Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sədrliyi
ilə Bakı Metropoliteninin perspektiv inkişaf planının
müzakirəsinə həsr olunmuş iclas
keçirilmişdir
Prezident İlham Əliyevin
giriş nitqi
- Ölkəmizin nəqliyyat infrastrukturunun yaradılması və genişləndirilməsi ilə bağlı çox işlər görülür. Son illərdə qoyulan investisiyalar hesabına Azərbaycanın nəqliyyat sektoru çox sürətlə və uğurla inkişaf etmişdir. Həm Bakıda, həm ölkəmizin müxtəlif bölgələrində yeni müasir nəqliyyat obyektləri tikilir. Dünən Bakıda yeni dəniz ticarət limanının təməl daşı qoyulmuşdur. Liman tikiləndən sonra ölkəmizin nəqliyyat imkanları böyük dərəcədə artacaq, Azərbaycan tranzit imkanlarından daha da böyük səmərə ilə istifadə edəcəkdir. Nəqliyyat sektorunun inkişafı hər bir ölkənin uğurlar qazanması üçün mühüm rol oynayır. Azərbaycanda bu məsələlər həmişə diqqət mərkəzində olmuşdur.
Bugünkü iclas şəhər nəqliyyatının inkişafı ilə bağlı olacaqdır. Xüsusilə bu gün biz Bakı Metropoliteninin inkişaf proqramını müzakirə edəcəyik. Şəhər nəqliyyatının inkişafı üçün son illər ərzində çox böyük işlər görülmüşdür. Bakıda 170 kilometr yeni yollar salınmış və təmir olunmuşdur, 15 yol ötürücüsü, 30 piyada keçidi tikilmişdir, bəzilərində hələ tikinti davam edir. Bakıda ən müasir standartlara cavab verən nəqliyyatın intellektual idarə edilməsi mərkəzi yaradılır. Mərkəz işə düşəndən sonra əminəm ki, nəqliyyatın tənzimlənməsi prosesi daha da uğurla gedəcəkdir.
Şəhər nəqliyyatının inkişafı və müasir standartlara cavab verməsi üçün ölkəmizə 2300-dən çox sərnişin avtobusu gətirilmişdir. Bu, həm insanlara daha yaxşı şərait yaradır, həm də ki, tıxac probleminin həlli üçün çox mühüm bir vasitədir. Əgər biz bir neçə il bundan əvvəl Bakıda yeni körpüləri, yol qovşaqlarını, yol ötürücülərini, piyada keçidlərini tikməsəydik, demək olar ki, bu gün Bakıda nəqliyyat tam dayana bilərdi. Çünki şəhərin tarixi mərkəzində yolların o qədər də geniş olmaması problemlər yaradırdı, digər tərəfdən, şəhərə giriş-çıxışlarda dairələr mövcud idi. İndi bu dairələrin, demək olar ki, əksəriyyəti aradan qaldırılıb. O yerlərdə ki, dairələr var idi, bu gün orada ən müasir körpülər, yol ötürücüləri tikilmişdir. Bakıdan Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportuna gedən yol vaxtilə həm çox bərbad vəziyyətdə idi, həm də ki, hər bir dairədə böyük tıxaclar yaranırdı. Pik saatlarda metronun "Əzizbəyov" stansiyasının qarşısındakı dairədə maşınlar yarım saat, qırx, əlli dəqiqə tıxacda dayanırdı. Ondan sonra Sabunçu, daha sonra başqa dairələr gəlirdi. Hər bir dairədə tıxaclar yaranırdı və demək olar ki, şəhər nəqliyyatı iflic vəziyyətinə düşürdü.
Biz bütün lazımi tədbirləri çox vaxtında gördük, çox ciddi maliyyə resursları ayırdıq. Nəqliyyat Nazirliyi bütün bu işləri yüksək peşəkarlıqla, zövqlə icra edir. Körpülərimiz, yol ötürücülərimiz təkcə nəqliyyat infrastrukturu deyil, eyni zamanda, şəhər memarlığı nümunələridir. Onlar xarici görünüşü, dizaynı, gözəlliyi və müasirliyi ilə fərqlənir. Bu gün Bakının mərkəzindən aeroporta və başqa istiqamətlərə getmək üçün artıq dairələrdə gözləmək lazım deyildir. Biz qarşıya məqsəd qoymuşuq ki, ümumiyyətlə, şəhər nəqliyyatının tənzimlənməsi prosesi dünya standartlarına cavab versin. Bu gün yolda işıqforlar da azalır və beləliklə, rahat nəqliyyatın təşkili üçün bütün şərait vardır.
Biz aeroport
yolunu iki dəfə genişləndirdik. İndi
artıq bəziləri bu işləri unudur. Bu da təbiidir, insanlar yaxşı şəraitə
tez öyrəşirlər. Bizim də vəzifəmiz
ondan ibarətdir ki, Azərbaycanda və Bakıda ən
yüksək standartları tətbiq edək ki, vətəndaşlarımız
ən qabaqcıl texnologiyalar əsasında
yaradılmış şəraitdən istifadə etsinlər.
Bu gün aeroport yolu 8 və 12 zolaqlıdır.
Digər tərəfdən, yeni aeroport yolu
tikilmişdir - Zığ-Heydər Əliyev Beynəlxalq
Aeroportu yolu. O altızolaqlı beton yol, ümumiyyətlə,
yox idi. Yəni bütün bu işlər, bir
daha demək istəyirəm ki, şəhər nəqliyyatının
tənzimlənməsi üçün çox mühüm
addımlardır.
Bu gün
Bakıda müxtəlif yerlərdə yollar həm təmir
olunur, həm də ki, yeniləri tikilir, yeni istiqamətlər
açılır. Bakı-Heydər Əliyev Beynəlxalq
Aeroportu, Mərdəkan-Bilgəh-Kürdəxanı-Pirşağı-Sumqayıt
yolu tikilməkdədir. Bu da yeni
arteriyanın, istiqamətin açılması deməkdir.
Həm o bölgədə yerləşən kəndlər
bir-biri ilə, həm şəhərlə, həm
Sumqayıtla daha da rahat əlaqə saxlayacaqlar, həm də
oradan gələcəkdə açılacaq dairəvi yola
birbaşa çıxış olacaqdır. Dairəvi yol, demək olar ki, hazırdır. Yəqin ki, biz bir neçə gündən sonra dairəvi
yolun açılışını da qeyd edəcəyik.
