Müstəqil Azərbaycan
Respublikasının banisi
Azərbaycanın özü qədər
əbədi
Mən Azərbaycanı
siyasi cəhətdən sabit, iqtisadi cəhətdən səmərəli
və sosial baxımdan ədalətli bir dövlət kimi
görürəm.
Heydər ƏLİYEV
Böyük Britaniyanın məşhur
dövlət xadimi Uinston Çörçill demişdir:
"Dövlət xadimini siyasətçidən fərqləndirən
əsas cəhət odur ki, siyasətçi qarşıdan gələn
seçkilərə, dövlət xadimi isə gələcək
nəsillərə hesablanmış siyasət aparır". Bu
parametrlərdən yanaşsaq, ümummilli lider Heydər Əliyev
görkəmli siyasətçi olmaqla yanaşı, həm də
böyük dövlət xadimi idi. O, dövlət təhlükəsizlik
orqanlarında çalışanda da, Sovet Azərbaycanına
başçılıq edəndə də, SSRİ kimi
fövqəldövlətin rəhbərlərindən biri
olanda da, yenidən Azərbaycanda hakimiyyət sükanı arxasına
qayıtdığı dövrdə də həmişə
milli maraq və mənafelərin real təmsilçisi, fəal
qoruyucusu olmuş, bütün qüvvə və enerjisini, təcrübə
və zəkasını iqtisadi inkişafa,
xalqımızın rifahının yüksəlməsinə
və milli tərəqqiyə həsr etmişdir. XX əsrin əvvəllərində
Azərbaycan Demokratik Respublikasının
yaradıcılarının qaldırdığı
bayrağı əsrin sonlarında Heydər Əliyev yenidən
yüksəltdi və enməzliyini təmin etdi. Ümummilli
liderimiz böyük dövlət xadimi kimi sələflərimizin
arzularını reallaşdıracaq, üçrəngli
bayrağımızı gələcək nəsillərə
ərməğan aparacaq müstəqil Azərbaycan
Respublikasını yaratdı və yaşatdı. Bu gün
haqlı olaraq deyirlər ki, müasir Azərbaycan Heydər Əliyevin
şah əsəridir.
Heydər
Əliyev Azərbaycana birinci rəhbərliyi dövründə,
1969-1982-ci illərdə müdrik siyasət, böyük siyasi
iradə nümayiş etdirərək respublikanın
İttifaq büdcəsinin imkanlarından maksimum
yararlanmasını təşkil etmiş, fövqəldövlətin
xammal bazası kimi tanınan Azərbaycanın qısa müddətdə
sənaye mərkəzinə çevrilməsinə nail
olmuşdu. Respublikanın sənaye və kənd təsərrüfatında,
ümumiyyətlə ictimai həyatın bütün sahələrində
yüksəliş mərhələsi
başlanmışdı. Neft-qaz sənayesi faktiki olaraq yenidən
qurulmuş, yeni və mütərəqqi sənaye sahələri
yaradılmışdı. Ulu öndər respublika
iqtisadiyyatını inkişaf etdirməklə bərabər,
cəmiyyətdə də bir saflığın,
düzgünlüyün mübarizəsinə
qalxmışdı. Sovet dövründə korrupsiyanın
tüğyan etdiyi bir vaxtda Azərbaycanda bu bəlaya
qarşı mübarizə başlamışdı.
Bütün SSRİ-də hamı bu barədə susmağa
üstünlük versə də, kiçik Azərbaycanın
böyük lideri susmaq istəmirdi. O, problemlərdən
qaçmırdı, gələcək nəsillərə
saxlamırdı, onları qabartmağa və həllinə
nail olmağa üstünlük verirdi. Bu, Heydər Əliyev
siyasətinin, idarəçiliyinin əsas prinsiplərindən
biri idi.
Heydər
Əliyev böyük dövlət xadimi olaraq yalnız
bugünkü nailiyyətlərlə kifayətlənmirdi, onun
möhtəşəm fəaliyyəti həm də gələcəyə
ünvanlanmışdı. Azərbaycanın iqtisadi
inkişafı, sosial rifahı ilə bərabər, azərbaycanlı
gənclərin yüksək səviyyədə təhsil
alması, yaxşı mütəxəssis kimi yetişməsi
də ulu öndərin diqqət mərkəzində idi. Onun təşəbbüsü
ilə Azərbaycanda onlarla yeni ali və orta təhsil
ocağı yaradılır, respublikada yüksəkixtisaslı
mütəxəssislərin hazırlanması sahəsində
yeni proqramlar, layihələr həyata keçirilirdi. Bu
proqramlara uyğun olaraq ilk illərdə yüzlərlə,
sonra isə minlərlə azərbaycanlı gənc Sovet
İttifaqının qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinə
göndərilmiş və burada Azərbaycan üçün
zəruri olan ixtisaslara yiyələnərək yüksək səviyyəli
mütəxəssis kimi vətənə
qayıtmışdı.
