İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olan ölkələr arasında qarşılıqlı dəstək və anlaşma qurumun fəaliyyətini daha da gücləndirir

Bu fikri Prezident İlham Əliyev İƏT-in Bakıda keçirilən XII zirvə toplantısında bildirib

Azərbaycan diplomatiyasında dünya siyasətinə mühüm təsir imkanları olan müsəlman dövlətləri ilə ikitərəfli əməkdaşlıq münasibətlərinin yaradılması prioritet istiqamətdir. Dini, tarixi, siyasi və mənəvi dəyərləri ilə bir-birinə bağlı olan müsəlman ölkələrinin uğurlu birlik modeli kimi özünü təsdiqləyən, beynəlxalq münasibətlər sistemində xüsusi çəkiyə malik olan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT) ilə birgə fəaliyyət bu baxımdan xüsusilə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan təşkilatla qarşılıqlı faydalı münasibətlər qurmaqla ümummilli maraqlarını daha geniş coğrafi arealda müdafiə etmək, üzləşdiyi bir sıra problemləri beynəlxalq birliyə çatdırmaq baxımından əlverişli tribuna qazanıb.

İƏT-in əsas məqsədi müsəlman aləmini birləşdirərək həmrəyliyi təmin etmək, dövlətlər arasında siyasi, iqtisadi və mədəni əməkdaşlığı gücləndirmək, müsəlman xalqların mənafelərini, milli hüquqlarını, müstəqilliyini qorumaq üçün səmərəli fəaliyyət göstərməkdir. Bu mötəbər beynəlxalq təşkilata üzvlük Azərbaycanın beynəlxalq əlaqələrini və dünya birliyindəki mövqelərini möhkəmləndirməklə yanaşı, ölkəmizə islam aləminin mənəvi, siyasi və iqtisadi dəstəyindən yararlanmaq imkanı verir. Keçmiş sovet respublikaları arasında birinci olaraq məhz Azərbaycan təşkilata üzvlük üçün müraciət etmiş və bu istəyini gerçəkliyə çevirmişdir. İƏT ilk gündən yenicə müstəqillik qazanmış respublikamızın problemlərinə həssaslıqla yanaşmış, 1992-ci ilin martında Ermənistanın təcavüzkarlıq siyasəti ilə bağlı ilk bəyanatla çıxış etmişdir. Təşkilatla Azərbaycan arasında sistemli və ardıcıl mahiyyət kəsb edən əməkdaşlıq münasibətlərinin qurulması isə 1993-cü ilin ortalarına təsadüf edir.

Ümummilli lider Heydər Əliyev xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra müsəlman dövlətlərinin nüfuzlu təşkilatı olan İƏT ilə münasibətlərin genişləndirilməsinə mühüm önəm verərək bunu xarici siyasətdə vacib istiqamətlərdən biri kimi müəyyənləşdirdi. Təşkilatın Malayziyanın Putraçiya şəhərində keçirilmiş X konfransında Ermənistanın Azərbaycana təcavüzünün aradan qaldırılması ilə bağlı kəsərli qətnamə və bəyanatlar qəbul olunmuş, BMT-nin münaqişə ilə bağlı qətnamələrinin yerinə yetirilməsi tələb edilmişdir. İƏT dövlət və hökumət başçılarının Putraçiyada keçirilmiş X zirvə toplantısının qəbul etdiyi qətnamələr təşkilatla Azərbaycan arasında genişmiqyaslı əlaqələrə təkan vermişdir. Həmin toplantıda "Azərbaycan Respublikasına iqtisadi yardım göstərilməsi haqqında" qətnamə qəbul edilmiş, Ermənistanın Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ və digər bölgələrinin işğalı, bir milyonadək əhalinin öz yurdundan zorla qovulması ilə müşayiət olunan əməlləri pislənilmişdir.

Putraçiyada keçirilmiş zirvə toplantısında həmçinin "Ermənistanın təcavüzü nəticəsində Azərbaycan Respublikasının işğal olunmuş ərazilərində islam tarixi və mədəniyyəti abidələrinin məhv edilməsi və dağılması haqqında" qətnamə qəbul olunmuşdur. Geniş preambuladan və yeddi bənddən ibarət bu qətnamədə işğal edilmiş ərazilərimizdəki mədəni və tarixi abidələrin dağıdılmasına kəskin etiraz bildirilmişdir.

Prezident İlham Əliyev müsəlman dövlətlərinin nüfuzlu birliyi olan İƏT ilə əlaqələrin daha da genişləndirilməsinə xüsusi diqqət yetirir. Ötən 9 ildə Azərbaycanla İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı ölkələri arasında humanitar və mədəni sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində mühüm addımlar atılıb. İƏT-in 2009-cu ildə Bakını "İslam mədəniyyətinin paytaxtı" elan etməsi humanitar sahədə ikitərəfli əməkdaşlığın yüksək səviyyədə qurulduğunu göstərir. Respublikamızın müsəlman dövləti kimi islam dəyərlərinə hörmətlə yanaşması, eyni zamanda tarixi ənənələrini qoruyub saxlaması bu əməkdaşlıq üçün ciddi zəmin yaradır. Bakıda 2009-cu il noyabrın 6-7-də "Dinlərarası dialoq: qarşılıqlı anlaşmadan birgə əməkdaşlığa doğru" mövzusunda keçirilən beynəlxalq konfrans da Azərbaycanın dinlərarası dialoqun inkişafına böyük töhfələr verdiyini bir daha təsdiqlədi.

