Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun nəticələri sivilizasiyalararası əməkdaşlığın daha da dərinləşməsinə xidmət edəcəkdir

 

 Forumda 38 ölkədən, 6 beynəlxalq təşkilatdan 263 nümayəndə, həmçinin 3 Nobel mükafatı laureatı və 6 sabiq prezident iştirak etmiş, Bəyannamə qəbul olunmuşdur

 

Xəbər verdiyimiz kimi, 2011-ci il oktyabrın 10-11-də Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində "XXI əsr: ümidlər və çağırışlar" devizi ilə Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu keçirilmişdir.

Forumda 38 ölkədən, o cümlədən Rusiya, Amerika Birləşmiş Ştatları, Böyük Britaniya, Fransa, Almaniya, Ukrayna, Türkiyə, Gürcüstan, Misir, İran, Pakistan və s. ölkələrdən, 6 beynəlxalq təşkilatdan 263 nümayəndə iştirak etmişdir. Onların arasında 3 Nobel mükafatı laureatı, 6 sabiq prezident, Avropa Parlamenti, UNESCO, İSESCO, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və s. beynəlxalq qurumların nümayəndələri də var idi. Azərbaycan tərəfdən forumun plenar iclasında 316 alim, siyasi və ictimai xadim iştirak etmişdir.

Oktyabrın 10-da Gülüstan sarayında forumun təntənəli açılış mərasimi olmuşdur.

Forumda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev nitq söyləmişdir.

Daha sonra üç plenar iclas keçirilmişdir. Bu iclaslarda Nobel mükafatı laureatları, sabiq dövlət başçıları, digər nüfuzlu qonaqlar çıxış etmişlər.

Forum oktyabrın 11-də yeddi bölmə iclası ilə öz işini davam etdirmişdir.

"Multikulturalizm: nailiyyətlər və problemlər" bölməsinin "Multikulturalizm dövlət siyasətində" adlanan birinci iclasının moderatoru Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Rusiya Dövlət Humanitar Universitetinin rektoru, "Rusiya-Azərbaycan" cəmiyyətinin prezidenti Yefim Pivovar, "Multikulturalizm kütləvi şüurda" mövzusunda ikinci iclasın moderatoru AMEA Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq  İnstitutunun direktoru, professor İlham Məmmədzadə, "Multikulturalizm elmdə və fəlsəfədə" adlanan üçüncü iclasın moderatoru isə Bolqarıstanın sabiq prezidenti Jelyu Jelev olmuşdur.

"Multikulturalizm: nailiyyətlər və problemlər" "dəyirmi masa"sında 408 nümayəndə iştirak etmişdir.

"Dünyanı dəyişdirən müasir texnologiyalar" bölməsinin "Müasir texnologiyalar və qlobal fəlakətlər" devizi altında keçirilən birinci iclasın moderatoru Moskva Dövlət Universitetinin rektoru akademik Viktor Sadovniçi, "Qloballaşma dövründə elmin və təhsilin inteqrasiyası proseslərində müasir texnologiyaların rolu" adlanan ikinci iclasın moderatoru Bakı Dövlət Universitetinin rektoru akademik Abel Məhərrəmov, "Müasir texnologiyalar və davamlı inkişaf" mövzusunda üçüncü iclasın moderatoru isə Türkiyənin Bilkent Universitetinin prezidenti Əli Doğramacı olmuşdur.

"Dünyanı dəyişdirən müasir texnologiyalar" "dəyirmi masa"sında 512 nümayəndə iştirak etmişdir.

"Elmlərin konvergensiyası" bölməsinin "Elmlərin və texnologiyaların konvergensiyası - yeni texnoloji sistemin əsasıdır" adlanan birinci iclasının moderatoru "Kurçatov institutu" Milli Tədqiqat Mərkəzinin direktoru Mixail Kovalçuk, "Elmlərin konvergensiyasından konvergent texnologiyalara doğru" mövzusunda ikinci iclasın moderatoru Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Oleq Naraykin, "Elmlərin konvergensiyasının sosiohumanitar aspektləri" adlanan üçüncü iclasın moderatoru isə AMEA-nın prezidenti Mahmud Kərimov olmuşdur.

"Elmlərin konvergensiyası" "dəyirmi masa"sında 89 nümayəndə iştirak etmişdir.

