Biz hərb istəmirik, amma hərbə hazırıq

İtkilərimiz böyük, dərdlərimiz ağır olsa da, zaman öz axarındadır. Toy məclisləri qururuq, yas mərasimlərini yola veririk. Gül-çiçəkli yazı sevinclə qarşılayır, qışın şaxtasına-sazağına dözürük. Yenə də həyata körpələr göz açır, yenə də adamlar ömrünü başa vurub dünyadan köç edirlər. Amma Qarabağsız həyatın mənası, dadı-tamı başqadır. Ağrı-acımıza məhəl qoymayan quş qanadlı illər ötüb keçsə də, ürəyimizdəki Qarabağ yarası qaysaq bağlamır. Bu yaranın bir məlhəmi, bu dərdin bir dərmanı var - o da Qələbədir! Üçrəngli, ay-ulduzlu bayrağımız Ağdamda, Şuşada, Laçında, Füzulidə... dalğalanmayınca Qarabağ təşnəsi ürəklər rahatlıq tapa bilməz!

Ən böyük hakim olan zaman ötən illər ərzində çox şeyi yerbəyer etmişdir. Əzəli düşmənimiz olan ermənilərin əsrlərdən bəri yeritdiyi məkrli siyasətin bir çox qaranlıq məqamlarına işıq salındı. Qarabağ savaşında düşmən dəyirmanına su tökən, hakimiyyət ehtirasları ilə gözü pərdələnən AXC-Müsavat dəllallarının xəyanətləri ifşa olundu. Zaman öz nehrəsini çalxaladıqca yağı yağ, ayranı ayranlıq elədi...

Elimizdə belə bir deyim var: igid odur atdan düşə atlana... Yəgin ki, bu üç-dörd sözün birləşməsindəki mənanı açmağa, şərh etməyə ehtiyac yoxdur. Bu, etiraf edilməlidir ki, məlum obyektiv və subyektiv səbəblər ucbatından biz Qarabağ savasının birinci mərhələsini uduzmuşuq. Məcazi mənada atdan düşmüşük. Amma müharibə bitməyib. Ulu öndər Heydər Əliyevin müdrik siyasəti sayəsində reallaşan atəşkəs dövrünün verdiyi imkanlardan bacarıqla bəhrələnib özümüzü yenidən toparlamışıq. Atəşkəs dövründə ötən illərin hədər keçmədiyini sübut etməyə ehtiyac yoxdur. Zamanın bizim xeyrimizə işlədiyi hər kəsə - dosta da, düşmənə də gün kimi aydındır. Atdan düşən Azərbaycan igidləri indi tam və qəti qələbə eşqi ilə yenidən atlanırlar. Yenidən atlanan igidlərin alacağı intiqamın yaman olacağı şübhəsizdir. Bu yenilməz iradənin qarşısında dözüş gətirə biləcək güvvə təsəvvürə gəlmir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin Qarabağ münaqişəsinin həllinə yönəlmiş dəyişməz, qətiyyətli və prinsipial mövqeyi bu sahədəki siyasətimizin qırmızı xəttidir. "Bir qarış torpaq da güzəşt edilməyəcəkdir" deyən dövlət başçısının bu qətiyyəti bir tərəfdən düşmənlərimizi qorxuya salırsa, digər tərəfdən ölkə vətəndaşlarına, Azərbaycan gəncliyinə, xüsusilə Qarabağ əhalisinə yüksək əhvali-ruhiyyə, qələbəyə sonsuz inam, ən başlıcası, yaşamaq eşqi bəxş edir.

Bəli, zaman çox şeyi dəyişib... Ağdamın işğal günü həmişə göz yaşı ilə, ağlaşma ilə qeyd edilərdi. İndi o yaşlı gözlərdə qəzəb şimşək kimi çaxır, ürəklər düşməndən qisas almaq üçün çırpınır. Ağdamda uşaq da, böyük də, qadın da, kişi də qınından sıyrılmış qılınca bənzəyir. Ayağı yer tutan hər kəs çoxdan gözlədiyi müqəddəs savaşın təşnəsinə çevrilib. Bu ağrılı gündə Ağdam niskilini, doğma yurd göynərtisinı elə ağdamlıların özlərindən eşitmək istədik.

Raya Ağayeva, Bənövşələr qəsəbəsində müəllim:

