Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin erməni ordusundan dəfələrlə və hərtərəfli üstünlüyü bir daha nümayiş olundu

Rüsvayçı hərbi parad təcavüzkar ölkənin ordusunun yalnız quru adının qaldığını və Ermənistanın hələ də «forpost» olduğunu növbəti dəfə aydın göstərdi Ermənistanda sosial-iqtisadi problemlərin miqyasının durmadan genişlənməsi, əhalinin sayının sürətlə azalması, getdikcə daha dərin kök salan korrupsiya və bu qəbildən olan digər neqativ hallar işğalçı orduya da öz təsirlərini göstərməkdədir. Döyüş qabiliyyəti kifayət qədər zəif olan erməni ordusu faktiki məhvinin astanasına çatıb. Bunu düşmən ölkənin xeyli müddətdir cidd-cəhdlə hazırlaşdığı, lakin Ermənistan ordusunun yalnız quru adının qaldığını növbəti dəfə göstərən hərbi parad da aydın şəkildə üzə çıxardı.

Xatırladaq ki, Ermənistanın müstəqilliyinin 20-ci ildönümü münasibətilə ölkənin paytaxtında silahlı qüvvələrin hərbi paradı keçirilmiş və bu tədbir kifayət qədər ciddi insidentlərlə müşayiət olunmuşdur. Erməni mətbuatının verdiyi xəbərə görə, sabiq prezidentlər Levon Ter-Petrosyan və Robert Koçaryan fəxri qonaqlar üçün nəzərdə tutulmuş tribunaya gəlməkdən imtina etmişlər.

Hərbi paradda Rusiya hərbi hissələrinin iştirakı da qalmaqala səbəb olmuşdur. Paradda Rusiya hərbçilərinin öz dövlətlərinin bayrağı altında keçid etməsi Yerevanda narazılıq yaratmışdır. Belə ki, Gümrüdəki Rusiya bazası hərbçilərinin paradda iştirakına etiraz edən qrup yürüş keçirməyə cəhd göstərmişdir. "Facebook" sosial şəbəkəsi ilə təşkil olunmuş qrup "Ermənistan Rusiyanın bir hissəsi deyil", "Əcnəbi bayraqlara yox" kimi şüarlar yazılan plakatlar qaldırmış, aksiya keçirmişdir. Polis aksiyanın genişlənməsinə imkan verməmiş və tədbirdə Rusiya hərbçilərinin iştirakına etiraz edən fəallar saxlanılmışlar. Ən maraqlısı isə sonradan onların jurnalist olduqları məlum olmuşdur.

Ermənistan mətbuatında bildirilir ki, ümumiyyətlə, sözügedən tədbirə 4 minə qədər hərbi qulluqçu, 300-dən çox hərbi texnika cəlb olunmuşdur. Paradda Rusiyanın Gümrüdə yerləşən 102 saylı hərbi bazasının birləşmələri və qondarma Dağlıq Qarabağ respublikasına məxsus qanunsuz hərbi dəstələr iştirak etmişdir. Digər bir informasiyaya görə isə, hərbi paradda nümayiş etdirmək üçün silah-sursatı olmayan Ermənistan iqtidarı Gümrüdəki 102 saylı bazaya məxsus arsenaldan yararlanmaq istəmişdir. Rusiyalı hərbçilər isə ermənilərə etibar etmədikləri üçün özləri paradda keçid etmişlər.

Ermənistan televiziyasının birinci kanalı paraddan əvvəl reportaj hazırlamışdır. Həmin reportajda deyilir: "Hazırlanan "militari-şou" şərəfsizlik paradıdır. Milli qürurun ifadə forması kimi keçirilməsi nəzərdə tutulan parad mahiyyət etibarilə milli biabırçılığa çevriləcək. Çünki həmin paradda Rusiya bayrağı altında rus sərhədçilərinin ölkənin əsas meydanından keçməsi gözlənilir. Parad zamanı rus hərbçilərinin keçməsindən daha çox məhz sərhədçilərin keçməsi ermənilər üçün biabırçılıqdır. Biz göstəririk ki, guya, bizim silahımız var, baxın, qorxun, ancaq eyni zamanda rus sərhədçiləri keçərək göstərəcəklər ki, əgər biz özümüz öz sərhədlərimizi qoruya bilmiriksə, bunların hamısı heç nədir. Biz öz qapımızı qoruya bilmirik və bu missiyanı Rusiyaya həvalə edirik. Müstəqil və suveren ölkənin bundan nümayişkaranə rüsvayçılığını təsəvvür etmək belə çətindir".