Ümummilli
liderin ölkənin gələcəyinə
ünvanlanmış layihələrindən biri də hərbi
potensialın yaradılması, milli zabit kadrlarının
hazırlanması ilə bağlı idi. Heydər Əliyev
sovet dövründə, 1971-ci ildə Azərbaycanda hərbi
kadrlar hazırlayan təhsil müəssisəsinin - general Cəmşid
Naxçıvanskinin adını daşıyan hərbi məktəbin
açılmasına nail olmuşdu. Qeyd etmək
lazımdır ki, digər
müttəfiq respublikaların heç birində hərbi
ixtisaslaşmış orta məktəb yox idi. Oranı bitirən
gənclər müxtəlif ali hərbi məktəblərə
göndərilir, beləliklə, milli zabit korpusu
yaradılırdı. Hazırda ordumuzun zabitlərinin 50-60
faizi həmin məktəbin yetirmələridir. Budur Azərbaycan
xalqının gələcəyi üçün ümummilli
liderimizin gördüyü işlərin bariz nümunəsi!
Beləliklə,
Heydər Əliyev Azərbaycanın müstəqilliyi hələ
üfüqlərdə belə görünmədiyi bir
dövrdə dahiyanə bir uzaqgörənlik və fədakar
vətənpərvərlik nümayiş etdirərək, gələcək
müstəqil respublikanın iqtisadi potensialının
yaradılmasının, bu potensialı insan kapitalına
çevirəcək mütəxəssis və müdafiə
edəcək hərbi kadr korpusunun yetişdirilməsinin
qayğısına qalmış və bütün bu sahələrdə
zəruri bazanın həmin dövrün imkan verdiyi ən
yüksək səviyyədə təşkilinə nail
olmuşdu. Azərbaycanın müstəqilliyinə və gələcək
nəsillərinə ünvanlanmış bu cəsarətli
addımların əhəmiyyəti, müstəqil dövlət
quruculuğundakı əvəzsiz rolu bugünün zirvəsindən
daha aydın, daha qabarıq görünməkdədir.
Qeyd
etmək lazımdır ki, Heydər Əliyev Moskvada işlədiyi,
Sovet İttifaqının rəhbərlərindən biri
olduğu illərdə də Azərbaycana böyük himayədarlıq
edir, respublikanın problemlərinin ölkə rəhbərliyi
səviyyəsində baxılması və həll olunması
üçün əlindən gələni edirdi. Məhz buna
görə də həmin
dövrdə erməni millətçiləri Dağlıq
Qarabağ məsələsini ortaya atmağa, qabartmağa cəsarət
etmirdilər. Ulu öndər Kremldə tutduğu vəzifələrdən
istefa verdikdən sonra isə erməni daşnakları Azərbaycana
qarşı xain niyyətlərini həyata keçirməyə
imkan tapdılar. Göründüyü kimi, öz millətinin
maraqlarını bütün səviyyələrdə təmin
etməyə qadir olan Heydər Əliyev dühası hər zaman
xalqımızın güvənc yeri olmuşdur.
Azərbaycan
xalqının qəlbində yaşatdığı və
uğrunda mübarizə apardığı müstəqillik
amalı, XX əsrin axırlarında
yenidən real təsdiqini tapsa da, asan başa gəlmədi.
Azərbaycan dövlət müstəqilliyini əldə etdikdən
sonra çox böyük çətinliklərlə üzləşmişdi.
Ölkə daxilində gedən hakimiyyət mübarizəsi və
bu mübarizənin fonunda genişlənən xaos və
anarxiya respublikanı uçuruma sürükləyirdi.
Dövlətə rəhbərlik edən və xalqın
taleyini təyin etmək kimi ağır bir səlahiyyəti
öz üzərinə götürən siyasətbazlar belə
çətin bir zamanda məsuliyyətsiz qərarlar
çıxarır, öz hakimiyyətlərini qoruyub saxlamaq
xatirinə milli maraqları qurban vermək, hətta ölkədə
vətəndaş müharibəsi törətmək kimi dəhşətli
xəyanətlərdən çəkinmirdilər.
Hüquqi-demokratik dövlət quruculuğunun əsasını
təşkil edən ictimai-siyasi sabitliyin bərqərar
olunması, demokratik islahatların aparılması, nizami
ordunun yaradılması kimi strateji məsələlər
taleyin öhdəsinə buraxılmışdı. Ölkədə
qanunsuz silahlı dəstələr at oynadırdı, az qala hər
imkanlı adamın bir silahlı dəstəsi vardı, hər
silahlı dəstəsi olan böyük siyasi ambisiyalarla
yaşayırdı. İnsanlar axşam qaralandan sonra evdən
bayıra çıxmağa qorxurdular. Nefti və
taxılı ilə məşhur olan Azərbaycanda
çörək və benzin problemləri yaşanırdı.
Xarici qüvvələrin dəstəklədiyi Ermənistanın
Azərbaycana qarşı təcavüzü və onun acı
nəticələri ictimai-siyasi durumu daha da
ağırlaşdırırdı. 1993-cü ilin yazında
başlamış Gəncə hadisələri isə vətəndaş
müharibəsi təhlükəsini
reallaşdırmış, yeni yaranmış respublikanı
"olum, ya ölüm?" dilemması qarşısında
qoymuşdu. Müstəqilliyin ilk iki ilinin faktiki olaraq
itirildiyi, ölkənin iqtisadi və intellektual
potensialının dağıdıldığı
1991-1993-cü illərə təsadüf edən bu
dövrü xaos və anarxiya dövrü kimi səciyyələndirmək
daha düzgün olardı.