Bu da çox nadir və şəhər
üçün əvəzolunmaz bir qovşaqdır. Artıq şimal, cənub, qərb istiqamətlərindən
hərəkət edən avtomaşınlar şəhərə
girmədən o dairəvi yoldan istifadə edəcəkdir.
Bu yol da başqa yollar kimi ən yüksək
standartlara cavab verir.
Yəni şəhər
nəqliyyatı hər bir böyük, inkişaf edən
şəhər üçün prioritet məsələlərdən
biridir. Biz bilirik ki, bəzi böyük şəhərlərdə
tıxac problemləri artıq çox ciddi fəsadlara gətirib
çıxarıbdır. Böyük
şəhərlərdə insanlar saatlarla tıxaclarda
qalırlar. Bəzi hallarda başqa şəhərə
təyyarə ilə uçmaq daha az vaxt tələb
edir, nəinki şəhər mərkəzindən aeroporta
getmək. Yəni biz də bu problemlərlə
nə vaxtsa üzləşə bilərdik, əgər
vaxtında çox ciddi addımlar atmasaydıq. Düzdür, bu məsələlərin həlli
üçün çox böyük vəsait
lazımdır. Deyə bilərəm ki,
magistral yollardan, yəni bölgələrə aparan yollardan fərqli
olaraq, şəhər yollarının genişləndirilməsi
və yeni yolların yaradılması o qədər də
ciddi iqtisadi səmərə vermir. Əlbəttə ki,
magistral yollar, hər bir yerə yeni yol çəkilən kimi
orada canlanma gedir, iş yerləri açılır, o
rayonların imkanları genişlənir. Amma
şəhərin içində bu yolların tikintisi sırf
sosial xarakter daşıyır ki, Azərbaycan vətəndaşları
rahat yollardan istifadə etsinlər. Azərbaycanda
və xüsusilə Bakıda yolların keyfiyyəti də
ildən-ilə artır, ən yeni texnologiyalar tətbiq olunur.
Biz bu işlərlə ən xırda məsələlərə
qədər ciddi məşğuluq.
Bakı
yollarının əsas problemlərindən biri həm keyfiyyətsizlik
idi - vaxtilə bu yollar keyfiyyətsiz tikilmişdi, təmirsiz
qalmışdı - həm də çox sayda lyukların
mövcudluğu problem yaradırdı. Lyuklar elə
qoyulmuşdu ki, maşının təkəri oraya bir
neçə dəfə düşəndə, demək olar
ki, sıradan çıxırdı. Ancaq müasir
texnologiya və avadanlıq gətiriləndən sonra indi
maşın lyukun üstündən keçəndə bəzi
küçələrdə heç hiss olunmur. Biz elə etməliyik ki, şəhərimizin əksər
küçələrində gözəl texnologiyalar tətbiq
olunsun, bu təcrübə vardır. Əlbəttə
ki, bu, böyük vəsait tələb edir. Ancaq biz bunu etməliyik. Çünki
bu, şəhərimizin inkişafına xidmət edir,
insanların daha da rahat hərəkəti üçün
şərait yaradır. Yəni demək
istəyirəm ki, biz bu məqsədlərə böyük vəsait
ayırmışıq. Hər il
dövlət büdcəsində böyük məbləğdə
vəsait ayrılır. Biz bunu gələcəkdə
də davam edəcəyik.
Digər tərəfdən,
Azərbaycan çox uğurla inkişaf edir, maliyyə
resurslarımız böyüyür, iqtisadi imkanlarımız
genişlənir. Biz elə etməliyik ki, ölkəmiz ən
inkişaf etmiş ölkələrin sırasına daxil
edilsin. Bunu etmək üçün, əlbəttə
ki, şəhər infrastrukturunun yüksək standartlara cavab
verməsi ən vacib şərtlərdən biridir.
Bugünkü
iclas Bakı Metropoliteninin inkişaf planının müzakirəsinə
həsr olunubdur. Bu məsələlər diqqət mərkəzindədir.
Bakı Metropoliteninin çox böyük tarixi
vardır. Sovet İttifaqında Bakı
birinci şəhərlərdən idi ki, metro stansiyaları
açılmışdır. İlk
stansiyalar Bakıda 1967-ci ildə istismara verilmişdir.
Ondan sonrakı dövrdə bu proses sürətlə
getmişdir. 1970-ci illərdə ulu öndər
Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında Bakıda metro
stansiyalarının tikintisi çox sürətlə gedirdi.
Ancaq Sovet İttifaqı dağılandan sonra, əlbəttə
ki, bu proseslər dayandı və uzun illər Bakıda metro
tikintisi aparılmırdı. Bəzi
hallarda əvvəlki dövrdə başlanmış layihələr
yavaş-yavaş icra edilirdi. Ancaq əsaslı
şəkildə bu məsələ bir qədər diqqətdən
kənarda qalmışdı. Bunun da təbii
səbəbləri var idi. Çünki
müstəqilliyimizin ilk illərində ölkə
qarşısında o qədər ciddi problemlər
dayanmışdı ki, onların həlli bütün səylərin
səfərbər olunmasını tələb edirdi. İşsizlik, yoxsulluq, işğaldan əziyyət
çəkən soydaşlarımızın məişət
problemləri, iqtisadi tənəzzül, sənaye müəssisələrinin
dayanması. Yəni iqtisadiyyatın, demək
olar ki, iflic vəziyyətə düşməsi problemləri
qarşımızda dayanırdı. Ona
görə biz məhdud maliyyə resurslarından ən vacib məsələlərin
həllində istifadə etməyə
çalışırdıq. Təbii ki,
metronun inkişafına vəsait çatmırdı. İndi vəziyyət başqadır. Bir daha demək istəyirəm ki, indi maliyyə
imkanlarımız kifayət qədərdir, biz
özümüzü çox rahat, əmin hiss edirik. Belə olan halda, əlbəttə ki, şəhər
nəqliyyatının ən ucuz növü olan metro tikintisinə
daha da böyük diqqət göstərilir.
Son illər ərzində
biz bu işlərin gözəl nəticələrini
görürük. 2008-ci ildə metronun "Nəsimi", 2009-cu ildə
"Azadlıq prospekti" stansiyaları, "28 May"
stansiyasının yeni keçidi istismara verilmişdir. Bu
gün bu işlər davam etdirilir, hər il
dövlət büdcəsində kifayət qədər vəsait
nəzərdə tutulur. İki il bundan əvvəl
Bakı Metropoliteninin inkişaf planının
hazırlanması üçün mənim tərəfimdən
xüsusi sərəncam imzalanmışdır, vəsait
ayrılmışdır və bu gün biz o planın ilkin
konturlarını müzakirə edəcəyik.