Bu hərbi paradın Ermənistanın Azərbaycan qarşısında gücsüzlüyünü göstərən növbəti hal kimi çıxış etməsi isə beynəlxalq miqyasda da açıq etiraf olunur. Rusiyanın "Regnum" agentliyi parada çıxarılmış hərbi texnika və silah sistemlərini təhlil edərək belə qənaətə gəlmişdir ki, yayda Bakıda keçirilmiş Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paradı daha təsirli olmuşdur. Agentlik yazır ki, xüsusən hərbi hava qüvvələri sahəsində Ermənistan Azərbaycandan geridə qalır: "Döyüş təyyarələri baxımından yeniliklər gözə dəymədi. Respublika meydanı üzərindəki səmada yalnız Mi-24 və Mi-8 vertolyotları uçuş keçirdi. Bütün bunlar nəzərə alınsa, döyüş təyyarələri üzrə regional balans Azərbaycanın xeyrinədir... Son illər Azərbaycanın yiyələndiyi Su-25 və Miq-29 təyyarələri ona səmada üstünlük verir. Hazırda Azərbaycan bölgədə müasir qırıcılara malik yeganə ölkə olaraq qalır". Pilotsuz təyyarələrə də toxunan agentlik Azərbaycanın özünün də belə təyyarələr istehsal etdiyini yazır.

Zenit-raket komplekslərinə gəlincə, "Regnum" bu sahədə də Azərbaycanın üstünlüyü ələ aldığını yazır: "Silahların bu növündə də qüvvələr balansı Azərbaycanın xeyrinədir, çünki Azərbaycan Ukraynadan 12 ədəd "Smerç" almış, bundan başqa, onun "Uraqan" tipli kompleksi də var".

Bütün bunlar Azərbaycanın Ermənistandan kifayət qədər böyük hərbi üstünlüyə malik olduğunu bir daha təsdiq edir. Ermənistanın sabiq prezidenti Levon Ter-Petrosyan bildirir ki, hazırda erməni ordusunda başıpozuqluq və intizamsızlıq halları sürətlə artır. Onun sözlərinə görə, Ermənistan ordusu hər il onlarla hərbi qulluqçusunu itirir və onların əksəriyyəti qeyri-döyüş şəraitində həlak olur. Araşdırmalar göstərir ki, qeyri-döyüş şəraitində itkilərin yaşanmasına əsas səbəb orduda xəstəliyin tüğyan etməsi, əsgərlərin hərbi hissələrdən kənar şəxsi işlər görməyə vadar edilməsi, intihar, döyülmə, müxtəlif qəza və nizamnamədən kənar davranışlardır. Özü də bu kimi hallara əsas etibarilə müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırılmış çağırışçılar məruz qalır. Ordudakı yüksək vəzifəli zabitlərin özbaşınalıqları, rüşvətxorluğu, şəxsi heyəti kiçik komandirlərin (çavuş heyəti) idarə etməsi, onların da nizamnamədən kənar, nalayiq davranışları və orduda "dedovşina" hallarının davam etməsi isə müddətli xidmət edən əsgərlər arasında fərariliklə yanaşı, intihar hallarının sayının da sürətlə artmasına səbəb olur.

Əvvəlki kimi Ermənistan ordusunda əxlaqsızlıq məsələsi də ciddi problem olaraq qalır. Belə ki, zabit, çavuş və gizirlər tərəfindən hərbi qulluqçuların zorlanması və onlara müxtəlif üsullarla təcavüz edilməsi, döyülməsi, zabitlərin hətta hərbi qulluqçuların valideynləri ilə cinsi əlaqəyə girməsi və zorlama faktının şəxsi heyət tərəfindən aşkarlanması halları da ötən illərlə müqayisədə xeyli çoxalmışdır. Silahlı Qüvvələrdə şəxsi heyət arasında homoseksuallığa meyilli hərbi qulluqçuların sayı da artmışdır ki, onların arasında zabitlərin, gizirlərin də sayı az deyil. Ümumiyyətlə, hərbi hissələrdə məişət şəraiti çox ağır olduğundan homoseksuallığa meyilli hərbi qulluqçular xidmətdən qurtulmaq üçün qəsdən bu yola əl atırlar. Əvvəllər bu cür hərbi qulluqçular ordu sıralarından dərhal tərxis edilirdisə, keçən ildən həmin şəxslər barəsində həkim komissiyası rəy verdikdən sonra müvafiq qərar qəbul edilir.