Bu
zaman Heydər Əliyev Naxçıvanda, öz sözləri
ilə desək, "taleyin ümidinə buraxılmış
tənha bir adada" xalqın problemlərinə əlac
arayırdı. Məlum olduğu kimi, ulu öndərin siyasi fəaliyyətinin
Naxçıvana rəhbərlik dövrü də başdan-başa
müstəqil Azərbaycan dövlətinə, müstəqilliyimizin
əbədiləşdirilməsinə xidmətdən ibarət
olmuşdur. Bu dövr muxtar respublikanın adından "sovet
sosialist" sözlərinin çıxarılması, Azərbaycan
Xalq Cümhuriyyətinin üçrəngli
bayrağının bərpa olunması, 1990-cı ilin 20 Yanvar
faciəsinə siyasi qiymət verilməsi, Naxçıvan əhalisinin
SSRİ-nin saxlanılması barədə referendumdan imtina etməsi,
31 dekabrın Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik
Günü elan edilməsi, nəhayət, Azərbaycandan
ayrı salınmış Naxçıvanda özü də
amansız məhrumiyyətlər, hərbi və iqtisadi
blokadalar şəraitində vətən torpağının
düşməndən qorunub saxlanılması ilə yadda
qaldı. Bu qısa zaman kəsiyi indi də xalqa xidmətin
misilsiz nümunəsi kimi xarakterizə edilir.
Tarixə
baxsaq görərik ki, həmişə belə faciəli
zamanlarda xalqımızın qüdrətli oğulları vətənin
imdadına çatıb, milləti fəlakətdən xilas
ediblər. Xoşbəxtlikdən bu dəfə də belə
oldu. Xalqın iradəsi və təkidli tələbi ilə təcrübəli
dövlət xadimi, görkəmli siyasətçi Heydər Əliyev
müstəqil dövlətimizin uçurum
qarşısında qaldığı vaxtda yenidən
böyük siyasətə qayıtdı. 1993-cü ilin iyun
ayının 15-də Milli Məclisin Sədri seçilən
Heydər Əliyev millət vəkilləri
qarşısında çıxış edərək
mövcud dövlət böhranının aradan
qaldırılmasının yollarını, müstəqil Azərbaycan
dövlətinin daxili və xarici siyasətinin əsas istiqamətlərini
müəyyənləşdirdi. Onun proqram xarakterli
çıxışında əsas diqqət daxili sabitliyin təmin
olunması, respublikanın parçalanmaq təhlükəsindən xilas edilməsi və Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həllinə
nail olunmasına yönəlmişdi. Xalqımız haqlı
olaraq həmin tarixi müstəqilliyimizin, dövlətçiliyimizin
"Qurtuluş günü" sayır və hər il bayram
edir. Həmin dövrdə isə millətimiz və dövlətimiz
bayram əhval-ruhiyyəsində deyildi. Gəncə hadisələrindən
sonra separatçılar tərəfindən ölkənin cənubunda
qondarma Talış-Muğan respublikası yaratmaq
xülyası, 1994-1995-ci illərdə
dövlət çevrilişinə cəhdlər, dövlət
başçısına qarşı sui-qəsd planları -
bütün bunlar öz müstəqilliyini elan etmiş gənc
Azərbaycan dövlətinə qarşı xarici kəşfiyyat
orqanları ilə "sapı özümüzdən olan
baltalar"ın birgə fəaliyyəti nəticəsində
mümkün olmuşdu. Azərbaycanın silahlı qüvvələrinin
böyük bir hissəsi ayrı-ayrı cinayətkar əllərdə
cəmləşərək, ölkədaxili çəkişmələrə,
hakimiyyət uğrunda mübarizələrə cəlb
edildiyi üçün vətən torpağı müdafiəsiz
qalır, ərazilərimiz işğal olunurdu.
Heydər
Əliyev hakimiyyətə qayıtdığı ilk günlərdən
vətəndaş yanğısı, özünəməxsus
tükənməz enerji və sarsılmaz iradə ilə
ölkədə ictimai-siyasi sabitliyin təmin edilməsi
istiqamətində fəaliyyətə başladı. Qısa
bir zamanda müxtəlif siyasi qurumların qeyri-qanuni
silahlı dəstələri
buraxıldı, siyasi təxribatların, dövlət
çevrilişi cəhdlərinin qarşısı məharətlə
alındı. Uzun sürən daxili çəkişmələrdən
sonra, nəhayət ki, respublikada ictimai-siyasi sabitlik yarandı.
Müstəqillik haqqında Konstitusiya Aktı 1991-ci ilin
oktyabrında qəbul olunsa da, xalqımız müstəqilliyin
faydasını 1993-cü ilin iyunundan, millətimizin əvəzsiz
lideri Heydər Əliyevin tarixi qayıdışından sonra
görməyə başladı. Ümummilli lider sonralar bu barədə
deyirdi: "Ən böyük nailiyyətimiz odur ki, biz Azərbaycanda
ictimai-siyasi sabitlik yaratdıq... Bu sabitlik Azərbaycanın hər
bir vətəndaşı üçün lazımdır. Bu
sabitlik Azərbaycanda demokratik, hüquqi dövlət quruculuğu
prosesinin təmin olunması üçün əsas şərtdir.
