Bosniya və Herseqovina ilə Azərbaycan arasındakı münasibətlər möhkəmlənir

Azərbaycanla bosniyalıların taleyində və tarixində bir çox oxşarlıq mövcuddur. Hər iki xalq uzun müddət başqa bir imperiyanın tərkibində yaşayıb. Hər iki dövlət müstəqilliyinə qovuşarkən problemlərlə, təcavüzlə qarşılaşıb, işğal və dağıntılardan əziyyət çəkib, soyqırımına məruz qalıb. Ölkənin parçalanmasına yönələn xəyanətlərlə üzləşib, sərhədləri güc vasitəsilə dəyişdirilməyə cəhd edilib. 1992-ci ilin fevralında müstəqilliyini elan edən Bosniya-Herseqovinanı aprelin 7-də ABŞ və digər Qərb dövlətləri tanıyır. Həmin il mayın 22-də BMT-yə üzv olmaq üçün etdiyi müraciət də qəbul edilir.

Tarixi və taleləri oxşar olan iki dövlət bundan sonra dostluq əlaqələrini möhkəmləndirmək, əməkdaşlığını inkişaf etdirmək məqsədilə müxtəlif beynəlxalq təşkilatlarda bir araya gəlib. Amma qarşılıqlı tərəfdaşlığın gündəliyində ikitərəfli münasibətlərin inkişaf etdirilməsi zərurəti həmişə aktuallığı ilə seçilmişdir. Həmin əlaqələri inkişaf etdirmək və ona yeni ahəng gatmaq niyyəti ilə oktyabrın 18-də Bosniya-Herseqovinanın Rəyasət Heyətinin Sədri Bakir İzetbeqoviç ölkəmizə səfərə gəlmişdi. Azərbaycan Prezidenti ilə keçirilən görüşlərdə iki ölkə arasında siyasi əlaqələrin, həmçinin iqtisadi, humanitar və digər sahələrdə əməkdaşlıq imkanları nəzərdən keçirildi. Bu səfəri dostluğun və qardaşlığın göstəricisi kimi dəyərləndirən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bildirdi ki, səfər münasibətlərimizdə yeni səhifələr açacaq: "Qırx il öncə - Sovet İttifaqı dövründə Bakı ilə Sarayevo şəhərləri arasında saziş imzalanaraq qardaşlaşmış şəhər olmuşlar. Lakin hər iki ölkə başqa bir dövlətin tərkibində yaşayıb. Bu, bizi birləşdirən cəhətdir. Buna görə biz bir-birimizi çox yaxşı başa düşürük, bir-birimizin problemlərini anlayırıq. Biz bir-birimizi yenidən kəşf etməkdəyik. Əminəm ki, regional əməkdaşlığın nümunəsi olacaq tərəfdaşlıq quracağıq. Əlaqələrimiz bu dəfə yeni mərhələdə və yeni müstəvidə bərpa edilir. Bu dəfə iki müstəqil dövlət kimi".

Prezident İlham Əliyev görüş zamanı BMT Təhlükəsizlik Şurasına üzv seçilməyimizlə bağlı göstərdiyi dəstəyə görə Bosniya və Herseqovina dövlətinə minnətdarlığını bildirdi və qeyd etdi ki, biz də öz tərəfimizdən sizin ölkənizi beynəlxalq təşkilatlarda, beynəlxalq forumlarda dəstəkləyirik. Regional vəziyyətə toxunan ölkəmizin başçısı Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinin Azərbaycan üçün ən vacib məsələ olduğuna diqqət çəkdi: "Uzun illərdir ki, bizim ölkə Ermənistanın işğalından əziyyət çəkir. Bu, bir milyon azərbaycanlının doğma torpaqlarından sürgün edilməsi ilə nəticələnib. Biz etnik təmizləmə, işğal ilə üzləşdik. İyirmi ildən artıqdır ki, Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınan ərazisinin 20 faizi işğal altındadır. Beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən BMT Təhlükəsizlik Şurası və Baş Məclisi erməni hərbi birləşmələrinin Azərbaycan torpaqlarından qeyd-şərtsiz və təxirəsalınmadan çıxarılması ilə bağlı bir çox qətnamə qəbul edib. Təəssüf ki, bu qətnamələr hələ də icra olunmur. Bu münaqişənin beynəlxalq hüquq və ərazi bütövlüyü çərçivəsində tez bir zamanda həlli bütün ölkələr üçün əlverişli olacaqdır". Ölkə başçısı iqtisadi fəaliyyətin müəyyən istiqamətlərindən, birgə layihələrdən də danışdı.

