Azərbaycanı dünyaya tanıdan şəxsiyyət

Tarixin bir anı

Ulu öndər Heydər Əliyev elə bir şəxsiyyət, görkəmli siyasətçi olmuşdur ki, onun gördüyü işləri tarixçilər uzun illər boyu öyrənəcək, tədqiq edəcək, əsərlər yazılacaq, ideyaları nəsillərdən-nəsillərə keçərək yaşayacaqdır. XX əsrin sonuna otuz il qalmış müttəfiq respublikalardan biri olan Azərbaycanın, daha sonra isə suveren dövlətimizin rəhbərliyinə Heydər Əliyev öz fitri istedadı, bacarığı, əsl liderlərə məxsus keyfiyyətlərinə görə gəlmişdir. O, iki əsrin şərik bir ömrünü yaşamışdır. Ulu öndərin hər dəfə siyasi hakimiyyətə gəlişi Azərbaycanda bütün sahələrdə inqilabi dəyişikliklər yaratmış, sosial-iqtisadi və mədəni inkişaf özünün yeni mərhələsini yaşamışdır.

Hakimiyyətə birinci gəlişində Azərbaycan inkişafına görə Sovetlər Birliyində əsas pilləyə qalxdı. Sonra təcrübəli dövlət kadrı kimi Heydər Əliyev keçmiş SSRİ-nin rəhbərlərindən biri oldu. O vaxtkı İttifaq rəhbərliyi istəsə də, istəməsə də tarix göstərdi ki, Heydər Əliyev yolunu müvəqqəti ləngitmək olar, dayandırmaq olmaz. Ulu öndər layiq olduğu qədər tarixi bir inkişaf yolu keçərək, dünya siyasətçiləri kitabına qızıl hərflərlə yazıldı.

Hakimiyyətə ikinci gəlişində müstəqil Azərbaycan inkişaf etdi, möhkəmləndi və demokratik, dünyəvi bir dövlətə cevrildi. Bu, bir həqiqətdir ki, Mustafa Kamal Atatürk Türkiyə Cümhuriyyətinin tarixinə onun qurucusu olaraq düşdüyü kimi, Heydər Əliyev də müasir Azərbaycanın tarixinə, onun yaradıcısı olaraq düşmüşdür. Türkiyə Cümhuriyyəti M.K.Atatürkün əsəri olduğu kimi, müasir Azərbaycan dövlətinin müəllifi və memarı da Heydər Əliyevdir.

Əlbəttə, ümummilli lider Heydər Əliyev olmasaydı, bugünkü inkişaf edən Azərbaycan dövləti də olmazdı. Heydər Əliyev Azərbaycanı və xalqımızı nəinki təhlükədən xilas etdi, həm də bu dövlətin və xalqın tərəqqisinin əsasını qoydu, milli müstəqilliyimizin əbədiyaşarlığını təmin etdi.

Ulu öndər demişdir: "Biz XXI əsrə daha da qüdrətli, müstəqil Azərbaycan dövlətini çatdırmaq istəyirik, gələcək nəsillərə daha xoşbəxt həyat yaratmaq istəyirik.

...Biz dünyanın müstəqil dövlətləri, birlikləri ilə bundan sonra da əməkdaşlıq edəcəyik. Azad, sərbəst, demokratik ölkə kimi Azərbaycan inkişaf edəcək və Avropa ilə Asiyanın qovuşduğu bir yerdə öz tarixi xidmətlərini göstərəcəkdir...

...Bütün azərbaycanlıların indi dünyada bir vətəni var. O da müstəqil Azərbaycan Respublikasıdır. Azərbaycan təkcə coğrafi anlayış deyil, Azərbaycan müstəqil dövlətdir, özü də möhkəm, güclü dövlətdir... Bizim üçün tarixi bir amil var: Azərbaycançılıq".

Bəli, Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının həm tarixini yazdı, həm də müstəqil Azərbaycan dövlətinin təməlinin və monolit birliyinin əsasını qoydu. Məhz buna görə də ümummilli lider Heydər Əliyev tək bizim yox, bütün dünyada yaşayan azərbaycanlıların yeganə və layiqli liderinə çevrildi.