Bu sabitlik Azərbaycanda siyasi, iqtisadi islahatların həyata
keçirilməsi üçün çox vacib bir şərtdir..."
Bu gün inamla demək olar ki, o zaman respublikada baş verən
hadisələrin qarşısı müdrik dövlət
başçımız tərəfindən vaxtında və
qətiyyətlə alınmasaydı, bəlkə də
dünya xəritəsində Azərbaycan adlı ölkənin
varlığı sual altında olardı.
Azərbaycanda
ictimai-siyasi sabitlik yaratmaq birinci addım idi, əsas məsələ
regionda sabitliyə nail olmaq, Dağlıq Qarabağ müharibəsinə
son qoymaq idi. Müharibə dayanmasaydı, xarici neft şirkətlərini
Azərbaycana cəlb etmək, yeni neft strategiyasını həyata
keçirmək, deməli, respublikanı inkişaf etdirmək
də mümkün olmayacaqdı. Heydər Əliyev təcrübəli
dövlət xadimi kimi bu reallığı çox gözəl
görürdü və bu istiqamətdə yorulmaz fəaliyyət
göstərirdi. Məlum olduğu kimi, Ermənistan müstəqil
dövlət deyil və güclü dövlətlərin
forpostudur. Bu, məsələni daha da çətinləşdirirdi,
amma Azərbaycan liderinin diplomatik məharəti və gərgin
səyləri öz nəticəsini verdi. Həmin dövrdə
Azərbaycan ordusunun əks-hücumlarından qorxuya
düşən Ermənistan tərəfi də
danışıqlara getdi. 1994-cü ilin mayında Ermənistan
- Azərbaycan müharibəsində atəşkəs elan
olundu, sentyabrında isə dünyanın aparıcı neft
şirkətləri ilə Azərbaycan Dövlət Neft
Şirkəti arasında "Əsrin müqaviləsi"
imzalandı. Azərbaycanda iqtisadi və siyasi islahatlar aparmaq,
ordu quruculuğu ilə məşğul olmaq üçün
vaxt və imkan yarandı. 1993-cü ilin ortalarından
başlayaraq 1995-ci ilin axırlarına kimi davam edən bu
dövrü müasir dövlətçiliyimizin dirçəliş
dövrü hesab etmək olar.
Xüsusi
olaraq vurğulamaq lazımdır ki, Azərbaycan
iqtisadiyyatının dirçəlməsi birbaşa Heydər
Əliyevin neft strategiyasının həyata keçirilməsi
ilə bağlı olmuşdur. "Əsrin müqaviləsi"nin
bağlanması ilə başlanmış və 20-dən
çox sazişin imzalanması ilə müşayiət
olunmuş, Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum kimi
beynəlxalq layihələrin həyata keçirilməsi ilə
zirvəyə ucalmış yeni neft strategiyası ilk dövrlərdən
Azərbaycana böyük uğurlar gətirmişdir. Əldə
olunan mənfəətin respublika iqtisadiyyatının şaxələndirilməsinə
yönəldilməsi, yeni istehsal sahələrinin
yaradılması, yeni iş yerlərinin açılması məhz
bu strategiyanın həyata keçirilməsi nəticəsində
mümkün olmuşdur. Eyni zamanda, neft müqavilələrində
iştirak edən beynəlxalq şirkətlər bütün
dünyada Azərbaycanın maraqlarının lobbiçisinə
çevrilir və Ermənistan - Azərbaycan, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin əsl mahiyyətinin
açılmasına, deməli, həm də erməni
yalanlarının ifşa olunmasına və dünya ictimaiyyətinə
çatdırılmasına xidmət edirdilər.
Bu
gün birmənalı şəkildə demək olar ki, Azərbaycan
xalqının demokratik, hüquqi dövlətdə yaşamaq
idealının real və dayanıqlı əsaslar üzərində
gerçəkləşməsi Heydər Əliyevin adı ilə
bağlıdır. Müstəqil Azərbaycanın məhz bu
idealları reallaşdıracaq ilk demokratik Konstitusiyası ulu
öndərin rəhbərliyi ilə hazırlandı və
1995-ci ilin 12 noyabrında ümumxalq səsverməsi yolu ilə
qəbul olundu. Yeni Konstitusiyanın qəbulu prosesində dahi
dövlət başçımız təkcə müdrik bir
siyasi xadim kimi deyil, həm də humanitar elmlərin
bütün sahələrinə dərindən bələd
olan şəxs kimi ensiklopedik bilik nümayiş etdirmişdir.
Avropa standartlarına uyğun olan və böyük peşəkarlıqla
hazırlanmış bu sənəd ölkənin gələcək
inkişaf prioritetlərini müəyyənləşdirməklə
yanaşı, insan hüquq və azadlıqlarının təminatını
dövlətin ali məqsədi kimi ön plana çəkmişdir.
