Gəncə yenidən qurulur

Doqquz ayda artım 54,1 faizdir

Cari ilin doqquz ayı Gəncədə bir sıra yaddaqalan hadisələrlə əlamətdar oldu. Ölməz Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyi 46 ölkədən gələn 156 nümayəndənin iştirakı ilə geniş qeyd edildi. Elə həmin günlərdə Gəncədə Birinci Azərbaycan Beynəlxalq şərabçılıq festivalı da uğurla keçdi. Sənayedə, tikintidə, sosial həyatda olan yüksəliş də göz qabağındadır.

Bu barədə cari ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş ümumşəhər toplantısında ətraflı danışıldı. Şəhər icra hakimiyyətinin başçısı Elmar Vəliyevin hesabatında Nazirlər Kabinetində keçirilən yığıncağın tələbləri və Prezident İlham Əliyevin nitqində irəli sürülən vəzifələr, tövsiyə və tapşırıqlar baxımından doqquz aylığın yekunları ətraflı təhlil olundu. Sonra çıxışlar dinlənildi. Qeyd olundu ki, dövlət başçısı İlham Əliyevin yeritdiyi müdrik siyasət sayəsində müstəqil dövlətimizin iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edir, ölkəmizin beynəlxalq nüfuzu getdikcə artır. Həyata keçirilən uğurlu islahatlar və önəmli layihələr sayəsində respublikanın müxtəlif bölgələri, o cümlədən Gəncə şəhəri dinamik inkişafa və davamlı tərəqqiyə nail olmuşdur.

Son doqquz ay ərzində şəhər üzrə ümumdaxili məhsul buraxılışının həcmi 539,3 milyon manat olmuşdur ki, bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 54,1 faiz çoxdur. Ümumi daxili məhsulun 64,1 faizi qeyri-dövlət bölməsinin payına düşür. Bu da əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 63,5 faiz çoxdur. Şəhər iqtisadiyyatında çalışan işçilərin orta aylıq əməkhaqqı 260,3 manat olmuşdur. Bu da ötən ilin müvafiq dövründəkinə nisbətən 6,3 faiz artım deməkdir.

Ötən doqquz ayda sənayedə fəaliyyət göstərən sahibkarlıq subyektləri tərəfindən 142,1 milyon manatlıq məhsul istehsal olunmuş və xeyli miqdarda xidmətlər göstərilmiş, özəl bölmədə sənaye üzrə istehsalın həcmi 67,1 faiz təşkil etmişdir.

Toplantıda ayrı-ayrı müəssisələrin fəaliyyəti ətraflı təhlil olundu. Qeyd edildi ki, Prezident İlham Əliyev tərəfindən təməli qoyulan Gəncə DET.Al Alüminium Zavodu kompleksinin birinci hissəsi cari ilin yanvarın 21-də istifadəyə verilmiş, nəticədə 640 nəfər işlə təmin edilmişdir. Kompleksin ikinci hissəsində 50 min ton alüminium istehsal edəcək elektroliz korpuslarının, gil-torpaq qəbulu anbarının inşası davam etdirilir.

Bu, təkcə Gəncə yox, ümumən respublikamız üçün çox əlamətdar bir hadisədir. 2012-2016-cı illərdə illik istehsal gücü 850 min tonluq yeni "DRI" zavodunun və istehsal gücü 750 min ton olan polad və pelet zavodlarının tikintisinə 630 milyon dollar həcmində investisiya yönəldilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Həmin layihələrin həyata keçirilməsi isə beş mindən çox yeni iş yeri deməkdir. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının icrasının üçüncü ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransda Prezident İlham Əliyev demişdir ki, Gəncədə alüminiumyönümlü texnopark yaradılmalıdır. Bu, Gəncə şəhəri üçün çox böyük kömək və etimaddır.

Şəhərin digər müəssisələrində də ardıcıl surətdə quruculuq işləri görülür. Cari ildə istifadəyə verilən "İnter-Pak" MMC-də 0,6 min ton meyvə şirəsi və 0,4 min ton mürəbbə istehsalı üçün hər şərait yaradılıb. "Gəncə-Qənnadı" ASC-nin süd emalı zavodunda müasir avadanlıqların quraşdırılması və sazlanması işləri davam etdirilir. "Gəncə Şərab-2" ASC-də ilin sonuna kimi spirt sexində təkrar emal sahəsi istifadəyə veriləcəkdir.

