Bəxtiyar Vahabzadə Osman Qazi Universitetində anılıb

Türkiyənin Əskişəhər bölgəsində Osman Qazi Universitetində türk dünyasının tanınmış şairi Bəxtiyar Vahabzadəyə həsr edilmiş "Səssiz haray" adlı ədəbi-bədii gecə keçirildi. Tədbiri universitetin Fənn ədəbiyyatı fakültəsi ilə birlikdə Qarşılaşdırmalı ədəbiyyat bölümü təşkil etmişdi. Tədbirdə Osman Qazi Universitetinin rektoru professor Həsən Gönən, professorlar Rüstəm Qaya, Əli Gültəkin, Xəlil Buttanrı, Müzəyyən Buttanrı, Nəzirə Ağbulut, dosent Mədinə Sivri, dosent Məqbulə Məhərrəmova, Məhmət Səmərci, Engin Bölükmeşə, Şeyda Ülsevər, Fesun Koşmak, Fərzaneh Doulatabadi, Özləm Özdən, Arzu Yetim, Zeynəb Orhan, Veysəl Lidar və başqaları iştirak edirdilər.

Universitetin Qarşılaşdırmalı ədəbiyyat bölümünün müdiri professor Əli Gültəkin Bəxtiyar Vahabzadənin həyat və yaradıcılığı haqqında geniş məlumat verərək bildirdi ki, şair qələmi ilə hər zaman azadlıq uğrunda mübarizə aparıb, Azərbaycanı müstəqil görmək istəyib. Natiq şairin Vətən, millət mövzulu şeirlərindən nümunələr gətirərək fikirlərini tamamlayıb.

Sonra söz şairin "Sandıqdan səslər" kitabı haqqında danışmaq üçün dosent T.Əliyevaya verildi. B.Vahabzadənin "Sandıqdan səslər" kitabı 2007-ci ildə Bakıda "Təfəkkür" nəşriyyatında işıq üzü görüb. Kitaba şairin sovet rejimi dövründə mövcud quruluşa qarşı yazılan əsərləri toplanılıb. Şair bu şeirləri arxivində saxlamış, sonradan çap etdirmişdir. B.Vahabzadə kitaba maraqlı "Ön söz" yazmışdır. Məruzəçi "Sandıqdan səslər" əsəri haqqında danışarkən B.Vahabzadənin öz dilindən deyilmiş fikirlərindən sitat gətirib. B.Vahabzadə yazırdı ki, hələ kifayət qədər təcrübəm və səriştəm olmadığına görə universitetdə oxuduğum müharibə illərində sözümü birbaşa deyirdim, yazdığım şeirləri çap üçün yazmır, arxivimdə gizlədirdim. T.Əliyeva çıxışında Bəxtiyar Vahabzadənin "Sandıqdan səslər" kitabındakı şeirlər haqqında danışarkən buna da toxundu. B.Vahabzadə fikirlərini senzuradan gizlətmək üçün M.F.Axundzadənin "zamanı, məkanı dəyişməklə sözünü demək üsulu"ndan istifadə edirdi. Bu münasibətlə yazdığı "Ələddinin çırağı", "Özünə yalvarsana", "Ehramların önündə", "Aclardan toxlara", "Açıq şəhər", "Latın dili" şeirlərində əslində söhbət başqa ölkələrin dərdindən deyil, Azərbaycanın və Azərbaycan xalqının dərdindən gedir. Məruzəçi B.Vahabzadənin "Dil yoxsa, millət də yoxdur" fikrindən yola çıxaraq şairin Azərbaycan dilini - ana dilini qorumaq uğrunda mübarizəsindən və bu mövzuda yazdığı şeirlərdən söhbət açdı:

Ey bu günü dilim-dilim,

Parçalanan ana dilim.

Sinəsində od qalanan

ana dilim,

Qapıların arxasında

Boynu bükük qalan dilim,

Var ikən yox olan dilim,

Ayaqlarda kilim dilim,

Savaşlarda bir qəhrəman,

Barışlarda həlim dilim.

Məruzəçi qeyd etdi ki, bu şeir Güney Azərbaycanın fədakar qızı Mərziyə Üsküyə həsr olunsa da, əslində sovet rejimi dönəmində Azərbaycan dilinə olan münasibətdən söhbət gedir. Şairin "Nağıl-həyat" şeirindən danışan T.Əliyeva qeyd etdi ki, "Sandıqdan səslər" kitabında Türkiyə və türk dünyası haqqında şairin yazdığı şeirlər var. 7 fevral 1961-ci ildə Rusiya gəmisində İstanbula gələn şair Türkiyə və Azərbaycanı müqayisə edir və deyir ki, ölkəmdə qapı arxasında qalan dilim burada baş üzərində gəzir. Şair ürəyindən keçirir ki, zaman gələcək, mənim ölkəm də azad olacaq. Nə yaxşı ki, şair yaşadı. Azərbaycan dilinin baş üzərində tutulduğunu gördü.

Toplantı iştirakçılarını ən çox maranlandıran B.Vahabzadənin "Torpaqdan pay olmaz" şeiri oldu. Tələbələrdən bir neçəsi şeiri əzbər söylədi. Şairin 1984-cü ildə "Ocaq" kitabının müəllifi Zori Balayana yazdığı "Bəlkə ayıldım" şeiri diqqətdən kənarda qalmadı. B.Vahabzadənin türk dünyası ilə bağlı yazdığı "Krım, Yalta, Qızıldaş", "Krımda tatar qəbirləri", "Aluştada Əmətxan Sultanın heykəli önündə" şeirləri hər kəs tərəfindən alqışlarla qarşılandı.

Fənn ədəbiyyat fakültəsinin dekanı professor Rüstəm Qaya şair haqqında ətraflı danışaraq bildirdi ki, B.Vahabzadə sadəcə Azərbaycanın, Türkiyənin deyil, bütün türk dünyasının və dünya türklərinin şairidir. Dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan türklər onun şeirlərindən bəhrələnir, Vətənə, millətə layiqli övlad olmağa çalışırlar. B.Vahabzadə milləti üçün canını fəda edən şair idi, hər zaman kürsülərdən fikirlərini çəkinmədən söylərdi. B.Vahabzadə qəlblərdə daim yaşayacaq, çünki onu dünyalar qədər sevən xalqı var.

Toplantıda türk dili və ədəbiyyatı bölümünün professorları Müzəyyən Buttanrı və Xəlil Buttanrı da çıxış edərək şairin şeirlərindəki müxtəlif mövzulara toxundular.

Tamilla ƏLİYEVA

Azərbaycan.- 2012.- 4 aprel.- S. 11.