«Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin Azərbaycanlı İcması» İctimai Birliyinin fəaliyyəti genişlənir

Azərbaycanın əzəli torpaqlarını ələ keçirməklə "Böyük Ermənistan" yaratmaq xəstəliyinə tutulmuş ermənilər iyrənc, cinayətkar iddialarından əl çəkməmiş, bu istəklərinə xarici ağalarının yardımı sayəsində müəyyən qədər nail də olmuşlar. Ermənilərin təhriki və havadarlarının köməyi ilə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti yaradıldıqdan sonrakı dövrdə də separatçılar bütün vasitələrdən istifadə edərək Ermənistanla birləşmək ideyasını daim diqqətdə saxlamış, bu məsələni dəfələrlə SSRİ rəhbərliyi qarşısında qaldırmışlar. Ötən əsrdə bu istiqamətdə məqsədli və planlı şəkildə iş aparan ermənilər hər vəchlə bu yerlərin əzəli və əbədi sahibləri olan azərbaycanlıları sıxışdırır, qədim tarixə malik kəndlərimiz heç bir zərurət olmadan ləğv edilir, başqa yerə köçürülür, yaxud da başqa kəndlərlə birləşdirilir, tarixi adlar təhrif olunur, dəyişdirilirdi. Məqsəd isə öz məkrli niyyətlərini həyata keçirmək, ərazilərimizi mənimsəmək idi.

Yalnız 1969-cu ildə ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycanda hakimiyyətə gəldikdən sonra məhz onun qətiyyəti, iradəsi və zəkası sayəsində ermənilər bu planlarını uzun müddət təxirə salmaq məcburiyyətində qaldılar. Heç də təsadüfi deyil ki, Azərbaycan xalqının böyük oğlu SSRİ rəhbərliyindən istefa verdikdən az vaxt sonra dünya erməniləri, o cümlədən Qarabağda yaşayan separatçılar öz havadarlarının köməyi ilə Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi üçün fəaliyyətə başladılar. Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Xalq Deputatları Soveti və Ermənistan Respublikası Ali Soveti Azərbaycan hökumətinin və bölgədə yaşayan azərbaycanlı əhalinin mövqeyini nəzərə almadan, beynəlxalq hüquq normalarını və konvensiyalarını kobudcasına pozaraq Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi haqqında qəbul etdikləri qərarlar Ermənistanın Azərbaycan Respublikasına qarşı ərazi iddialarını rəsmi şəkildə ortalığa qoymuş oldu. Getdikcə qızışan bu münaqişədə ilk etiraz səslərini qaldıran, torpaqların müdafiəsinə qalxan Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı əhalisi ciddi tədbirlərin görülməsi üçün respublika rəhbərliyi qarşısında məsələ qaldırır, qəbullarda olur, Moskvaya müraciətlər edərək hər vəchlə baş verən bu cinayətlərin, haqsızlıqların qarşısının alınmasına çalışırdılar. Buna cavab olaraq Azərbaycanın o zamankı rəhbərliyi məsələnin tam mahiyyəti və ciddiliyinin fərqinə varmadan, hadisələrin siyasi və hərbi inkişafını düzgün və real qiymətləndirmədən heç bir ciddi tədbir görmür, əksinə, şəxsi ambisiyalarını ön plana çəkərək Bakıda hakimiyyət uğrunda mübarizə aparır, Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı əhalisinə isə "təxribatla" məşğul olmamağı tövsiyə edirdilər.