Bundan başqa, komandir heyəti tərəfindən əsgər valideynlərinin pul gətirməyə vadar edilməsi, hərbi qulluqçuların qeyri-qanuni yolla, həmçinin pul müqabilində hərbi hissədən kənara buraxılması halları, hərbi qulluqçular tərəfindən mülki əhaliyə qarşı bir çox cinayət, o cümlədən mülki şəxslərin əmlakının oğurlanması, əhaliyə qarşı zor tətbiq etmə, zorlama, təcavüz və digər belə hadisələrin törədilməsi ilə bağlı faktların sayı da artmaqdadır. O da bildirilir ki, orduda şəxsi heyət arasında narkotik maddə qəbul etmə halları da sürətlə yayılmaqdadır və narkotik maddələrin hərbi hissələrə gətirilməsi, şəxsi heyətə satılması planlı şəkildə zabit-gizirlərin himayəsi altında çavuş heyəti tərəfindən həyata keçirilir.

Korrupsiya, hərbi əmlakın talan edilərək ucuz qiymətə satılması və bu qəbildən olan digər mənfi tendensiyaların da miqyası çoxalmaqdadır. Hərbi xidmətə çağırılan hərbi qulluqçuların sağlamlıqlarına son dərəcə biganə yanaşılması, tibbi ləvazimat, hospital çatışmazlığı da davam etməkdədir. Komandir və rəislər hərbi xidmətə çağırılan hərbi qulluqçuların sağlamlıqlarına son dərəcə biganə yanaşırlar. Araşdırmalar göstərir ki, bir sıra çağırışçıların səhhətində ciddi qüsurlar, hətta bəzilərinin ciddi psixi problemləri olsa belə onlar ordu sıralarına çağırılmaqda davam edir. O da məlumdur ki, Ermənistan ordusu ildən-ilə daha ciddi şəkildə çağırışçı problemi ilə üzləşir və hərbi hissələrin komplektləşdirilməsi mümkünsüz xarakter alır. Əsas səbəblərdən biri isə Ermənistanda demoqrafik problemin getdikcə daha da dərinləşməsidir. Bütün bunlar Ermənstan ordusunun ağır vəziyyətə düşdüyünü və faktiki məhvinin astanasına çatdığını göstərir.

İşğalçı ölkədə yaşanan məlum hadisələr bir daha onu söyləməyə əsas verir ki, erməni ordusu həm maddi təchizat və hərbi güc, həm də şəxsi heyət arasındakı mənəvi-psixoloji durum və döyüş hazırlığı əhval-ruhiyyəsi baxımından Azərbaycanın Silahlı Qüvvələri ilə müqayisə olunmayacaq dərəcədə geridir. Azərbaycanın Silahlı Qüvvələrinin inkişafına dövlət tərəfindən göstərilən yüksək diqqət və qayğı, ölkəmizin hərbi büdcəsinin Ermənistanın bütünlüklə dövlət büdcəsini 50 faiz ötməsi, ölkəmizdə güclü və modern hərbi-sənaye kompleksinin yaradılması və 500-ə yaxın adda hərbi təyinatlı məhsulun buraxılması, qələbə qazanmaq iqtidarında olan ordunun formalaşdırılması Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərb cəbhəsində istənilən üstünlüyü əldə edəcəyinə tam zəmanət verir.

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin iyunun 26-da keçirilən təntənəli hərbi paradı ordumuzun hərbi potensialını, döyüş imkanlarını növbəti dəfə nümayiş etdirdi. Təntənəli hərbi paradda Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin vəziyyəti, keyfiyyəti bir daha ictimaiyyətə təqdim edildi. Göstərildi ki, ordumuz, demək olar, keyfiyyətcə yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Dünya standartlarına uyğun müasir ordu sistemi yaradılmışdır. Silah təchizatında ciddi addımlar atılmışdır. Bir sıra ölkələrin arzuladığı müasir silahlar artıq Azərbaycan Ordusunun cəbbəxanasına daxil edilmişdir. Bütün dünya gördü ki, Azərbaycan həm quruda, həm havada düşməni məhv etmək üçün ən müasir silahlara malikdir. Cılız, dağınıq, köhnə silahlara malik, nizamsız erməni ordusunun isə nəyə qadir olduğunu özlərinin "parad"ı göstərdi.

Bir daha sübut olundu ki, Ermənistan ordusu elə onun "müstəqil"liyi kimidir.

Elçin CƏFƏROV

Azərbaycan.-2011.-23 sentyabr.-S.6.