Metro şəhər
nəqliyyatının 30 faizini təşkil edir. Bakı
metrosunda gediş haqqı həm digər nəqliyyat vasitələrindən,
eyni zamanda, bütün MDB məkanında olan ölkələrdən
ucuzdur. O ki qaldı Avropa şəhərlərinə, fərq
bəlkə 10-15 dəfə səviyyəsindədir. Yəni biz metro haqlarının aşağı səviyyədə
saxlanması ilə bir növ sosial məsələlərin həllinə
də öz töhfəmizi vermiş oluruq. Bu gün Azərbaycan iqtisadiyyatı bazar
iqtisadiyyatı prinsipləri əsasında fəaliyyət
göstərir. Nəqliyyat sektorunda xidmət
göstərən özəl şirkətlər də gəlirlə
işləyirlər. Bu təbiidir,
çünki bazar iqtisadiyyatı prinsipləri bunu tələb
edir. Bizim, demək olar ki, bütün
başqa dövlət qurumlarımız, dövlət şirkətlərimiz
gəlirlə işləyirlər. Əlbəttə,
dövlət lazım olan hallarda büdcədən dövlət
şirkətlərinin fəaliyyətinin gücləndirilməsi
üçün vəsait ayırır. Ancaq
gündəlik fəaliyyətdə enerji sektorunda dövlət
şirkətlərimiz, demək olar ki, bazar iqtisadiyyatı
prinsipləri əsasında işləyirlər.
Nəqliyyat sektorunda
da, misal üçün, hava nəqliyyatı - dövlət tərəfindən
vəsait ayrılır, təyyarələr alınır, yeni
aeroportlar tikilir, lazım olan hallarda birdəfəlik qaydada
subsidiyalar verilir. Amma bütövlükdə
hava nəqliyyatı gəlirlə işləyən bir sahədir.
Dəniz nəqliyyatı da həmçinin.
Bizim böyük tanker donanmamız vardır.
Son illər ərzində dövlət büdcəsi
hesabına 12 tanker və quru yük gəmiləri
alınmış və Xəzər Dövlət Gəmiçiliyinin
tabeliyinə verilmişdir. Bu olmasaydı, əlbəttə
ki, gəmiçilik səmərə ilə işləyə
bilməzdi. Ancaq bu, birdəfəlik
aksiyadır, ondan sonra o tankerlərin istismarı nəticəsində
gəmiçilik gəlir əldə edir.
Metro ilə
bağlı məsələ bir qədər fərqlidir. Burada həm
dövlət tərəfindən ayrılmış vəsait
hesabına yeni stansiyalar tikilir. Bu da
çox böyük vəsait tələb edən məsələdir.
Təkcə bu il metronun inkişafı
üçün 200 milyon manata qədər vəsait xərclənibdir
və xərclənəcəkdir. Digər tərəfdən,
vaqonların alınması dövlət hesabına həll
olunur. Son illər ərzində 150-dən
çox vaqon alınmışdır və metrodan istifadə
edən vətəndaşlar bunu görürlər. Amma bununla bərabər, metronun istismarı da
dövlət subsidiyaları əsasında həll olunur.
Bizdə metroda gedişhaqqı 15 qəpikdir.
Mənə dünən verilən arayışa
görə, hər bir sərnişinə xərclənən
vəsait 49 qəpikdir, yəni 3 dəfə çoxdur. Yəni bu, birbaşa dövlət tərəfindən
ayrılan subsidiyalardır. Mən, sadəcə
olaraq, qeyd etmək istəyirəm ki, metro o sahə deyil ki, ora
investisiya qoyasan və oradan gəlir gözləyəsən.
Metroya qoyulan investisiyalar qayıtmayacaq, bunu biz
bilirik. Amma buna baxmayaraq, insanların
rahatlığı və şəhər nəqliyyatının
tənzimlənməsi üçün biz bunu edirik.
Ölkə
qarşısında duran məsələlər hələ
çoxdur və elə sahələr var ki, mütləq oraya
investisiyalar qoyulmalıdır və qoyulur. Biz, əlbəttə
ki, bütün maliyyə imkanlarımızdan çox
böyük qənaətlə istifadə etməliyik və elə
də istifadə edirik. Maksimum
çalışırıq ki, bu işlərdə qənaət
tətbiq olunsun. Ancaq digər tərəfdən,
biz çox yaxşı başa düşürük ki,
metronun inkişafı həm insanlara rahatlıq verəcək,
həm də ki, şəhər nəqliyyatının tənzimlənməsi
üçün mühüm rol oynayacaqdır.
Biz bu gün bu
məsələlərlə bağlı
danışacağıq.
"Azərtunelmetrotikinti" SC-nin sədri Şaiq Əfəndiyevin
çıxışı
- Möhtərəm cənab
Prezident!
Hörmətli iclas
iştirakçıları!
Böyük
şəhərlərdə avtomobillərin yaratdıqları
tıxacların fonunda əhalinin rahat və sürətlə
daşınmasında mühüm yer tutan və ekoloji cəhətdən
sərfəli olan metropoliten hazırda yüksək templə
inkişaf edən və əhali tərəfindən daha
çox istifadə olunan əsas ictimai nəqliyyat vasitəsidir. Bu baxımdan
kütləvi sərnişin daşınmasında metropolitenin
alternativi yoxdur.
Bakı Metropoliteni ilk dəfə
1967-ci il noyabrın 6-da Yaxın Şərqin
ilk metropoliteni kimi öz qapılarını şəhər
sakinlərinin üzünə açdı. İlk olaraq
"İçərişəhər", "Sahil",
"28 May", "Gənclik" və "Nəriman Nərimanov"
stansiyaları, daha sonra isə "Xətai" stansiyası sərnişinlərin
istifadəsinə verildi.
Ulu öndər
Heydər Əliyevin respublika rəhbərliyinə gəlməsi
ilə metropoliten tikintisində daha böyük canlanma
baslandı.
Belə ki, 1970-ci ildə ulu öndərin birbaşa
iştirakı ilə "Ulduz" stansiyası, 1972-ci ildə
120 min əhalisi olan 8-ci Kilometr yaşayış sahəsini
şəhərin mərkəzi ilə birləşdirən
"Məşədi Əzizbəyov", "Qara Qarayev"
və "Neftçilər" stansiyaları istismara verildi.
