Qədim məkan yeni dövrünü yaşayır

Yüksək dinamizmlə inkişaf edən Azərbaycan imza atdığı yeni nailiyyətlər sayəsində getdikcə daha da qüdrətlənir. Artıq regionun həlledici söz sahibinə çevrilən Azərbaycanın qazandığı müvəffəqiyyətləri şərtləndirən mühüm cəhətlərdən biri isə qloballaşma prosesindən irəli gələn meyarların ölkə reallıqları ilə məharətlə uzlaşdırılmasıdır.

Yaşanan inkişaf ölkənin şimal bölgəsinin sosial-iqtisadi həyatında özünəməxsus çəkiyə malik olan Şabranın simasında da aydın müşahidə olunur. Regionların inkişafına dair ikinci Dövlət Proqramının icrası nəticəsində indi Şabran sürətli yüksəliş dövrünü yaşayır. Rayonun infrastrukturu yenidən qurulur, müasir tipli istehsal obyektləri yaradılır, ixracyönümlü məhsul istehsalı stimullaşdırılır, əhalinin kommunal xidmətlərlə təminatı yaxşılaşdırılır, məşğulluq səviyyəsi yüksəlir, yoxsulluğun səviyyəsi azaldılır.

Prezident İlham Əliyevin bölgələrə müntəzəm səfərlərindən biri də Şabrana olmuşdur. Vətəndaşlara qayğını gündəlik fəaliyyət prinsiplərindən biri kimi həmişə diqqət mərkəzində saxlayan ölkə başçısı səfər zamanı rayonda son illər aparılan abadlıq-quruculuq işləri ilə yaxından tanış olmuş, Heydər Əliyev Mərkəzinin açılışında, Tarix diyarşünaslıq muzeyi, Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzi, mədəniyyət sarayı və 80 çarpayılıq rayon xəstəxanasının yeni binasının istifadəyə verilməsində iştirak etmişdir. İctimaiyyət ilə görüşü zamanı rayonda həyata keçirilən layihələrə toxunan Prezident İlham Əliyev bildirmişdir: "Mən Şabran rayonuna dəfələrlə səfər etmişəm, buraya bir neçə dəfə gəlmişəm, vəziyyətlə tanış olmuşam. Deyə bilərəm ki, rayon çox sürətlə inkişaf etmişdir."

Bu gün Şabranda yaşanan tərəqqi çoxşaxəli xarakter daşıyır. Sənaye, digər profilli istehsal müəssisələri, sosial həyat, infrastruktur və başqa sahələrdə sürətli inkişaf paralel şəkildə özünü göstərərək biri-birini tamamlayır. Özəl sektorda isə ixracın stimullaşdırılması və ixrac mallarının çeşidinin artırılması, ticarət, iaşə və məişət sahələrində xidmət səviyyəsinin daha da yüksəldilməsi, istehlak mallarının keyfiyyətinə və təhlükəsizliyinə nəzarətin gücləndirilməsi əsas fəaliyyət istiqamətləri sırasında yer alır. Eləcə də qeyri-neft sektorunun genişləndirilməsi, rəqabətədavamlı sənaye məhsullarının istehsalının dəstəklənməsi qarşıya qoyulan əsas məqsədlərdəndir. Bununla əlaqədar Şabranda sahibkarlığın inkişafı, onlara dövlət dəstəyinin göstərilməsi istiqamətində konkret tədbirlər həyata keçrilir. Məhz bunun nəticəsidir ki, son dövr fərdi sahibkarlıq subyektlərinin sayı artaraq 2071-ə, özəl müəssisələrin ümumi sayı 242-yə, nisbətən iri istehsal müəssisələrinin sayı 26-ya çatmışdır. Yeri gəlmişkən onu da qeyd edək ki, rayonda fəaliyyət göstərən bank filialları tərəfindən sahibkarlıqla məşğul olan 2833 nəfərə 9 milyon 318 min manat kredit verilmişdir.

Sahibkarlığın inkişafı ümumdaxili məhsul istehsalının artım dinamikasında da özünü göstərir. Belə ki, rayonda istehsal olunan sənaye məhsulunun 84,8, kənd təsərrüfatı məhsullarının 99,8 faizi özəl sektorun payına düşür. Bu sahənin inkişafı eyni zamanda, əhalinin məşğulluq probleminin həllinə də öz töhfələrini verir. 2011-ci ildə 494, son 8 ildə isə 5961 iş yeri açılıb ki, onların da çoxu yeni fəaliyyətə başlayan özəl müəssisələrin hesabınadır. Ümumiyyətlə, 8 ildə rayonda sənaye məhsulu istehsalı 7, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı 6, tikinti-abadlıq sahəsində görülən işlərin həcmi 435 dəfə artmışdır.

Ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinin təminatı birbaşa aqrar sahənin inkişafından asılıdır. Bunu yaxşı başa düşən şabranlılar, necə deyərlər, bu sahədən ikiəlli yapışıblar. Elə bu səbəbdəndir ki, ötən il rayonda kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı 46 faiz artmışdır. Bu, 21,7 min ton taxıl, 8,4 min ton tərəvəz, 834 ton meyvə, 835 ton üzüm deməkdir. Onu da bildirək ki, son 4 ildə rayonda meyvəçilik və üzümçülüyə xüsusi maraq var. Təkcə ötən il meyvə bağları 1439 hektara, üzüm bağları isə 365 hektara çatdırılmışdır. Üzümçülükdən söz düşmüşkən onu da bildirək ki, Şabranda yaxın keçmişdə 24 min ton üzüm istehsal edilirdi. Rayon ərazisində 3 üzüm emalı müəssisəsi fəaliyyət göstərirdi. Şabranlılar keçən ilin sonlarında üzümçülüyün inkişafı ilə bağlı qəbul edilmiş dövlət proqramına uyğun olaraq, bu sahəni rayon iqtisadiyyatının ən gəlirli sahəsinə çevirmək üçün yaradılan şəraitdən və bütün mövcud ehtiyatlardan səmərəli istifadə etməyi qərara alıblar. Bu da təsadüfi deyil. Əvvəla, üzümçülük kənd adamı üçün ən etibarlı və sərfəli iş yeridir. Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, 1 hektar üzüm bağının becərilməsi üçün ən azı, 4 daimi işçi tələb olunur. Bunu nəzərə alsaq, təkcə ötən il yeni salınan 171 hektar üzüm bağının hesabına 680 daimi iş yeri yaranıb. İkincisi də, üzümçülüyü inkişaf etdirmək üçün Şabranda hər bir şərait var. Əvvəllər fəaliyyət göstərmiş Gəndov üzüm emalı müəssisəsi yenidən bərpa olunmuş, Gəndovda şirə, Uzunboyadda şirə-şərab zavodları, tara sexi tikilmişdir. Eyni zamanda, həmin ərazidə 10 min tonluq soyuducu anbarının tikintisinə başlanmışdır. Hazırda Şabranda üzüm bağlarının sahəsini dövlət proqramına uyğun olaraq 2020-ci ilə qədər 2500 hektara çatdırılması üçün müvafiq tədbirlər görülür.

Ötən il rayonda abadlıq və quruculuq işlərinin yerinə yetirilməsində də əsaslı irəliləyişlər əldə edilmişdir. İl ərzində "Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı" və rayonun sosial-iqtisadi inkişafına dair hazırlanmış tədbirlər planında müəyyənləşdirilmiş işlər diqqət mərkəzində olmuşdur. Məlum olduğu kimi, ölkə başçısının sərəncamı ilə Şabran rayonunda abadlıq-quruculuq işlərinin sürətləndirilməsi məqsədilə Prezidentin Ehtiyat Fondundan 2 milyon, Dövlət Neft Fondundan 1 milyon manat vəsait ayrılmışdır. Ayrılmış bu 3 milyon manat vəsaitdən 1,9 milyon manatı ötən il ən vacib işlərin yerinə yetirilməsinə sərf edilmişdir. Heydər parkında tikinti və abadlıq işləri başa çatdırılmış, 30 mənzilli beşmərtəbəli yaşayış binasının əsaslı təmiri yekunlaşmış, şəhərin küçə və meydanlarında 2924 kvadratmetr istinad divarı tikilmiş, yol kənarındakı hasarlara üzlük daş vurulmuşdur. Həmçinin Heydər Əliyev parkında 2 fəvvarə, 3 seyrəngah, 2 uşaq əyləncə kompleksi inşa olunmuş, küçə, park və meydanlarda müasir işıqlandırma sistemləri quraşdırılmış, şəhərin mərkəzi hissəsində görkəmli Azərbaycan şairi Xaqaninin heykəli ucaldılmış və qarşısında meydan salınmışdır. Rayonun cənub tərəfində milli ornamentlərlə cilalanmış möhtəşəm giriş qapısının, şəhərin mərkəzində "Bulaq" kompleksinin və qarşısındakı meydanın tikintisi də yekunlaşmışdır. Ümumilikdə şəhərin elə bir ərazisi yoxdur ki, orada abadlıq işləri aparılmasın.

Bundan əlavə, dövlət vəsaiti hesabına Şabran şəhərində 80 çarpayılıq xəstəxana, 80 şagirdlik Vələsli ümumi orta məktəbi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin sifarişi ilə Qarabağ əlilləri və şəhid ailələri üçün 16 mənzilli yaşayış evi tikilib istifadəyə verilmiş, 1 şəhid ailəsi, 15 Qarabağ müharibəsi əlili mənzillə təmin olunmuş, 2 nəfər Qarabağ müharibəsi əlili üçün fərdi yaşayış evi inşa edilmişdir. Hazırda xüsusi əhəmiyyət daşıyan böyük bir layihə - Şabran şəhərinin içməli su təchizatı və kanalizasiya sisteminin qurulması işləri sürətlə davam edir. Bu layihənin icrası cari ilin yarısınadək başa çatdırılacaq.

Ümumiyyətlə, bu gün Şabranda ölkə üçün xüsusi əhəmiyyətə malik layihələr həyata keçirilir. Onlardan biri də rayonun ərazisində inşa edilən Taxtakörpü su anbarıdır. Ölkə başçısı rayona səfəri zamanı su anbarında olmuş, layihənin icrası ilə maraqlanmışdır. Hazırda Taxtakörpü su anbarında işlər sürətlə davam edir.

Akif ƏLİYEV

Azərbaycan.- 2012.- 6 mart.- S. 6.