Xocalı soyqırımının
20-ci ildönümü ilə əlaqədar
xarici ölkələrdə tədbir keçirilmişdir
Kanada
Xocalı soyqırımının 20-ci
ildönümü ilə əlaqədar Kanadanın Ottava
şəhərində yürüş-mitinq
keçirilmişdir. AzərTAc xəbər verir ki,
yürüş-mitinq Kanada Azərbaycan Gəncləri Şəbəkəsi,
Toronto və Vaterloo universitetlərinin azərbaycanlı tələbələr
assosiasiyaları tərəfindən təşkil
edilmişdir.
Qarlı və şaxtalı hava şəraitinə
baxmayaraq, bir neçə saat davam edən
yürüş-mitinqə çoxsaylı insan
qatılmışdır.
Əllərində
Xocalı hadisələri zamanı erməni faşistlərinin
dinc sakinləri amansız işgəncələrlə
qətlə yetirmələri, ümumiyyətlə, Ermənistanın
Azərbaycana qarşı işğalçılıq siyasəti
ilə bağlı faktların əks olunduğu
plakatlar tutan yürüş iştirakçıları
faciənin günahkarlarının cəzalandırılması, bu soyqırımına beynəlxalq səviyyədə
obyektiv siyasi-hüquqi
qiymət verilməsi barədə
çağırışlar, eləcə də "Dünya Xocalı soyqırımını
tanımalıdır!", "Xocalıya ədalət!",
"Rədd olsun erməni terrorizmi!",
"Biz ədalət tələb edirik", "Biz öz torpaqlarımızı istəyirik",
"Sarkisyan terrorçudur"
şüarlarını səsləndirmişlər.
Kanada parlamentinin
qarşısından başlanan yürüş Ermənistanın bu ölkədəki
səfirliyinin qarşısında mitinqlə davam
etmişdir.
Tehran
Xocalı
soyqırımının iyirminci ildönümü ilə əlaqədar Azərbaycan
Respublikasının İrandakı səfirliyində
"Xocalı soyqırımı - XX əsrin ən dəhşətli
bəşəri faciəsi" mövzusunda
"dəyirmi masa" təşkil olunmuşdur. "Dəyirmi masa"da Tehranda fəaliyyət
göstərən diplomatik korpusun və beynəlxalq təşkilatların
rəhbərləri, şəhər ictimaiyyətinin görkəmli
nümayəndələri iştirak
etmişlər. Xocalı soyqırımı
qurbanlarının əziz xatirəsi bir dəqiqəlik
sükutla yad ediləndən
sonra mərasimi giriş
sözü ilə açan
səfir Cavanşir Axundov
qətliam barədə iştirakçılara məlumat vermişdir. Bu
soyqırımının insanlığa qarşı cinayət
olduğunu diqqətə çatdıran
səfir qeyd etmişdir
ki, artıq dünyanın bir
sıra ölkələrində bu
qanlı cinayətin tanınması barədə qanun və qərarlar qəbul olunmuşdur.
Tehran Universitetinin professoru
Əmir Əhmədiyan ermənilərin vəhşiliklə
törətdikləri Xocalı soyqırımının baş verməsinin siyasi səbəbləri,
səfirliyin birinci katibi
Kənan Nəzərov faciə və onun dünya birliyi tərəfindən
tanınmasının beynəlxalq hüquqi
aspektləri barədə məruzə ilə
çıxış etmişlər.
Sonda Xocalı soyqırımı ilə
bağlı sənədli film nümayiş olunmuş, foto və kitablar sərgilənmiş,
iştirakçılara əyani vəsaitlər
paylanmışdır.
Sabir
ŞAHTAXTI,
AzərTAc-ın
xüsusi müxbiri
Tehran
Berlin
Erməni silahlı dəstələri tərəfindən
Xocalıda törədilmiş dəhşətli cinayətin
20-ci ildönümü ilə əlaqədar Almaniya
paytaxtının mərkəzində, Kayzer Vilhelm
kirxasının qarşısındakı meydanda mitinq
keçirilmişdir.