"Biotexnologiyalar və etikanın problemləri" bölməsinin "Molekulyar biologiya" adlanan birinci iclasının moderatoru Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki Konstantin Skryabin, "Biotexnologiyalar" mövzusunda ikinci iclasın moderatoru Fraunqofer Milli Biotexnologiya Mərkəzinin (ABŞ) icraçı direktoru Vidadi Yusibov, "Etikanın problemləri" adlanan üçüncü iclasın moderatoru isə Pusan Dövlət Universitetinin (Koreya Respublikası) tədqiqatçı professoru İsmayıl Zülfüqarov olmuşdur.

"Biotexnologiyalar və etikanın problemləri" "dəyirmi masa"sında 198 nümayəndə iştirak etmişdir.

"İnkişafın iqtisadi modelinin humanitar aspektləri" bölməsinin "İqtisadiyyatın "bəşəri siması" adlanan birinci iclasının moderatoru Rusiya Federasiyası Prezidenti yanında Rusiya Xalq Təsərrüfatı və Dövlət Xidməti Akademiyasının rektoru Vladimir Mau, "İntellektual potensial və iqtisadi inkişaf" mövzusunda ikinci iclasın moderatoru Azərbaycan Dövlət Neft Fondunun icraçı direktoru Şahmar Mövsümov, "İqtisadi inkişafın sosial "meyarı" adlanan üçüncü iclasın moderatoru isə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin rektoru professor Şəmsəddin Hacıyev olmuşdur.

"İnkişafın iqtisadi modelinin humanitar aspektləri" "dəyirmi masa"sında 382 nümayəndə iştirak etmişdir.

Forumun "Sosial jurnalistika və yüksək texnologiyalar" bölməsinin "XXI əsrdə sosial jurnalistika: hər kəs jurnalist ola bilər"  adlanan birinci iclasının moderatoru Rusiyanın İTAR-TASS agentliyinin baş direktoru Vitali İqnatenko, "Qlobal medialar qloballaşan məkanda və informasiya sənayesində yüksək texnologiyaların inteqrasiyası məsələləri"  mövzusunda ikinci iclasın moderatoru Türkiyənin Anadolu Agentliyinin baş direktoru Kamal Öztürk, "Sosial media və siyasət: inteqrasiya, yoxsa qütbləşmə?" adlanan üçüncü iclasın moderatoru isə AzərTAc-ın Almaniya və Çexiya üzrə xüsusi müxbiri Vüqar Seyidov olmuşdur.

229 nümayəndənin iştirak etdiyi "Sosial jurnalistika və yüksək texnologiyalar" adlı "dəyirmi masa"nı AzərTAc-ın baş direktoru Aslan Aslanov giriş sözü ilə açmış və ikinci iclasda isə "Multimedia informasiya agentliklərinin işində yeni səhifədir" mövzusunda məruzə ilə çıxış etmişdir.

"Postmodernist mədəniyyətdə ənənəvi dəyərlər sistemləri" bölməsinin "Mədəniyyətin universallaşması qloballaşmanın problemi kimi" adlanan birinci iclasının moderatoru Rusiya Federasiyası Prezidentinin beynəlxalq mədəni əməkdaşlıq  üzrə xüsusi nümayəndəsi Mixail Şvıdkoy, "Postmodernist mədəni dinamikanın ritmləri" mövzusunda ikinci iclasın moderatoru Azərbaycan Dillər Universitetinin rektoru professor Səməd Seyidov, "Postmodernist mədəniyyətdə əxlaqi şəxsiyyət modeli" adlanan üçüncü iclasın moderatoru isə Polşa Elmlər Akademiyası Fəlsəfə İnstitutunun professoru Sezari Vodzinski olmuşdur.

"Postmodernist mədəniyyətdə ənənəvi dəyərlər sistemləri" "dəyirmi masa"sında 352 nümayəndə iştirak etmişdir. 

 

* * *

 

Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun Bəyannaməsi qəbul olunmuşdur. Bəyannamə bütün bölmə iclaslarında müzakirə olunaraq səsə qoyulmuş və yekdilliklə qəbul edilmişdir.