Konstitusiyada hakimiyyət bölgüsü prinsipləri dəqiq
formalaşmış, zamanın tələbi ilə səsləşən
demokratik islahatların həyata keçirilməsi
üçün fundamental hüquqi baza
yaradılmışdır. Konstitusiyada əksini tapmış
strateji məqsədlər ilk növbədə hüquqi
islahatların aparılmasını və insan
haqlarının qorunması prinsipinin
reallaşdırılmasını zərurətə
çevirmişdir. Bu sənədin qəbul olunması ilə
başlayan və 2003-cü ilə qədər davam edən
dövrü müasir Azərbaycan tarixinin demokratik dövlət
quruculuğu dövrü adlandırmaq olar. Möhtərəm
Prezident İlham Əliyev bu barədə demişdir:
"1993-2003-cü illər Azərbaycan üçün,
dövlətçiliyimiz üçün həlledici illər
olmuşdur. O illərdə əldə edilmiş uğurlar bu
gün də bizə imkan verir ki, ölkəmizi inamla irəliyə
aparaq, bu siyasəti davam etdirək və qarşıda duran
bütün vəzifələri layiqincə icra edək".
1995-ci
ilin noyabrında Azərbaycanda yeni Konstitusiyaya uyğun olaraq
çoxpartiyalı əsasda parlament seçkiləri
keçirildi və yeni seçilmiş Milli Məclis
qanunvericilik bazasının hazırlanmasına başladı.
Ulu öndər təcrübəli dövlət xadimi kimi
ölkənin inkişafı üçün bazar
iqtisadiyyatının yeganə yol olduğunu görür, amma
yeni sistemə keçidin mənfi təsirlərinin
azaldılmasına da xüsusi diqqət verilməsini vacib
bilirdi. 1996-cı ildə postsovet məkanında ilk olaraq Azərbaycanda
torpaq islahatlarına başlandı və uğurla həyata
keçirildi. 1997-ci ildə
Milli Məclisdə Özəlləşdirmə Proqramı qəbul
olundu və dövlət mülkiyyətinin özəlləşdirilməsi
prosesi başladı. 1999-cu ildə ölkədə yerli
özünüidarə orqanlarına seçkilər
keçirildi və bələdiyyə institutu
yaradıldı. Eyni zamanda, sahibkarlığın
inkişafı, bu sahəyə maneələrin aradan
qaldırılması, əlverişli sərmayə
mühitinin yaradılması üçün qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsindən,
sahibkarlara güzəştli kreditlərin verilməsindən
tutmuş lazım olan bütün tədbirlər
görüldü. Ulu öndər həmin dövrdə hər
il Azərbaycan sahibkarlarının nümayəndələrini
qəbul edir, televiziya vasitəsilə bütün ölkəyə
yayımlanan bu görüşlərdə mövcud problemlər
açıq müzakirə edilir və onların həlli
yolları araşdırılırdı.
Müstəqil
Azərbaycanın sükanı arxasında olduğu on ildə
Heydər Əliyevin dövlətimizin müstəqilliyini
möhkəmləndirmək istiqamətində yorulmaz fəaliyyəti
və gərgin səyləri öz bəhrəsini
vermişdir. Ulu öndərin müdrik və məqsədyönlü
siyasəti nəticəsində demokratik dövlət
quruculuğu iqtisadi və siyasi islahatların genişlənməsi,
dünyaya inteqrasiyanın güclənməsi fonunda həyata
keçirilmişdir. Bu illər ərzində Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həllinin hərb müstəvisindən
sülh müstəvisinə keçirilməsi,
keçmiş rəhbərliyin siyasi səriştəsizliyi nəticəsində
yaxın və uzaq dövlətlərlə pozulmuş əlaqələrin
bərpa olunması və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq
səviyyəsinə qaldırılması, iqtisadi tərəqqinin
və ordu quruculuğunun başlanması və daha yüksək
mərhələyə çatdırılması, respublika ətrafında
yaranmış informasiya blokadasının
dağıdılması kimi strateji məsələlər
öz həllini tapmışdır. Artıq Azərbaycan
dünya birliyində özünə layiqli yer tutmuşdur,
BMT, MDB, Avropa Şurası kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların
bərabərhüquqlu üzvüdür, NATO və Avropa
Birliyi ilə fəal əməkdaşlıq edir.
Ümummilli
lider Heydər Əliyevin dövlətçiliyimizin möhkəmləndirilməsi,
xalqımızın xoşbəxt gələcəyinin təmin
edilməsi istiqamətində həyata keçirdiyi titanik
siyasi fəaliyyəti barədə söz açarkən ilk
növbədə bugünümüzün
reallıqlarını qeyd etmək zərurəti yaranır.