Bosniya və Herseqovinanın Rəyasət Heyətinin Sədri Bakir İzetbeqoviç Azərbaycan rəhbərinə minnətdarlığını bildirərək: "Əlaqələrimizin niyyətdən konkret hərəkətə keçməyinin vaxtı çatıb, - dedi. - Sizin yüksək keyfiyyətli və münasib qiymətə təklif etdiyiniz təbii qazınız vardır. Böyük qaz istehlakçısı olduğumuza görə biz alternativ axtarmalıyıq. Eyni zamanda, sizin sərmayələrinizə də maraqlıyıq. Bosniya və Herseqovinada kənd təsərrüfatı sənayesinin müxtəlif sahələrinin inkişafına maraq vardır. Bizdə turizmin inkişafı üçün imkanlar mövcuddur. Bunun üçün ilk növbədə, qarşılıqlı səfərlər həyata keçirməliyik. Bu gün bir sıra sənədlər imzaladıq ki, bunlar da ölkələrimiz arasında daha asan münasibətlər qurmağa, nümayəndə heyətlərinin, iş adamlarının qarşılıqlı səfərlərini və digər məsələləri mümkün edir. Əlaqələrimizin indiki vəziyyəti xalqlarımızın istəyini tam əks etdirmir, biz hər bir sahədə əməkdaşlığımızı genişləndirməliyik. Bakir İzetbeqoviç əmin olduğunu bildirdi ki, bizi qarşıda daha yaxşı münasibətlər gözləyir: "Bu gün apardığımız müzakirələr və imzaladığımız sənədlər ikitərəfli münasibətlərin inkişafına çox yaxşı zəmin yaradacaq. Hökumətlərimiz arasında daha çox razılaşmalara nail olmaq üçün bundan sonra da qanunvericilik formatı ilə bağlı fəal iş aparmalıyıq. Bu, bizim əməkdaşlığımız üçün vacibdir. Lakin bizim bütün səviyyələrdə daha çox təmaslara ehtiyacımız vardır: siyasi, işgüzar, ictimai və mədəniyyət xadimləri səviyyəsində. Biz tammiqyaslı əməkdaşlığa nail ola bilərik. Düşünürəm ki, gələcəyimiz daha parlaq və daha yaxşı olacaqdır. Atalarımız həmin ağrılı-acılı, eyni zamanda, şərəfli dövrlərdə ölkəmizi şərəflə idarə ediblər. Ölkələrimizin suverenliyinin bünövrəsini qoyublar. Demək olar ki, tariximizin keşməkeşli dövrünü yaşayıb, hazırda davamlı inkişaf yolundayıq. Biz daha parlaq gələcək qurmaq əzmindəyik". Dövlət başçılarının görüşündə ikitərəfli regional məsələlərlə bağlı maraqlı fikir mübadiləsi keçirildi. Bu müzakirələrdə nümayəndə heyəti də iştirak edirdi.

Görüş başa çatdıqdan sonra iki ölkə arasında hərtərəfli əlaqələrin inkişafına yönəlik müqavilələrin imzalanması mərasimi keçirildi. "Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi və Bosniya və Herseqovinanın Mülki İşlər Nazirliyi arasında əməkdaşlıq haqqında Saziş", "Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Bosniya və Herseqovina Nazirlər Şurası arasında gəlirlərə və əmlaka görə vergilərə münasibətdə ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması və vergidən yayınmanın qarşısının alınması haqqında Konvensiya" imzalandı. Bundan başqa, hər iki ölkə arasında diplomatik xidməti pasportlara malik şəxslərin viza tələbindən azad edilməsi haqqında saziş imzalandı.

Tərəflər belə bir əminlik ifadə etdilər ki, yeni güclə və əzmlə başlayan əməkdaşlığın hər bir sahəsinin parlaq gələcəyi var. Bu əlaqələr bizə dostluğumuzu və qardaşlığımızı daha da yaxınlaşdırmaq imkanı verəcək.

Rəsmiyyə RZALI

Azərbaycan.-2012.- 3 noyabr.- S.5.