Bəyannamədə deyilir:

"Biz, 2011-ci il oktyabrın 10-11-də Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində keçirilmiş Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun iştirakçıları, siyasət, elm, təhsil və mədəniyyət nümayəndələri olaraq,

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının "Minillik Bəyannaməsi"ni rəhbər tutaraq və qloballaşmanın yalnız və yalnız bizim hamımızın bütün müxtəlifliyi ilə ümumən bəşəriyyətə mənsubluğumuza əsaslanan ortaq gələcəyimizin formalaşdırılması istiqamətində genişmiqyaslı və ardıcıl səylərimizin gerçəkləşdirilməsi sayəsində ədalətli şəkil ala biləcəyini qəbul edərək,

qloballaşan müasir dünyada dəyərlər sisteminin dəyişməsinin, sosial və mədəni proseslərin sürətlənməsinin, həyatın bütün sahələrində stereotiplərin alt-üst olmasının əvvəlki tarixi dövrlərdə cəmiyyətin şüurunda təşəkkül tapmış sosial təsəvvürlərdə əsaslı şəkildə dəyişikliklərə yol açdığını müəyyən edərək,

elmin, təhsilin inkişafının, yeni texnologiyaların meydana gəlməsinin, informasiya cəmiyyətinin təşəkkülünün əvvəllər sırf nəzəri görünən bir sıra problemləri aktuallaşdırdığını xatırladaraq,

qloballaşma prosesinin genişlənərək və dərinləşərək alimlər və siyasətçilər qarşısında bəşəriyyətin heç zaman üzləşmədiyi yeni problemlər qoyduğunu və yeni humanitar gündəliyin formalaşdırılmasını tələb edən çoxsaylı çağırışlar meydana çıxardığını nəzərə alaraq,

qloballaşmanın humanitar aspektlərinin elmi təhlilinin böyük əhəmiyyəti və zərurətini təsdiq edərək,

təbiətlə ahəngdar və harmonik şəkildə yaşamağa hazırlığımızın və bacarığımızın olmaması səbəbindən planetar miqyaslı təhdidlərlə üz-üzə dayandığımızı etiraf edərək,

qloballaşmanın müxtəlif modellərinin və variantlarının nəzərdən keçirilməsinin bugünkü mövcud mədəniyyətlərin və mənəvi oriyentirlərin müxtəlifliyinə adekvat diqqət yetirməyə imkan verdiyini nəzərə alaraq,

qloballaşma şəraitində mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların qarşılıqlı təsiri prosesinin heç də müəyyən dəyərlər sistemini hamıya qəbul etdirmək kimi bir məqsəd daşımadığını qeyd edərək,

bir ölkənin və ya bir sıra ölkələrin dəyərlər sistemini heç də mütləq həqiqət kimi qəbul etməyərək və bununla yanaşı, azadlıq, bərabərlik, həmrəylik, tolerantlıq, təbiətə ehtiram kimi fundamental dəyərlərin mühüm əhəmiyyətini dərk edərək,

sivilizasiyanın parçalanmasının qarşısını almağa qadir etik prinsip və normaların müəyyənləşdirilməsinin və qlobal etikanın bütün dünyada bərqərar olmasının vacibliyini qəbul edərək,

mədəniyyətlərarası və sivilizasiyalararası dialoqun bütün cəhdlərinə baxmayaraq, sivilizasiyaların münaqişəsi təhlükəsinin kifayət qədər aktuallığını müəyyən edərək,

qloballaşma prosesinin daha güclü sosial yönüm almasının vacibliyini nəzərə çatdıraraq və hər bir insana onun daha dolğun töhfə verməsinin zəruriliyinə diqqət yetirərək,

sosial ədalət naminə ədalətli qloballaşma haqqında Bəyannamənin əsas müddəalarına şərik çıxaraq, müzakirələr və geniş fikir mübadiləsi çərçivəsində:

 Multikulturalizm: nailiyyətlər və problemlər;

 Dünyanı dəyişdirən müasir texnologiyalar;

 Elmlərin konvergensiyası;

 Biotexnologiyalar və etikanın problemləri;

 İnkişafın iqtisadi modellərinin humanitar aspektləri;

 Sosial jurnalistika və yüksək texnologiyalar;

 Postmodernist mədəniyyətdə ənənəvi dəyərlər sistemləri kimi problemləri nəzərdən keçirərək,müxtəlif ölkələrin dövlət siyasətində multikulturalizmin mövqe və imkanlarını bir daha təhlil etməyə, etnik və mədəni özünüdərk arasında azad seçimi təmin etməyə, insanların əsas hüquq və azadlıqlarının bərqərar edilməsinə nail olmağa, ksenofobiya, irqçilik və dözümsüzlüyün bütün təzahürlərini qətiyyətlə pisləməyə çağırırıq;

müasir elmin və texnologiyaların, informasiya cəmiyyətinin bərqərar olması nəticəsində ortaya çıxan çoxsaylı humanitar problemlərin kompleks şəklində araşdırılmasının zəruriliyini etiraf edirik;

