Prezident İlham Əliyevin sədrliyi
ilə Nazirlər Kabinetinin 2010-cu ilin sosial-iqtisadi
inkişafının yekunlarına və 2011-ci ildə
qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş
iclası keçirilmişdir
İqtisadi inkişaf naziri Şahin MUSTAFAYEV 2010-cu ildə əldə olunmuş uğurlardan danışarkən bildirdi ki, ötən il də Azərbaycanda liberal iqtisadi sistemin qurulması, sahibkarlığın inkişafına geniş şəraitin yaradılması, zəngin təbii sərvətlərdən və regionların potensialından səmərəli istifadə, qeyri-neft sektorunun inkişafı, investisiya mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, yerli məhsulların rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsi Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafını təmin etmişdir.
Ş.Mustafayev dedi:
- Dünya
iqtisadiyyatında vəziyyətin hələ də gərgin
olması fonunda, ötən illərdə olduğu kimi, 2010-cu
il Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün uğurlu
olmuş və ÜDM 5 faiz artaraq 41 milyard manatı
ötmüşdür. Orta illik inflyasiya idarə olunan səviyyədə
saxlanılmış və 5,7 faiz təşkil etmişdir.
Strateji valyuta ehtiyatları ilin əvvəli ilə müqayisədə
50 faiz artaraq 29 milyard dollara çatmış və bu da
ölkənin dayanıqlı inkişafına möhkəm zəmanətdir.
51 milyon ton neft, 27 milyard
kubmetr qaz hasil edilmiş, sənaye 2,6 faiz artmışdır.
Bu sahədə ən mühüm nailiyyətlərdən biri
də ötən il Dövlət Neft Şirkətinin daxili
imkanları hesabına yeni neft və qaz yataqlarının
aşkar edilməsi olmuşdur.
Möhtərəm cənab
Prezident, rəhbərliyiniz və daimi diqqətiniz altında həyata
keçirilən şaxələndirmə tədbirləri,
sahibkarlığın inkişafı, investisiya mühitinin
daha da yaxşılaşdırılması nəticəsində
qeyri-neft sektorunun dinamik inkişafı davam etmiş və onun
real artım tempi, ümumi artım tempini üstələyərək
7,6 faiz, o cümlədən qeyri-neft sənayesində 6,6 faiz,
rabitədə 29,7 faiz, nəqliyyatda yük
daşınması 3,1 faiz təşkil etmişdir. Sənayeləşmə
siyasəti davam etdirilmiş, yeni və müasir texnologiyalara əsaslanan
elektrotexnika, əlvan metallurgiya, maşınqayırma, kənd
təsərrüfatı məhsullarının emalı,
tikinti materiallarının istehsalı da daxil olmaqla, il ərzində
60 sənaye müəssisəsinin istifadəyə verilməsi
və 80-dən çox sənaye müəssisəsinin
tikintisinin davam etdirilməsi, eləcə də kosmik sənayenin
yaradılması və 2012-ci ildə Azərbaycanın ilk
peykinin orbitə çıxarılması istiqamətində
görülən işlər, ölkənin sənaye
potensialını genişləndirmiş və qeyri-neft
sektorunun davamlı inkişafına zəmin
yaratmışdır.
Əlverişsiz iqlim şəraiti
və təbii fəlakətlərlə bağlı dənli
bitkilərin istehsalının azalmasına baxmayaraq, intensiv
metodların tətbiqinin stimullaşdırılması və
kompleks dövlət dəstəyi tədbirləri nəticəsində
kənd təsərrüfatının digər sahələrində
artım davam etmişdir. Ölkəmiz bir sıra əsas ərzaq
məhsulları ilə özünü təmin etmiş,
buğdanın qiymət artımının mənfi təsirinin
azaldılması məqsədilə Dövlət Taxıl
Fonduna tədarük olunan taxılın həcmi 500 min tonadək
artırılmış, idxal olunan buğda və un əlavə
dəyər vergisindən azad edilmişdir. Əvvəlki illərdə
olduğu kimi, aqrar sektora subsidiyaların, vergi güzəştlərinin
və güzəştli kreditlərin verilməsi davam
etdirilmiş, aqrolizinq və aqroservis xidmətlərinin şərtləri
asanlaşdırılmışdır.
Cənab Prezident, ölkənin
qeyri-neft sektorunda mühüm rolu olan tranzit potensialı
gücləndirilmiş, avtomobil magistrallarının yenidənqurulması
davam etdirilmiş, dəmir yol nəqliyyat sisteminin
inkişafına dair dövlət proqramı qəbul
edilmiş, dəniz limanı kompleksinin tikintisinə
başlanmışdır.
Möhtərəm cənab
Prezident, respublikada cəlbedici investisiya mühitinin
yaradılmasının nəticəsidir ki, il ərzində
ölkəyə bütün maliyyə mənbələri
hesabına 15,5 milyard dollar investisiya qoyulmuşdur. Ümumi
investisiyalarda həm daxili, həm də qeyri-neft sektorunun
payı üstünlük təşkil etmişdir. Təqdirəlayiq
haldır ki, ölkədə yaradılmış əlverişli
biznes mühiti Azərbaycan şirkətlərinin maliyyə
imkanlarının artmasına və onların yalnız ölkə
daxilində deyil, eləcə də xarici ölkələrdə
investisiya yatırmalarına imkan yaratmışdır.
İnfrastruktur və
sosialyönümlü Dövlət İnvestisiya
Proqramının icrası nəticəsində nəqliyyat,
kommunal, su ehtiyatları və irriqasiya, energetika və sənaye,
ekologiya, kənd təsərrüfatı, sosial infrastruktur
obyektlərinin tikintisi həyata keçirilmişdir.
