Azərbaycan mədəniyyətlərarası və sivilizasiyalararası dialoq üzrə dünya mərkəzidir

Xalqımızın qədim tarixi, zəngin mədəniyyəti və tolerantlığı dünyanı düşündürən məsələlərin müzakirə edildiyi beynəlxalq humanitar tədbirlərin ölkəmizdə keçirilməsini şərtləndirir

Dinamik inkişaf edərək regionun lider dövləti statusunu təmin edən Azərbaycan artıq müxtəlif xarakterli - idman, səhiyyə, iqtisadiyyat və sair tədbirlərin keçirildiyi məkana çevrilib. Əlbəttə, bütün bunlar ölkəmizin artan gücündən və nüfuzundan xəbər verir. Azərbaycan bu gün həm də mədəniyyətlərarası və sivilizasiyalararası dialoq üzrə bir mərkəz kimi beynəlxalq ictimaiyyətin diqqət mərkəzindədir. Xüsusilə ölkəmizin humanitar əməkdaşlığın gündəliyini müəyyənləşdirən təşəbbüslər irəli sürməklə və bu istiqamətdə genişformatlı tədbirlər keçirməklə multikulturalizmə böyük önəm verən məkana çevrilməsi dünyanın qəbul etdiyi reallıqdır.

Son dövrlərdə humanitar mövzulu forumların keçirilməsi üçün məhz ölkəmizin seçilməsi təsadüfi deyil. Çünki qədim və zəngin mədəniyyətə malik, müxtəlif ənənələrin, sivilizasiya və konfessiyaların əsrlər boyu dinc şəraitdə yanaşı mövcud olduğu Azərbaycan bu formatda tədbirlərin keçirilməsi üçün həqiqətən də əvəzsiz məkandır. Xalqımızın qədim tarixi, zəngin mədəniyyəti, tolerantlığı barədə vaxtilə yetərincə məlumatı olmayan dünya dinamik inkişafın nəticəsi olaraq Azərbaycanı ildən-ilə daha yaxından tanıyır və onun artan nüfuzunun şahidinə çevrilir. Elə bu amillər də Azərbaycanın sivilizasiyalararası və mədəniyyətlərarası dialoqa mühüm töhfə verən ölkə statusunu daha da möhkəmləndirir və bu mövzuda dünyanı düşündürən məsələlərin müzakirə edildiyi beynəlxalq tədbirlərin məhz ölkəmizdə keçirilməsini şərtləndirir. Bununla bərabər Azərbaycanın sürətli inkişafı, dünya birliyində nüfuzunun artması ölkəmizdə tərəqqiyə və qarşılıqlı anlaşmaya xidmət edən belə konfransların, forumların tez-tez keçirilməsinə təsir göstərir. Bu isə öz növbəsində, qloballaşan dünyada dialoqa, qarşılıqlı anlaşmaya kömək edən amillərdir.

Bir faktı da xüsusi qeyd etmək lazımdır - Azərbaycan dünyada analoqu olmayan nadir ölkələrdəndir ki, o, həm Avropa, həm də Asiyanı təmsil edən müxtəlif beynəlxalq qurumlarda, o cümlədən Avropa Şurasında, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatında təmsil olunur. Bu baxımdan Azərbaycanın humanitar əməkdaşlığa, sivilizasiyalararası və mədəniyyətlərarası dialoqa verdiyi töhfələr sanballı olmaqla bərabər, çağdaş çağırışlarla daha çox səsləşir.

Ötən illərin reallıqları göstərir ki, Azərbaycan bu cür tədbirlərə ev sahibliyi etməkdə yaxşı təcrübə qazanmışdır. 2009-cu il oktyabrın 13-14-də, "Bakı - İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı-2009" mədəniyyət ili çərçivəsində dünyanın 45-dən çox ölkəsindən, eləcə də İSESCO, Avropa Şurası, TÜRKSOY və digər təşkilatlardan 200-dən çox nümayəndənin iştirakı ilə respublikamızda İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin VI konfransı keçirilmişdir. 2011-ci il aprelin 7-də Bakıda 20 ölkədən 435 qonağın, o cümlədən Avropa Şurası Parlament Assambleyası, İSESCO, Dünya İctimai Forumu, UNESCO və BMT rəsmilərinin iştirakı ilə Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçirilmişdir.

