Astara - Azərbaycanın cənub mirvarisi

"Allah sizə dünyanın ən gözəl guşəsini bəxş edib. Ona görə siz xoşbəxt adamlarsınız" - ulu öndər Heydər Əliyev Astaraya sonuncu səfərində deyib bu sözləri. O yerlərin təbiətinə, insanların torpağa bağlılığına yüksək dəyər verən böyük şəxsiyyət Astaranı Azərbaycanın cənub mirvarısi adlandırıb. Doğrudan da, təbiət bu yerlərdən səxavətini, varını əsirgəməyib. Talış dağlarının ətəyində, zümrüd meşələrin əhatəsində olan Astara Azərbaycandan İrana dənizdən yollanan gəmilərin çıxış qapısıdır. Bu qapıdan ölkəmizə, onun tarixinə, ənənələrinə meyil və maraq göstərən o qədər əcnəbi səyyahlar keçib ki...

Tarixi ənənələrini, uğurlu və sürətli inkişaf xəttini ardıcıllıqla davam etdirən astaralılar bu gün də cənub bölgəsində aparılan böyük infrastruktur layihələrin reallaşmasında töhfələrini əsirgəmirlər. Bu ilin aprel ayında Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin Astara rayonuna səfəri, ictimaiyyət nümayəndələri ilə səmimi görüşləri, söhbətləri, mühüm obyektlərin açılış və təməlqoyma mərasimlərində iştirakı görülən işlərin sürət və keyfiyyətini daha da artırmış, quruculuq işlərinə güclü təkan vermişdir. Ölkə başçısı rayonun sosial-iqtisadi inkişafı, aparılan quruculuq və abadlıq işləri ilə tanış olmuş, Heydər Əliyev Mərkəzinin, Astara-Bala Şahağacı avtomobil yolunun, gənclər evinin, qaz-kompressor stansiyasının açılışında, "Astara-1" kiçik su elektrik stansiyasının təməlqoyma mərasimində iştirak etmiş, Astara Olimpiya İdman Kompleksində işlərin gedişi ilə tanış olmuş, faydalı və dəyərli məsləhətlər vermişdir. Cənab Prezident qeyd etmişdir ki, son illər rayonda istehsal sahəsində nəzərəçarpan artım, yeni müəssisələrin istismarı hər bir ucqar dağ kəndini, bütövlükdə bölgəni əhatə etməlidir. Bu istiqamətdə aparılan işlərə dəstək məqsədilə Azərbaycan Prezidenti Astara, Masallı və Salyan rayonlarının sosial-iqtisadi inkişafı ilə əlaqədar əlavə tədbirlər haqqında sərəncam imzalamışdır. Həmin sərəncama əsasən Prezidentin Ehtiyat Fondundan Astara rayonuna 2 milyon manat əlavə vəsait ayrılmışdır. Belə diqqət və qayğı rayonda qədirbilənliklə dəyərləndirilmiş, görülən işlərin həcmi daha da artırılmışdır. Onu da qeyd edək ki, rayonun yerli gəliri də artıb, izafi xərclər minimuma endirilib.

Astarada mərkəzi büdcədən asılılığı daha da azaltmaq üçün daxili imkanlardan səmərəli və qənaətcilliklə istifadəyə üstünlük verilir. İlin əvvəlindən bəri rayonun yerli gəliri 1 milyon 465 manatdan çox olmuşdur ki, bu da ötən illə müqayisədə xeyli artım deməkdir. Ümumi məhsul buraxılışı nəzərdə tutulan həddi ötərək 52 milyon 546 min manata çatmışdır. Əsas kapitala yönəldilmiş investisiyanın hamısı daxili potensial hesabına ödənilmişdir. Rayonda ümumi sahəsi 3886 kvadratmetr olan 30 fərdi yaşayış evi istifadəyə verilmiş, Heydər Əliyev prospekti, Azərbaycan, Nizami və Arif Heydərov küçələrində geniş abadlıq və təmir işləri aparılmışdır. Əlil və şəhid ailələri üçün 16 mənzilli yaşayış binası, rayonun Vaqo kəndində Qarabağ müharibəsi əlili üçün fərdi yaşayış evi tikilmişdir.

Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair dövlət proqramına uyğun olaraq rayonda iqtisadiyyatın möhkəmləndirilməsi, aqrar bölmənin inkişaf etdirilməsi daim diqqət mərkəzindədir. Astarada çayçılığın şöhrətini bərpa etmək, unudulmuş təsərrüfat ənənələrini yaşatmaq üçün təşəbbüskarlıq artırılıb. Yeni çay plantasiyalarının salınması, yaşıl çay yarpağı yığılan sahələrin məhsuldarlığının artırılması üçün mühüm tədbirlər görülür. Axı, Astara bütün dünyada ekoloji cəhətdən təmiz və keyfiyyətinə görə fərqlənən çayı ilə məşhurdur. Hələ 2002-ci ildə İspaniyanın paytaxtı Madriddə keçirilən sərgidə Astara çayı rəqabətdə seçilərək "Qızıl medala" layiq görülmüşdür. Ənənəni qorumaq, uğurları möhkəmləndirmək üçün Astarada çayçılıq təsərrüfatları daha da genişləndirilir, yeni plantasiyalar yaradılır. Təkcə rayonun Şivi ərazisində 200 hektardan çox sahədə yeni çay plantasiyalarının salınması nəzərdə tutulur. Təkcə bu ilin birinci yığımında plantasiyalardan 230 tona yaxın yaşıl çay yarpağı yığılıb emal müəssisələrinə təhvil verilmişdir. Tərəvəzçiliyi, sitrus və subtropik meyvə istehsalını artırmaq üçün əkin sahələri daha da genişləndirilib. Hələ bir vaxtlar Azərbaycanın faraş tərəvəz bostanına çevrilən cənub bölgəsi, o cümlədən Astara yenə də bu sahənin flaqmanı kimi əkinçilik ənənələrini qoruyur. Ətirli Astara düyüsünün şöhrəti də ölkəmizin hüdudlarından kənarda tanınır. Son illər rayonda çəltik sahələrini daha da genişləndirmək, rəqabət mühiti yaratmaqla istehsalın həcmini artırmaq istiqamətində xeyli iş görülüb. Əkinçini torpağın tələbinə, bu yerlərin iqliminə uyğun məhsul istehsalına cəlb etmək üçün sınanmış təsərrüfatçılıq formalarına üstünlük verilir. Fermerlərə, iş adamlarına dövlət vəsaiti hesabına kreditlər ayrılır, mineral gübrələrin satışında güzəştlər olur.