Ulu öndərin Azərbaycan xalqına ikinci bir tarixi töhfəsi var ki, o da yetişdirdiyi, azərbaycançılığın tərənnümçüsü, ideyalarının layiqli davamçısı, dövlətimizin başçısı Prezident İlham Əliyevdir.

Tarix sübut etdi ki, Heydər Əliyev möhtəşəm bir yol keçmiş böyük şəxsiyyətdir. Belə bir şəxsiyyətlə şəxsən görüşmək, əl tutmaq, onun dilindən nəsihətamiz sözlər eşitmək qismət payına düşən adamlar ömürlük bu anları unuda bilməzlər. Belə anları yaşayanların cərgəsində olanlardan biri də bu sətirlərin müəllifidir. Tale elə gətirib ki, 1969-2003-cü illər ərzində vaxtaşırı ulu öndərin görüşlərində olmuş, respublika tədbirlərində iştirak etmişəm. Məni şəxsən qəbul edib, vəzifəyə təsdiq üçün söhbət aparıb, ağıllı və uzaqgörən tövsiyələrini verib və onları necə yerinə yetirməyin yollarını göstərib, xalqa ləyaqətlə xidmət göstərməyi tələb etmişdir.

O vaxtlar Kəlbəcərdə müxtəlif vəzifələrdə işləmişəm. Ulu öndər bu dağ rayonuna xüsusi diqqət və qayğı ilə yanaşardı. Unudulmaz rəhbərin şəxsi təşəbbüsü və nəzarəti ilə 1977-ci il dekabr ayının 8-də Azərbaycan KP MK və respublika Nazirlər Soveti "Kəlbəcər rayonunun iqtisadiyyatını və mədəniyyətini daha da inkişaf etdirmək tədbirləri haqqında" 428 nömrəli tarixi qərarı qəbul etdi. Bu qərar iyirmi üç bənddən ibarət idi. Bəndlərin hər birində böyük bir qərarın qarşıya qoyduğu vəzifələr qədər genişmiqyaslı işlər müəyyənləşdirilmişdi.

Məhz bu qərarın yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar görülən işlər nəticəsində yeni bir Kəlbəcər dünyası yaradıldı. Ucqar, iqtisadi cəhətdən zəif olan dağ rayonundan adamların aran zonasına iş axtarmaq, mal-qara saxlamaq üçün köçürülməsinin qarşısı alındı, yeni iş yerləri açıldı, kolxozçu və fəhlələrin əməkhaqları artırıldı. Rayonun xalis gəliri 59 min rubldan 22 milyon rubla çatdırıldı. Qısa vaxt ərzində 78 milyon manatlıq tikinti-quraşdırma işləri aparıldı. Bu, o vaxtkı pul vahidi ilə çox böyük məbləğ idi. Bütün kəndlərdə, rayon mərkəzində 5 mindən çox fərdi yaşayış evləri, ictimai binalar, təsərrüfat obyektləri və digər sosial təmayüllü obyektlər tikilib istifadəyə verildi, yeni "Kəlbəcər şəhəri" salındı. Üç min nəfərdən çox kənd əməkçisi orden-medala, pul mükafatına və fəxri adlara layiq görüldü.

Bütün bunların hamısı Heydər Əliyevin respublikada həyata keçirdiyi iqtisadi-sosial strategiyanın, mənəvi tərbiyənin, siyasi uzaqgörənliyin nəticəsi idi.

Ulu öndər hələ o vaxtlardan bilirdi ki, sərhəd zonalarında yerləşən rayonların, o cümlədən Kəlbəcərin iqtisadi inkişafı və abadlaşdırılması Dağlıq Qarabağla Ermənistan arasındakı boşluğu doldurmaq, gələcəkdə sərhədlərin möhkəmləndirilməsi, qorunması deməkdir.

