Həsən Seyidbəyli yaradıcılığı haqqında ilk tədqiqat əsəri

Həsən Seyidbəyli Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində nasir, ssenarist, kinorejissor, ictimai xadim kimi tanınır. O, çoxşaxəli yaradıcılıq fəaliyyətində həmişə xalqın, ədəbiyyatın milli təəssübkeşi olub. Ziyalı-vətəndaş mövqeyi, cəmiyyətdə müşahidə etdiyi neqativ halları aradan qaldırmaq istəyi yazıçının bədii əsərlərində dolğunluğu ilə öz əksini tapıb. Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti tarixində ikinci ömrünü yaşayan Həsən Seyidbəyli yaradıcılığı filologiya elmləri üzrə fəlsəfə dokturu, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun əməkdaşı Baba Babayevin bu günlərdə çapdan çıxmış "Həsən Seyidbəylinin bədii nəsri" monoqrafiyasında genişliyi ilə ədəbi ictimaiyyətə çatdırılmışdır.

Sənətkarın yaradıcılığına ilk dəfə elmi araşdırma həsr edildiyindən müəllif məsələyə çox ciddi yanaşmışdır. Tədqiqatçı yaradıcı insanlara xitabən haqlı olaraq bildirir ki, bu cür sənətkar haqqında az yazılıb. Ona görə də müəllif çalışıb ki, yazıçının bütün yaradıcılığını önə çəksin, hərtərəfli təhlil verə bilsin. H.Seyidbəyli gözəl hekayələr və novellalar ustasıdır. Baba müəllimin fikrincə, Nəsən Seyidbəylinin süjet qurmaq, yaddaqalan obraz yaratmaq, söz demək məharəti çox güclü olmuşdur.

Kitabda ədibin "İki müavin", "Qığılcımlar", "Qiymətli damcılar", "Vəfalı it və oğru pişik" hekayələrində bu cəhətə xüsusi diqqət yetirilir. H.Seyidbəyli hekayələrinin mövzusu beynəlmiləlçilik ruhunda olsa da, obrazlar milli xarakterlidir. Müəllifin fikrincə H.Seyidbəylinin hekayələri ilk baxışda konfliktsiz süjet xətti təsiri bağışlasa da, güclü dinamizmə malikdir.

Azərbaycan ədəbiyyatının və kino yaradıcılığının inkişafında müstəsna xidmətləri olan Həsən Seyidbəylinin ədəbi-bədii nəsrindən bəhs edən kitabın redaktoru akademik Bəkir Nəbiyevdir. Dövrün ədəbi prosesi və aktual problemləri baxımından təhlilə cəlb olunan bu kitab gənc alim və tədqiqatçılar üçün çox faydalıdır.

Rəhman SALMANLI

Azərbaycan.- 2011.- 15 aprel.- S. 6.