1976-cı ildə
isə bənzərsiz tərtibatı ilə göz oxşayan
"Nizami" stansiyası ilk sərnişinlərini qəbul
etdi. Daha
sonrakı dövrlərdə "Bakmil", "Elmlər
Akademiyası", "İnşaatçılar", "20
Yanvar", "Memar Əcəmi", 1989-cu ildə isə
"Xalqlar Dostluğu", "Əhmədli"
stansiyaları istifadəyə verildi.
Eyni zamanda,
tikintisi yarımçıq qalmış "Həzi
Aslanov" stansiyasında inşaat işlərinin başa
çatdırılması uçün 2001-ci ildə ulu
öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü və
nüfuzu sayəsində Avropa İttifaqı tərəfindən
ölkəmizə təmənnasız qrant vəsaiti
ayrılmış və bu stansiya 2002-ci ildə tikilib başa
çatdırılaraq istismara verilmişdir.
Tikinti-quraşdırma
işləri dayandırılmış Bakı Metropoliteni
2000-ci illərin ortalarından başlayaraq, ulu öndər
Heydər Əliyev siyasətini uğurla davam etdirən
möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin rəhbərliyi
altında ikinci həyatına qədəm qoymuşdur.
Tikintisi yarımçıq
qalmış obyektlərdə işlər məhz cənab
İlham Əliyevin şəxsi təşəbbüsü və
göstərişi əsasında uzun fasilədən sonra bərpa
olunmus, yeni metro stansiyalarının tikintisinə, mövcud
stansiyalarda yenidənqurma işlərinə, tunelqazan müasir
texnikaların alınması və ölkəmizə gətirilməsinə
start verilmişdir.
Təkcə onu qeyd etmək
kifayətdir ki, 2006-cı ildən başlayaraq, yeni metro
stansiyalarının tikintisinə dövlət
investisiyalarının ayrılmasına
başlanılmış və bu sahəyə qoyulan sərmayənin
həcmi sürətlə artaraq 15,5 milyon
manatdan 2010-cu ildə 150 milyon manata
çatdırılmışdır.
Eyni zamanda, cənab Prezident,
məhz Sizin göstərişiniz ilə
bu ilin axırına qədər dünya miqyasında
tanınmış Almaniya şirkəti tərəfindən
istehsal olunmuş mexanikləşdirilmiş tunelqazma kompleksi
alınacaqdır. Bu kompleksin səmərəli
istifadəsi məqsədilə "Azərtunelmetrotikinti"
SC-nin nəzdində olan dəmir-beton konstruksiyaları zavodunun
sahəsində yeni, müasir tələblərə cavab verən
dəmir-beton tübinq istehsal edən sex inşa olunur və
avadanlığın quraşdırılması prosesi gedir.
Dəmir-beton
tübinqlərin respublikamızda istehsalı və həmin
kompleksin işə salınması faktik olaraq, xaricdən
asılılığımızı əhəmiyyətli dərəcədə
aradan qaldıracaqdır. Sexin istehsal gücü gündə 15 metr
tunel seqmentinin istehsalına imkan verəcəkdir. Müqayisə üçün məlumat vermək
istərdim ki, indiyə qədər keçmiş SSRİ
tunelqazma avadanlığından istifadə edərkən layihə
sürəti əsasında ayda 60-65 metr tunel inşa etmək
olurdu. Yeni komplekslə isə gündə
bir istiqamətdə 10-15 metr və ya ayda 250-300 metr tunel
inşa etmək mümkün olacaqdır.
Respublikamızın
müstəqillik dövründə tikilən "Nəsimi"
stansiyası artıq 2008-ci ildə şəhər sakinlərinin
xidmətinə verilmişdir. Bakı Metropoliteninin
üçüncü növbəsinin şimal sahəsinə
daxil olan bu stansiya ən çətin geoloji və hidrogeoloji
şəraitdə və ən tez tikilən stansiyadır, cəmi
18 aya inşa edilmişdir.
2009-cu ildə
isə Bakıda metro tikintisi təcrübəsində daha bir
yenilik olan ilk sütunsuz stansiya - "Azadlıq prospekti"
stansiyası paytaxt sakinlərinin istifadəsinə
verilmişdir və hazırda bu xətt üzrə növbəti,
6-cı stansiyanın tikintisi başa çatmaq üzrədir. Eyni zamanda,
"Dərnəgül" elektrik deposunun tikintisi davam
etdirilir. Yeni layihələrdən
"Memar Əcəmi-2" keçid və
"Avtovağzal" stansiyalarında hazırlıq işləri
davam edir.
Keçən il,
həmçinin "28 May" stansiyasının yenidən
qurulması obyekti"nin tərkib hissəsi olan 2-ci
çıxışın vestibülü də istismara
verilmişdir. Bu obyektlərin açılışını
bildirən lentlərin Sizin tərəfinizdən
kəsilməsi və inşaatçılara
ünvanladığınız xoş sözlər və
tövsiyələr qəlbimizdə unudulmaz izlər
buraxmışdır.
Möhtərəm Prezident,
Azərbaycanın nəhəng layihələrin gerçəkləşdiyi
məkana çevrilməsi Sizin
düşünülmüş strategiyanız nəticəsində
mümkün olmuşdur. Burada qeyd etmək
vacibdir ki, metropoliten və tunellərin tikintisi adi tikintilərdən
fərqlənir və işin texnologiyası bu işlərin
uzunmüddətli perspektiv layihələr əsasında
ardıcıllıqla həyata keçirilməsini tələb
edir.
Bu amil ölkənin
nəqliyyat infrastrukturunun inkişafına Sizin xüsusi diqqət
və qayğınız, nəqliyyat infrastrukturunun əsas
qollarından biri kimi Bakı Metropoliteninin müasir tələblərə
uyğun inkişafına və yeni xətlərin
inşasına da böyük təkan vermişdir.
Yuxarıda göstərilənlərə
əsaslanaraq Azərbaycan Respublikası Prezidenti "Bakı
Metropoliteninin perspektiv inkisafı ilə bağlı bəzi tədbirlər
haqqında" 2008-ci il 10 noyabr tarixli Sərəncamı ilə
sərnişin nəqliyyatı sistemini təkmilləşdirmək
və şəhər nəqliyyatında hərəkətin gərginliyini
azaltmaq məqsədi ilə "Bakı Metropoliteninin 20 illik
inkişafının dövlət proqramı"nı təsdiq
etmişdir.