Möhtərəm cənab
Prezident, regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət
Proqramının icrası və Sizin göstərdiyiniz diqqət,
regionlara mütəmadi səfərləriniz, müvafiq
tapşırıqlarınız, il ərzində 170-dən
çox yeni müəssisənin açılışı və
təməlqoyma mərasimində iştirakınız,
regionların tarazlı inkişafının təmin edilməsi
və əhalinin həyat səviyyəsinin daha da yüksəlməsində
müstəsna rol oynamışdır. Ötən il regionlarda
160-dan çox sənaye, kənd təsərrüfatı, xidmət
və ticarət müəssisəsi tikilib istifadəyə
verilmiş, 200-dən çox müəssisənin tikintisi
davam etdirilir. Bu müəssisələrin 112-sində
Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun güzəştli
kreditlərindən istifadə olunur.
Şahin Mustafayev onu da dedi
ki, bu dövrdə regionların potensialı təhlil
edilmiş, dəstək tədbirləri müəyyənləşdirilmiş,
sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı 200-dən
çox tədbir keçirilmişdir. İdxal, ixrac
prosedurları sadələşdirilmiş, vergi yükü
azaldılmış, il ərzində Sahibkarlığa Kömək
Milli Fondu tərəfindən hamısı regionlarda olmaqla,
1430 investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə
115 milyon manat güzəştli kredit verilmişdir. Aqrar
sektorun inkişafında müasir texnologiyanın tətbiqinin
daha da genişləndirildiyini, 25 müasir soyuducunun, 14
taxıl anbarı kompleksi yaradıldığını bildirən
Ş.Mustafayev dedi: - Möhtərəm cənab Prezident, xarici
investisiyaların cəlb olunması və qeyri-neft
ixracının gücləndirilməsi məqsədilə,
ölkədə və xaricdə 100-ə yaxın biznes forum və
konfranslar təşkil edilmişdir. Ötən il Özbəkistanda
Azərbaycanın ilk milli sərgisi uğurla
keçirilmiş, ölkəmizin nailiyyətləri və
potensial imkanları nümayiş etdirilmişdir. Beynəlxalq
maliyyə qurumları ilə faydalı əməkdaşlıq
davam etdirilmiş və bir sıra mühüm layihələr
həyata keçirilmişdir. Bakı şəhərində
keçirilmiş İslam İnkişaf Bankının
Müdirlər Şurasının 35-ci İllik
Toplantısında 55 ölkədən minə yaxın
nümayəndə iştirak etmişdir.
2010-cu ilin 11 ayı ərzində
145 ölkə ilə ticarət aparılmış, xarici ticarət
dövriyyəsi 34,8 faiz artaraq 25,1 milyard dollar təşkil
etmiş, 13,7 milyard dollar müsbət saldo
yaranmışdır. Xüsusilə əhəmiyyətli olan
qeyri-neft ixracında 16 faizdən çox artım qeydə
alınmışdır.
Daşqınlar nəticəsində
baş vermiş fəlakətin qarşısının
alınması, əhaliyə qayğı və diqqət
yetirilməsinin ölkə Prezidenti üçün nə qədər
vacib olduğunu bir daha göstərdi. Cənab Prezident, Sizin
birbaşa göstərişləriniz və nəzarətiniz
altında çox qısa müddət ərzində, əhaliyə
dəymiş böyük ziyan dövlət hesabına aradan
qaldırılmışdır.
Sosial infrastruktur obyektləri,
o cümlədən 45 səhiyyə müəssisəsi, 70-dən
çox məktəb binası tikilmiş və təmir
edilmişdir. Əhalinin içməli su ilə təmin edilməsi
üçün iri infrastruktur layihəsi - Oğuz-Qəbələ-Bakı
kəmərinin tikintisi başa
çatdırılmışdır.
Sosial sahələrin
inkişafında Heydər Əliyev Fondu tərəfindən təhsil,
mədəniyyət, səhiyyə və digər sahələrdə
həyata keçirilən proqram və layihələr müstəsna
əhəmiyyət kəsb edir.
Bu nəticələr beynəlxalq
qurumlar tərəfindən də müsbət qiymətləndirilmişdir.
BMT-nin İnkişaf Proqramının əhalinin rifah səviyyəsini
əks etdirən İnsan İnkişafı Hesabatına əsasən,
Azərbaycan son beş ildə 34 pillə irəliləyərək
169 ölkə arasında 2005-ci ildə tutduğu 101-ci yerdən
2010-cu ildə 67-ci yerə yüksəlmişdir. 2000-2010-cu illər
üzrə ölkəmiz insan inkişafı indeksinin orta illik
artım tempinə görə MDB məkanında birinci yerə
layiq görülmüş və "orta insan
inkişafı" ölkələri qrupundan "yüksək
insan inkişafı" qrupuna keçmişdir.
Ölkədə həyata
keçirilən siyasətin uğurlu nəticələri
nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların hesabatlarında
da öz əksini tapmışdır. Dünya İqtisadi
Forumu tərəfindən 2010-2011-ci illər üçün
hazırlanmış "Qlobal Rəqabətlilik
Hesabatı"nda Azərbaycan MDB ölkələri
arasında yenə də birinci, makroiqtisadi sabitlik altindeksi
üzrə isə 14 pillə irəliləyərək 139
ölkə arasında 13-cü yerdə qərarlaşmışdır.
"Standard and Poors" Beynəlxalq Reytinq Agentliyi 2009-2010-cu
illər üzrə ölkə reytinqini "Stabil"dən
"Pozitiv"ə yüksəltmiş, "Fitch Ratings"
Agentliyi ölkəmizə ilk dəfə olaraq investisiya
reytinqi vermişdir.