planetar miqyaslı fəlakətlərin, ekoloji və texnogen qəzaların mümkünlüyünün, iqlim dəyişikliyinin və təbii resursların tükənməsinin aktuallığı ilə bağlı problemlərə diqqət yönəltməyi vacib hesab edirik;

biotexnologiyalar sahəsində əldə olunan uğurlarla bağlı fəlsəfi və etik problemlərin xüsusi əhəmiyyət kəsb etdiyinə diqqət yetirilməsinin vacibliyini vurğulayırıq;

yeni texnologiyaların enerji təhlükəsizliyi, sağlam qidalanma və Yer üzündə hər bir insanın rifahı problemlərinin həllinə kömək edəcəyinə ümidimizi ifadə edir, bütün ölkələrdə elmin və yüksək keyfiyyətli təhsilin inkişafına xüsusi diqqət göstərməyə, elmin və təhsilin inteqrasiyasının təmin olunması naminə mövcud potensialdan tam istifadə etməyə çağırırıq;

elmlərin konvergensiyası ideyasının son dərəcə uğurlu olduğunu və onun sivilizasiyanın yeni simasının formalaşması üçün xüsusi əhəmiyyət daşıdığını qeyd edirik;

canlı təbiətin yaratdıqlarını örnək kimi qəbul edərək nanotexnologiya, biotexnologiya, informasiya və koqnitiv texnologiyaların imkanlarından faydalanan və Yer üzündəki müxtəlif resursların tükənməsinin qarşısını almağa qadir olan yeni texnologiyaların yaradılmasının zəruriliyini qəbul edirik;

qloballaşmaya nail olmaq üçün hər bir ölkənin öz xüsusiyyətlərini nəzərə alan müxtəlif variantların mövcudluğunu dərk edirik;

insanın həmişəki kimi indi də inkişaf prosesinin başlıca subyekti olaraq qaldığına və gerçəkləşdirilən bütün ssenarilərdə onun istənilən inkişaf modelinin əsas iştirakçısı və siması olduğuna diqqət yetiririk;

qloballaşma kontekstində inkişafın iqtisadi modellərinin gerçəkləşdirilməsinin humanitar aspektlərinin qiymətləndirilməsi üçün kulturoloji yanaşmanın müstəsna əhəmiyyət kəsb etdiyini düşünürük;

bütün informasiya məkanının simasını dəyişdirən və sosial şəbəkələr fenomenini yaradan yüksək texnologiyaların həm də ənənəvi informasiya agentlikləri və şəbəkə informasiya yaradıcıları tərəfindən informasiyanın obyektiv işıqlandırılması və adekvat şərhi problemini gündəmə gətirdiyini etiraf edirik;

sosial jurnalistikada qloballaşmanın nəticəsi olaraq sürətlə inkişaf edən yeni meyillərin  elmi təhlilə ehtiyacı olduğunu qeyd edirik;

formalaşan yeni qlobal dəyər və normativ sintezə həm Şərqin, həm də Qərbin öz dəyərləri ilə nüfuz etdiyini və bütün bəşəriyyətin gələcəyinin dünyanı nə dərəcədə vəhdət halında dərk etməyimizdən asılı olduğunu müəyyən edirik;

qloballaşma nəticəsində dünyanın formalaşmaqda olan yeni nizamının uzunmüddətli və mürəkkəb proses olduğunu və müxtəlif ölkələrdə yaşayan insanların dünyagörüşündə dəyişikliklərə yol açdığını qəbul edirik;

BMT, UNESCO, digər beynəlxalq strukturları və bu beynəlxalq qurumlara üzv olan dövlətlərlə birgə:

mədəniyyətlərin və dəyərlər sistemlərinin müxtəlifliyini qoruyub saxlamaq şərtilə bəşəriyyətin gələcək inkişafı naminə mədəniyyətlərarası, konfessiyalararası və sivilizasiyalararası dialoq üçün real imkan və mexanizmləri müəyyən etməyə çağırırıq.

Bu qəbildən forumların vaxtaşırı keçirilməsinin zəruriliyinə inamımızı ifadə edir və Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun bütün təşkilatçılarına, Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə və Azərbaycan hökumətinə göstərdikləri dəstəyə, qonaqpərvərliyə görə dərin minnətdarlığımızı bildiririk.

Bu Bəyannamənin tövsiyə olunmasını və onun humanitar əməkdaşlıq məqsədləri üçün istifadə edilməsini zəruri sayırıq".

 

 

AzərTAc

 

Azərbaycan.- 2011.-15 oktyabr.- S.  3.