Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsində növbəti seçki şousu

Beynəlxalq təşkilatlar separatçı rejimin keçirdiyi seçkiləri kəskin pisləyirlər

İyulun 19-da Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsində separatçı rejim növbəti dəfə qondarma "prezident seçkiləri" keçirdi. Beynəlxalq aləmdə qəbul edilməyən və nəticələri hələ əvvəlcədən tanınmayan bu seçki imitasiyası, sadəcə, Dağlıq Qarabağın "müstəqil respublika" olduğunu dünyaya tanıtmaq adına qurulmuş çirkin ssenariyə uyğun hesablanmış bir vasitədir.

Aydındır ki, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində rəsmi Bakının diplomatik mövqeyinin günü-gündən güclənməsi işğalçı tərəfdə daha böyük narahatçılığa yol açır və belə hesab olunur ki, bu münaqişənin həllində əvvəlki dövrlə müqayisədə Azərbaycan daha güclü şəkildə dəstəklənir və problemin tezliklə çözümü üçün rəsmi Yerevana təzyiqlər artır.

Beynəlxalq ictimaiyyət münaqişənin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində mümkün qədər tez həllinə xüsusi maraq göstərir. Buna nail olmaq üçün isə Ermənistandan konstruktiv addımlar atmaq tələb edilir. Ermənistanın isə artıq bu tələblərdən imtina etmək üçün heç bir manevr imkanı yoxdur. Ermənistanın özündə də açıq etiraf edilir ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsində Ermənistanın mövqeyi olduqca zəifləyib. Bunun əsas səbəblərindən biri kimi istər sözügedən münaqişə, istərsə də demokratiya və insan hüquqları ilə bağlı beynəlxalq təşkilatlarda Ermənistanla bağlı sərt, tənqidi xarakterli qətnamələrin qəbul olunması göstərilir.

Belə bir şəraitdə Ermənistana münaqişənin həllini uzatmamaq üçün beynəlxalq təzyiqlər artmaqdadır. Ona görə ki, real şəraitdə məhz Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyi problemin həllində əsas maneəyə çevrilib. Lakin dünya indi bu maneənin davam etməsini istəmir.

Hadisələrin bu səpkidə cərəyan etdiyi bir vaxtda separatçıların iyulun 19-da keçirdikləri "seçkilər" bu dəfə də beynəlxalq ictimaiyyətin narazılığına səbəb olub.

"Seçkini" pisləyən bəyanatlardan biri Avropa İttifaqının xarici əlaqələr və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi xanım Ketrin Eştondan gəldi. Onun sözlərinə görə, Avropa İttifaqı "seçkilər"in keçiriləcəyi konstitusion və hüquqi çərçivələri tanımır: "Bu "seçkilər"in nəticələri Avropa İttifaqı tərəfindən tanınmayacaqdır. Mən tərəfləri münaqişənin danışıqlar vasitəsilə Madrid prinsipləri əsasında həlli yolunun tapılması üzrə səylərini fəallaşdırmağa çağırıram. Avropa İttifaqının bu istiqamətdəki səylərə bundan sonra da dəstək verəcəyini təsdiqləyirəm".

ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədri, İrlandiyanın Baş nazirinin müavini və xarici işlər naziri Eymon Gilmor isə verdiyi bəyanatda qeyd edir ki, ATƏT Dağlıq Qarabağın müstəqilliyini tanımır. Buna görə də "prezident seçkiləri" razılaşdırılmış format altında münaqişənin həll olunması üçün göstərilən səylərə heç bir təsir göstərməməlidir: "Mən ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələri - ABŞ, Fransa və Rusiya Federasiyasının, eləcə də mənim şəxsi nümayəndəm, səfir Anji Kasprşikin münaqişənin danışıqlar əsasında və sülh yolu ilə nizamlanması üçün tərəflərlə apardıqları işi tam dəstəkləyirəm".

Türkiyənin Xarici İşlər Nazirliyindən bu məsələ ilə bağlı verilən bəyanatda isə bildirilir ki, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində beynəlxalq hüququn normalarına və prinsiplərinə zidd olaraq keçirilən qondarma "prezident seçkiləri" BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin və ATƏT-in prinsiplərinin pozulması xarakteri daşıyaraq Dağlıq Qarabağda hüquqazidd mövcud vəziyyəti birtərəfli şəkildə legitimləşdirmək səylərinin bir nümunəsidir. Sənəddə o da vurğulanır ki, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Cənubi Qafqazda sülhün, sabitliyin və əməkdaşlığın bərqərar olunması istiqamətində ciddi əngəl törətməkdə davam edir. Bu münaqişə region ölkələri arasında mehriban qonşuluğa və əməkdaşlığa şərait yaradacaq atmosferin formalaşmasına mane olur. Bu səbəbdən münaqişənin həllinə yönəlmiş səylərin davam etdirilməsini dəstəkləyən Türkiyə bu "seçki"ləri kəskin şəkildə pisləyir və qanunsuz keçirilmiş "prezident seçkiləri"nin nəticələrini tanımır.