Möhtərəm cənab
Prezident, Sizin sosial-iqtisadi siyasətinizin uğurla
reallaşdırılması nəticəsində Azərbaycan
iqtisadiyyatının keyfiyyətcə yeni mərhələyə
qədəm qoyması qarşımızda yeni vəzifələr
qoyur. Sizi əmin edirəm ki, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında
əldə olunmuş nailiyyətlərin
davamlılığı məqsədilə müəyyən
etdiyiniz vəzifələrin, verdiyiniz
tapşırıqların vaxtında və layiqincə yerinə
yetirilməsi üçün bütün
imkanlarımızı səfərbər edəcəyik. Diqqətinizə
görə minnətdaram.
* * *
Mərkəzi Bankın sədri
Elman RÜSTƏMOV son 10 ilin
iqtisadi göstəricilərini sadalayarkən bildirdi ki, bu
dövrdə real iqtisadi artım 4 dəfə olmuş,
ixracın həcmi 15 dəfədən çox, dövlət
büdcəsi 15 dəfəyə qədər, investisiya xərcləri
96 dəfə, strateji valyuta ehtiyatları isə 31 dəfə
artmışdır. Maliyyə sektoru böyümüş,
bank aktivləri 15, əhalinin əmanətləri isə 36 dəfə
çoxalmışdır. 2003-2010-cu illərdə Azərbaycanda
iqtisadi artım tempi 17 faiz olmuş, bununla da ölkəmiz
dünyada lider dövlətə çevrilmişdir.
Azərbaycanda gedən
inkişafın özünü bütün sahələrdə
göstərdiyini bildirən Elman Rüstəmov dedi: - Bu
inkişaf təkcə rəqəmlərlə xarakterizə
olunmur. Ölkə keyfiyyətcə yeni - müasir inkişaf mərhələsinə
daxil olmuş, onun müasir siması
formalaşmışdır. Yüksək inkişaf
özünü beynəlxalq əhəmiyyətli enerji, nəqliyyat
və telekommunikasiya sisteminin formalaşmasında, modern sosial,
təhsil, rabitə və səhiyyə infrastrukturunda,
insanların həyat tərzində, müasir informasiya
texnologiyalarına çıxış imkanlarında göstərir.
Tam əminliklə demək olar ki, bugünkü Azərbaycan
10 il əvvəlki Azərbaycan deyil. Ola bilsin ki, biz burada
yaşadığımıza görə bunu az hiss edirik, amma
xarici qonaqlar, xaricdə yaşayan soydaşlarımız hər
dəfə gələndə bunu heyrətlə qeyd edirlər.
Qeyd olunmalıdır ki,
arxada qalmış onillik heç də sadə dövr
olmamışdır. O, təkcə "bum dövrü",
iqtisadi inkişaf dövrü kimi xarakterizə olunmur. Bu
dövrün son 3 ili qlobal maliyyə böhranına təsadüf
edir. Qlobal böhran dünyanın qabaqcıl ölkələrində
yaranmış və qloballaşma şəraitində qısa
müddət ərzində bütün dünyaya sirayət
etmişdir. Bu, çox ağır nəticələr
vermiş, dünya iqtisadiyyatı resessiyaya məruz
qalmış, iri maliyyə institutları iflas etmişdir.
Hazırda iqtisadi artım bərpa olunsa da, böhran bəzi
ölkələrdə olduqca dərin iz qoymuşdur.
Azərbaycan iqtisadiyyatı
isə böhran illərində də öz
dayanıqlılığını və inkişafın
dinamikasını qorumuşdur. Belə ki, son üç ildə
ölkədə real iqtisadi artım orta hesabla 8 faizdən
çox olmuş, makroiqtisadi və maliyyə sabitliyi
qorunmuşdur. 2008-2010-cu illərdə strateji valyuta
ehtiyatlarımız 23 milyard ABŞ dolları
artmışdır. Bank sektoru
dayanıqlılığını qorumuş və
inkişafını davam etdirmişdir. Son üç ildə
bank aktivlərinin orta illik artım tempi 25 faiz, əmanətlərin
artım tempi 20 faizdən çox olmuşdur.
2010-cu ili isə Azərbaycan
üçün qlobal böhranın təsirlərinin tam
aradan qaldırılması ili kimi qiymətləndirmək
olar. Ölkədə iqtisadi artım davam etmişdir. Artıq
qeyd olundu, ölkədə 5 faizlik iqtisadi artım baş
vermişdir. Qeyri-neft sektorunda artım qabaqlayıcıdır.
Mövcud qlobal fonda və iqtisadiyyatın həcminin əhəmiyyətli
artmasını nəzərə alsaq, bu artıma nail
olunması yüksək qiymətləndirilməlidir.
Ölkənin xarici
mövqeyinin güclənməsi davam etmişdir. 2010-cu ilin
sonuna cari əməliyyatlar hesabının profisiti 15 milyard
dolları ötəcəkdir. Bunun nəticəsində valyuta
ehtiyatlarımız, qeyd olunduğu kimi, 29 milyard ABŞ
dollarını ötüb keçir. Hesab edirik ki, yanvarın
sonunda biz 30 milyard dollarlıq mövqeyi ötüb keçmək
potensialına malikik. Valyuta ehtiyatları ÜDM-ə nisbətdə
60 faizdən çoxdur və dünyanın ən çox
valyuta ehtiyatına malik Çin iqtisadiyyatında bu göstərici
Azərbaycandan aşağıdır. Bütövlükdə
bizim toplam - özəl sektor və dövlət borcu da daxil
olmaqla, borcumuzu 9,5 milyard dollar həcmində 3 dəfədən
çox üstələyir və bu, böhran kontekstində
ölkənin makroiqtisadi dayanıqlılığının ən
mühüm göstəricilərindən biridir.
