Ürək deyir, yaşa hələ

Şahbuz təbiətin əsrarəngiz gözəllikləri ilə zəngindir. Dağların şəffaf göz yaşı olan bulaqları, mineral suları ilə ad-san qazanıb. Uca dağlar, şiş qayalar, "Batabat" yaylağı, Zorbulaq çeşməsi, "Üzən ada" möcüzəsi qonaqları heyran qoyur. Min bir dərdin əlacı olan dərman bitkiləri, meyvələri adları və tamları ilə fərqlənir.

Şahbuz həm də uzunömürlülər məskənidir. Rayonda elə bir kənd, qəsəbə tapmaq olmaz ki, orada yaşı 80-ni, 90-nı, hətta 100-ü keçmiş adam yaşamasın. Təbiətlə yanaşı, insanların bir-birilərinə xoş və səmimi münasibətləri, milli-mənəvi və əxlaqi dəyərlərimizin qorunub saxlanılması, əmək, zəhmət bu yerlərin əhalisinin uzun ömür yaşamasına səbəb olan başlıca amillərdəndir. Şahbuzda həm də böyük-kiçik yeri bilinir, ağsaqqal, ağbirçək sözü keçərli olur.

Aşağı Qışlaq kəndi də bu cəhətdən seçilir. Kənd qəribə quruluşa, relyefə və gözəlliyə malikdir. Bəlkə də yaxın zamanlarda kənd turizmi üçün ən maraqlı ünvanlardan biri də Aşağı Qışlaq olacaq. İki dağın ətəyində yerləşən bu kəndi Qışlaq çayı iki hissəyə bölür. Hər iki tərəf yaşıllıqdır. Kənddəki 224 ev dağ yamaclarına söykənərək mərtəbələr şəklində çay boyunca uzanıb gedir.

6 övladı, 36 nəvəsi, 7 kötükcəsi olan Gültər nənənin 3 il bundan əvvəl 110 illik yubileyi yüksək səviyyədə qeyd edilmişdi. Rəsmi qonaqların da iştirak etdiyi tədbirdə yubilyara muxtar respublika Ali Məclisinin sədri adından qiymətli hədiyyələr təqdim olunmuşdu. Bu gün Gültər nənə haqq dünyasındadır. Amma onun 109 yaşlı bacısı Zeynəb nənə hələ gümrahdır.

6 övladı, 23 nəvəsi, 33 nəticəsi olan Zeynəb nənə ilə öz ocağında görüşdük. Mənzərəli bir guşədə yaşayır Zeynəb nənə. Yaxınlarının dediyinə görə, kəndin xeyir-şər məclislərində fəal iştirak edən Zeynəb nənə hərdən Naxçıvan şəhərində və digər yerlərdə yaşayan qohumlarına da baş çəkir. O, həm də hazırcavablığı, şirin danışığı ilə sevilir kənddə.

Söhbətimizə yarızarafat, yarıciddi sualla başladıq:

- Nə tez qocalmısan, ay nənə?

Ağbirçək nənə eyhamın hara tuşlandığını duyaraq eyni ovqatla cavab verdi:

- Əslinə qalsa, gəldi-gedər ömrümüzün elə əsl vədəsində qocalmışam. Həyatımdan narazı deyiləm. Bir də ki, ömür heç vədə uzun-qısalığı ilə ölçülmür. Əsas məsələ ondadır ki, bu ömrü necə yaşayırsan. Həyat yoldaşım Xeybərlə birlikdə gərəkli övladlar, nəvə-nəticələr böyütmüşəm. Hamısı ilə fəxr edirəm. 71 yaşlı oğlum İsgəndər Bakıda yaşasa da, tez-tez gəlib-gedir. Şahbuzdakı qızım Nuriyyə də məni unutmur. Bir də, a oğul, indiki dövranda adam heç qocalmaq istəmir. Vaxtilə çox çətinliklər görsəm də, rahatlığa çıxmışam. Şükür, heç nədən korluğum yoxdur. Bir qaz idi, onu da çəkdilər.

Özünün dediyi kimi, şura hökumətinin qurulmasını yaxşı xatırlayan Zeynəb nənə kolxoz quruculuğunun fəal iştirakçısı olub. Sonra yeni açılan məktəb kurslarında yazıb-oxumağı öyrənib. Böyük Vətən müharibəsi illərində isə olmazın əzab-əziyyət çəkib. Hamı kimi gecə-gündüz arxa cəbhədə işləyib. Axşamlarsa lampa işığında cəbhədə qan axıdan əsgərlərə yun corab, əlcək, köynək toxuyub. Onların içərisində qardaşı Qasıməli də olub. O, odlu-alovlu döyüşlərdə itkin düşüb. Amma Zeynəb nənə üçün hətta bu itki də erməni millətçilərinin zaman-zaman başımıza açdıqları müsibətlər, faciələrlə müqayisədə dözüləndir. Həmin hadisələrdən söz düşəndə yaşı əsri keçmiş ağbirçəyin xırda gözləri yaşla dolur.

...Elimizin, obamızın ağbirçək qadınlarından olan Zeynəb Novruzova ilə söhbətimiz yenə də ömrün qış vədəsini xatırladan qocalıqdan düşdü. Nazik və uzunsov barmaqları ilə bəyaz gecələri xatırladan seyrəlmiş saçlarını "daraqlayaraq" bir el kəlamını dilə gətirdi: "Qocalıq bir köynək, çalış əyninə geymə, geydin çıxarda bilməzsən. Neçə vaxtdır ki, mən də o köynəyi geymişəm". Sonra isə xoş bir təbəssümlə məşhur mahnının iki bəndini özünəməxsus tərzdə ifa etdi:

Ömür deyir qocalmısan,

Ürək deyir, yaşa hələ.

Məmməd MƏMMƏDOV

Azərbaycan.- 2011.- 8 mart.- S. 5.