Astarada sahibkarlığı inkişaf etdirmək üçün münbit şərait, əlverişli və sağlam mühit yaradılıb. İş adamlarının təşəbbüsü ilə dünya standartlarına cavab verən müalicə mərkəzlərinin, turizm obyektlərinin sayı xeyli artırılıb. "Savalan", "Şindam", "Xəzər", "Abşeron", "Sahil" istirahət mərkəzlərində turistlərin istirahəti üçün hər cür şərait yaradılıb. Füsunkar gözəlliyi ilə seçilən bu diyarda qədim abidələr, seyrəngahlar çoxluq təşkil edir. "Şindan qalası", "Divənkə" mağarası, "Gəlin qayası" abidələri Astaraya gələn əcnəbi turistlərdə ciddi maraq doğurur. Məşhur özbək şairi Məqsud Şeyxzadə bir vaxtlar Astarada olarkən ona heyranlığını və təəccübünü gizlədə bilməyib: "Astaranı bir görən onu heç vədə unutmaz". Həqiqətən də, Xəzər dənizi ilə füsunkar Talış dağlarının qovşağında yerləşən bu ərazi son illər turizm diyarına çevrilib, istirahət mərkəzlərinin sayı artıb. Dünya meridianının ən ucqarlarından bu qədim diyara üz tuturlar, xoş təəssüratla ayrılırlar.

Yeni dərs ilinə də Astaranın təhsil işçiləri ciddi hazırlaşıblar. Rayonda yeni məktəblərin tikintisinə və əsaslı təmirinə xeyli vəsait ayrılıb. 180 yerlik Toradi kənd orta məktəbinin binasının tikintisi başa çatdırılıb. Ovala, Beqədi kənd məktəblərində, Maşğan kəndindəki uşaq bağçasında əsaslı təmir işləri tamamlanmışdır. Rayonun yeganə orta ixtisaslı təhsil müəssisəsi olan Astara pedaqoji kollecində əsaslı təmir və yenidənqurma işləri aparılmışdır. Təhsilə diqqət və qayğının nəticəsidir ki, hər il ölkəmizin ali məktəblərinə qəbul olunan astaralı tələbələrin sayı artır, onların xoş sorağı dünyanın ən nüfuzlu elm mərkəzlərindən gəlir...

Bir vaxtlar Astarada ən ciddi problemlərdən biri işsizlik sayılırdı. Gənclər iş axtarmaq üçün Rusiyanın ən ucqar vilayətlərinə üz tutur, doğma yerlərindən ayrılmalı olurdular. Bu vacib problemi həll etmək, adamları yurd-yuvasına bağlamaq üçün ardıcıl iş aparıldı, yeni iş yerləri açıldı. Rayon icra hakimiyyətinin başçısı Taleh Qaraşovun dediklərindən:

- Müşahidələrimiz sübut edir ki, adamlarda el-oba sevgisi yaratmaq üçün onların ən zəruri ehtiyacları nəzərə alınmalıdır. Əgər vətəndaş öz ixtisasına uyğun iş tələbi ilə bizə müraciət edirsə, imkan daxilində kömək göstərməliyik. Elə şərait yaratmalıyıq ki, bizə müraciət edənlərin ümidləri boşa çıxmasın. Axı, biz hakimiyyət təmsilçiləriyik. Hər kəs ehtiyaclarının həlli üçün bizdən kömək umanda məsələyə həssaslıqla, diqqətlə yanaşmalıyıq. Sübut etməliyik ki, adamlar bizə güvənməkdə, arxalanmaqda haqlıdırlar. Elə Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tövsiyə və tapşırıqlarında qətiyyətlə tələb edir ki, biz hamımız xalqa xidmət etməliyik. Bizim işimizin dəyəri və qiyməti yalnız bu meyarla ölçülür.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ictimaiyyətlə görüşlərində, səmimi və işgüzar söhbətlərində dəfələrlə bəyan edib ki, bizim bütün siyasətimizin başında Azərbaycan vətəndaşı dayanır. Mən başda olmaqla bütün məmurlar xalqın xidmətçiləridir. Biz elə etməliyik ki, Azərbaycan xalqı daha yaxşı yaşasın. Bu prinsiplər inkişafımızın əsas modeli kimi qorunur və prinsipiallıqla davam etdirilir. Elə astaralılar da belə etibarlı və sınanmış inkişaf yoluna üstünlük verməklə yeni-yeni uğurlar qazanırlar.

Bəşir ŞƏRİFLİ

Azərbaycan.-2011.-23 sentyabr.-S.4.