Dağlıq Qarabağda isə müharibə alovu günü-gündən alovlanır, qarşısıalınmaz məcraya yönəlirdi. Kəndlər və şəhərlər talan edilərək yandırılır, dinc sakinlərə dəhşətli divan tutulurdu. Belə çətin şəraitdə, faciə və itkilər mühitində Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı əhalisi 4 il ərzində ermənilərə qarşı inadlı müqavimət göstərmiş, şəhidlər vermişdir. Bu qeyri-bərabər döyüşlərdə Dağlıq Qarabağın uşaqlı-qadınlı, cavanlı-qocalı bütün azərbaycanlı sakinləri qəhrəmanlıqla iştirak etmişlər. Ötən əsrdə və yaxın tarixdəki münaqişə dövründə ermənilərin Dağlıq Qarabağda törətmiş olduqları cinayətlər və soyqırımı vəhşiliklərinin tam araşdırılaraq həm ölkə, həm də dünya ictimaiyyətinin nəzərinə çatdırılması prioritet məsələyə çevrildi və bu gün də həmin istiqamətdə mütəmadi işlər aparılır. Bu baxımdan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində Azərbaycan Respublikası Dağlıq Qarabağ bölgəsinin azərbaycanlı icmasının fəallığının artırılması istiqamətində icma üzvləri arasında maarifləndirmə işinin daha geniş və əsaslı şəkildə aparılması çox vacib istiqamətlərdən biridir. Münaqişənin tarixi köklərinin öyrənilməsi, mümkün həll variantının müəyyən edilməsi və qarşılıqlı etimad mühitinin yaradılması dönümündə aparılan işlərdə "Azərbaycan Respublikası Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin Azərbaycanlı İcması" İctimai Birliyinin müntəzəm fəaliyyəti təqdirəlayiqdir. İcmanın nümayəndələri istər ölkə daxilində, istərsə də respublikadan kənarda beynəlxalq qurumlarla əlaqələri genişləndirərək müxtəlif tədbirlər həyata keçirir, dünya ictimaiyyətinə daha dolğun və obyektiv informasiyaların çatdırılmasını təmin etmək məqsədilə fəaliyyət imkanlarını daha da genişləndirirlər. Belə ki, artıq "Azərbaycan Respublikası Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin Azərbaycanlı İcması" İctimai Birliyinin "Karabakh.az." rəsmi internet saytı fəaliyyətə başlamışdır ki, informasiya texnologiyalarının geniş yayıldığı indiki dövrdə bu saytın yaradılması çox vacib və məqsədəuyğun olmaqla yanaşı, eyni zamanda, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin qarşıya qoyduğu "Biz informasiya müharibəsində qalib gəlməliyik" vəzifəsinin yerinə yetirilməsində atılan addımlardan biri kimi çox təqdirəlayiqdir. Sayt təkcə icma barədə deyil, həm də Qarabağ, onun mədəniyyəti, coğrafiyası, tarixi haqqında məlumat almaq istəyənlər üçün zəngin mənbə rolunu oynayır. Onun Azərbaycan, ingilis və erməni dilində olması da çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Aparılan informasiya mübadiləsi və mübarizəsi istiqamətində Xocavənd rayonunda da əhəmiyyətli işlər görülür və bu sahə daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Rayon icra hakimiyyətinin rəsmi internet saytında yaradılmış "Qarabağ" bölməsində Dağlıq Qarabağın tarixi, Qarabağ münaqişəsi və cəlb olunduğumuz ədalətsiz müharibənin gedişində ermənilər və onların havadarlarının xalqımıza qarşı törətmiş olduqları faciə və soyqırımlar haqqında geniş məlumatlar yerləşdirilmişdir. "Qaradaqlı. orq" saytında erməni hərbi birləşmələrinin Xocavənd rayonunun Qaradağlı kəndində törətmiş olduqları faciə ilə bağlı Azərbaycan, ingilis və rus dillərində şahid ifadələrinə əsaslanan məlumatlar verilir. Həmin faciənin dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırılması məqsədilə qeyd olunan üç dildə "Soyqırım: Qaradağlı" filmi çəkilmiş və 17 fevral 2011-ci il tarixdə "Azərbaycan Respublikası Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin Azərbaycanlı İcması" İctimai Birliyinin mərkəzi ofisində həmin filmin təqdimat mərasimi keçirilmişdir.