Tarixi əhəmiyyət
daşıyan bu sərəncamın icrası ilə əlaqədar
Bakı Metropoliteninin perspektiv inkişaf sxeminin
hazırlanması üçün böyük təcrübəyə
malik xarici şirkətlərdən ibarət Beynəlxalq
Konsorsium (aparıcı Fransanın "SYSTRA" şirkəti)
tərəfindən dünyanın böyük şəhərlərində
fəaliyyət göstərən oxşar sistemlərə və
təcrübəyə istinad edilməklə, yeni metro xətlərinin
inkişafı üzrə 4 variant hazırlanmışdır
və paytaxtımızın infrastrukturu, əhalinin məskunlaşması
və hərəkət intensivliyi nəzərə
alınmaqla, bal hesablamaları əsasında ən məqbul
ssenari seçilmişdir.
"Bakı Metropoliteninin 20
illik inkişafının Dovlət Proqramı"nın icrası çərçivəsində
qarşıya qoyulan əsas məqsəd şəhərin
landşaftını və inkişaf istiqamətlərini,
habelə əhalinin məskunlaşmasını nəzərə
almaqla əhalinin şəhər daxilində hərəkətində
maksimum rahatlığı təmin etməklə yanaşı,
paytaxtın ətrafından mərkəzə doğru avtonəqliyyat
axınının azaldılması vasitəsilə nəqliyyat
tıxaclarının aradan qaldırılmasıdır. Belə ki, yeni metro xətlərinin tikintisi və
yerləşdirilməsi şəhərin mərkəzində
nəqliyyat vasitələrinin hərəkətinin və
sayının əhəmiyyətli dərəcədə
azaldılmasına gətirib çıxaracaqdır.
Cənab Prezident!
Bakı Metropoliteninin Beynəlxalq
Konsorsium tərəfindən hazırlanmış ümumi
inkişaf sxeminə əsaslanaraq, yaxın 5-6 il
ərzində bir neçə istiqamətdə metro tikintisinin
paralel aparılmasını daha məqsədəuyğun və
aktual hesab edirik.
Bu məqsədlə prioritet
layihələr hazırlanıb və Sizin
qəbul edəcəyiniz qərara müvafiq olaraq icraya
başlamağa hazırıq.
Sonda metropolitenin
inkişafında qazanılan bütün uğurların ilk
növbədə, ümummilli lider Heydər Əliyevin əsasını
qoyduğunu və bu gün Sizin tərəfinizdən çox
uğurla davam etdirilən məqsədyönlü siyasətin
nəticəsində və bilavasitə Sizin ali diqqətinizin
sayəsində mümkün olduğunu bir daha
vurğulayır və əmin etmək istəyirəm ki,
"Azərtunelmetrotikinti" Səhmdar Cəmiyyətinin
kollektivi Bakı Metropoliteninin perspektiv inkişafı ilə
bağlı Sizin 2008-ci il 10 noyabr tarixli sərəncamınızdan
irəli gələn vəzifələrin həllində, habelə
metropolitenin inkişaf etdirilməsi və təkmilləşdirilməsi
sahəsində qarşıya qoyulan bütün
tapşırıqların icrasında bundan sonra da əzmlə
çalışacaqdır.
Mənə
verilən fürsətdən istifadə edərək, metro
tikintisi idarəsinin yaradılmasının 60 illik yubileyi ilə
əlaqədar olaraq metro inşaatçılarının bir
qrupunu yüksək dövlət mükafatları və fəxri
adlarla təltif etdiyiniz üçün Sizə bir daha
kollektivimiz adından dərin minnətdarlığımızı
bildirirəm.
Diqqətinizə
görə təşəkkür edirəm.
Bakı Metropoliteninin rəisi Tağı Əhmədovun
çıxışı
- Möhtərəm Prezident!
İcazə
verin, vaxt ayırıb bizi qəbul etdiyinizə görə
metropolitenin kollektivi adından Sizə dərin minnətdarlığımı
bildirim.
Cənab Prezident!
Hörmətli iclas
iştirakçıları!
Bakı Metropoliteni fəaliyyət
göstərdiyi 43 il ərzində böyük inkişaf yolu
keçərək 22 stansiya və 32,9 kilometr yeraltı polad
yolları əhatə edən şəbəkəyə
çevrilmişdir. Qürur hissi ilə qeyd etməliyəm
ki, Bakı şəhərinin ictimai nəqliyyat sahəsində
ekoloji cəhətdən təmiz nəqliyyat növü
sayılan Bakı Metropoliteni şəbəkəsinin
inkişafı məhz ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan
Respublikasına rəhbərlik etdiyi illərə təsadüf
edir.
Ulu öndər Heydər Əliyevin
Azərbaycan Respublikasına ilk dəfə rəhbərlik
etdiyi dövrə qədər Bakı Metropolitenində cəmi
6 stansiya və 8,8 kilometr metro xətti var
idi. 1969-cu ildən sonra isə metropolitenin 14 stansiyası və
21,1 kilometr metro xətti inşa edilərək
istismara verilmişdir.
2001-ci ildə
ulu öndər Heydər Əliyevin böyük nüfuzu sayəsində
Avropa İttifaqı tərəfindən ayrılmış
qrant hesabına 2002-ci ildə metronun "Həzi Aslanov"
stansiyasının inşası başa çatdırılmışdır.
Metropolitendə
istismar olunan vaqon parkının yeniləşməsinə məhz
ulu öndərin göstərişi ilə
başlanmışdır. 2002-2003-cü illərdə
50 ədəd, 2004-2010-cu illərdə isə məhz Sizin
dövrünüzdə, cənab Prezident 116 vaqon
alınmışdır. Bu da öz
növbəsində, metropolitendə qatarların hərəkət
intervalını 120 saniyəyə qədər azaltmağa
imkan yaratmışdır. Son illərdə
illik sərnişindaşıma 175 milyon nəfərə
çatmışdır. Bakı
Metropoliteni dünya metropolitenləri arasında ən ucuz
gedişhaqqı olan nəqliyyat vasitəsidir.
Sizin göstərişiniz,
qayğı və diqqətiniz nəticəsində son illərdə
metro tikintisinə ayrılmış 600 milyon manata yaxın vəsait
hesabına metropoliten xətləri inkişaf etdirilmiş,
"Nəsimi", "Azadlıq prospekti" stansiyaları və
"28 May" stansiyasının ikinci
çıxışı istismara verilmişdir.