Mərkəzi Bank öz fəaliyyətini
həm son 3 ildə və 2010-cu ildə bütövlükdə
makroiqtisadi sabitliyin qorunmasına, manatın məzənnəsinin
sabitliyinin, bank sistemində maliyyə sabitliyinin
saxlanılmasına və iqtisadiyyatın pula olan tələbinin
ödənilməsinə yönəltmiş və
qarşıda qoyulan hədəflərə nail olmağa
çalışmışdır. 2010-cu ildə inflyasiya təkrəqəmli
səviyyədə saxlanılmışdır. Manatın
sabitliyi əksər ölkələrdə devalvasiya fonunda
qorunub saxlanılmışdır.
Cənab Prezident, Dünya
Bankı, Beynəlxalq Valyuta Fondu bir çox ölkələrə
milli valyutalarının devalvasiya olunmasını tövsiyə
etmişdilər. Böhranın son nəticələrinə
görə aparılan təhlil göstərir ki, bunu etmiş
ölkələr daha çox resessiyaya məruz qalmış,
amma bunu etməmiş ölkələrdə, o cümlədən
Azərbaycanda iqtisadi artım tempi bir neçə punkt daha
yüksək olmuşdur. Ölkədə makroiqtisadi sabitliyi,
o cümlədən milli valyutanın sabitliyini qoruyub
saxlamağı böhranın əvvəlində strateji vəzifə
kimi qarşıya qoymuşdunuz. Bu gün beynəlxalq təşkilatlar
tərəfindən artıq etiraf olunur ki, bu, yaranmış
şəraitdə yeganə düzgün qərar idi.
Azərbaycan bank sistemi maliyyə
dayanıqlılığını qoruyub saxlayır. Ötən
ildə əhalinin əmanətləri 23 faiz,
bütövlükdə bank aktivləri, kreditlər və məcmu
kapital 8 faizdən çox artmışdır. Ölkədə
ipoteka mexanizmi də genişlənir. 2010-cu ildə 2435 nəfərə,
o cümlədən 473 nəfərə güzəştli
şərtlərlə kredit verilmişdir. Bu gün bu imkandan
faydalanan ailələrin sayı 6200-ü
ötmüşdür.
Mərkəzi Bankın sədri
2011-ci ildə həyata keçiriləcək tədbirlər
və qarşıda duran vəzifələrdən də
danışdı: - Bizim qarşımızda duran
başlıca çağırış ölkə
iqtisadiyyatında son on ildə əldə olunmuş artım
tempini qoruyub saxlamaqdır. Ölkə inamla "Orta gəlirli
ölkələr" sırasına daxil olmuşdur. Lakin
"Orta gəlirli ölkələr" qrupunun daha yüksək
şkalası vardır. Bu, adambaşına düşən
milli məhsulun 17-18 min ABŞ dollarına
çatdırılmasıdır. Bu gün bizdə bu səviyyə
10 min dollardır. Bunun üçün ölkə
iqtisadiyyatının yaxın 10 ildə yenidən ikiqat
artması deməkdir. Hesab edirik ki, bu çox real bir vəzifədir.
Bunun üçün ölkə iqtisadiyyatının ildə
təxminən 7-8 faiz artması təmin olunmalıdır.
Bundan əvvəl əldə etdiyimiz nəticələr onu
göstərir ki, bu, olduqca real bir vəzifədir.
BMT yanında İnkişaf və
Artım Komissiyasının son məruzəsində qeyd olunur
ki, 1950-ci ildən sonra belə bir inkişafa 13 ölkə nail
olmuşdur. Azərbaycanın tam imkanı vardır ki,
14-cü dövlət olsun və iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə
nail olsun, bu kursu davam etdirsin. Cənab Prezident, bunun
üçün ölkədə hər bir şərait var:
ilk növbədə, son 10 ildə görülmüş
işlər, yaranmış potensial və təcrübə, ən
başlıcası, ölkədə uzunmüddətli siyasi
sabitlik, siyasi inkişaf və Sizin simanızda müasir və
güclü liderin olması. Biz gələcəyə tam
nikbin baxırıq. Əminik ki, sizin
başçılığınız altında
qarşıda duran strateji vəzifələr də müvəffəqiyyətlə
yerinə yetiriləcəkdir.
* * *
Mədəniyyət və
turizm naziri Əbülfəs
Qarayev çıxış edərək dedi:
- Möhtərəm cənab
Prezident, hesabat dövründə ölkə daxilində və
onun hüdudlarından kənarda 150-dən artıq dövlət
əhəmiyyətli tədbir keçirilmişdir. Bu rəqəmləri
Sizə məruzə edərək, ölkəmizin mədəni
həyatı üçün əlamətdar olan bir amili
xüsusilə qeyd etmək istərdim. Bu amil Heydər Əliyev
Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı
səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın
ölkəmizin sosial-mədəni həyatının
bütün sahələrinə böyük dəstək verməsi
ilə bağlıdır. Təsadüfi deyil ki, Heydər Əliyev
Fondunun fəaliyyət göstərdiyi illər ərzində
keçirilən bütün irimiqyaslı beynəlxalq və
ölkə əhəmiyyətli tədbirlərin əsas təşəbbüskarı
və təşkilatçısı Mehriban xanım Əliyeva
olmuşdur. Bu ənənə 2010-cu ildə də davam
etmişdir. İl ərzində Üzeyir Hacıbəyli
adına Beynəlxalq Musiqi Festivalı, Qəbələ II Beynəlxalq
Musiqi Festivalı, Bakı Birinci Beynəlxalq Teatr Konfransı,
Milli Teatr Festivalı, Çexov adına Beynəlxalq Teatr
Festivalının "İpək yolu" mərhələsi,
Vokalçıların Bülbül adına V Beynəlxalq
Müsabiqəsi və IV Beynəlxalq Rostropoviç
Festivalının keçirilməsi yaradıcı kollektivlər
tərəfindən çox yüksək
qarşılanmışdır. Nəticədə bu tədbirlər
ilin ən yaddaqalan beynəlxalq səviyyəli mədəniyyət
hadisələrinə çevrilmişdir. Əlamətdar
haldır ki, "Euronews" telekanalının 2010-cu ilin
yekununa həsr olunmuş verilişində Avropanın ən
nüfuzlu mədəniyyət hadisələrinin
sırasında Bakı Caz Festivalının keçirilməsi
xüsusilə qeyd edilmişdir.