...1980-ci ilin avqust ayı idi. Məni Kəlbəcər Rayon Xalq Nəzarəti Komitəsinin sədri vəzifəsinə təsdiq üçün söhbətə çağırmışdılar. Respublika Xalq Nəzarəti Komitəsinin sədri Hacıbala Əfəndiyev tərəfindən söhbətdən keçdikdən sonra Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Heydər Əliyevin qəbulunda olmalı idim. Həddən artıq həyəcan içindəydim; bu görüşün sevinci və məsuliyyəti məni səhərə qədər yatmağa qoymadı.

Nəhayət, avqust ayının 16-da Mərkəzi Komitədə məni ulu öndərin qəbuluna apardılar. İçəri daxil olanda hiss etdiyim ab-hava həyəcanımı xeyli azaltdı.

Ulu öndər Heydər Əliyev mənimlə əl tutdu, oturmaq üçün yer təklif etdi. Mən böyük bir tarixi şəxsiyyətlə görüşürdüm. Keçdiyim həyat yolunu qısa şəkildə əks etdirən sorğu-sualdan sonra hiss etdim ki, ulu öndər söhbətdən razı qaldı və mənə çox səmimi və nəsihətamiz məsləhətlərini verdi: "Sən ucqar dağ rayonunda doğulub böyümüsən, iki ali təhsil almısan, həyat yolu keçmisən, yaxşı ailədə tərbiyə görmüsən. Sənin kimi gənclər Azərbaycana çox lazımdır. Qaldı ki, Kəlbəcər həmişə mənim diqqətimdə olan rayondur, sən də o rayondansan. O rayonun geniş potensialı var, dünya əhəmiyyətli İstisu oradadır, təbii sərvətlərlə çox zəngindir. Biz bunları üzə çıxarmalıyıq, xalqın istifadəsinə verməliyik. Kəlbəcər dövlət üçün, bizim üçün, bu gün və sabah üçün çox strateji əhəmiyyətli bir yerdir. O rayonun inkişafı üçün mənim təşəbbüsümlə gələcək əhəmiyyətli geniş qərarlar qəbul etmişik".

1982-ci ilin iyul-avqust aylarında möhtərəm Heydər Əliyevin İstisuya - Kəlbəcərə gəlişi gözlənilirdi. Bu şərəfə rayonda çox ciddi hazırlıq işləri görülürdü. Kurort şəhərində xeyli abadlıq işləri aparıldı. Xalqımızın görkəmli oğulları Nəriman Nərimanovla xalq şairi Səməd Vurğunun heykəlləri İstisu qəsəbəsinin mərkəzində ucaldıldı ki, hər iki heykəlin üzü Dəlidağa, Zəngəzura, ulu Göyçəyə doğru idi.

Çox heyiflər ki, ulu öndər Kəlbəcərə gələ bilmədi, o xoş gün bizə nəsib olmadı. Çünki bundan sonra xalqımızın böyük oğlunun Kremldəki fəaliyyət dövrü başladı...

Bizim kimi - bütün kəlbəcərlilər, həmçinin digər işğal olunmuş rayonların əhalisi inanırdılar ki, əgər ulu öndər Kəlbəcərə - İstisuya gəlsəydi, strateji əhəmiyyətli o yerləri öz gözüylə görsəydi, o vaxt çox böyük əlavə tədbirlər görülərdi və onun hesabına mənfur ermənilər torpaqlarımızı işğal edə bilməzdi.

Azərbaycan xalqı tarixə həm də ona görə minnətdardır ki, Heydər Əliyev kimi böyük dühanı bir daha özünə qaytardı. Azərbaycanın tale kitabını mahir bir memar kimi ulu öndərin özü səhifələdi. Həlli vacib məsələləri yoluna qoydu. Azərbaycanın müstəqilliyinin qarantına çevrildi. Ümummilli lider dövlətçiliyimizi məhv olmaqdan qorudu, onu dağılmaq təhlükəsindən xilas etdi və möhkəmləndirdi.

Azərbaycan dövlətçiliyinin son bir qərinəlik tarixinin məntiqə söykənən təhlili göstərdi ki, öz vətənimizdə didərgin köçkün düşməyimizin başlıca səbəblərindən biri 1982-1993-cü illərdə Azərbaycanda güclü və qətiyyətli dövlət başçısının olmaması idi.