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi ölkəmizin işğal olunmuş ərazilərində keçirilmiş qondarma "prezident seçkiləri" ilə bağlı bəyanatla çıxış edərək deyir ki, Ermənistan Respublikası Azərbaycanın ərazilərini işğal etmək və yerli azərbaycanlı əhaliyə qarşı etnik təmizləmə siyasəti aparmaqla işğal olunmuş ərazilərdə qanunsuz rejim yaradıbdır. Qondarma "seçkilər" Ermənistanın Azərbaycan ərazilərinin davam edən işğalının nəticələrini təşviq etmək məqsədi güdən siyasətini ört-basdır etməyə hesablanıb.

Bəyanatda o da vurğulanır ki, legitim seçkilərin keçirilməsi yalnız Ermənistanın işğalçı qüvvələrinin işğal olunmuş ərazilərdən çıxarılması, bölgədə həyatın normallaşdırılması, işğal edilmiş ərazilərdən qovulmuş azərbaycanlı əhalinin geri qayıtması və Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ bölgəsinin erməni və azərbaycanlı icmaları arasında dialoq və əməkdaşlığın bərpası üçün zəruri şəraitin yaradılmasından sonra mümkün olacaqdır.

"Azərbaycan Respublikası Dağlıq Qarabağ bölgəsi azərbaycanlı icması" İctimai Birliyinin işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsində keçiriləcək qondarma "prezident seçkiləri" ilə bağlı yaydığı bəyanatda vurğulanır ki, iyulun 19-da Azərbaycan Respublikasının Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı altında olan Dağlıq Qarabağ bölgəsində beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə zidd olaraq qondarma "prezident seçkiləri" Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, beynəlxalq hüququn normalarını və prinsiplərini kobud şəkildə pozur və Dağlıq Qarabağ bölgəsində tarixən yaşamış azərbaycanlı əhalinin seçki hüquqlarını nəzərə almır. Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ bölgəsində legitim seçkilər yalnız Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal olunmuş ərazilərdən çıxarılmasından, oradan qovulmuş azərbaycanlı əhalinin öz doğma torpaqlarına qayıtmasından, bölgənin azərbaycanlı və erməni icmaları arasında dinc yaşayışın təmin olunmasından sonra keçirilə bilər. Bəyanatda o da qeyd olunur ki, Ermənistan Respublikası beynəlxalq hüququn normalarına, BMT-nin Nizamnaməsinə zidd olaraq və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı beynəlxalq təşkilatların qərarlarına əhəmiyyət verməyərək artıq neçənci dəfədir ki, Azərbaycan Respublikasının işğal altındakı ərazilərində belə "seçkilər" təşkil edir.

Beynəlxalq təşkilatlar və dövlətlər tərəfindən səslənən bəyanatlardan o da hiss olunur ki, Ermənistan belə "seçkilər"lə Dağlıq Qarabağın və Azərbaycanın digər ərazilərinin işğalı və bu ərazilərdə azərbaycanlı əhaliyə qarşı həyata keçirdiyi etnik təmizləmə siyasəti barədə kifayət qədər xəbərdar olan beynəlxalq ictimaiyyəti hec vaxt aldada bilməyəcək.

Bütün bunlar isə bir daha Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə əlaqədar diplomatik cəbhədə Azərbaycanın birmənalı şəkildə üstün mövqedə olduğunu göstərir. Bu reallığı dərk edən Ermənistan əhalisinin marağında olan əsas məsələlərdən biri də ölkə hakimiyyətinin mümkün qədər münaqişənin həllində tez razılığa gəlməsidir. Çünki bu gün ermənilər üzləşdikləri problemlərin əksəriyyətinin bilavasitə Qarabağ münaqişəsindən qaynaqlandığını daha gözəl dərk edirlər. İndiyə kimi Ermənistan iqtidarı müxtəlif yalançı vədlərlə öz xalqını aldadaraq problemin həllini uzatmağa çalışırdısa, artıq vəziyyət əsaslı surətdə dəyişib. Həm beynəlxalq dairələr, həm də Ermənistan əhalisi münaqişənin həllinin mümkün qədər tezləşməsini istəyirlər.

Elçin CƏFƏROV

Azərbaycan.- 2012.- 21 iyul.- S. 3.