Xüsusi olaraq vurğulamaq lazımdır ki, Heydər Əliyev
fenomenal qabiliyyətə malik böyük siyasətçi,
millətinin dahi lideri kimi Azərbaycanın gələcəyini
fikirləşərək özündən sonra siyasi kursu
davam etdirəcək vahid siyasi komandanın və möhtərəm
İlham Əliyev kimi müdrik siyasi liderin yetişdirilməsinin
qayğısına qalmışdır: "İnanıram ki,
mənim axıra çatdıra bilmədiyim taleyüklü məsələləri,
planları, işləri sizin köməyiniz və dəstəyinizlə
İlham Əliyev başa çatdıra biləcək. Mən
ona özüm qədər inanıram və gələcəyinə
böyük ümidlər bəsləyirəm". Bu gün
bütün xalqımız görür ki, Prezident İlham Əliyev
bu ümidləri yüksək səviyyədə doğruldur,
ulu öndərin ölkəmizin inkişafı sahəsində
başladığı nəhəng işlər, möhtəşəm
layihələr onun layiqli davamçısı tərəfindən
uğurla və yaradıcılıqla davam etdirilir. Möhtərəm
Prezident Azərbaycanın inkişaf perspektivlərini ilk
növbədə qanunun aliliyinin uca tutulmasında, insan
haqlarının qorunmasında, iqtisadi, siyasi islahatların
paralel, demokratik normalara uyğun aparılmasında, ölkəmizin
dünyaya ardıcıl inteqrasiyasında görür.
Dövlət
başçımız əsası ulu öndərimiz tərəfindən
qoyulan daxili sabitlik sahəsində qazanılmış nailiyyətləri
siyasi həmrəyliyin təmin olunması və milli birliyin
möhkəmləndirilməsi istiqamətində daha da
inkişaf etdirmiş, faktiki olaraq, dönməz etmişdir. Azərbaycanda
ayrı-ayrı sahələrin inkişafı üzrə
dövlət proqramlarının qəbul olunmasına və
icrasına əsaslanan yeni iqtisadi siyasət strategiyası həyata
keçirilir. Prezident İlham Əliyev
tərəfindən müəyyən edilmiş və elmi əsaslara
söykənən bu strategiya bütün sahələrdə
davamlı inkişafı təmin etmiş, qısa müddət
ərzində ölkənin iqtisadi və sosial həyatında
dünyada analoqu olmayan nailiyyətlər əldə
olunmuşdur. Son 10 ildə ümumi daxili məhsul 3 dəfə,
dövlət büdcəsi 12 dəfə artmış, strateji
valyuta ehtiyatlarımız 43 milyard dollara
çatmışdır. Hazırda respublikamız dünya
miqyasında iqtisadi artım sürətinə görə
ön sıralarda gedən yenilikçi və
islahatçı ölkə kimi tanınır, beynəlxalq
nüfuzu sürətlə artır. Eyni zamanda, neqativ hallara,
korrupsiya, məmur özbaşınalığına
qarşı əsası ulu öndər tərəfindən
qoyulmuş sistemli mübarizə möhtərəm Prezidentin nəzarəti
altında qətiyyətlə davam etdirilir, iqtisadiyyatın
inkişafında və hüquqi dövlətin
formalaşmasında öz müsbət nəticələrini
verir və ictimai rəydə yüksək qiymətləndirilir.
2003-cü ildən başlayaraq bu günə kimə davam edən,
bazar iqtisadiyyatına keçidin başa
çatdığı, vətəndaş cəmiyyətinin
qurulduğu bu dövrü müasir Azərbaycan tarixində
inkişaf və tərəqqi dövrü kimi xarakterizə
etmək olar.
Təbii
ki, Tanrının Azərbaycana bəxş etdiyi sərvətlər - neft və qaz ölkəmizin
iqtisadi və siyasi həyatında misilsiz rol oynayır.
2006-cı ildə Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəmərinin,
2007-ci ildə Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərinin fəaliyyətə
başlaması böyük strateji uğur və Azərbaycanın
dünya iqtisadiyyatına inteqrasiyası yolunda həlledici
addımlar oldu. Avropanın və ümumilikdə bütün
dünyanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində
Azərbaycanın mühüm rol oynaya biləcəyini ulu
öndər Heydər Əliyev hələ "Əsrin
müqaviləsi"nin imzalandığı dövrdə
böyük uzaqgörənliklə söyləmişdi.
Möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev isə həmin
niyyətin həm tərəfdaşlarımıza, həm də
Azərbaycanın özünə böyük iqtisadi və
siyasi dividendlər gətirəcək şəkildə
reallaşdırılmasına nail olmuş, ölkəmizin
enerji təhlükəsizliyi tam təmin olunmuşdur.
Hazırda respublikada möhtəşəm infrastruktur layihələri
həyata keçirilir, beynəlxalq aeroportlar və dəniz
limanları tikilir, yeni yollar və müasir körpülər
salınır. Bu layihələrin icrası Azərbaycan
Prezidentinin şəxsi nəzarətindədir. Mühüm
sosial əhəmiyyətə malik olan Oğuz-Qəbələ-Bakı
su kəməri artıq istismara verilmişdir. Uğurla icra
edilən və 2012-ci ildə açılışı
gözlənilən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu isə nəinki
ölkəmiz, bütün region üçün böyük
əhəmiyyət daşıyır. Ölkəmizdə neft
və qeyri-neft sektorlarının yüksəlişi,
çoxşaxəli iqtisadiyyatın ahəngdar inkişafı
təmin olunmuşdur, güclü sahibkarlar sinfi və orta təbəqə
yaranmışdır. Müdafiə sənayesi sürətlə
inkişaf etdirilir, ilk süni peykimizlə bağlı layihə
həyata keçirilir. İnformasiya-kommunikasiya
texnologiyaları sahəsində əldə olunan nailiyyətlər
informasiya cəmiyyətinin qurulması üçün
möhkəm zəmin yaradır.