Hesabat ilində Azərbaycan
Respublikasının İslam Konfransı Təşkilatının
Mədəniyyət Nazirləri Konfransına sədrlik etməsi
nəticəsində ölkəmizin uğurla əməkdaşlıq
etdiyi bir sıra islam ölkələrində - Misir Ərəb
Respublikasında, İordaniya Krallığında, İran
İslam Respublikasında, Qətər Dövlətində, Mərakeşdə,
eləcə də Kuba Respublikası və Meksikada yüksək
səviyyədə təşkil olunan Azərbaycan Mədəniyyəti
Günləri dünya ictimaiyyətinin böyük
marağına səbəb olmuşdur. Bu mənada hesabat ilində
Sizin sərəncamınıza əsasən dahi bəstəkar
Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasının 125 illiyi
münasibətilə keçirilən tədbirlər silsiləsi
xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Cənab Prezident, Sizin təsdiq
etdiyiniz "Azərbaycan teatrı 2009-2019-cu illərdə"
Dövlət Proqramı ölkənin teatr həyatının
yeni mərhələyə qədəm qoymasına şərait
yaratmışdır. Proqram çərçivəsində
2010-cu ilin noyabrında Bakıda ilk dəfə keçirilən
"Dünya teatr prosesi XXI əsrdə: problemlər,
perspektivlər və alternativlər" adlı Beynəlxalq
teatr konfransında 30 ölkənin nümayəndələri
iştirak etmişlər.
İl ərzində ölkə
teatrlarında dövlət sifarişi ilə 20-dən
artıq tamaşa hazırlanıb təhvil verilmiş, Azərbaycan
rəssamlarının 40-dan artıq sərgisi
keçirilmişdir. Hesabat dövründə respublikanın
kitabxana, muzey, digər mədəniyyət mərkəzlərinin
fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması istiqamətində
müəyyən işlər görülmüş, xalq
yaradıcılığının inkişafı və təbliği
ilə bağlı müvafiq tədbirlər həyata
keçirilmişdir.
"Azərbaycanda
kitabxanaların fəaliyyətinin
yaxşılaşdırılması haqqında" sərəncamınıza
əsasən, kitabxana-biblioqrafiya proseslərinin
avtomatlaşdırılması sahəsində müsbət irəliləyişlər
əldə edilmiş, respublikada 38 kitabxananın veb-saytı
yaradılmış, 17 kitabxanada
Avtomatlaşdırılmış Kitabxana-İnformasiya Sistemi
quraşdırılmış, elektron kataloq və elektron
kitabxanaların yaradılmasına
başlanılmışdır.
"Azərbaycanda muzey
işinin yaxşılaşdırılması haqqında"
sərəncamınıza əsasən regionlarda fəaliyyət
göstərən muzeylərin müasir standartlara uyğun təmirinə,
yeni avadanlıq və zəruri eksponatlarla təchizatına
dair tədbirlər görülmüşdür. Azərbaycanda
ilk dəfə olaraq Musiqi Mədəniyyəti Dövlət
Muzeyində kompleks avtomatlaşdırılmış muzey informasiya
sistemi - KAMİS proqramı tətbiq edilmişdir.
Respublikanın bölgələrində
yaradılmış Heydər Əliyev muzeyləri və mərkəzləri
öz zəngin maddi-texniki bazası ilə seçilir,
ümummilli lider Heydər Əliyevin həyat yolunu geniş
işıqlandırmaqla yanaşı, əhalinin, xüsusən
gənclərin mədəni həyatının təşkilində
mühüm rol oynayır.
Əbülfəs Qarayev onu
da dedi ki, ötən il ölkədə tarixi abidələrin
bərpası istiqamətində işlər davam
etdirilmişdir.
Azərbaycan kinosunun
inkişafı ilə bağlı dövlət
proqramının icrası uğurla yerinə yetirilmiş, yeni
filmlər çəkilmiş və onlar beynəlxalq
festivallarda nümayiş etdirilmişdir. Azərbaycan beynəlxalq
kitab sərgilərində də uğurla təmsil olunmuş,
teatrlar, muzey və digər mədəniyyət ocaqlarında əsaslı
təmir və yenidənqurma işləri görülmüş
və bu, indi də davam edir.
Nazir turizm sahəsində
görülən işlərdən də danışdı:
- Möhtərəm cənab
Prezident, 2010-cu il Azərbaycanda turizm sənayesinin
inkişafı üçün xüsusilə əlamətdar
olmuşdur. Hələ 2001-ci ildə ümummilli lider Heydər
Əliyev ölkəmizin turizm potensialının iqtisadi-sosial
inkişafdakı rolunu düzgün dəyərləndirərək
bu sahədə əhəmiyyətli qərarlar vermişdir.