Metropolitenin
tikintisi ilə yanaşı, istismarda olan metro şəbəkəsinin
maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi, yenidənqurma
və bərpa işlərinin aparılması, təhlükəsizliyin
artırılması istiqamətində də tədbirlər
davam etdirilir.
Belə ki, 2008-ci ildə "İçərişəhər"
stansiyası tam yenidən qurulmuş, orada müasir tipli 3
eskalator quraşdırılmışdır. Dünyanın aparıcı ölkələrinin
metropolitenlərində quraşdırılmış sistemlərə
uyğun, müasir texnologiyalar nəzərə alınmaqla
Bakı Metropoliteni obyektlərində təhlükəsizlik və
videomüşahidə şəbəkəsinin
yaradılmasına başlanmışdır. Həmin işlər bu ilin sonunadək
yekunlaşacaqdır.
Məhz Sizin
göstərişinizlə cari ildə metropolitenin "Məşədi
Əzizbəyov" stansiyasında yenidənqurma işlərinə
başlanılmışdır.
Hazırda
metropolitenin şimal sahəsinə daxil olan VI stansiyada və
"Dərnəgül" deposunda inşaat işləri
aparılır. Yaşıl xəttin davamı olaraq, həmin
stansiyanın istismara verilməsi 2011-ci ildə nəzərdə
tutulmuşdur.
Sizin
"Azadlıq prospekti" stansiyasının
açılışı zamanı verdiyiniz
tapşırığa əsasən "Avtovağzal" və
"Memar Əcəmi-2" stansiyalarında da inşaat
işlərinə başlanmışdır və hazırda
sürətlə davam etdirilir. Bu stansiyalar arasında
hərəkət təşkil etməklə sərnişinlərin
"Memar Əcəmi-2" stansiyasından mövcud xətlərə
keçmələri təmin olunacaqdır.
Siz Bakı
şəhərində nəqliyyat sisteminin təkmilləşdirilməsi
və müasir nəqliyyat sisteminin yaradılması istiqamətində
bir neçə sərəncam imzalamısınız. Bu sərəncamların
əsas məqsədi paytaxt əhalisinin və şəhərimizin
qonaqlarının hərəkətində və sərnişindaşımada
maksimum rahatlığın və təhlükəsizliyin təmin
edilməsindən ibarətdir.
İctimai sərnişindaşımada
müstəsna rolu olan Bakı Metropoliteninin davamlı
inkişafı baxımından Sizə xas olan uzaqgörənliyin
və bu sahəyə göstərdiyiniz qayğı və
diqqətin bariz nümunəsi kimi "Bakı Metropoliteninin
perspektiv inkişafı ilə bağlı bəzi tədbirlər
haqqında" 2008-ci il 10 noyabr tarixli sərəncamınızla
təsdiq edilmiş "Bakı Metropoliteninin 20 illik
inkişafının Dövlət Proqramı"nın və
yeni perspektiv sxeminin hazırlanmasını qeyd etmək istərdim.
Perspektiv
inkişaf sxeminin texniki-iqtisadi əsaslandırma işlərini
yerinə yetirmək üçün tender keçirilmiş,
nəticədə metro tikintisi sahəsində böyük təcrübəyə
malik, beynəlxalq miqyasda tanınmış Fransanın
"SYSTRA", İngiltərənin "Mott MacDonald" və
Koreya Respublikasının "Saman" şirkətlərinin
iştirakı ilə Beynəlxalq Konsorsium
yaradılmışdır.
Konsorsium tərəfindən
Bakı şəhərinin yeraltı nəqliyyat şəbəkəsinin
beynəlxalq standartlara uyğun ictimai nəqliyyat sistemi səviyyəsində
inkişaf etdirilməsi məqsədilə metropoliten xətlərinin
perspektiv sxemi hazırlanmışdır. Bu işlərin
icrası zamanı həmin xətlərin genişləndirilmiş
şəbəkəsinin və ən münasib perspektiv sxemin
tətbiq olunması üçün müfəssəl
sosial-iqtisadi təhlillər aparılmış, ictimai nəqliyyat
üzrə sərnişinlər arasında sorğu
keçirilmişdir. Sorğu nəticəsində
sərnişinlərin ictimai nəqliyyata tələbatı,
eləcə də gediş-gəlişin orta məsafəsi, səbəbi
və tezliyi müəyyən edilmişdir. Sosial
araşdırmalar üzrə hesabatlarda ehtiyat nəzərə
alınmaqla, Bakı əhalisinin illik artım tempi 2,5 faiz götürülmüşdür. Təhlillər
zamanı aşağıdakı meyarlar nəzərə
alınmışdır:
- ictimai nəqliyyat
üzrə əvvəlki təhlillər;
- şəhərsalma
planları;
- şəhərin
iqtisadi inkişaf istiqamətləri;
- torpaq
sahələrindən istifadə etmə amilləri;
- hərəkət
intensivliyini yaradan mərkəzlərin (təhsil, səhiyyə,
mədəniyyət ocaqları, nəqliyyat qovşaqları,
stadionlar və s.) əsas rolu.
Araşdırmaların
əsas meyarlarından biri də Bakı şəhərində
sürətli ictimai nəqliyyata olan tələbatın dəqiq
müəyyən edilməsidir.
Bu isə nəqliyyatın
qarşısına qoyulan tələblərin iki mühüm
amilini əhatə edir:
- sərnişin
axınının mənbələri və təyinatı;
- Bakı şəhərində
sərnişindaşıma sahəsində fəaliyyət
göstərən nəqliyyat növlərinin hazırkı
ifrat yüklənmiş vəziyyəti.
Perspektiv inkişaf sxeminin
texniki-iqtisadi əsaslandırma işləri zamanı göstərişinizə
uyğun olaraq stansiyaların uzunluğu 7 vaqon
üçün 140 metr, gələcəkdə tunellərin
uzunmüddətli istismarını təmin etmək məqsədilə
xarici diametr 6 metr götürülmüşdür.
Hazırda
metropolitendə günün gur saatlarında bir istiqamətdə
1 saatda 38 min nəfər sərnişin daşınır. Beynəlxalq
Konsorsium tərəfindən aparılmış
araşdırmalara əsasən müvafiq tədbirlər
görülmədiyi təqdirdə, bu rəqəm 2016-cı
ildə 48 minə, 2030-cu ildə isə 80 min nəfərə
çata bilər. Təhlükəsizlik və
rahatlıq baxımından bu göstərici Avropa
standartlarına görə 30 min nəfər təşkil
edir, yəni vaqonun 1 kvadratmetrində 6 nəfər sərnişin
daşınmalıdır. İndi Bakı
Metropoliteni vaqonlarında günün gur saatlarında 1
kvadratmetrdə 8-10 nəfər sərnişin
daşınır ki, bu da təhlükəsizlik tələblərinə
cavab vermir.