Bunlarla yanaşı, Azərbaycanda Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü və dəstəyi ilə bir sıra tədbirlər - "Azərbaycan: sivilizasiyalararası dialoqun keçmişi və bugünü", "Gənclər sivilizasiyaların alyansı naminə" mövzusunda beynəlxalq konfranslar, "Mədəniyyətlərarası dialoqda qadınların rolunun genişləndirilməsi" mövzusunda beynəlxalq forum, "Dünya gənclərinin 4-cü məşğulluq sammiti" və s. keçirilmişdir.

2011-ci il 7-9 aprel tarixlərində Azərbaycanda 102 dövlətin və 10-dan artıq beynəlxalq təşkilatın nümayəndələrinin iştirakı ilə Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçirilmişdir. Mədəniyyətlərarası dialoqun müxtəliflik və plüralizmlə səciyyələnən müasir cəmiyyətlərdə ayrı-ayrı aspektlərinin nəzərdən keçirilməsi və yerli, regional və qlobal səviyyələrdə gücləndirilməsinə təşviq edilməsi forumun əsas məqsədi olmuşdur. Qeyd edək ki, bu forumun keçirilməsi Azərbaycanın irəli sürdüyü və BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı, UNESCO, Avropa Şurası, AŞ-nin Şimal-Cənub Mərkəzi və İSESCO-nun dəstəklədiyi təşəbbüsdür. Bu təşəbbüs mədəniyyətlərarası dialoqun dünyada ən təxirəsalınmaz vəzifələrdən biri olduğunu göstərir. Forumda mədəniyyətlərarası dialoqun konseptual, idarəçilik, siyasi və praktiki aspektləri müzakirə olundu, dialoqa yönələn maneələr nəzərdən keçirildi və onun müxtəlif mühitdə ən yaxşı formada aparılması konkret şəkildə müzakirə edildi. Eyni zamanda forum təcrübə mübadiləsi, eləcə də yeni təşəbbüslərin irəli sürülməsi baxımından əlverişli imkanlar yaratdı. Dünyanın bütün qitələrindən gəlmiş insanların təmsil olunduğu forumda siyasi liderlər və ictimai xadimlər, beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri, dövlət və hökumət nümayəndələri, mədəniyyət nazirləri və mədəniyyət məsələləri üzrə səfirlər, deputatlar, diplomatlar, merlər və yerli icra hakimiyyəti orqanlarının rəhbərləri, qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələri, jurnalistlər, mədəniyyət üzrə ekspertlər və tanınmış ziyalılar iştirak edirdilər.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 2011-ci il 27 may tarixli fərmanı ilə hər iki ildən bir Bakıda Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun təşkil edilməsi barədə verilmiş tapşırıqlar Azərbaycanda bu cür tədbirlərin keçirilməsinin artıq ənənə halı aldığını göstərir.