Ötən illər ərzində turizm sahəsinin
inkişafı ilə əlaqədar qəbul olunmuş
dövlət proqramı tam şəkildə yerinə
yetirilmişdir. "Azərbaycan Respublikasında
2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair
Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi
haqqında sərəncamınız bu sahənin
inkişafında yeni, daha məhsuldar mərhələnin
başlanğıcıdır. İnanırıq ki, bu sərəncam
ölkədə turizm sektorunun dünya standartlarına
uyğun şəkildə inkişaf etdirilməsinə
güclü təkan verəcəkdir. Sizin IX Beynəlxalq
Turizm Sərgisi və I Ümumrespublika Daxili Turizm Sərgisində
iştirakınız, sahənin inkişafı ilə dərindən
maraqlanmağınız, dəyərli tövsiyələriniz
bu sahədə mövcud olan bütün qüvvələri səfərbərliyə
almış, ölkənin iqtisadi qüdrətinin
artmasında müstəsna imkanlara malik olan turizmin tərəqqisi
yolunda geniş üfüqlər açmışdır.
Sizin
tapşırığınız və şəxsən rəhbərliyiniz
altında yaradılan turizm incilərindən biri - Qusar
rayonunda, Şahdağın ətəklərində salınan
qış-yay turizm kompleksi həm təyinatına, həm də
nadir layihə strukturuna görə xüsusi önəm
daşıyır. Hazırda burada işlərin birinci
fazası 50 faizə qədər icra olunmuş, gündə 10
min turistə xidmət imkanına malik kommunal, işıq, su,
qaz, yol xətlərinin çəkilişi həyata
keçirilmişdir. Layihə Avstriya, İsveç, Türkiyə,
ABŞ, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin
ən qabaqcıl şirkətləri tərəfindən icra
olunur. Bu ilin mart ayında ilk pilot xizək eniş xəttinin
sınaqdan keçirilməsi, 2011-2012-ci ilin qış
mövsümündə isə daha 4 xizək eniş xəttinin
istismara verilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
Turizmin inkişafına
yönəlmiş çoxsaylı tədbirlər
sırasında Bakı şəhərində məşhur
özəl şirkətlər tərəfindən inşa
olunan mehmanxana kompleksləri, Qəbələdə inkişafda
olan turizm potensialı da diqqəti cəlb edir. Beynəlxalq
standartlara uyğun mehmanxana şəbəkəsinin
inkişafı bu sahədə çalışan kadrların
hazırlanması zərurətini meydana çıxarır.
Cənab prezident, Sizin
2006-cı il 25 avqust tarixli fərmanınıza əsasən
yaradılmış Azərbaycan Turizm İnstitutunun 2010-cu ilin
mayında ilk buraxılışı olmuşdur.
2010-cu ildə nazirlik
respublikamızın turizm imkanlarını təbliğ etmək
məqsədilə Vyana, İstanbul, Vilnüs, Berlin, Moskva,
Kiyev, Pekin, Manama, Dubay, Əl-Küveyt, Paris və Tokio şəhərlərində
keçirilən mühüm beynəlxalq turizm sərgilərinə
qatılmışdır. Azərbaycanın mövcud turizm
potensialının təbliğ edilməsi məqsədilə
dünyanın aparıcı televiziya kanallarında - CNN,
Euronews, Travel Channel, BBC, CNBC, "National Geographic"də
reklam çarxları yayımlanır. Doqquz dildə müxtəlif
nəşr, poliqrafiya məhsulları buraxılır.
Sizin tərəfinizdən
aparılan uğurlu beynəlxalq siyasət müasir dünyada
Azərbaycanın mövqelərini möhkəmləndirmişdir.
Bu, təbii olaraq milli mədəniyyətimizin dünyada
tanıdılmasına böyük imkanlar yaradır.
Xalqımıza məxsus aşıq-ozan sənəti,
muğam və xanəndəlik sənəti YUNESKO-nun
qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilmişdir. Bu
o deməkdir ki, artıq saz və muğam sənəti milli
çərçivələri aşaraq ümumdünya dəyəri
qazanmışdır. 2010-cu ildə Azərbaycan Respublikası
YUNESKO-nun Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması üzrə
Hökumətlərarası Komitəsinə üzv
seçilmişdir. Keniyada keçirilən sessiyada Azərbaycan
xalçaçılıq sənətinin də Bəşəriyyətin
Qeyri-maddi mədəni irs üzrə Reprezentativ siyahısına
daxil edilməsi qərara alınmışdır. Bu qərar
xalça sənətinin Azərbaycan mədəni irsinin ən
qədim nümunələrindən biri olduğunu beynəlxalq
səviyyədə bir daha təsdiqləyir. Bu qələbənin
qazanılmasında da Heydər Əliyev Fondunun prezidenti,
YUNESKO-nun və
İSESKO-nun xoşməramlı
səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva
əsl fədakarlıq göstərmişdir.
Əbülfəs Qarayev
2011-ci ildə qarşıda duran vəzifələrdən də
danışdı.
* * *
Gənclər və idman
naziri Azad RƏHİMOV
çıxışında bildirdi ki, 2010-cu il bütün sahələrdə
olduğu kimi, gənclər və idman sahəsində də
uğurlu olmuşdur. Dövlət gənclər siyasəti
çərçivəsində ölkədə bir çox
mühüm tədbirlərin keçirildiyini, gənclərimizin
Azərbaycanı xaricdə layiqincə təmsil etdiyini bildirən
A.Rəhimov dedi:
- Hesabat dövründə Gənclər
və İdman Nazirliyinin mərkəzi aparatı tərəfindən
dövlət gənclər siyasətinin müxtəlif istiqamətləri
üzrə 100-ə qədər tədbir keçirilmişdir
ki, onlardan da 19-u beynəlxalq səviyyəli olmuşdur. Avropa
Gənclər Fondunun rəsmi məlumatına görə, son
4 ildə Azərbaycanın gənclər təşkilatlarının
114 layihəsinə fond tərəfindən 1,4 milyon avro dəyərində
maliyyə vəsaiti ayrılmışdır ki, bu da Avropa məkanında
ən yüksək göstəricidir. Fərəhli haldır
ki, Azərbaycan gəncləri bu gün Avropanın və
dünyanın 30-dan çox nüfuzlu beynəlxalq gənclər
təşkilatlarında təmsil olunurlar.
