxın həmişəyaşıl ağac və kol əkilmişdir. Bu proses indi də davam etdirilir. Bundan başqa, metronun Əzizbəyov stansiyasından Atəşgah kompleksinədək Aeroport yolunun hər iki tərəfində 30 hektardan çox sahəyə torpaq tökülməklə göllər qurudulmuşdur. Hazırda Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən orada xüsusi layihə əsasında yaşıllaşdırma və abadlıq işləri aparılır. Tədbirlər çərçivəsində rayon ərazisində olan mədən sahələrindəki mazutlu torpaqlar da rekultivasiya edilir. Pirşağı və Bilgəh qəsəbələrində qrunt sularının təmizlənməsi məqsədilə təmizləyici qurğular istifadəyə verilmişdir.

Həyata keçirilən tədbirlər Azərbaycanın bütün rayon və şəhərləri kimi Sabunçunun da dinamik və hərtərəfli inkişaf yolunda olduğunun, ölkənin ümumi tərəqqisinə özünəməxsus töhfələr verdiyinin bariz göstəricisidir.

Xalid NİYAZOV

Azərbaycan.- 2010.- 3 noyabr.- S. 3.