- Ağdamsız yaşamaq çox çətindir. Amma hər an üzərimizdə hiss etdiyimiz dövlət qayğısı ərköyün bir uşağın nazı ilə oynayan fədakar ana nəvazisi kimi bizi ovundurur. Elindən-obasından, doğma ev-eşiyindən perik salınan ağdamlılar məcburi köçkün həyatının ağır məşəqqətlərini yaşamağa məhkum edildilər. Çadır şəhərciklərində, qarğı-qamışdan tikilib palçıqla suvanmış daxmalarda neçə qarlı-şaxtalı qışı, qaynar yayı yaşadıq. Ancaq bir an diqqətdən kənarda qalmadıq. Dövlətimizin iqtisadi imkanı yaranan kimi birinci növbədə qaçqın və məcburi köçkünlərin qayğısına qalındı. Bir-birinin ardınca Ağdam rayonu ərazisində çox sayda qəsəbə tikilib rayon sakinlərinin istifadəsinə verildi. Artıq çoxdan məişət rahatlığına qovuşmuşuq. Bizim ailəyə də yeni qəsəbədə ev veriblər. Qazımız, suyumuz, işığımız var. Təknəmizin çörəyi boldur. Firavan yaşasaq da, Ağdamın yoxluğu bütün bunları gözdən salır. Ağdam bizim qibləmizdi, həyatımızın mənasıdır. Onsuz yaşanan günü ömürdən saymırıq. Ağdama qovuşacağımız günün yaxında olduğuna isə inamımız böyükdür. Bu inamı bizdə möhtərəm Prezidentimizin yeritdiyi müdrik siyasət doğurur. Məhz bu siyasət sayəsində beynəlxalq aləm artıq kimin kim olduğunu yaxşı bilir. Amma Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, sülh danışıqları sonsuza qədər uzanası deyil. İllərdən bəri böyük dözüm nümayiş etdirən Azərbaycan xalqının səbir kasası artıq dolub. Konkret addımlar atmağın vaxtıdır. Biz qarabağlılar isə Prezidentimizin, Ali Baş Komandanın arxasında həmişə olduğu kimi, yenə də sıx cərgələrlə durmuşuq.

Eldar HÜSEYNOV, Quzanlı qəsəbəsinin sakini:

- Köçkünlük həyatının üzücü illərini Tərtər rayonunun Hüsənli kəndindəki fermada, ucuq-sökük bir daxmada yaşamışıq. Xaçın çayı yanımızdan keçirdi. Hər yaz çay gələndə onun bulanıq sularından içib təskinlik tapırdım. Axı bu su doğma torpaqların dadını-tamını gətirirdi özüylə... İndi o günlər arxada qalıb. Quzanlı qəsəbəsində rahat evə köçmüşük. Amma təbii ki, hər hansı rahatlıq bizə Ağdamı unutdura bilməz.

Artıq xeyli vaxtdır ki, zamanın bizim xeyrimizə işləməsi Qarabağ ağrısı çəkən hər kəsdə böyük nikbinlik yaradır. Hər şey göz qabağındadır. Televiziya ilə yayımlanan hərbi parada baxanda ürəyim dağa döndü. Bir daha inandım ki, ermənilərdən qisas alacağımız, işğal altındakı torpaqlarımızı azad edib doğma yurda dönəcəyimiz gün uzaqda deyil. Sübut etməyə ehtiyac yoxdur ki, ölkəmizin dinamik sosial-iqtisadi inkişafı, ordumuzun artan qüdrəti o günü sürətlə yaxınlaşdırır. Ağdamı itirdiyimiz üçün axıtdığımız göz yaşları, qurduğumuz yas mərasimləri artıq dünəndə qalıb. İndi zaman, ən başlıcası isə, respublika Prezidenti İlham Əliyevin yeritdiyi müdrik və uzaqgörən siyasət bizə fərqli mövqe diktə edir. Biz döyüş ruhuna köklənmişik. Yaxşı ki, bu belədir! Rayonumuzda məqsədli şəkildə formalaşdırılan sağlam mənəvi-psixoloji mühit böyük səmərə verir. Rayonun bütün sakinləri, xüsusilə gənclər vətən uğrunda istənilən fədakarlığı etməyə hazırdırlar. Rayonda gənclərin hərbi-vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsinə böyük önəm verilir. Bu istiqamətdə həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlərin məntiqi nəticəsidir ki, indi rayonumuzda hərbi xidmətdən yayınan bir nəfər də olsun fərari yoxdur. Gənclər hərbi xidmətə indi toy-bayramla gedirlər. Elə bayram, elə əlamətdar gün olmur ki, rayon rəhbərliyi, ictimaiyyət nümayəndələri, xüsusilə məktəblilər ərazidəki hərbi hissələrə baş çəkməsinlər. Təbii ki, bayram xonçaları, musiqi sovqatı ilə. Cəbhə bölgəsi olan Ağdamda əsgərə hər kəs öz övladı kimi baxır, ona nəvaziş göstərməyi mənəvi borcu bilir. Bütün bunları görəndə mən bir şəhid atası kimi təskinlik tapıram. Bölgədə yaşayan hər bir mülki vətəndaş da elə potensial əsgərdir. Bir əmrə müntəzirdilər ki, silah götürüb döyüşə atılsınlar.

Emin BƏŞİRZADƏ, "Qərvənd" kəndli-fermer təsərrüfatının rəhbəri:

- Bizim fermer təsərrüfatının əkin sahələri düşmənlə təmas xəttinə çox yaxındır. Erməni əsgərlər dəfələrlə atəş açıb problemlər yaratmışlar. Müxtəlif xəsarətlər olsa da, xoşbəxt təsadüf nəticəsində ölüm olmamışdır. Müharibədə çörək də silah qədər vacibdir. Fermer təsərrüfatının üzvləri taxılçılıqla məşğuldular. Bu il 25 hektar sahənin hər hektarından 44 sentner taxıl götürmüşük. Taxılçılığın inkişafına dövlət dəstəyi bizi məhsul bolluğu uğrunda mübarizəyə ruhlandırır. Toxumçuluq üzrə ixtisaslaşmışıq. Bu il istehsal etdiyimiz yüksək reproduksiyalı 109 ton toxumu texniki qarışıqlardan təmizləyib səpin üçün hazır vəziyyətə gətirmişik.