Sürətlə qloballaşan dünyada sivilizasiyalar arasında münasibətlərin yeni formaları yaranır, dəyərlər sisteminin arxitekturasında dəyişikliklər baş verir, fərqli düşüncə mədəniyyəti formalaşır. Bütün bu amillər humanist məsələlərin müzakirəsi istiqamətində də yeni platformanı formalaşdırmaq zərurətini yaradır. Bu zərurəti nəzərə alan Azərbaycan humanitar əməkdaşlığın gündəliyini müəyyənləşdirən təşəbbüslərlə çıxış edir. Bu baxımdan 2011-ci il oktyabrın 10-11-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin və Rusiyanın keçmiş Prezidenti Dmitri Medvedevin təşəbbüsü və himayəsi ilə "XXI əsr: ümidlər və çağırışlar" devizi altında keçirilən Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu ölkəmizin humanitar dialoqda əsasını qoyduğu mühüm beynəlxalq platformadır. Bu tədbirin təşkil edilməsi haqqında qərar 2010-cu ilin yanvarında Bakıda keçirilmiş Humanitar Əməkdaşlıq üzrə Birinci Azərbaycan-Rusiya Forumunda qəbul olunmuşdu. Humanitar əməkdaşlıqla bağlı ən mühüm məsələlərin müzakirəsi üçün nüfuzlu bir platforma kimi nəzərdə tutulmuş Forumun məqsədi XXI əsrdə bəşəriyyətin qarşısında duran qlobal çağırışlara cavablar axtarmaq, növbəti onilliklər üçün strategiyanı müəyyən etməkdir. İlk Forum multikulturalizmin nailiyyətləri və problemləri, dünyanı dəyişdirən müasir texnologiyalar, elmlərin konvergensiyası, biotexnologiyalar və etikanın problemləri, inkişafın iqtisadi modellərinin humanitar aspektləri, sosial jurnalistika və yüksək texnologiyalar, postmodernist mədəniyyətdə ənənəvi dəyərlər sistemləri kimi aktual mövzulara həsr olunmuşdu.

Humanitar forumun keçirilməsi üçün nəyə görə məhz Bakının seçilməsini şərtləndirən amilləri Prezident İlham Əliyev tədbirin açılışı zamanı çıxışında çox gözəl izah etmişdir: "Əsrlər boyu Azərbaycanda müxtəlif mədəniyyətlərə mənsub olan xalqlar bir ailə kimi yaşamışlar. Bütün dövrlərdə Azərbaycanda hökm sürən ictimai-siyasi quruluşdan asılı olmayaraq, bütün xalqlar bir ailə kimi yaşamışlar. Heç vaxt Azərbaycanda milli, yaxud dini zəmində heç bir qarşıdurma, anlaşılmazlıq olmamışdır. Heç vaxt ayrı-seçkiliyə yol verilməmişdir və bu gün müstəqil Azərbaycan bu ənənələrə sadiqdir. Hesab edirəm, bizim təcrübəmiz əyani şəkildə göstərir ki, müxtəlif mədəniyyətlərə, müxtəlif dinlərə mənsub olan xalqlar mehribanlıq, sülh, əməkdaşlıq şəraitində yaşaya bilərlər. Yəni, ölkəmizdə bu səpkidə keçirilən tədbirlərin ənənəvi xarakter alması təbiidir".

Birinci Forumda siyasətçilər, sabiq dövlət və hökumət başçıları, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri, dünyanın hər yerindən gəlmiş adlı-sanlı alimlər və mədəniyyət xadimləri, o cümlədən Nobel mükafatı və digər nüfuzlu mükafatların laureatları, aparıcı KİV-lərin rəhbərləri, ictimai xadimlər öz fikirlərini bölüşmək üçün Bakıda toplaşmışdılar. Konkret ifadə etsək Forumda 38 ölkədən, o cümlədən Rusiya, Amerika Birləşmiş Ştatları, Böyük Britaniya, Fransa, Almaniya, Ukrayna, Türkiyə, Gürcüstan, Misir, İran, Pakistan və s. ölkələrdən, 6 beynəlxalq təşkilatdan 263 nümayəndə iştirak etmişdir. Onların arasında 3 Nobel mükafatı laureatı, 6 sabiq prezident, Avropa Parlamenti, UNESCO, İSESCO, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və s. beynəlxalq qurumların nümayəndələri də var idi. Azərbaycan tərəfdən Forumun plenar iclasında 316 alim, siyasi və ictimai xadim iştirak etmişdir. Foruma bu qədər məşhur şəxslərin gəlməsi onun gündəliyinin, habelə iştirakçılara təqdim edilən və ətraflı müzakirəyə ehtiyacı olan məsələlərin aktuallığına dəlalət edirdi.