"Gəncə Əlvan Metal Emalı" ASC-də istehsal gücü iki min ton olan horizontal basqı gücünə malik qurğu qurulur. Burada alüminium və mis prokatını boru və çubuq vəziyyətində istənilən ölçü və formada istehsal etmək mümkün olacaqdır.

"Neon" firmasında inşa edilən çörək zavodunda 750 min manatlıq tikinti işləri görülüb, 360,7 min manatlıq avadanlıq gətirilərək quraşdırılıb. Yeni müəssisənin noyabr ayının sonuna kimi istifadəyə verilməsi gözlənilir.

İqtisadiyyatda olan uğurlar əsaslı tikinti, quraşdırma və abadlaşdırma işlərinə güclü təkan verir. İlin əvvəlindən bəri şəhər üzrə inşaat kompleksində 84,1 milyon manatdan çox investisiyadan istifadə edilmişdir. Həmin vəsaitin 95,7 faizi və ya 80,5 milyon manatı bilavasitə tikinti-quraşdırma işlərinin yerinə yetirilməsinə sərf olunmuşdur.

Prezident İlham Əliyevin xeyir-duası ilə təməli qoyulmuş Heydər Əliyev Mərkəzinin, Azərbaycanın dahi şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvi muzeyinin və Gəncə Dövlət Filarmoniyasının və onlarca digər obyektin inşası davam etdirilir.

Şəhər başdan-başa tikinti meydanına bənzəyir. Atatürk prospektindəki 264 və 266 ünvanlarında hərəsi 50 mənzilli beşmərtəbəli binaların inşasına başlanılmış, qəzalı vəziyyətdə olan yaşayış evləri sökülərək sakinlər üçün müasir memarlıq üslubunda geniş və yaraşıqlı mənzillərin təməli qoyulmuşdur.

Gəncə üçün son illərin ən önəmli işlərindən biri də budur ki, Prezident İlham Əliyevin qayğısı və köməyi sayəsində Cavad xan, Məhsəti, Natəvan, Sadıllı və Şıxzamanlı yaşayış məntəqələrinə qəsəbə statusu verilmişdir.

Yeni yaradılmış qəsəbələri şəhərdaxili yollarla birləşdirən və ümumi uzunluğu 21 kilometr olan avtomobil yollarının tikintisi üçün dövlət başçısının 2012-ci il 5 iyun tarixli sərəncamı ilə ilkin olaraq Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinə üç milyon manat vəsait ayrılmışdır. İndi bu sahədə qızğın işlər görülür. Yolların çəkilişi ilə yanaşı, işıq, qaz, su və rabitə sistemləri sahmana salınır.

Yeni qəsəbələrin mərkəzləri müəyyənləşdirilib. Həmin yaşayış bölgələrində hərəsi 640 şagird yerlik üç məktəbin, 140 yerlik beş və 280 yerlik iki məktəbəqədər tədris müəssisəsinin tikintisi nəzərdə tutulmuşdur.

Səfalı Hacıkənd qəsəbəsi illər boyu nəzər-diqqətdən kənarda qalmışdı. İndi Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin təşəbbüsü ilə Hacıkənddə genişmiqyaslı abadlıq-quruculuq işləri görülür. Beş küçə başdan-başa sahmana salınır. Yollar genişləndirilir, istinad divarları hörülür, qaz çəkilir. Qəsəbədaxili işıqlandırma sistemi quraşdırılır, 50 bina əsaslı təmir olunur.

Binalarda fasadların və dam örtüklərinin təzələnməsi Gəncə əhalisini ən çox düşündürən məsələlərdən biridir. Təkcə cari ilin doqquz ayı ərzində 25 min 300 kvadratmetrdən çox dam örtükləri təmir olunmuş, fasadlar təzələnmiş, məhəllə və kvartallarda genişmiqyaslı abadlıq işləri aparılmışdır.

Gəncənin girəcəyində beş hektara yaxın ərazidə üçmərtəbəli avtovağzal kompleksinin inşası davam etdirilir. Burada sərnişinlərin rahatlığı üçün ana və uşaq, tibbi xidmət, ibadət otaqları, iaşə və ticarət obyektləri yaradılır. Eyni zamanda avtovağzalda dördmərtəbəli mehmanxananın və ticarət mərkəzinin inşası nəzərdə tutulur.