Xüsusi
olaraq qeyd etmək lazımdır ki, son dövrdə Bakı,
sözün əsl mənasında, dünyanın siyasi mərkəzlərindən
birinə, faktiki olaraq "siyasi Davos"a çevrilməkdədir.
Dünyanın müxtəlif dövlət və hökumət
başçılarının rəhbərlik etdiyi nümayəndə
heyətləri ardıcıl olaraq respublikamıza səfərlər
edir, paytaxtımızda hər həftə yüksək səviyyəli
görüşlər, beynəlxalq səviyyəli tədbirlər
keçirilir. Səbəblər və niyyətlər, təbii
ki, müxtəlifdir. Birinci səbəb, şübhəsiz ki,
Heydər Əliyevin neft strategiyasının Prezident İlham Əliyev
tərəfindən uğurla davam etdirilməsi, nəticədə
Azərbaycanın müasir dövrün zəngin neft ölkəsi
və tranzit qovşağı kimi mühüm əhəmiyyət
kəsb etməsidir. Deməli, Azərbaycana səfər edən
yüksək səviyyəli qonaqların bir hissəsi enerji məsələsi
ilə əlaqədar gəlir. Amma Azərbaycan Xəzər
regionunda beş neft ölkəsindən yalnız biridir və
bizə gələn qonaqların xeyli hissəsi də enerji təhlükəsizliyini
təmin etmiş ölkələrin (superdövlətlərin
və neft ölkələrinin) nümayəndələridir.
Deməli, neft, tranzit məsələləri burada müəyyən
rol oynasa da, əsas səbəb sayıla bilməz.
Şübhəsiz ki, burada Azərbaycan Prezidentinin müstəqil
siyasət yeritməsi, kiçik Azərbaycanın
maraqlarını böyük dünya dövlətlərinin
maraqları ilə uzlaşdıra bilməsi, nəinki
respublikada, bütün regionda söz sahibi olması daha
mühüm əhəmiyyət daşıyır. Məhz buna
görə də Azərbaycan hazırda regionda həyata
keçirilən beynəlxalq layihələrin yalnız fəal
iştirakçısı deyil, həm də əsas təşkilatçısıdır.
Məlum olduğu kimi, qabaqcıl ölkələrin maliyyə
böhranından əziyyət çəkdiyi 2008-2010-cu illərdə
gənc dövlət olan və xarici təcavüzə məruz
qalan Azərbaycanın öz iqtisadi inkişaf sürətinə
görə lider olması bütün dünyada "Azərbaycan
fenomeni" hesab edilir və təcrübəsi öyrənilir.
Təbii ki, dünya ölkələrinin diqqətini cəlb
edən və onları Azərbaycana gətirən əsas səbəblərdən
biri də budur.
Eyni
zamanda, qədim və zəngin mədəniyyətə malik,
müxtəlif ənənələrin, sivilizasiya və
konfessiyaların əsrlər boyu dinc yanaşı
yaşadığı Azərbaycan beynəlxalq tədbirlərin
keçirilməsi üçün əvəzsiz məkandır.
Azərbaycan Prezidentinin Bakıda Ümumdünya Mədəniyyətlərarası
Dialoq Forumunun hər iki ildən bir təşkil edilməsi barədə
2011-ci il 27 may tarixli fərmanı Azərbaycanda dünya
miqyaslı tədbirlərin keçirilməsinin ənənə
şəkli aldığını göstərir.
Respublikamız artıq bu sahədə yaxşı təcrübə
qazanmış, onlarla beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi
etmişdir. Mədəniyyət və təhsil sahəsində
gördüyü böyük işlərlə artıq
bütün dünyada tanınan Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü
və dəstəyi ilə də respublikamızda bir sıra
beynəlxalq əhəmiyyətli tədbirlər
keçirilmişdir. "Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinin
Azərbaycanda keçirilməsi isə ölkəmizdə mədəniyyətə,
incəsənətə göstərilən dövlət
qayğısının nəticəsi, bütövlükdə
mədəniyyətimizin, incəsənətimizin qələbəsidir.
Azərbaycanda idmanın və idmançıların
inkişafı, olimpiya oyunlarında, dünya və Avropa
çempionatlarında qazanılan uğurlar beynəlxalq idman
ictimaiyyətinin diqqətini Azərbaycana yönəldir və
respublikamız beynəlxalq idman yarışlarının və
dünya çempionatlarının keçirildiyi bir məkana
çevrilir.
Azərbaycanın
müasir diplomatik uğurlarından biri, şübhəsiz ki,
birincisi 2011-ci il oktyabrın 25-də Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik
Şurasının qeyri-daimi üzvlüyünə qəbuludur.