Aparılmış təhlillərə
əsasən Beynəlxalq Konsorsium tərəfindən
perspektiv sxem üzrə hazırlanmış 14 potensial
variantdan 4 variant seçilmiş və Sizin müzakirənizə
təqdim olunur.
Möhtərəm Prezident!
Təqdim olunmuş
uzunmüddətli perspektiv inkişaf sxeminə uyğun olaraq gələcəkdə
Bakı Metropoliteninin ümumi şəbəkəsi 2
mövcud və 3 əlavə yeni xətt olmaqla 5 xətdən,
76 stansiyadan və 119 kilometr metro xəttindən ibarət olacaqdır.
Yəni 53 yeni stansiyanın və 84,3
kilometr metro xətlərinin inşası nəzərdə
tutulur. Həmçinin təqdim olunmuş
variantda yeni stansiyaların tikintisi və yerlərinin
seçilməsində sərnişin nəqliyyatının
digər növləri, multifunksional nəqliyyat kompleksi ilə
inteqrasiya və uzlaşdırma məsələləri də
nəzərə alınmışdır.
Metro tikintisinin spesifikliyini və
irihəcmli kapital qoyuluşu tələb etməsini nəzərə
alaraq, qısamüddətli planların həyata keçirilməsi
məqsədilə şəhərin mərkəzini və əhalinin
sıx məskunlaşdığı əraziləri əhatə
etmək üçün prioritet istiqamətlər müəyyən
etmək, yeni xətlərin inşasını
buraxılış komplekslərinə bölmək
üçün Sizin rəy və tövsiyələriniz
bizim üçün çox vacibdir.
İlk növbədə
bənövşəyi xəttin qərb, mavi xəttin isə
şərq hissəsinin inşası, qırmızı və
yaşıl xətlərin genişləndirilməsi nəzərdə
tutulur.
Metronun
perspektiv inkişafı üçün
aşağıdakı prioritet istiqamətlər nəzərdə
tutulmuşdur.
Birinci prioritet istiqamət:
Buraxılış kompleksi ("Avtovağzal"-"Memar Əcəmi-2"-B3-B4-B5)
5 stansiya, 6,8 kilometr metro xəttindən
ibarətdir. Bu istiqamət Yeni Avtovağzal
kompleksini, 3-cü, 4-cü mikrorayonları, Tbilisi prospektini və
Füzuli küçəsini əhatə edir. Hörmətli
Prezident, burada qatarları yeddi vaqondan
götürmüşük, ancaq birinci növbədə bunu
5 vaqonluq da etmək olar. 18
İkinci prioritet istiqamət:
Bu buraxılış kompleksi (VI
stansiya-Y-3-Böyükşor-M.Əzizbəyov-2-Sabunçu-Bakıxanov-Y-22-Qaraçuxur-Yeni
Günəşli - bunlar yaşayış məntəqələrinin
adlarıdır) 8 stansiyadan və 12,5
kilometr metro xəttindən ibarət olacaqdır. Bu istiqamətdə
hərəsi 5 vaqondan 33
Üçüncü prioritet
istiqamət (H.Aslanov-Zığ şosesi-Hərbi Akademiya) 2
stansiyadan, 3,7 kilometr metro xəttindən
ibarət olacaqdır. Vaqon parkı 11 qatar heyəti olmaqla 55
vaqon, hərəkət intensivliyi yenə də 45 qatar/saat,
ehtimal olunan vəsait xərcləri isə 296 milyon manat nəzərdə
tutulur. Əlbəttə, bu rəqəm işlərin
gedişi zamanı qarşıya çıxacaq bəzi məsələlərlə
bağlı dəyişə də bilər.
Cənab Prezident, Siz ulu
öndərimizin kursunu bu gün uğurla davam və
inkişaf etdirirsiniz. Belə ki, respublikada
genişmiqyaslı quruculuq və yenidənqurma işləri
aparılır. Göründüyü
kimi, ölkədə həyata keçirilən islahatların
dinamik surətdə artması nəqliyyat sistemindən də
yan keçməmişdir.
Möhtərəm Prezident!
Metropolitenə və
metropoliten işçilərinə diqqət və
qayğı ulu öndərin dövründə olduğu kimi,
Sizin dövrünüzdə də davam
etdirilir. Çoxminli metropoliten kollektivi adından Sizi əmin
edirəm ki, verdiyiniz göstəriş və
tapşırıqları vaxtında yerinə yetirəcək,
sabit işimizlə şəhərimizin sakinlərinə və
qonaqlarına yüksək səviyyədə xidmət
göstərəcəyik!
İcazə
verin, bir daha Sizə öz minnətdarlığımı
bildirim.
Diqqətinizə görə
çox sağ olun!
***
Sonra Bakı
şəhərində metropoliten şəbəkəsinin gələcək
prioritet istiqamətləri və bu sahədə həyata
keçiriləcək işlərlə bağlı konkret məsələlər
ətrafında müzakirələr aparıldı. Dövlətimizin
başçısına Bakı Metropoliteninin inkişaf
planının sxemləri və təklif olunan metro xətlərinin
çəkilməsi istiqamətləri barədə məlumat
verildi.
Prezident İlham Əliyevin yekun nitqi
- Mən bu planın
hazırlanması işində iştirak etmiş bütün
qurumların fəaliyyətini qiymətləndirirəm. Bu işə həm yerli qurumlar, həm də ki,
xarici şirkətlər cəlb olunub və çox əsaslı,
geniş proqram hazırlanıbdır. Bu proqram növbəti
20 ili əhatə edəcəkdir. Bu proqramın icrası böyük vəsait tələb
edəcəkdir. Bu gün bu barədə rəqəmlər
səsləndi. Amma əgər biz burada
göstərilən bütün işləri icra etsək, bir
neçə milyard manat investisiya nəzərdə tutulur.