Şəhərdə aparılan genişmiqyaslı abadlıq-quruculuq işlərinin əsas istiqamətlərindən biri də şəhərdaxili yolların genişləndirilməsi, təmiri və yenidənqurulması ilə bağlıdır. Ş.İ.Xətai prospekti ilə Ü.Hacıbəyov küçəsinin kəsişməsindən "İzzət" yanacaqdoldurma məntəqəsinə kimi 3 kilometrə yaxın məsafədə avtomobil yolu, habelə H.Əliyev prospekti ilə V.Xuluflu küçəsinin Ş.İ.Xətai prospektinə kimi olan 6,5 kilometr uzunluğunda yolun yenidənqurulması işləri başa çatdırılmışdır.

Şəhərdə nəqliyyat problemi də uğurla həll olunur. Sərnişinlərin mənzil başına rahat çatdırılması üçün Cənubi Koreya istehsalı olan "Hunday" markalı 39 avtobus gətirilərək müxtəlif marşrut xətlərinə buraxılmışdır. İlin sonuna kimi onların sayının xeyli artırılması gözlənilir.

Dəmir yolunda və hava limanında sərnişin və yük daşımalarının miqdarı çoxalmış, əhaliyə xidmətin səviyyəsi xeyli yüksəlmişdir. Hazırda Gəncədən Bakıya, İstanbula, Moskvaya, Sankt-Peterburqa, Tümenə və Naxçıvana uçuşlar müntəzəm surətdə yerinə yetirilir.

Rabitə xidmətinin yaxşılaşdırılması istiqamətində sistemli tədbirlər həyata keçirilir. Şəhərdə hər 100 ailəyə düşən stasionar telefon aparatlarının sayı 92,8 ədədə çatmışdır ki, bu da respublika göstəricisindən 38 faiz çoxdur.

Abadlıq və quruculuq işləri ilə əlaqədar olaraq Nizami prospekti, Ə.Əliyev, İ.Məmmədov, İ.Qayıbov, M.Bağırov küçələrində və digər yerlərdə 25 kilometrdən çox hava rabitə xətləri yeraltı kabel qurğuları ilə əvəz edilmişdir.

Hazırda Gəncədə 90 internet-klub, 6 internet xidməti provayderi fəaliyyət göstərir. 9 ay ərzində istifadəçilərin sayı 17 min nəfər olmuşdur.

Şəhər üzrə görülən genişmiqyaslı işlərin nəticəsində cari ilin doqquz ayında keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin gəlirləri 27,4 faiz artaraq 981,9 milyon manata çatmışdır. Hər bir nəfərə düşən pul gəliri isə 3 mini ötüb keçmişdir.

Toplantıda qeyd olundu ki, aztəminatlı və müxtəlif problemləri olan ailələrin yaşayış səviyyəsinin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşması üçün sistemli surətdə tədbirlər görülür. Yeni Gəncə yaşayış sahəsində şəhid ailələri və Qarabağ əlilləri üçün doqquzmərtəbəli 81 mənzilli yaşayış binası tikilir.

Vətənimizin azadlığı, ərazi bütövlüyü və müstəqilliyi uğrunda şəhidlik zirvəsinə ucalan 49 naməlum əsgərin və 367 şəhidin uyuduğu məzarlar vahid formada qara mərmərdən düzəldilib. Başda isə xatirə parkı salınıb. "Şəhidlər" Memorial Kompleksi monumental abidə ucaldılır.

İdmançıların uğurları da fərəh doğurur. Bu ilin doqquz ayı ərzində Gəncə idmançıları respublika, Avropa və dünya miqyaslı beynəlxalq yarışlarda iştirak edərək 219, o cümlədən 105 qızıl, 46 gümüş, 68 bürünc medal qazanmışlar.

Sərbəst güləş üzrə beynəlxalq usta, gənclər və böyüklər arasında Avropa çempionu Toğrul Əsgərov London Yay Olimpiya Oyunlarında Azərbaycanın idman şərəfini layiqincə təmsil edərək olimpiya çempionu adına layiq görülmüş və qızıl medal almışdır.

Vətəndaşların əmək məşğulluğu və əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində səmərəli tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə yanaşı, kommunal xidmət və sosial infrastruktur təminatının həcminin və keyfiyyətinin yüksəldilməsi sahəsində də əməli tədbirlər həyata keçirilir.

Energetiklər əhalinin keyfiyyətli, fasiləsiz və dayanıqlı elektrik enerjisi ilə təmin olunması məqsədilə nəzərdə tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsi istiqamətində sistemli işlər görürlər.

Qaz təminatında çalışan işçilər isə qış mövsümünə hazırlıqla əlaqədar Heydər Əliyev, Atatürk, Nizami prospektlərində, Şeyxzamanov, Z.Hacıyev, M.Abbaszadə, Q.Hüseynli, Əziz Əliyev və başqa yerlərdə ümumən 123 min metr sahədə aşağı təzyiqli qaz dəmir boruları polietilen boru kəmərləri ilə əvəz etmişlər.

