Kabel zavodu müasir standartlara uyğun məhsul istehsal edir

Bu il texnoparkların yaradılması istiqamətində çoxtəsirli və ciddi addımlar atılmalıdır. Bütün müvafiq göstərişlər verildi, sərəncamlar imzalandı, torpaq sahələri ayrıldı. Artıq təcrübə də vardır, Sumqayıt Texnoparkı çox gözəl təcrübədir. İndi Gəncədə, Balaxanıda və Sumqayıtda buna oxşar yeni texnoparkların salınması prosesi gedir.

İlham ƏLİYEV

Sumqayıt Texnologiyalar Parkı ölkəmizdə qeyri-neft sektorunda yeni yaradılan nəhəng sənaye kompleksidir. Texnoparkın əsası 2009-cu ildə qoyulub. Burada hazırda 25 iri və orta müəssisə fəaliyyət göstərir. Həmin müəssisələrdə dünyada mövcud olan son texnologiya və avadanlıqlardan istifadə edilir ki, bu da texnoparka dünya standartlarına cavab verən məhsul istehsalına imkan verir.

Sumqayıt Texnologiyalar Parkında müxtəlif gücə malik kabellər, transformatorlar, yüksək gərginlikli avadanlıqlar, hidroturbinlər, su nasosları, elektrik mühərrikləri, borular, texniki qazlar istehsal edilir. Texnoparkın fəaliyyəti nəticəsində ölkəmizdə qeyri-neft sektorunda məhsul istehsalının artması ilə yanaşı, yüzlərlə insan işlə təmin olunub.

Texnoparkda fəaliyyət göstərən Kabel zavodu MDB və Yaxın Şərqdə yüksək texnologiyalar əsasında məhsul istehsal edən qabaqcıl müəssisələrdən sayılır. Zavodda əsasən məişətdə istifadə edilən kabellər hazırlanır. Bunlar yüksək gərginlikli alüminium və mis örtüklü kabellərdir. Güc kabellərinin keyfiyyətli istehsalı mürəkkəb və dəqiq texnologiyalardan istifadəni tələb etdiyi üçün zavodda Almaniya, Avstriya, Finlandiya, Fransa və İtaliyanın ən müasir avadanlıqları quraşdırılıb.

Keyfiyyətli məhsul istehsalında istifadə olunan xammal da mühüm rol oynayır. Bunu nəzərə alan müəssisə rəhbərliyi istifadə etdiyi xammalı Avropanın qabaqcıl şirkətlərindən alır. Xaricdən alınan bütün növ materialların beynəlxalq standartlara cavab verən keyfiyyət və uyğunluq sertifikatları var. Qabaqcıl avadanlıqlar, yüksək texnologiya və keyfiyyətli xammal öz növbəsində yüksək keyfiyyətli məhsul istehsalına zəmanət verir.

Zavodun əsas məhsulları 6, 10, 20, 35 və 110 kilovoltluq güc kabelləridir. Hazırda müəssisədə MDB məkanında və Yaxın Şərqdə ilk dəfə 500 kilovoltluq güc kabelinin istehsalı üzərində ciddi iş gedir.

Müəssisədə hazırlanan məhsulların dünya standartlarına cavab verməsi üçün ciddi nəzarət mexanizmi qurulub. Burada 5 sınaq laboratoriyası fəaliyyət göstərir. Əlavə 2 laboratoriyanın da yaxın vaxtlarda istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulub. İstehsal olunan bütün məhsullar ən müasir "HIGH VOLT" tipli laboratoriyada sınaq testlərindən keçirilir. Məhsul keyfiyyətə nəzarət və sertifikatlaşdırma şöbəsi tərəfindən yoxlamadan keçdikdən sonra möhürlənərək sifarişçilərə satılmaq üçün anbarlara yığılır.

Zavod öz məhsullarını dünya bazarına maneəsiz çıxarmaq üçün beynəlxalq sertifikatların alınmasına çalışır. Bu məqsədlə zavodun məhsulları Avropa ölkələrində fəaliyyət göstərən qabaqcıl laboratoriyalarda testdən keçirilir. Müəssisədə şübhə etmirlər ki, yaxın vaxtlarda onlar dünya bazarına məhsul çıxarmaq üçün lazım olan beynəlxalq sertifikatları alacaqlar. Bu inamın əsasında istehsal olunan məhsulun keyfiyyəti durur.

Müəssisədə odadavamlı və az miqdarda zəhərli qaz və tüstü buraxan kabellər də hazırlanır. Təhlükəsizlik baxımından bu növ məhsullar xüsusi önəm daşıyır. Belə kabellərdən qapalı yerlərdə - metrolarda, təhsil ocaqlarında, kinoteatrlarda və s. yerlərdə geniş istifadə olunur ki, bu da həmin müəssisələrdə qəfil yanğın baş verdikdə insan tələfatının qarşısını daha operativ almağa imkan verir.

Zavod istehsal gücünü artırmaq məqsədilə yeni istehsal və yardımçı sahələrin yaradılmasına da xüsusi diqqət yetirir. Hazırda müəssisədə illik gücü 40 min ton olan mis emalı sexi tikilir. Sex istifadəyə verildikdən sonra mis tərkibli kabellərin istehsal həcmi bir neçə dəfə artacaq. Təzə sexdə ən qabaqcıl avadanlıq və texnologiyalardan istifadə olunacaq.

Zavodun texniki direktoru Adıgözəl Rəhmanov söhbət zamanı onu narahat edən bir məsələyə toxunaraq bildirdi ki, xaricdən ölkəmizə çox sayda keyfiyyətsiz güc kabelləri idxal olunur. Bu kabellərin üzərində 2,5 kilovolt yazılsa da, onun faktiki gücü 2,2 kilovoltdur. Belə kabellər üzərində qeyd edilən gərginliyə qoşulduqda tab gətirməyərək sıradan çıxaraq yanğına səbəb olur. Bu da öz növbəsində həm iqtisadi itkiyə, həm də insan tələfatına gətirib çıxarır. Ölkəmizdə keyfiyyətli yüksəkgərginlikli kabellər istehsal olunduğu halda niyə bizim bəzi dövlət müəssisələri xaricdən gətirilən keyfiyyətsiz məhsula üstünlük verirlər? Bu sual, təəssüf ki, hələ açıq qalır.

Zavodda əmək şəraiti çox yüksəkdir. Müəssisənin istehsal sahəsi gündə iki dəfə xüsusi maşınla təmizləndiyindən hər tərəf tərtəmizdir. Burada demək olar ki, əl əməyindən istifadə olunmur. Yüksək ixtisaslı işçilər onlara həvalə olunan avadanlıqların işinə nəzarət edirlər. 200 nəfərdən çox işçinin çalışdığı müəssisədə işləyənlərin çox hissəsi gənclərdən ibarətdir. Onların orta yaş həddi 35-dir, 50 faizi isə ixtisas üzrə ali təhsili olan mütəxəssislərdir.

İşçilər hər gün işə və evə müəssisə tərəfindən ayrılmış avtobuslarla gedib-gəlirlər. Onlar hər gün günorta vaxtı pulsuz və keyfiyyətli naharla təmin olunurlar. Burada rəhbər işçilərdən tutmuş sıravi işçilərə qədər eyni menyudan istifadə edirlər. Zavodda çalışanlar gördükləri işin əvvəlində layiqli əməkhaqqı da alırlar. Orta aylıq əməkhaqqı 470 manatdır. Ən aşağı əməkhaqqı 300, yuxarı 700 manatdan çoxdur.

Rüstəm KAMAL

Azərbaycan.- 2012.- 29 aprel.- S. 1.