Yaxın gələcəkdə Azərbaycan dünya miqyasında yüksək gəlirli ölkəyə çevriləcək

İqtisadiyyatın inkişafı ilə bağlı prioritet istiqamətlərin müəyyənləşdirilməsinin, bu sahədə liberallaşma tədbirlərinin miqyasının genişləndirilməsinin, biznes mühitinin daha da yaxşılaşdırılmasının və ayrı-ayrı dövlət proqramlarının uğurla həyata keçirilməsinin nəticəsi olaraq, hər il Azərbaycanda ümumi daxili məhsulun həcminin artımı müşahidə edilir. 2012-ci ilin artıq geridə qalan dövründə də ölkədə iqtisadiyyatın bütün istiqamətlərində müsbət nəticələr əldə edilib, makroiqtisadi göstəricilər yüksəlib. Statistik təhlillərə əsasən, ilin əvvəlindən iqtisadiyyatın dinamik inkişafı davam edib, islahatlar uğurla həyata keçirilib.

Əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi, bu ilin birinci yarısında da regionların davamlı inkişafı təmin edilmiş, makroiqtisadi sabitliyin möhkəmləndirilməsi istitqamətində mühüm tədbirlər həyata keçirilmişdir. Ötən dövr həm də yeni iqtisadi təşəbbüslərlə yadda qalıb. İstər sosial, istər iqtisadi sahədə irəli sürülən yeni təşəbbüslər praktikada öz müsbət nəticələrini verməkdədir. Statistik yekunlar da təsdiqləyir ki, bu dövrdə iqtisadi inkişaf sürətlənib, artımın davamlı şəkil alması təmin edilib. Ölkənin əsas makroiqtisadi göstəricisi olan ümumi daxili məhsul bu ilin birinci yarısında 1,5 faiz artıb. İyulun 11-də Nazirlər Kabinetinin 2012-ci ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında Prezident İlham Əliyev bu barədə deyib: "Altı ayda ölkə iqtisadiyyatı uğurla inkişaf etmiş və qarşıda duran bütün vəzifələr icra edilmişdir. Ümumi daxili məhsul 1,5 faiz artmışdır. Bu rəqəm əvvəlki dövrlərlə müqayisədə o qədər də böyük rəqəm deyildir. Ancaq ölkəmizin ümumi iqtisadiyyatı artdıqca hər bir faizin daha da böyük qiyməti və dəyəri vardır. Onu qeyd edə bilərəm ki, iqtisadiyyatın hər bir faizi təxminən 700 milyon dollara bərabərdir və iqtisadiyyatımızın 1,5 faiz artımı onu göstərir ki, keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə ölkədə 1 milyard dollar dəyərində çox məhsul istehsal edilmişdir".

2012-ci ilin birinci yarısında qeydə alınan makroiqtisadi göstəricilər respublikamızda inkişaf strategiyasının uğurla həyata keçirildiyini təsdiqləyir. Dünya iqtisadiyyatında vəziyyətin hələ də gərgin olması fonunda, ötən illərdə olduğu kimi, bu ilin birinci yarısı da Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün davamlı inkişaf mərhələsi kimi yadda qaldı. Bu müddətdə istehsal olunmuş ÜDM-in 67.7 faizi məhsul istehsalı sahələrində, o cümlədən 54 faizi sənayedə, 9.2 faizi inşaat kompleksində, 4.5 faizi kənd təsərrüfatında yaradılmışdır. Xidmət sahələrinin əlavə dəyərdə xüsusi çəkisi 26.3 faiz, o cümlədən nəqliyyatda 4.9 faiz, ticarət və pullu xidmətdə 8.4 faiz, rabitədə 1.7 faiz, sosial və digər xidmətlərdə 11.3 faiz təşkil etmişdir. ÜDM-in 6 faizi məhsula və idxala xalis vergilərin payına düşmüşdür. Orta hesabla hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsul istehsalı 2828.0 manat (3597.5 ABŞ dolları) olmuşdur.

Bu gün Azərbaycan hakimiyyətinin qarşıya qoyduğu əsas məqsədlərdən biri iqtisadiyyatın qeyri-neft sektorunun inkişafını təmin etmək, xüsusən yeni istehsal sahələrinin fəaliyyətini stimullaşdırmaqdır. Məlum olduğu kimi, bunun üçün artıq neçə illərdir ki, Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu vasitəsilə ayrı-ayrı sahibkarlara güzəştli kreditlər ayrılır. Fərəhli haldır ki, ilin birinci altı ayı ərzində də qeyri-neft sektorunda ciddi artım müşahidə olundu. Bu sferada baş verən 11,3 faizlik artım dünyada nadir hallarda rast gəlinən mühüm iqtisadi hadisədir.