Dövlət başçısı tərəfindən quruma göstərilən qayğı və diqqət icmanın qarşısında duran vəzifələrin həyata keçirilməsi işinə çox böyük stimul vermişdir. İctimai Birlik özfəaliyyətini genişləndirərək Qarabağ həqiqətlərini beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırmaq məqsədilə təcavüzkarın ifşası istiqamətində Azərbaycanda fəaliyyət göstərən müxtəlif ölkələrin səfirlikləri və beynəlxalq qurumların nümayəndələri ilə müntəzəm görüşlər və bu səpkili müxtəlif tədbirlər keçirir. Prezident İlham Əliyevin 2010-cu il iyulun 6-da Bakıda icmanın mərkəzi qərargahının açılışında iştirakı və söylədiyi fikirlər qurumun fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi və bu sahədə həyata keçirilən işlərin səmərəsinin daha da artırılması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. İcmanın idarə heyəti üzvlərinin beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri, o cümlədən ATƏT-in rəsmi şəxsləri, Minsk qrupunun həmsədrləri ilə keçirilən görüşlərində Dağlıq Qarabağın Azərbaycan Respublikası tərkibində statusu azərbaycanlılar doğma yurdlarına qayıtdıqdan, eləcə də hər iki icma üzvlərinə bərabər şəraitin yaradılmasından sonra müəyyənləşdirilə biləcəyi hər zaman vurğulanmış, Dağlıq Qarabağdan olan məcburi köçkünlərin öz yurdlarına qayıtmasının münaqişənin ədalətli həlli üçün başlıca şərt olduğu dəfələrlə qeyd edilmişdir. Bu bölgənin bütün dövrlərdə Azərbaycan mədəniyyətinin mərkəzi olduğu bildirilmiş və Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində həmin ərazilərdəki çoxəsrlik tarixi və mədəniyyət abidələrimizin, Azərbaycanın mədəniyyət və musiqi beşiyi olan qədim Şuşa, maddi mədəniyyət abidəsi Xocalı, qədim tarixə malik Tuğ, Malıbəyli, Quşçular, Muğanlı, Qaradağlı, Umudlu, Meşəli, Sırxavənd və başqa azərbaycanlı yaşayış məskənlərinin yandırılaraq talan edildiyi, əhalisinə amansız divan tutulduğu bildirilmişdir. İdarə heyətinin üzvləri Azərbaycan dövlətinin Dağlıq Qarabağın inkişafı üçün orada yaşayacaq hər iki icmanın xeyrinə lazımi tədbirləri görməyə hazır olduğunu qeyd etmiş, bu mərhələyə keçmək üçün, ilk növbədə, Ermənistan tərəfindən Azərbaycan ərazilərinin işğalına son qoyulmasının vacibliyi diqqətə çatdırılmışdır. Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin Azərbaycanlı İcması İctimai Birliyi regionda və dünyada baş verən hadisələrə müntəzəm olaraq öz münasibətini bildirmiş, beynəlxalq tədbirlərdə mövqeyini açıqlamışdır. Tərtib olunmuş tədbirlər planına uyğun olaraq, İctimai Birlik ayrı-ayrı vaxtlarda beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin parlamentlərinə, dövlət və hökumət başçılarına, dünya ictimaiyyətinə müraciətlər ünvanlanmışdır. Bu müraciətlərdə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin beynəlxalq hüquq normalarına uyğun həll edilməsi üçün ardıcıl səylərin göstərilməsinin vacibliyi qeyd edilmiş, Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ bölgəsindən məcburi köçkün düşmüş azərbaycanlı əhalinin çağırışına onların biganə qalmayacağına, münaqişənin ədalətli həlli üçün daha qətiyyətli və prinsipial mövqe tutacaqlarına inam ifadə olunmuşdur. Bu müraciətlərdə ikili standartlara son qoyulması və bütövlükdə münaqişənin həllində humanizm və ədalət prinsiplərinə əməl olunmasının vacibliyi xüsusi olaraq vurğulanmışdır. Ümid edirik ki, nəhayət, dünya birliyi Azərbaycanın haqq səsini eşidəcək, ermənilərin ərazi iddiasına öz kəskin mövqelərini bildirəcək və münaqişə beynəlxalq hüquq normaları əsasında, ölkəmizin ərazi bütövlüyü prinsipinə uyğun həll olunacaqdır. Ermənilər də, dünya birliyi də bilməlidirlər ki, Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı əhalisi nəyin bahasına olursa-olsun, öz torpaqlarına qayıdacaq.

Əlbəttə, bütün görülmüş işlər, ümumi məqsəd və nəticəyə müsbət mənada təsir edə biləcək hər bir addım icmanı ümummilli problemimizin həllinə daha da yaxınlaşdırır. Ölkə başçısı bu məsələnin sülh yolu ilə həll olunması üçün gərgin iş aparır, beynəlxalq hüquq normaları, eləcə də beynəlxalq təşkilatların qəbul etdiyi qərarlar əsasında məsələnin həllinə nail olunmasına çalışır və xalqımız bu istiqamətdə aparılan işlərin şahididir. Hazırda işğal edilmiş torpaqlarımızı hər an azad etməyə qadir güclü ordumuz var. Ona görə də nə qədər ki gec deyil, Ermənistan dövləti öz xoşu ilə, heç bir şərt irəli sürmədən işğal etdikləri torpaqlardan çıxmalıdırlar. Bugünkü Azərbaycan dövləti Dağlıq Qarabağın işğal olunduğu dövrdəki Azərbaycan deyil. İndi qüdrətli dövlətimiz, qətiyyətli Ali Baş Komandanımız var. Vətən həsrəti ilə yaşayan Dağlıq Qarabağ azərbaycanlıları bir nəfər kimi torpaqlarımızın yadelli işğalçılardan təmizlənməsi, ərazi bütövlüyümüzün təmin olunması gününü səbirsizliklə gözləyirlər.

Məhəmmədəli BAYRAMOV,

Azərbaycan Respublikası

"Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin Azərbaycanlı İcması"

İctimai Birliyinin idarə heyətinin üzvü,

YAP Xocavənd Rayon Təşkilatının sədri

Azərbaycan.-2011.-16 sentyabr.-S.7.