Elmin inkişafı üzrə
Milli Strategiyanın həyata keçirilməsi ilə
bağlı Dövlət Proqramının icrası ilə əlaqədar
Beynəlxalq Münasibətlər üzrə Alimlərin
Birinci İllik Simpoziumu, Gənc Alimlərin Birinci Respublika
İnnovativ İdeya Yarmarkası, "Ekologiya ili" çərçivəsində
"Gənclər ekoloji inkişaf uğrunda" Beynəlxalq
Elmi-Praktiki konfrans və digər tədbirlər təşkil
edilmiş, gənc alimlərin elmi əsərlərindən
ibarət toplular nəşr olunmuşdur. Ötən dövrdə
nazirlik tərəfindən yeniyetmə və gənclərin vətənpərvərlik
tərbiyəsinin gücləndirilməsi məqsədilə
respublikanın 67 rayon və şəhərlərini əhatə
edən Gənclərin Vətənpərvərlik Tərbiyəsi
Klublarının şəbəkəsi yaradılmış,
"Vətən sağ olsun" telelayihəsi həyata
keçirilmişdir. Bu istiqamətdə işlər davam
etdirilərək "Mən azərbaycanlıyam" və
"Xəmsə" yeni intellektual televiziya layihələri həyata
keçirilməyə başlamışdır. Qeyd olunan layihələr
gənclərimiz arasında böyük marağa səbəb
olmuş və hazırda ölkənin təhsil ocaqlarında,
şəhər və rayonlarımızda eyniadlı
klubların yaradılması geniş vüsət
almışdır. Xüsusilə "Mən azərbaycanlıyam"
telelayihəsini qeyd etmək istəyirəm. Ulu öndər
Heydər Əliyevin məşhur fikrindən yaranmış
layihənin məqsədi Azərbaycanın zəngin tarixini və
milli-mədəni irsimizi gənclərə tanıtdırmaq,
Azərbaycanda yaşayan xalqların və etnik qrupların azərbaycançılıq
fəlsəfəsi əsasında birliyini nümayiş etdirmək,
regionlarımızın sosial-iqtisadi inkişafını
geniş ictimaiyyətə çatdırmaqdır.
Hesabat dövründə gənc
liderlər üçün müxtəlif mövzularda
seminarlar, konfranslar, təlim kursları, diskussiyalar
keçirilmiş, yay aylarında mindən artıq gəncin
iştirakı ilə respublikamızın müxtəlif
bölgələrində istirahət və təlim
düşərgələri təşkil edilmişdir.
Heydər Əliyev Fondunun prezidenti,
YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri
Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərliyi ilə
Bakıda 46 ölkədən 600-dən artıq nümayəndənin
iştirakı ilə Yeniyetmələrin 6-cı Beynəlxalq
Elm Olimpiadası yüksək səviyyədə
keçirilmişdir.
Heydər Əliyev Fondunun
Rusiya nümayəndəliyinin rəhbəri Leyla xanım Əliyevanın
təşəbbüsü ilə təsis edilmiş
Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatı
azərbaycanlı gənclərin vahid bir təşkilatda birləşməsinin
əsasını qoymuşdur. Keçən müddət ərzində
təşkilat tərəfindən Rusiya Federasiyasında, onun
ayrı-ayrı vilayətlərində fəal gənclərin
təşkilatlanması, onların problemlərinin müəyyən
edilməsi və həlli, Azərbaycan tarixinin və mədəni
irsinin Rusiyanın ali təhsil ocaqlarında təbliğ edilməsi
istiqamətində bir sıra maraqlı layihə və tədbirlər
həyata keçirilmişdir.
Bununla yanaşı,
Almaniyanın Frankfurt şəhərində Dünya Azərbaycanlı
Gənclərinin Birinci Konqresi, Bakıda Xaricdə Təhsil
Alan və Məzun olmuş Azərbaycanlı Gənclərin
Forumu, London və Paris şəhərlərində xaricdə
təhsil alan azərbaycanlı tələbələrlə
görüşlər və ilk dəfə olaraq
Dağıstanda Azərbaycan Gəncləri Günləri
keçirilmişdir.
Azad Rəhimov ölkədə
idmanın inkişafı və onun maddi-texniki bazasının
möhkəmləndirilməsi sahəsində görülən
işlərdən də danışdı:
- Möhtərəm cənab
Prezident, Azərbaycan dünyada idman dövləti kimi
tanınır. Belə ki, il ərzində ölkəmizdə
qılıncoynatma üzrə yeniyetmə və gənclər
arasında dünya birinciliyi, sərbəst və yunan-Roma
güləşi üzrə Avropa çempionatı, boks
üzrə gənclər arasında dünya birinciliyi,
bodibildinq üzrə dünya çempionatı, kikboksinq
üzrə Avropa çempionatı, Beynəlxalq Mingəçevir
Reqatası yarışı, atçılığın
konkur növü üzrə dünya kubokunun təsnifat mərhələsi
və digər tədbirlər yüksək səviyyədə
təşkil edilərək keçirilmişdir. Ümumilikdə,
ölkəmizdə 84 idman növü üzrə 457 idman
yarışı keçirilmişdir ki, onlardan da 49-u beynəlxalq
səviyyəli olmuşdur. Bundan başqa, 4000 nəfərdən
artıq idmançımız 352 beynəlxalq yarışlara
ezam olunmuşdur.