Prezident İlham Əliyevin diqqət və qayğısının nəticəsidir ki, əhalinin sosial rifahının yüksəldilməsi ilə bağlı məsələlər bu ilin birinci yarısında da prioritet vəzifələrdən biri olaraq qaldı. Nazirlər Kabinetinin iclasında sosial məsələlərdən də söz açıldı və nikbinlik ifadə olundu. Bu dövrdə yaddaqalan ən mühüm sosial məsələlərdən biri əhalinin sovet dövründə banklarda qalmış əmanətlərinə görə kompensasiyaların ödənilməsinə başlanılmasıdır. Qeyd edək ki, Azərbaycan dövləti o əmanətlərə görə heç bir hüquqi, yaxud da ki, mənəvi məsuliyyət və öhdəlik daşımır. Lakin ölkə Prezidentinin həyata keçirdiyi siyasətin mahiyyət etibarilə sosial ədalət prinsiplərini də özündə əks etdirdiyinə görə sovet dövründə banklara qoyulmuş əmanətlərə görə vətəndaşlara kompensasiyalar verilir. İndiyədək keçmiş sovet respublikalarının bir neçəsində batmış əmanətlərlə bağlı müxtəlif iqtisadi layihələr reallaşdırılıb. Lakin qətiyyətlə deyə bilərik ki, bu istiqamətdə ən işlək və daha ədalətli mexanizm məhz Azərbaycanda tətbiq edilib.

Sosial-iqtisadi uğurlardan danışarkən təbii ki, "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"na toxunmamaq qeyri mümkündür. Bu ilin birinci yarısında bu dövlət proqramı həm uğurla icra edildi, həm də onun icrası qarşıya qoyulan bütün hədəflərə artıqlaması ilə çatmaqla yekunlaşdı. Bütövlüklə proqramda nəzərdə tutulmuş vəzifələrin yerinə yetirilməsi nəticəsində ölkədə qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafı, yeni müəssisələrin və iş yerlərinin yaradılması, regionlarda, eləcə də ölkə paytaxtında kommunal xidmət və sosial infrastruktur təminatının həcminin və keyfiyyətinin yüksəldilməsi, sahibkarlıq mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, əhalinin məşğulluq səviyyəsinin artırılması, yoxsulluğun azaldılması sahəsində əhəmiyyətli nailiyyətlər əldə olunmuşdur.

Gələn ilin sonuna qədər dövlət proqramının icra müddəti başa çatacaq. Artıq 2014-2023-cü illəri əhatə edəcək yeni dövlət proqramı hazırlanır. Prezident İlham Əliyev bu günlərdə Lənkərana səfəri zamanı həmin dövlət proqramı ilə bağlı deyib: "Növbəti onillik proqram gələcəyə baxışlarımızı əks etdirəcəkdir. Çünki biz növbəti 10 il ərzində Azərbaycanı daha da sürətlə inkişaf etdirməliyik. Ölkə qarşısında duran əsas vəzifələr icra edilibdir. Ancaq həyat yerində durmur, yeni vəzifələr ortaya çıxır. Elə etməliyik ki, növbəti 10 il ərzində iqtisadi gücümüzü iki dəfə artıra bilək. Son səkkiz il ərzində iqtisadiyyatımız üç dəfə artıbdır. Növbəti on il ərzində daha iki dəfə artmalıdır. Bu proqramın reallaşdırılması nəticəsində Azərbaycan dünya miqyasında yüksək gəlirli ölkəyə çevriləcəkdir. Beləliklə, insanların rifah halı daha da yaxşılaşacaq, ölkəmiz daha da güclü olacaq, bizim dünyadakı mövqeyimiz daha da möhkəmlənəcəkdir".

Azərbaycan iqtisadiyyatının sürətli inkişaf dinamikası ümummilli lider Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu sosial-iqtisadi islahatların Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla və keyfiyyətcə yeni mərhələdə davam etdirilməsinin məntiqi nəticəsidir. Məhz ulu öndərin müəyyənləşdirdiyi inkişaf konsepsiyası Azərbaycanı dünyanın ən dinamik inkişaf edən ölkəsinə çevirmiş, regionda liderlik mövqeyini təmin etmişdir. Ulu öndərin siyasi xəttini uğurla davam etdirən Prezident İlham Əliyev iqtisadi siyasətdə də Heydər Əliyevin kursuna sadiqdir. Çünki bu kurs inkişaf etmiş cəmiyyətlərin qəbul etdiyi bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinə, azad sahibkarlığa, beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə, maliyyə sabitliyinin və iqtisadi artımın qorunub saxlanmasına, sosialyönümlü iqtisadi siyasətin həyata keçirilməsinə əsaslanır.

Rəşad CƏFƏRLİ

Azərbaycan.- 2012.- 5 avqust.- S. 1.