Almaniya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə
Mərkəzi (AAƏM) və "Almaniyada
Azərbaycan Evi" tərəfindən
birgə təşkil edilmiş bu mitinqin
iştirakçıları arasında Azərbaycan diasporunun nümayəndələri, Almaniya paytaxtının qonaqları, Almaniya ali məktəblərində
təhsil alan azərbaycanlı tələbələrlə yanaşı,
soyqırımı dəhşətlərinin canlı
şahidləri - "Almaniyada Xocalı
günləri" silsilə tədbirlərində iştirak etmək üçün
buraya gəlmiş Xocalı sakinləri də
vardı.
Tədbirə
toplaşanlar erməni silahlı dəstələri
tərəfindən insanlığa qarşı törədilmiş
cinayət və 1949-cu il Cenevrə
Konvensiyasının Ermənistan tərəfindən
pozulması barədə məlumatı Almaniya
ictimaiyyətinə çatdırmaq məqsədilə şəhər
sakinlərinə sənədli sübutlar
- amansızcasına
güllələnmiş uşaqların, qadınların və
qocaların fotoşəkillərini təqdim etmişlər. Erməni işğalçılarının cinayətlərindən
bəhs edən, müxtəlif dillərdə
hazırlanmış çoxlu mətbu materiallar masalar üzərində
düzülmüşdü. Bu materiallar arasında Heydər
Əliyev Fondu tərəfindən nəşr
edilmiş kitabçalar
xüsusi yer tuturdu.
Mitinqdə
çıxış edənlər 20 il bundan əvvəl baş vermiş faciə, Ermənistan Respublikası tərəfindən
Azərbaycana qarşı təcavüz nəticəsində
Azərbaycan ərazisinin 20 faizinin işğal edilməsi, bir
milyon insanın qaçqın və məcburi
köçkün vəziyyətinə
düşməsi barədə məlumat vermişlər. Tədbirin fəal
iştirakçıları oradan keçən
insanlara Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
mahiyyəti və Yerevanın təcavüzkar siyasəti barədə
informasiyanı əks etdirən lifletlər paylamışlar.
AAƏM-in
icraçı direktoru Samirə
Patser-İsmayılova AzərTAc-ın müxbirinə demişdir: "Nasizm
dövründən bu gün
Avropa İttifaqı xalqlarının
çoxmillətli ailəsində lider rolu oynayan ölkəyə
qədər dramatik təkamül yolu keçmiş Almaniyada bu cür
tədbirlər keçirilməsi xüsusilə vacibdir. Nasional-sosialist rejiminin mənfur və cinayətkar
mahiyyətinin alman xalqı tərəfindən
dərk edilməsi, İkinci dünya müharibəsi illərində nasistlər
tərəfindən törədilmiş cinayətlərə
görə yeni Almaniyanın yəhudi
xalqından və dünyanın digər xalqlarından üzr istəməsi sayəsində
almanların yeni nəsli keçmişin
ağır mənəvi yükündən xilas
olmuş və yeni tipli - müharibəsiz, milli
və irqi zəmində nifrət hissindən
azad Avropaya inteqrasiya olunmalarına imkan
vermişdir. Buna görə erməni xalqı da
almanların müharibədən sonrakı nəslindən ibrət
götürməli, yeni ərazilər ələ
keçirmək doktrinasının cinayətkar xarakterini başa
düşməli, özündə cəsarət taparaq daşnak
ideologiyasını pisləməli və əcdadları tərəfindən
törədilmiş qanlı cinayətlərə
- 1918-ci ildə Bakı, Salyan, Lənkəran,
Xaçmaz, Quba və
Şamaxıda törədilmiş qırğınlara, 1988-ci
ildə Spitakda və Qukarkda
talanlara, Ermənistan dövləti tərəfindən
1992-ci ildə Xocalıda törədilmiş
soyqırımına görə Azərbaycan xalqından üzr istəməlidir. O günün çatması, ermənilərin
belə bir addım atması çox vacibdir. Bu, onların əcdadlarından miras qalmış ağır cinayətlərin
yükündən azad olmasına və Cənubi
Qafqazın sülhsevər xalqları ailəsinə
qoşulmasına imkan verər".