Forum iştirakçılarının çıxışları da bugünkü dünyada humanitar məsələlərin həllinin nə qədər vacib olduğunu bir daha göstərdi. Tədbirin keçirilməsinə xüsusi maraq göstərən Rusiyanın keçmiş Prezidenti, hazırkı Baş naziri Dmitri Medvedev də Forum iştirakşılarına ünvanladığı məktubda humanitar sahədə əməkdaşlığa yüksək önəm verərək bildirib: "Müasir dünyada humanitar əməkdaşlıq çox böyük sabitləşdirici rol oynayır. O, davamlı inkişafa şərait yaradır, ölkələr arasında münasibətlərə müsbət təsir edir və iqtisadiyyat, elm və mədəniyyətdən başlamış hüquq siyasəti və təhlükəsizliyin təmin edilməsi məsələlərinə qədər insan fəaliyyətinin demək olar ki, bütün sahələrini əhatə edir. Humanitar əməkdaşlığı haqlı olaraq "yumşaq qüvvə" adlandırırlar, çünki o, ölkələri və xalqları ədalət və tolerantlıq, həmrəylik və qarşılıqlı hörmət dəyərləri əsasında birləşdirməklə sivilizasiyaların dialoqundakı maneələri aradan qaldırmağa kömək edir".

Türkiyənin IX Prezidenti Süleyman Dəmirəl isə Bakıya gəlməkdən şad olduğunu bildirərək Forum iştirakçıları ilə öz təəssüratlarını bölüşdü. Bildirdi ki, dünyada baş verən bir çox hadisələr insan həyatına təsirsiz ötüşmür və odur ki, humanitar məsələlərlə bağlı bütün təşəbbüslər təqdirəlayiqdir. Süleyman Dəmirəl çıxışında dünyada insan həyatı üçün təhlükəli risklərin aradan qaldırılmasına, minilliyin inkişaf məqsədlərinin vaxtında və təxirəsalınmadan həyata keçirilməsinin vacibliyinə diqqət çəkdi. Türkiyənin IX Prezidenti Azərbaycan dövlətinin başçısına belə bir mötəbər prosesə rəhbərlik etdiyinə görə minnətdarlıq etdi.

ABŞ-ın sabiq Prezidenti Bill Klintonun təbrik məktubunda da Forumun əhəmiyyəti dəyərləndirilir və qeyd olunurdu ki, dünyada bir milyarddan artıq insan yoxsulluq şəraitində yaşayır və bu cür tədbirlər planetdə baş verən mənfi proseslərin qarşısının alınmasında, onların təsir imkanının zəiflədilməsində mühüm rol oynayır.

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının keçmiş sədri Mövlud Çavuşoğlu isə diqqəti ən böyük humanitar çağırış kimi birgə yaşayışa çəkmişdir. Onun sözlərinə görə, mədəniyyətlərarası dialoqun təşviqi indi dünyada ən çox ehtiyac duyulan prinsiplərdən biridir və bununla bağlı planların həyata keçirilməsi mühüm əhəmiyyət daşıyır. Müasir Avropanın ən böyük problemlərindən olan ksenofobiya və ekstremizmin qarşısının alınması da böyük humanitar dəstək istəyir və bununla bağlı təşəbbüslərin böyük təsiri ola bilər. Mövlud Çavuşoğlu hələ də bir çox ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda qaçqınların mövcudluğunu humanitar əməkdaşlığa problem yaradan amillərdən biri kimi səciyyələndirərək demişdir: "Qaçqınlardan danışarkən cənab Prezidentin xüsusi qeyd etdiyi kimi, biz unutmamalıyıq ki, qaçqınlar və məcburi köçkünlər Azərbaycanda da yaşayırlar. Məhz Dağlıq Qarabağ problemi ucbatından və məhz Azərbaycan torpaqlarının işğalına görə 1 milyon qaçqın və məcburi köçkün Azərbaycanda yaşamaqdadır. Mən bilirəm ki, cənab Prezident və onun hökuməti əlindən gələni edirlər ki, Azərbaycanda çətin vəziyyətdə yaşayan bu insanların həyat standartları yaxşılaşsın. Xüsusilə qadın və uşaqların hələ də çox çətin vəziyyətdə yaşadığını unutmamalıyıq".