Cəbhə bölgəsində yaşamağın özünəməxsus qayğıları var. Əkinlə-biçinlə məşğul olsaq da, həmişə səksəkədəyik. Hər atılan güllə müharibənin başlayacağından soraq verə bilər. Biz buna nəinki hazırıq, əslində intizarla qisas gününü, intiqam anını gözləyirik. Aqillər deyir ki, torpağı əkib-becərməsən, qorumağa, qorumasan, əkib-becərməyə dəyməz. Ermənilər cəbhə xəttinə yaxın işğal altındakı ərazilərdə heç nə əkmirlər. Hərdən durbinlə baxırıq. Gözlə görünən məsafədə heç bir təsərrüfat işləri görmürlər. Əlimizdə olan ərazilərdə isə bol məhsullu zəmilər, bağ-bağçalar, bostan-tərəvəz sahələri üzə gülür. Dövlətimizin torpaq istifadəçilərinə verdiyi subsidiyalar bu sahədə mühüm rol oynayır. Sevimli şairimiz Səməd Vurğunun "Çörək bol olarsa, basılmaz vətən" misrası fəaliyyətimizin devizinə çevrilmişdir. Bu il rayonumuzun taxılçıları rekord nəticə qazanmışlar. Rayon üzrə hər hektardan orta hesabla 31,4 sentner məhsul götürülmüşdür. Bu, son illərin ən yüksək göstəricisidir.

Əlimiz təsərrüfat işlərində olsa da, ürəyimiz Ağdamla döyünür. İndi Ağdamdan ötrü ağlamırıq, Ağdamı xilas etmək üçün çalışırıq. Hesab edirik ki, bir ovuc buğda da bu mübarizəyə köməkdir. Hər kəs - elinə, obasına bağlı hər bir qarabağlı bu mübarizəyə öz töhfəsini verməlidir. Biz zərbəçi əməyimizlə, istehsal etdiyimiz bol məhsulla möhtərəm Prezidentimiz, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin yeritdiyi müdrik siyasətə fəal dəstək verməyə çalışırıq. Bu gün əkinçi olsaq da, sabah döyüşçüyük. Bir əmr yetər ki, silaha sarılaq, düşmənin üstünə atılaq.

Ağdamın işğalından ötən illər ruzigarın ağac budağından qoparıb apardığı saralmış xəzan yarpaqlarına bənzəmir. Bu illər ərzində biz nəfəs dərib toxtamışıq. Ölkəni bürümüş xaosdan qurtulub baş verənləri soyuq başla təhlil etmişik. Respublikamızın ərazi bütövlüyünü təmin etmək üçün proqram hazırlamışıq. Bu illər ərzində qüdrətli milli ordu yaratmışıq. Bu torpağın hər qarışını canından artıq sevən vətənpərvər nəsil yetişdirmişik. Bu illər ərzində dövlət başçısının Qarabağ düyününün açılması istiqamətində dəyişməz mövqedən apardığı qətiyyətli və prinsipial danışıqlar ölkə əhalisində torpaqlarımızın işğaldan azad ediləcəyinə olan inamı sarsılmaz etmiş, qələbənin tezliklə reallaşacağını zərurətə çevirmişdir. Ağdamın timsalında görmək olar ki, bu illər ərzində dövlət doğma ev-eşiyindən perik salınmış qaçqın və məcburi köçkünlərə necə hayan durmuş, rahat mənzillərdən tutmuş adi məişət qayğılarına qədər onların bütün problemlərini necə canıyananlıqla həll etmişdir. Qaçqın və məcburi köçkünlərin problemlərini öz gərgin fəaliyyətində prioritet məsələ olduğunu dəfələrlə bəyan edən Prezident İlham Əliyev onlardan qayğı və diqqətini bir zərrə qədər də əsirgəməmişdir. Bu doğma münasibətin nəticəsidir ki, illərlə çadır şəhərciklərində, yük vaqonlarında zillət çəkən ağdamlı məcburi köçkünlər indi hər cür rahatlığı olan yeni qəsəbələrdə yaşayırlar. Onların istifadəsinə məktəblər, xəstəxanalar, mədəniyyət evləri və s. verilmişdir. Əlbəttə, dövlət başçısının dediyi kimi, bunlar müvəqqəti bir dövr üçün edilmişdir. Biz ən möhtəşəm sarayları yağı düşmənin işğalından azad edəcəyimiz doğma torpaqlarda tikəcəyik. O gün isə uzaqda deyil, yaxındadı, çox yaxında.

Lazım QULİYEV

Azərbaycan.-2011.-23 iyul.-S.4.