"Almaniyada Azərbaycan evi"
təşkilatının rəhbəri Tofiq
Qarayev qeyd etmişdir ki, ermənilərin
cinayətlərini pisləyən tədbirlər və
kütləvi aksiyalar keçirilməsi
avropalıların həqiqəti yalandan,
təqsirkarı qurbandan fərqləndirməsinə
imkan verir. Tofiq Qarayev vurğulamışdır: "Biz regionda baş
verən siyasi proseslər barədə Almaniya ictimaiyyətini məlumatlandırmaqda davam edəcəyik".
Mitinqdən videoreportaj
YouTube saytında yerləşdirilmişdir:
http:www.youtube.comwatch?RlmsyBUICWI.
Berlin şəhərinin
"Am Festugsgraben" sarayının
sərgi salonunda Xocalı faciəsinin 20-ci
ildönümünə həsr
olunmuş sərgi açılmışdır.
Azərbaycan diasporunun
Almaniyadakı Mərkəzi
Şurasının prezidenti,
həmyerlimiz Tengis
Sade Baron zu Romkerhall-ın
təşəbbüsü, Azərbaycan Respublikasının
Almaniyadakı səfirliyinin,
Almaniyadakı Azərbaycanlıların
Koordinasiya Mərkəzinin
rəhbəri Samirə
Patser-İsmayılovanın birgə dəstəyi ilə təşkil olunmuş bu sərgidə Maqdeburqdakı
"Valdorf" özəl
məktəbinin "Biz sülh
istəyirik" kampaniyası
çərçivəsində şagirdlərin boyakarlıq
işindən ibarət
ekspozisiya nümayiş
etdirilmişdir.
Sərgidə nümayiş olunan rəsmlərə münsiflər
heyətinin üzvləri
Elnarə İsmayılova
və Thomas Mohs tərəfindən rəy
verildikdən sonra Mərkəzi Şuranın
prezidenti Tengis Sade
Baron zu Romkerhall tərəfindən qaliblərə
- Marlene Fiedler, Yorinde Fritş
və Karl Davlisə diplomlar və pul mükafatları
təqdim edilmişdir.
Sonra Maqdeburqdakı
"Valdorf" özəl
məktəbinin şagirdləri
latın dilində "Allah, bizə
sülh göndər"
mahnısını ifa
etmişlər.
Sərgidə iştirak edən
şagirdlər və
müəllim heyəti
Xocalı faciəsinin
insanlığa qarşı
yönəlmiş ən
qəddar cinayətlərdən
biri olduğunu qeyd etmiş, tədbirin təşkili və şagirdlərə
göstərilən böyük
dəstək üçün
Azərbaycanın Almaniyadakı
səfiri Pərviz Şahbazova minnətdarlıqlarını
bildirmişlər.
Almaniyanın paytaxtındakı "Berlin-Bakı" qalereyasında
azərbaycanlı gənc
rəssamların Xocalı
soyqırımı mövzusunda
əsərlərinin sərgisi
açılmışdır.
Sərginin açılışında
qalereyanın rəhbəri,
əslən azərbaycanlı
olan tanınmış
alman rəssamı İbrahim Əhrari, Azərbaycanın Almaniyadakı
səfiri Pərviz Şahbazov, AFR-in sabiq dövlət katibi, Azərbaycanın Ştutqartdakı
fəxri konsulu Otto Hauzer, Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq
Akademiyasının (ADRA) beynəlxalq
əlaqələr üzrə
prorektoru, Azərbaycanın
xalq rəssamı Səlhəb Məmmədov
və Xocalı sakini, o faciəli hadisələrin canlı şahidi olmuş Aliyə Abışova çıxış etmişlər.
Sərgiyə gələnlərin diqqətinə
ADRA tələbələrinin işləri təqdim edilmişdir. Bu əsərlərdə müəlliflərin
20 il bundan
əvvəl keçirdiyi
hislər və iztirablar duyulur.
"Almaniyada Xocalı günləri"
silsilə tədbirlər
çərçivəsində Almaniya paytaxtındakı
"Palais am Festugsgraben"
zalında türkiyəli
rejissor Cem Oğuzun çəkdiyi
"Qaçqın: Anar
Usubovun uzun yolu" adlı sənədli filmin təqdimatı olmuşdur.