Azərbaycan yalnız öz problemlərini dilə gətirmək,
regional problemlərə münasibət bildirmək
üçün mühüm bir tribuna deyil, planetar əhəmiyyətli
məsələlərin həllində iştirak etmək,
ümumilikdə türk dünyasının maraqlarını
müdafiə etmək üçün real imkan
qazanmışdır. Bu, ulu öndər Heydər Əliyevin
"Azərbaycan dünyaya günəş kimi
doğacaqdır" arzusunun möhtərəm Prezident
İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilməsinin
əyani göstəricisidir. Həmin dövrdə nüfuzlu
KİV-in bütün dünyaya yaydığı xəbərlərdən
bir daha aydın oldu ki, bu möhtəşəm qələbə
heç də asan başa gəlməyib. Bəlkə də
BMT-nin tarixi ərzində qeyri-daimi üzvlük uğrunda bu qədər
kəskin mübarizə olmayıb. Azərbaycan BMT üzvü
olan 196 ölkədən 155-nin səsini toplayaraq
2012-2013-cü illər üzrə BMT Təhlükəsizlik
Şurasının qeyri-daimi üzvü seçilib. Prezident
İlham Əliyev bu münasibətlə Azərbaycan
xalqına müraciət edib və ölkənin müstəqilliyi
dövründə - 20 il ərzində belə böyük
uğurun əldə edilməsinin doğrudan da tarixi nailiyyət
olduğunu bildirib: "Biz 20 il ərzində müstəqil
ölkə kimi özümüzü dünyada təsdiq edə
bilmişik. Biz sübut edə bilmişik ki, Azərbaycan
etibarlı tərəfdaşdır, dost ölkədir və
dostların sayının artması bizim siyasətimizin təntənəsidir.
Bu səsvermə müstəqilliyimizin 20 illiyinə təsadüf
edir. Bu, çox rəmzi məna daşıyan bir hadisədir.
Bu göstərir ki, 20 il ərzində Azərbaycan müstəqil
dövlət, dünyada böyük şöhrətə
malik olan ölkə kimi özünü tanıdıb. Bu qələbə
Azərbaycan xalqının qələbəsidir. Bu qələbə
Azərbaycan dövlətinin qələbəsidir, siyasətimizin
təntənəsidir".
Hazırda
Azərbaycanın həlli müşkülə düşən
yeganə problemi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
həlli, qaçqınların, köçkünlərin
doğma yurdlarına qayıtmasıdır. Prezidentimizin həyata
keçirdiyi məqsədyönlü siyasət nəticəsində
Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsini beynəlxalq
hüquq normaları əsasında həll etmək və ərazi
bütövlüyünü bərpa etmək
üçün həm mənəvi, həm hüquqi, həm
də hərbi imkanlara malikdir. Dünya birliyi Azərbaycanın
ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir, Azərbaycan
iqtisadi, siyasi və hərbi cəhətdən sürətlə
inkişaf edir. Bu gün qürurla demək olar ki, Azərbaycanın
güclü ordusu var və dövlətin, Prezidentin
qarşıya qoyduğu bütün vəzifələri yerinə
yetirməyə qadirdir. Lakin Prezident İlham Əliyev
müdrik siyasətçi, müasir dövlət
başçısı kimi qan, müharibə yolunu yox,
sülh yolunu seçir, amma haqq yolundan, ədalət yolundan
dönmək və güzəştə getmək fikrində
də deyil: "Münaqişənin həlli ilə
bağlı bizim prinsipial mövqeyimiz dəyişməz olaraq
qalır. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü
qeyd-şərtsiz bərpa edilməli, işğalçı
qüvvələr torpaqlarımızdan geri çəkilməlidir".
Bu
gün ümummilli lider Heydər Əliyevin amalları,
bütün mənalı ömrünü həsr etdiyi,
canından artıq sevdiyi müstəqil Azərbaycan
Respublikası yaşayır və inkişaf edir. 2008-ci ilin
prezident seçkiləri kimi, 2010-cu ilin parlament seçkiləri
bir daha göstərdi ki, Azərbaycan xalqı Heydər Əliyevin
xatirəsinə böyük ehtiram bəslədiyi kimi,
Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla həyata
keçirilən siyasətə də böyük inam bəsləyir
və ürəkdən dəstəkləyir. Çünki
möhtərəm Prezidentin həyata keçirdiyi müdrik
daxili siyasəti xalqımızın azad, təhlükəsiz
və firavan yaşamasına ünvanlandığı kimi,
xarici siyasəti də regionda sülh və sabitliyin təmin
olunması, yaxın və uzaq ölkələrlə
qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın
qurulması, qlobal enerji-kommunikasiya layihələrinin həyata
keçirilməsi, Ermənistan silahlı qüvvələri
tərəfindən işğal olunmuş Azərbaycan
torpaqlarının sülh yolu ilə azad edilməsi,
qaçqın və köçkün
soydaşlarımızın öz doğma yurdlarına
qayıtması kimi xalqımızın və bütün
dünyanın dəstəklədiyi məsələlərin
həllinə yönəlmişdir. Ümummilli liderin arzusu
olan bu məsələlər möhtərəm Prezidentimizin hədəfindədir,
Azərbaycanın gələcəyi də bunları tələb
edir.
Ziya YUSİF-ZADƏ,
MTN-in Heydər Əliyev
adına Akademiyasının
rəisi, general-leytenant
Azərbaycan.-
2012.- 5 may.- S. 3.