Əlbəttə
ki, bu, çox böyük məbləğdir. Biz bu
investisiya layihələrini maliyyə imkanlarımızla da
bağlamalıyıq. Hər il
Dövlət İnvestisiya Proqramında metro tikintisi
üçün vəsait nəzərə
alınmalıdır. Biz bu böyük,
uzunmüddətli proqramı mərhələlərə
bölməliyik. Bu barədə təkliflər
səsləndi. Birinci mərhələ
2011-2015-ci illəri əhatə etməlidir. Əlbəttə ki, əgər maddi imkanlarımız
imkan versə, biz növbəti beşillik proqrama daha
böyük işləri sala bilərik. Biz
buna da hazır olmalıyıq. Hər
halda, bu baş plan bizə belə imkanları verir. Yəni biz artıq bilirik ki, son mərhələmiz
nədən ibarət olacaqdır. Metro
inkişafının bütün proqramı müfəssəl
hazırlanıbdır. Sadəcə olaraq,
mərhələlərə bölüb, prioritetləri
müəyyən edib və biz həmin işləri maliyyə
imkanlarımızla uzlaşdırmaq yolu ilə görəcəyik.
Bizim niyyətimiz
çox açıqdır, aydındır, birmənalıdır
ki, Bakıda metro tikintisini sürətlə irəliyə
aparaq. Beləliklə, həm şəhər nəqliyyatına
böyük dəstək olacaq, həm də insanlar
üçün rahat və çox təhlükəsiz nəqliyyat
növü imkanlarını genişləndirəcəkdir.
Ümumiyyətlə, ümumi
inkişafımız üçün bu, çox vacib məsələdir.
Biz
bütün bu işləri gərək beynəlxalq təcrübəyə
əsaslanaraq edək. Bakıda metro tikintisinin böyük tarixi
vardır. Bu barədə mən artıq
söylədim. Ancaq bu gün yeni
texnologiyalar tətbiq olunur. Biz Azərbaycanda,
Bakıda bu texnologiyalardan istifadə etməliyik. Əvvəlki təcrübə çox qiymətlidir.
Ancaq bugünkü təcrübə, əlbəttə
ki, həm işlərin daha da böyük səmərə ilə
görülməsinə xidmət göstərəcək, həm
də maksimum keyfiyyət təmin olunacaqdır. Burada qeyd olundu ki, yeni avadanlıq, maşınlar
alınır. Elə etməliyik ki, bu, ən
son texnologiyaya uyğun maşınlar olsun. Həm tunelqazma işləri, həm bütün
başqa texniki məsələlər yüksək səviyyədə
həll olunmalıdır.
Mən sübhə
etmirəm ki, bu plan hazırlananda inkişaf etmiş ölkələrin
təcrübəsi nəzərə alınıb. Çünki
bu planın hazırlanmasında inkişaf etmiş ölkələrin
şirkətləri iştirak ediblər. Bakıda
da ən qabaqcıl təcrübə təhlil edilməlidir və
tətbiq olunmalıdır.
Bununla bərabər,
dizayn işlərinə xüsusi diqqət göstərilməlidir. Çünki
metro yarandığı gündən, - hər halda sovet məkanında,
- eyni zamanda, memarlıq növü, memarlıq nümunəsi
idi. Bakıda metro stansiyalarının
dizaynına çox böyük əhəmiyyət verilirdi.
Bu gün biz də bu məsələləri
unutmamalıyıq. Biz də
çalışırıq ki, yeni stansiyalar gözəl
dizaynla fərqlənsin, həm sərnişinlər
üçün rahat, həm də gözəl olsun.
Eyni zamanda, əvvəlki
illərdə tikilmiş stansiyalarda da yenidənqurma işləri
aparırıq. Xüsusilə, "İçərişəhər"
stansiyasının həm xarici görünüşü, həm
də daxili dizaynı tamamilə yeniləşib və şəhərə
əlavə gözəllik verir. İndi
"Əzizbəyov" stansiyasında işlər gedir.
Orada da çox gözəl memarlıq kompleksi nəzərdə
tutulur, eyni zamanda, daxildə də təmir-bərpa işləri
aparılır. Biz yeni stansiyaların
tikintisində, əlbəttə ki, bu məsələləri
həmişə nəzərdə saxlayacağıq. Ancaq eyni zamanda, tədricən köhnə
stansiyaların təmiri, bərpası, xarici
görünüşünün yeniləşməsi məsələləri
ilə də məşğul olmalıyıq. Yəqin ki, bu məsələ də İnkişaf
Planının bir hissəsi olmalıdır. Yəni əlavə olunmalıdır ki, həm yeni
eskalatorlar, həm təmir-bərpa işləri, lazım gələndə
metro stansiyalarının üst konstruksiyalarının dəyişdirilməsi,
gözəlləşdirilməsi üçün əlavə
vəsait nəzərə alınmalıdır. Çünki bu stansiyalar şəhər
memarlığının bir hissəsidir. Şəhərin
çox gözəl memarlığı var, həm qədim, həm
müasir. Biz bu iki amili nəzərə
almalıyıq.
Burada qeyd olundu
ki, təhlükəsizlik məsələlərinə diqqət
göstərilir. Bu məsələ artıq ilin sonuna qədər
yekunlaşmalıdır. Göstəriş
verdim ki, nəinki metro stansiyalarında, bütövlükdə
şəhərdə videokameralar quraşdırılsın.
Şəhərin müxtəlif yerlərində
indi bu videokameralar fəaliyyət göstərir. Həm təhlükəsizlik məsələlərinin
həlli üçün bunun böyük əhəmiyyəti
vardır, eyni zamanda, bu kameralar vasitəsilə bir neçə
cinayətin üstü açılıbdır. Bununla bərabər, yol hərəkətini pozan
avtomaşınlar da o kameralar vasitəsilə aşkar olunur.
Biz sözlə,
bir daha demək istəyirəm ki, biz böyük işlərin
görülməsi üçün bütün
gücümüzü səfərbər etmişik. Bir daha demək istəyirəm
ki, bu, böyük, uzunmüddətli proqramdır, ən
azı 20 ili əhatə edəcəkdir.
Çalışmalıyıq ki, 20 il ərzində
bax bu gün göstərilən bütün vəzifələr
icra olunsun, bu stansiyalar tikilsin. Çox
böyük, peşəkarlıq, maliyyə imkanları tələb
edən işdir. Əminəm ki, biz
bütün bu işləri vaxtında və böyük
keyfiyyətlə görəcəyik və şəhər
sakinləri üçün yeni, gözəl imkanlar
yaradacağıq.
AzərTAc
Azərbaycan.- 2010.- 5 noyabr.- S. 1, 2.