Tədbirin açılışında
Humboldt Universitetinin Azərbaycan
tarixi kafedrasının
müdiri Eva-Mariya Aux qısa giriş nitqi söyləmişdir. Film nümayiş etdiriləndən sonra əsərin baş qəhrəmanı, Xocalı
qaçqını Anar
Usubov tədbirə toplaşanlar qarşısında
çıxış etmişdir.
Filmə Youtube
internet resursunda baxa bilərsiniz:
http:www.youtube.comwatch?v=NBuOLrs-0h8.
Almaniya Bundestaqının İnsan
hüquqları komitəsinin
DIE LINKE (solçular) fraksiyasından
olan deputatları Katrin Verner və
Annette Qrot erməni hərbi birləşmələri
tərəfindən Xocalının
dinc azərbaycanlı
əhalisinə qarşı
soyqırımı aktının
törədilməsinin 20-ci ildönümü ilə bağlı bəyanatla çıxış etmişlər.
"Xocalı qətliamını ağır
müharibə cinayəti
olaraq qiymətləndirmək
lazımdır", - deyən
deputatlar Katrin Verner və Annette Qrot 20 il bundan
əvvəl ermənilərin
Azərbaycanın Xocalı
şəhərinin dinc
əhalisinə qarşı
həyata keçirdikləri
soyqırımı aktının
dəhşətli mənzərəsini
göz önünə
gətirmək üçün
nüfuzlu beynəlxalq
insan hüquqları təşkilatlarının bu
qətliama verdikləri
qiyməti bir daha xatırlatmışlar.
Bildirmişlər ki,
"Human Rights Watch" və Rusiyanın insan hüquqları mərkəzi
olan "Memorial" təşkilatları
bu faciəni Ermənistanın
Azərbaycana qarşı
apardığı müharibənin
ən dəhşətli
qətliamı adlandırmışlar.
Almaniyalı deputatlar bildirmişlər
ki, Xocalıya hücum zamanı arasında xeyli sayda müharibə qaçqınlarının, xəstələrin,
qocaların, qadınların
və uşaqların
da yer aldığı
600-dən çox azərbaycanlı
erməni silahlı qüvvələri tərəfindən
amansızlıqla qətlə
yetirilmişdir.
Deputat Katrin
Verner demişdir:
"Xocalı qətliamı
Ermənistan və Azərbaycan arasında uzun sürən münaqişələr tarixində
kədərli və qəddar bir pik nöqtəsini təşkil edir. Qətliamın qurbanlarının xatirəsini dərin hüznlə yad edir, onların ailə üzvləri və varislərinin ağrısını bölüşürəm.
Dinc mülki əhalinin kütləvi öldürülməsi üçün
heç bir bəraət ola
bilməz. Ermənistan müharibə zamanı
humanitar hüququ kobud şəkildə pozmuş və bununla da ağır
hərbi cinayət törətmişdir. Bu qətliam inkar edilə və ya başqa cür
qiymətləndirilə bilməz.
Bu, bir tarixi
faktdır. Yalnız
günahın qəbul
edilməsi ilə yaralar sağaldıla və barışığa
nail oluna bilər".
Xanım Annette Qrot isə bildirmişdir:
"Cinayəti təkcə
adı ilə adlandırmaq kifayət etmir. Bundan nəticələr çıxarmaq lazımdır
ki, belə hadisələr bir də baş verməsin. Qurbanlar müdafiə olunmalı
və cinayətkarlar cəzalandırılmalıdırlar. O zamankı milis dəstələrinin hələ
də cəzasızlıq
şəraitində ictimaiyyət
arasında Xocalıda
xeyli sayda azərbaycanlını qətlə
yetirməklə fəxr
etmələri insanı
alçaldan həyasızlıqdır.
Almaniya Cinayət Məcəlləsinin
189-cu maddəsində kütləvi
cinayət qurbanlarının
xatirəsinə hörmətsizliyin
qadağan olunması yaxşı haldır.
Cinayətin inkar edilməsinin
özü cinayətin
bir hissəsidir və cəzasız qala bilməz".
Vüqar SEYİDOV,
AzərTAc-ın xüsusi müxbiri
Azərbaycan.- 2012.- 28 fevral.- S.7.