UNESCO-nun baş direktorunun kommunikasiya və informasiya məsələləri üzrə müavini Yanis Karklins bildirmişdir ki, Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu mürəkkəb çağırışların idarə edilməsində çox mükəmməl bir platformadır. Forumun gündəliyi kifayət qədər zəngin və maraqlıdır. Eyni zamanda, bunların hər biri problemlərin mükəmməl şəkildə həlli yollarını müəyyənləşdirmək baxımından çox əhəmiyyətlidir".

İSESCO-nun baş direktoru Əbdüləziz bin Osman Əl-Tüveycri isə Bakıda tez-tez beynəlxalq tədbirlərin keçirilməsini Azərbaycanın və Prezident İlham Əliyevin dünyada getdikcə artan mövqeləri ilə əsaslandırmışdır. Onun sözlərinə görə, Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu qarşıya qoyulan məqsədlərə, gündəlikdə duran yeni humanitar məsələlərin həllinə nail olmağa imkan verəcəkdir: "Qloballaşma dövründə əlavə humanitar tədbirlər beynəlxalq səviyyədə həyata keçiriləcəkdir. Bu isə çox mütərəqqi bir məsələdir və Azərbaycanın sivilizasiyalararası dialoqu gücləndirmək təşəbbüsünün mühüm tərkib hissəsidir. Azərbaycanın yeni təşəbbüsləri beynəlxalq ictimaiyyəti narahat edən məsələlərin həllinə yönəlmişdir".

Moskva Dövlət Universitetinin rektoru Viktor Sadovniçi dövlətlər və xalqlar arasında humanitar əməkdaşlıq məsələlərinin belə bir möhtəşəm forumda artıq beynəlxalq miqyasda müzakirə edilməsinin əhəmiyyətini vurğulamışdır. Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı Əhməd Zeveyl mövcud problemlərin həllində dünyanın müxtəlif bölgələrində yaşayan insanların səylərini birləşdirməyin əhəmiyyətini qeyd etmişdir. Cəmiyyətdəki problemlərin diqqətə çatdırılmasında, humanitar əməkdaşlığın inkişafında yazıçıların rolunu yüksək qiymətləndirən ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı Vidiadhar Suracprasad Naypol onların bu məsələlərdə daha asan dil tapa bildiklərini vurğulamışdır. Dünyada baş verən bəzi proseslərlə bağlı narahatlıqlarını Forumda çıxış edən Rumıniyanın sabiq Prezidenti Emil Konstantinesku və Slovakiyanın sabiq Prezidenti Rudolf Şuster də bildirdilər. Onlar dinlərarası, mədəniyyətlərarası dialoqun inkişaf etdirilməsinin vacibliyini söylədilər, tez-tez baş verən təbii fəlakətlərdən minlərlə insanın aclıq çəkdiyini diqqətə çatdırdılar, eyni zamanda, elmi, mədəni, sosioloji, humanitar məsələlərin müzakirəsi üçün belə tədbirlərin yaxşı fürsət olduğunu diqqətə çəkdilər.

Forumda "Multikulturalizm: nailiyyətlər və problemlər", "Dünyanı dəyişdirən müasir texnologiyalar", "Elmlərin konvergensiyası", "Biotexnologiyalar və etikanın problemləri", "İnkişafın iqtisadi modelinin humanitar aspektləri", "Sosial jurnalistika və yüksək texnologiyalar", "Postmodernist mədəniyyətdə ənənəvi dəyərlər sistemləri" mövzuları üzrə təşkil edilmiş bölmələrdə bu məsələlərə dair diskussiyalar aparılmışdır. Müzakirələrdə fəlsəfi, humanitar mövzulara toxunulmuş, inkişafın müasir mərhələsində bəşəriyyət qarşısında duran suallara cavablar verilmişdir.

Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun əsas yekunlarından biri ondan ibarət olmuşdur ki, qloballaşma yalnız bütün bəşəriyyətə məxsus olmağa əsaslanan ümumi gələcəyin formalaşması üzrə genişmiqyaslı və israrlı səylərin həyata keçirilməsi yolu ilə ədalətli xarakter kəsb edə bilər. Forum iştirakçılarının qənaəti belə olmuşdur ki, qloballaşan müasir dünyada dəyər sistemləri yenilənir, sosial və mədəni proseslər sürətlənir, həyatın bütün sahələrində fundamental dəyişikliklər yaradan siyasi və mənəvi irəliləyişlər baş verir, əvvəlki tarixi dövrlərdə cəmiyyətin şüurunda formalaşmış stereotiplər və sosial təsəvvürlər dəyişir. Bu şəraitdə elmin və təhsilin inkişafı, yeni texnologiyaların yaranması, informasiya cəmiyyətinin təşəkkülü vaxtilə sırf nəzəri təsir bağışlayan bir sıra problemləri aktuallaşdırır.

Forumun daha bir nəticəsi isə ondan ibarətdir ki, genişlənməkdə və dərinləşməkdə olan qloballaşma prosesi alimlər və siyasətçilər qarşısında çoxsaylı məsələlər qoyur, o cümlədən elə məsələlər qarşıya çıxır ki, bəşəriyyət bunlarla əvvəllər üzləşməmişdi və yeni humanitar gündəliyin formalaşmasını zərurətə çevirir.

Bakı Forumunun iştirakçıları narahatlıqlarını bildirmişlər ki, bəşəriyyət təbiətlə harmoniya şəraitində yaşamağa hazır olmadığına və bunu bacarmadığına görə planetar miqyaslı təhdidlərlə üzləşir. Forumda çıxış etmiş görkəmli nümayəndələr vurğulamışlar ki, mədəniyyətlərarası və sivilizasiyalararası dialoq üçün göstərilən bütün cəhdlərə baxmayaraq, sivilizasiyaların münaqişəsi hələ də kifayət qədər aktual problem olaraq qalmaqdadır. Qloballaşma şəraitində mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların qarşılıqlı təsiri prosesi heç də o demək deyil ki, bütün cəmiyyətlərə müəyyən dəyərlər toplusu zorla qəbul etdirilməlidir. Qloballaşmanın müxtəlif modellərinin və variantlarının nəzərdən keçirilməsi bu gün mövcud olan mədəniyyətlərin və dəyər oriyentirlərinin müxtəlifliyini ən adekvat şəkildə nəzərə almağa imkan verir.

Birinci Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun iştirakçılarının mövqeyi yekunda qəbul olunan Bakı Bəyannaməsində öz əksini tapmışdır. Bəyannamədə müxtəlif ölkələrin dövlət siyasətində multikulturalizmin mövqe və imkanlarını bir daha təhlil etməyə, insanların hüquq və azadlıqlarının bərqərar edilməsinə nail olmağa, ksenofobiya, irqçilik və dözümsüzlüyün bütün təzahürlərini qətiyyətlə pisləməyə çağrılır, elmlərin konvergensiyası ideyasının son dərəcə uğurlu olduğu və onun sivilizasiyanın yeni simasının formalaşması üçün xüsusi əhəmiyyət daşıdığı, sosial jurnalistikada qloballaşmanın nəticəsi olaraq sürətlə inkişaf edən yeni meyillərin elmi təhlilə ehtiyacı olduğu qeyd edilir, qloballaşma nəticəsində dünyanın formalaşmaqda olan yeni nizamının uzunmüddətli və mürəkkəb proses olduğunu və müxtəlif ölkələrdə yaşayan insanların dünyagörüşündə dəyişikliklərə yol açdığı qəbul olunur, mədəniyyətlərin və dəyərlər sistemlərinin müxtəlifliyini qoruyub saxlamaq şərtilə bəşəriyyətin gələcək inkişafı naminə mədəniyyətlərarası, konfessiyalararası və sivilizasiyalararası dialoq üçün real imkan və mexanizmləri müəyyən etməyə çağrılır.