2010-cu ilin ən möhtəşəm
idman nailiyyəti təbii ki, Sinqapurda keçirilmiş Yeniyetmələrin
Birinci Yay Olimpiya Oyunlarında
idmançılarımızın ölkəmizi ləyaqətlə
təmsil etmələri olmuşdur. Bu oyunlarda Azərbaycanın
12 nəfərdən ibarət komandası 5 qızıl və
3 gümüş medal qazanaraq komanda hesabında 204 ölkə
arasında 11-ci yeri tutmuşdur. Eyni zamanda, Azərbaycan
iştirakçıların sayına görə ən
yaxşı nəticə göstərən ikinci ölkə
olmuş, ümumi hesabda müsəlman ölkələri
arasında birinci, Avropada
6-cı, MDB ölkələri
arasında 3-cü yeri tutmuşdur.
Bakıda keçirilmiş sərbəst
və yunan-Roma güləşi üzrə Avropa
çempionatında idmançılarımız 7
qızıl, 2 gümüş və 1 bürünc, boks
üzrə gənclər arasında dünya birinciliyində 1
qızıl, 1 gümüş, 1 bürünc, bodibildinq
üzrə dünya çempionatında 1 gümüş, 2
bürünc medal qazanmışlar. Türkiyədə
keçirilən cüdo üzrə dünya
çempionatında paralimpiyaçı
cüdoçularımız 3 qızıl və 3
bürünc medal, İspaniyada təşkil olunmuş kayak və
kanoe qayıqlarında avarçəkmə üzrə Avropa
çempionatında idmançılarımız 1
qızıl, Moskvada keçirilmiş bədii gimnastika üzrə
dünya çempionatında idmançımız Aliyə
Qarayeva fərdi yarışlarda 3 bürünc, komanda
hesabında isə yığmamız 1 bürünc medal
qazanmışlar.
2010-cu ildə
idmançılarımız ölkəmizi şərəflə
təmsil edərək Azərbaycanın idman şöhrətini
daha da yüksəklərə qaldırmış, müxtəlif
beynəlxalq yarışlarda uğurla çıxış edərək,
ümumilikdə, 675 medal qazanmışlar ki, bunlardan da
206-sı Olimpiya idman növləri üzrədir. Eyni zamanda il
ərzində 95 idmançımız dünya, 70
idmançımız isə Avropa çempionu adına layiq
görülmüşdür.
Bu uğurlarla bərabər
bizi qarşıda daha böyük və məsuliyyətli
işlər gözləyir. Belə ki, bu il
"Gənc nəsil
yetişir, idmançılarımız beynəlxalq
yarışlarda ölkəmizi şərəflə təmsil
edirlər. Bu onu göstərir ki, uğurlarımız təsadüfi
xarakter daşımır, məqsədyönlü,
düşünülmüş siyasətin və idmanla məşğul
olan bütün qurumların birgə fəaliyyəti nəticəsində
biz bu uğurlardan danışa bilərik". Cənab
Prezident, Sizin tərəfinizdən deyilən bu fikirlər
bizim işimizə verilən ən yüksək qiymətdir.
2010-cu il ərzində daha 5 Olimpiya-İdman
kompleksi istismara verilmiş, bununla da indiyədək tikilib
istifadəyə verilmiş Olimpiya komplekslərinin sayı 28-ə
çatmışdır. Hazırda daha 11 kompleksin tikintisi
davam etdirilir. 2011-ci ildə isə 6 kompleksin istismara verilməsi
planlaşdırılmışdır.
Cənab Prezident, bundan
başqa, Sizin xüsusi tapşırığınızla Mingəçevir
şəhərində "Kür" Olimpiya Tədris
İdman Mərkəzi tikilib istifadəyə verilmişdir. Mərkəzdə
MDB məkanında bənzəri olmayan avarçəkmə
bazası yaradılmışdır. Bu baza nəinki idman
bazası kimi, eyni zamanda, turizm obyekti kimi də yüksək səviyyəli
xidmətlər göstərmək imkanına malikdir.
Son zamanlar idman komplekslərinin
dünya və Olimpiya Oyunlarının keçirilməsi
üçün ən müasir texnoloji imkanlara malik
olmasına xüsusi diqqət yetirilir. Bu tələblərə
cavab verən Gimnastika Kompleksinin tikintisi davam etdirilir, Respublika
İdman Tibb Mərkəzinin tikintisinə
başlanılmışdır, Bakı şəhərində
hovuz kompleksinin layihə-smeta sənədləri
hazırlanır və tikintiyə hazırlıq işləri
gedir, Şahmat Sarayının, Olimpiya Hərəkatı və
İdman Muzeyinin tikintisi planlaşdırılır. Qeyd etmək
istəyirəm ki, müvafiq federasiyalarla birlikdə boks,
cüdo, güləş və karate idman mərkəzlərinin
layihə-smeta sənədləri hazırlanır və
tikintiyə hazırlıq işlərinə
başlanılmışdır.
Möhtərəm cənab Prezident, Sizin daim ölkəmizdə gənclərə, idmançılara göstərdiyiniz diqqət və qayğı, bu sahəyə olan xüsusi münasibətiniz hər bir gənci, idmançı və məşqçini, hamımızı daha böyük əzm və səylə Azərbaycana, ölkə gəncliyinə və idmana xidmət etməyə ruhlandırır. Sizi əmin etmək istərdim ki, Gənclər və İdman Nazirliyi gənclərlə iş və idman sahələrində qarşıya qoyulmuş vəzifələrin həyata keçirilməsi istiqamətində fəaliyyətini bundan sonra da məsuliyyətlə yerinə yetirəcəkdir. Diqqətinizə görə təşəkkür edirəm.
Azərbaycan.- 2011.- 15 yanvar.- S. 2, 3.