İƏT-ə üzv dövlətlərin bu günlərdə Bakıda keçirilən XII zirvə toplantısı da əməkdaşlığın bariz nümunəsi kimi diqqəti çəkir. Zirvə toplantısında İƏT üzvü olan ölkələr dövlət başçıları, bir sıra ölkələrin isə hökumət rəhbərləri və parlament sədrləri ilə təmsil olunmuşlar. Budəfəki toplantıda növbəti müddətə sədrlik Türkiyədən Azərbaycana keçdi. Tədbirdə təşkilatın fəaliyyətinin daha da genişləndirilməsi, quruma üzv olan ölkələr arasında iqtisadi əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, müsəlman dünyasının bir sıra aktual problemləri və digər vacib məsələlər ətrafında müzakirələr aparıldı.

Zirvə toplantısında dərin məzmunlu nitq söyləyən Prezident İlham Əliyev təşkilatın beynəlxalq münasibətlər sistemində mövqelərinin getdikcə möhkəmlənməsini, baş verən proseslərə təsir imkanlarının artmasını xüsusi razılıqla vurğulamış, müsəlman dövlətləri arasında dini, siyasi, tarixi-mədəni əlaqələrin gücləndirilməsi zərurətindən söz açmışdır. Dövlət başçısı bildirmişdir: "Bizim zirvə görüşümüz çox əlamətdar tarix ərəfəsində baş verir. 1992-ci ilin noyabrında ECO-ya yeni 7 üzv daxil olmuşdu. Onlardan biri də Azərbaycan idi. Demək olar ki, o vaxtdan bu günə qədər təşkilatın yeni dövrü başlamışdır. Azərbaycan öz tərəfindən bütün dövrlərdə ECO təşkilatının fəaliyyətinə böyük önəm vermişdir və biz hesab edirik ki, ECO-nun uğurlu fəaliyyəti bütün üzv ölkələrin marağındadır. Çünki bizi həm ortaq tarix, həm də iqtisadi və siyasi maraqlar birləşdirir.

Ortaq tarixə gəldikdə, deyə bilərəm ki, xalqlarımız əsrlər boyu bir yerdə olmuş, yaşamış, yaratmışlar, bir-birinə daim dayaq olmuşlar. Təşkilatımızın bu tarixi irs üzərində formalaşması, hesab edirəm ki, çox əlamətdar hadisədir. Bizi ənənələrimiz, dinimiz - müqəddəs islam dini birləşdirir və biz çalışırıq ki, islam mədəniyyətinin təbliği üçün öz səylərimizi göstərək. 2009-cu ildə Bakı şəhəri "İslam mədəniyyətinin paytaxtı" elan edilmişdi və biz bu şərəfli missiyanı uğurla yerinə yetirdik. 2018-ci ildə isə Azərbaycanın digər qədim şəhəri - Naxçıvan şəhəri "İslam mədəniyyətinin paytaxtı" olacaqdır. Bu, islam dünyasının bizə olan böyük etimadının və hörmətinin əlamətidir".

Azərbaycanın ECO-ya üzv olan ölkələrlə ticarət dövriyyəsi 2011-ci ildə 38 faiz, 2012-ci ilin 9 ayında 20 faiz artmışdır. Bu fakt onu göstərir ki, Azərbaycanın təşkilata üzv olan ölkələrlə iqtisadi sahədə də əlaqələri uğurla inkişaf edir. Zirvə görüşündə quruma üzv ölkələrin mövcud iqtisadi potensialından daha geniş istifadə olunmasının vacibliyi də önə çəkildi. Təşkilata üzv ölkələr arasında ticarət dövriyyəsinin daha da artırılması məsələsinin xüsusi qeyd olunması perspektivdə mühüm nəticələrin əldə olunacağına əminlik yaradır. Prezident İlham Əliyev İƏT-ə üzv ölkələr arasında iqtisadi sahə ilə yanaşı, siyasi münasibətlərin də uğurla inkişaf etdiyini bildirib: "Təşkilata üzv ölkələr arasında siyasi əlaqələr də yüksək səviyyədədir. Biz beynəlxalq təşkilatlarda bir-birimizi qarşılıqlı surətdə dəstəkləyirik. Keçən il təşkilata üzv olan ölkələrin fəal iştirakı və dəstəyi ilə Azərbaycan BMT Təhlükəsizlik Şurasına üzv seçilmişdir. Bu fürsətdən istifadə edərək bizi dəstəkləyən bütün qardaş ölkələri qeyd edirəm, onlara minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Azərbaycan da öz növbəsində ECO-ya üzv olan ölkələrin milli maraqlarının müdafiəsi üçün bütün beynəlxalq arenalarda fəal iştirak edir. Qarşılıqlı dəstək və qarşılıqlı anlaşma, əlbəttə ki, təşkilatımızı da gücləndirəcəkdir".

İƏT-in Bakıda keçirilən XII zirvə toplantısı respublikamızın regionda sivilizasiyalararası dialoqun başlıca mərkəzinə çevrildiyini bir daha sübuta yetirdi. Bu baxımdan respublikamız Şərqlə Qərb arasında sivilizasiyalararası dialoqun qurulmasında da yaxından iştirak etmək imkanlarına malikdir. Bütün bunlar isə İƏT-in Azərbaycanla genişmiqyaslı əməkdaşlığa marağını daha da artırır.

Elnur HACALIYEV

Azərbaycan.-2012.- 21 oktyabr.- S. 1.