1993-cü ildən sonra biz şahid olduq ki, Azərbaycan vətəndaş müharibəsindən, ərazisi parçalanmaqdan, qanunsuz silahlı dəstələrdən yalnız möhtərəm Heydər Əliyevin qətiyyəti və inamı hesabına xilas olundu.

Xalq yaxşı bilir ki, 15 iyun 1993-cü il tarixinin Milli Qurtuluş Günü kimi qeyd edilməsinin köklü əsası var. Əgər Heydər Əliyev bu tarixdə hakimiyyətə gəlməsəydi, nə bugünkü müstəqil dövlətimiz, nə də demokratik inkişafımız olardı...

1998-ci il növbəti prezident seçkiləri ərəfəsində də bütün xalq fikirləşirdi ki, ərazisinin 20 faizi işğal altında qalan, bir milyon nəfərdən artıq qaçqın və məcburi köçkünü olan və nəhayət, qarşısında bütün bu ağir problemlərin həlli zərurəti dayanan ölkəmizin dövlət başçısı möhkəm siyasi iradəyə malik, mübariz və qətiyyətli şəxsiyyət olmalıdır. Belə bir şəxsiyyət isə yalnız və yalnız Heydər Əliyev idi.

12 iyul 1998-ci il tarixdə Bakı şəhərində Şəhriyar adına mədəniyyət sarayında prezident seçkiləri ilə əlaqədar təşəbbüs qrupunun yaradılması və prezidentliyə namizədliyin irəli sürülməsi üçün Qarabağ və respublikanın işğal olunmuş rayonlarının ağsaqqal, ziyalı və gənclərindən ibarət nümayəndələrinin toplantısını keçirirdik. Yaxın keçmişdə Heydər Əliyevin xalqla xidmətlərini öz gözlərilə görmüş, zaman-zaman bundan bəhrələnmiş qaçqın-köçkün, didərgin insanlar müdrik rəhbərimizin adına, ünvanına yenidən üz tutmaqda haqlı idilər.

Onlar ikinci dəfə ulu öndəri dövlət başçısı kürsüsündə görmək istəyirdilər. Toplantı iştirakçıları məni Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası ilə əlaqələndirici səlahiyyətli nümayəndə seçdilər. İlk təşəbbüs qrupunun rəhbəri oldum.

Beləliklə, 1998-ci il prezident seçkilərində yenidən Azərbaycan Respublikasının Prezidentliyinə Heydər Əlirza oğlu Əliyevin namizədliyini irəli sürdük. Bu təklif çox gurultulu alqışlarla qarşılandı.

Bununla da, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əlirza oğlu Əliyevin yenidən prezidentliyə namizədliyi ilk dəfə Qarabağın və digər işğal olunmuş rayonların əhalisinin nümayəndələrinin yaratdığı təşəbbüs qrupu tərəfindən irəli sürüldü. Heydər Əliyevin respublika prezidentliyinə namizədliyi üçün təşəbbüs qrupunun səlahiyyətli nümayəndələri tərəfindən 58 min 364 imza toplanıldı. İmza toplama ərəfəsində respublikanın 37 rayonunda olub ağsaqqallarla, ağbirçəklərlə, gənclərlə, ziyalılarla görüşərək söhbətlər apardıq.

Çadır düşərgələrində kütləvi görüşlər keçirdik. Hamının bir çağırışı, bir amalı vardı: "Heydər Əliyev - xalq birliyi".

Toplanan imzalar içərisində 90 yaşdan yuxarı 186 nəfərin imzası vardır. Yaşla əlaqədar gözlərinin nuru azalsa da, bu insanların ümid işığı azalmamışdı. Hamı vərəqədə Heydər Əliyevin adını axtarırdı: "İmza atım, istəyimi bildirim, ümidimiz onadır, biz öz torpaqlarımızda ölmək istəyirik", - deyirdilər.

Ulu öndər xalqın inandığı, güvəndiyi lider idi. Ona görə də, nə qədər ki, Azərbaycan var, ümummilli lider də yaşacaqdır.

Vəliyəddin İSMAYILOV,

YAP-ın üzvü

Azərbaycan.-2011.-11 dekabr.-S.6.