Bəyannamədə bu qəbildən olan forumların vaxtaşırı keçirilməsinin zəruriliyi də öz əksini tapıb. Bu təklifi dəstəkləyən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 2011-ci il oktyabrın 24-də Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun nəticələri haqqında sərəncam imzalamışdır. Həmin sərəncama əsasən Bakı Forumunun ənənəvi olaraq keçirilməsini təmin etmək üçün Prezident Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyevin sədrliyi ilə təşkilat komitəsi yaradılmışdır.

Bakıda "XXI əsr: ümidlər və çağırışlar" devizi ilə təşkil olunmuş Beynəlxalq Humanitar Forum Azərbaycanın sivilizasiyalararası və mədəniyyətlərarası dialoqa mühüm töhfə verən ölkə statusunu daha da möhkəmlətdi. Həmçinin bir daha təsdiq olundu ki, Azərbaycanın bu cür layihələri həyata keçirməkdə təcrübəsi və potensialı yüksəkdir.

Bu gün dünyanın diqqəti yenidən Azərbaycanın paytaxtına - Bakıya yönəlmişdir. Oktyabrın 4-5-də Bakıda növbəti - İkinci Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu keçiriləcək. Bu dəfə Forumda 70 ölkəni və 7 mötəbər beynəlxalq təşkilatı təmsil edən 694 nəfər iştirak edəcək. Onlardan 10 nəfəri sabiq dövlət başçısı, 11-i Nobel mükafatı laureatı, 5-i dünyanın nüfuzlu fəxri professoru (Emeritus professor), 10-u mötəbər beynəlxalq təşkilatları təmsil edən rəhbər vəzifəli şəxs, 55-i görkəmli ictimai və siyasi xadimdir.

Forumda müxtəlif ölkələrdən olan görkəmli elm və mədəniyyət xadimlərinin, o cümlədən Nobel mükafatı laureatlarının iştirakı ilə "dəyirmi masa"lar təşkil olunacaqdır. "Dəyirmi masa"lar iqtisadi inkişaf modellərinin humanitar aspektləri, konvergensiya edən texnologiyalar və gələcəyin konturları, müasir KİV-lər və yeni çağırışlar, postmodernist mədəniyyətdə ənənəvi dəyərlər sistemi, XXI əsrdə qloballaşma proseslərinə yeni metodoloji yanaşmalar, müasir təbabətə və molekulyar biologiyaya baxışları dəyişən texnologiyalar, multikulturalizm və mədəni özünüdərk, cəmiyyətin həyatında multikulturalizm məsələlərinə həsr olunacaq.

Tədbir çərçivəsində qonaqlar üçün paytaxt Bakı və ölkənin regionları, Azərbaycan xalqının zəngin mədəni irsi və incəsənəti ilə tanış olmaq üçün geniş proqramlar təşkil olunacaqdır.

Təbii ki, qarşıdan gələn illərdə ölkəmizdə keçirilən belə beynəlxalq səviyyəli tədbirlərin sayı artacaq. Çünki Azərbaycanın sürətli inkişafı, dünya birliyində nüfuzunun artması ölkəmizdə tərəqqiyə və qarşılıqlı anlaşmaya xidmət edən belə konfransların, forumların tez-tez keçirilməsinə təsir göstərir. Bu isə öz növbəsində, qloballaşan dünyada dialoqa, qarşılıqlı anlaşmaya kömək edən amillərdir.

Digər tərəfdən, Azərbaycanın coğrafi vəziyyəti də onun bu mövqeyini gücləndirən əsas şərtlərdən biridir. Bu mənada Avropa ilə Asiyanın qovuşduğu, müxtəlif mədəniyyət və sivilizasiyaların kəsişdiyi bir yerdə artıq neçə illərdir tolerantlığı, dini dözümlülüyü ilə seçilən, dünyanın bir çox inkişaf etmiş ölkəsinə örnək olan Azərbaycan cəmiyyəti belə tədbirlərə, mərasimlərə ev sahibliyi etməkdə tam haqlıdır. Bakı platforması isə qloballaşan dünyada humanitar dəyərlərin qorunmasına və inkişafına xidmət edəcək.

Rəşad CƏFƏRLİ

Azərbaycan.-2012.- 4 oktyabr.- S.5.