Toplantıda gənc nəslin təlim-tərbiyəsi məsələsinə də geniş toxunuldu. Qeyd olundu ki, dövlətin qayğısı və diqqəti sayəsində tədrisin texniki bazası gündən-günə möhkəmlənir. Bu yaxınlarda beş məktəb müasir tələblərə tam cavab verən yaraşıqlı binalara köçürülmüşdür. İlin sonuna kimi isə daha bir neçə məktəb və uşaq bağçası binası istifadəyə veriləcək.

Dövlətin tükənməz qayğısına cavab olaraq yerlərdə tədrisin keyfiyyəti getdikcə yüksəlir. Ali məktəblərə qəbul olunanların sayının ilbəil artması da bunu sübut edir. Prezidentin sərəncamı ilə tədris ilinin yekunlarına görə şəhərin iki məktəbi - 21 və 44 nömrəli məktəblər "Ən yaxşı ümumtəhsil müəssisəsi" adına layiq görülmüş, M.Mehdizadə adına 4 nömrəli tam orta məktəbin ibtidai sinif müəllimi Mehriban Quliyeva isə "Ən yaxşı müəllim" müsabiqəsinin qalibi olmuşdur.

Müəllim günü münasibətilə Prezidentin 1 oktyabr 2012-ci il tarixli sərəncamına əsasən 4 nömrəli tam orta məktəbin ibtidai sinif müəllimi Yeganə Səfərovaya "Əməkdar müəllim" fəxri adı verilmiş və 39 nömrəli məktəbin riyaziyyat müəllimi Nabat Qasımova "Tərəqqi" medalı ilə təltif olunmuşdur.

Bundan əlavə, Təhsil Nazirliyinin sərəncamı ilə Gəncə Şəhər Təhsil İdarəsinin məsləhətçisi Məhəmməd Hacıyev, 44 nömrəli bağça-məktəb-lisey kompleksinin direktoru Knyaz Süleymanov və 21 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Vidadi Quliyev, habelə 4 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi Mehriban Quliyeva "Qabaqcıl təhsil işçisi" döş nişanına layiq görülmüşlər.

Toplantıda bu cür qabaqcıl təhsil ocaqlarının və səriştəli pedaqoji işçilərin təcrübəsinin geniş yayılması tövsiyə edildi.

Son vaxtlarda şəhərdə tarixi abidələrin müəyyən edilməsinə və onların qayğı ilə mühafizə olunmasına xüsusi diqqət yetirilir. Dövlət başçısının tapşırığı ilə İmamzadə kompleksi yenidən qurulur, Səbzkar məzarlığı sahmana salınır, "Şah Abbas" və "Uğurlu xan" karvansaraları əsaslı təmir olunur. Gəncə-Bakı magistral yolunun hər iki tərəfində inşa edilən "Qala" kompleksində tikinti-quruculuq işləri sürətlə davam edir.

Fikrət Əmirovun adını daşıyan parkda, Gəncəçay sahilindəki Nizami guşəsində, Hacı Zeynalabdin Tağıyev parkında aparılan bərpa işləri başa çatmaq üzrədir. C.Cabbarlı, A.Səhhət, M.Hadi, İstiqlal parkları yenidən qurulur, Əziz Əliyev və Məhsəti Gəncəvi adına yeni parklar salınır.

Toplantıda görülən işlər qeyd olunmaqla yanaşı, qarşıda duran vəzifələrdən geniş söhbət açılmış və onların icrası üçün konkret yollar göstərilmişdir. Söhbət Gəncənin adına layiq çox möhtəşəm işlərdən gedir. Beynəlxalq Nizami Mərkəzinin, filarmoniyanın, Gənclər sarayının, Heydər Əliyev Mərkəzinin, Kamera orkestri, Kukla Teatrı, Mərkəzi kitabxana, 10-a qədər orta məktəb, uşaq bağçası və məktəbəqədər müəssisə üçün binaların, 200 yerlik yeraltı qarajın, Məhsəti muzeyinin, onlarca mini idman meydançasının, Gəncəçayın ətrafında Sahil parkının və digər obyektlərin inşası ilə qədim Gəncə ən müasir yaşayış məskəninə çevriləcəkdir.

Əhməd İSAYEV

Azərbaycan.-2012.- 17 oktyabr.- S.8.