Elektron sənəd dövriyyəsinə keçid sənədlərlə işin innovasiyalı texnologiyalar əsasında qurulmasıdır

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2012-ci il 4 sentyabr tarixli fərmanı ilə "İdarələrarası elektron sənəd dövriyyəsi sistemi haqqında Əsasnamə" təsdiq edilmiş və dövlət başçısının həmin gün imzaladığı sərəncamla Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının strukturunda dəyişiklik edilərək Sənədlərlə və vətəndaşların müraciətləri ilə iş şöbəsinin tərkibində Elektron sənəd dövriyyəsinin təşkili sektoru yaradılmışdır. Dövlət idarəetmə sistemində yeni mərhələ açan bu sənədləri Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının Sənədlərlə və vətəndaşların müraciətləri ilə iş şöbəsinin müdiri Süleyman İsmayılov AzərTAc-a müsahibəsində şərh etmişdir. Müsahibəni təqdim edirik.

- Süleyman müəllim, dövlət başçısının imzaladığı bu yeni sənədlər idarəetmə sisteminə hansı yeniliklər gətirəcək və bunun səmərəsi nədən ibarət olacaqdır?

- Bildiyiniz kimi, dövlət başçısı İlham Əliyev ölkə həyatının bütün sahələrinin müasir tələblər səviyyəsində qurulmasına xüsusi diqqət yetirir, hər yerdə ən yüksək və müasir texnologiyaların tətbiq olunmasına böyük önəm verir. Bu baxımdan idarələrarası elektron sənəd dövriyyəsi sisteminin yaradılması da ölkədə idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsi istiqamətində zamanın tələbi ilə atılan mühüm addımlardan biri sayıla bilər. Bu sənədlərin qəbulunu Prezidentin Azərbaycanda rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üçün gördüyü böyük işlərin davamı hesab etmək olar.

Fərmanda qeyd edildiyi kimi, belə bir sistemin yaradılması Prezidentimizin 2010-cu il 11 avqust tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2010-2012-ci illər üçün Dövlət Proqramında (Elektron Azərbaycan) nəzərdə tutulmuşdur və bu gün artıq uğurla həyata keçirilməkdədir. Bu sistemin tətbiqi dövlət idarəetmə sisteminin tərkib hissələrindən biri olan sənədlərlə işin tamamilə yenidən qurulması deməkdir. Bundan məqsəd ilk növbədə, idarəetmə sistemində operativliyi artırmaq, dövlət qulluqçularının fəaliyyətinin daha səmərəli olmasını təmin etmək, bu işi qabaqcıl ölkələr səviyyəsinə qaldırmaqdır. Azərbaycan Prezidentinin fərmanında bu işin həyata keçirilməsi üçün konkret tədbirlər müəyyən edilmiş, yeni sənəd dövriyyəsi sisteminin tətbiqi üçün görüləcək işlər və onları həyata keçirəcək orqanlar, onun konkret icra müddətləri və əhatə edəcəyi dövlət orqanları müəyyən edilmişdir.

- Əsasnamədə idarələrarası elektron sənəd dövriyyəsi sisteminin təşkilatçısı kimi Prezident Administrasiyası göstərilmişdir və müvafiq struktur bölməsinin şöbənizdə yaradılması bunu deməyə əsas verirmi ki, bu işlər bilavasitə sizin şöbə tərəfindən tənzimlənəcəkdir?

- Əsasnamə artıq mətbuatda dərc olunmuşdur və orada göstərildiyi kimi, sistemin təşkilatçısı funksiyasını yerinə yetirmək Prezident Administrasiyasına, sistemin operatoru funksiyalarını yerinə yetirmək isə Azərbaycan Respublikasının Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidmətinə həvalə edilmişdir. İdarələrarası elektron sənəd dövriyyəsi sisteminin təşkilatçısı sistem çərçivəsində sənəd dövriyyəsini və mühafizəsini təmin edən hüquqi aktların tələblərinin yerinə yetirilməsinə, elektron sənəd dövriyyəsinin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş kargüzarlıq standartları və qaydaları əsasında həyata keçirilməsinə nəzarət edəcəkdir. Eyni zamanda, sistemin təşkilatçısına bu tələblər pozulduqda elektron sənəd dövriyyəsini qadağan etmək və dayandırmaq səlahiyyəti verilmişdir. Sistemin təşkilatçısının, həmçinin onun təşkilati və metodiki təminatını həyata keçirmək funksiyaları da vardır.

- İdarələrarası sənəd dövriyyəsi sisteminin iştirakçıları hansı prinsip əsasında müəyyənləşdirilmişdir?

- Sistemin iştirakçıları olan dövlət orqanları və qurumları "Dövlət qulluğu haqqında" Qanunda və digər normativ hüquqi aktlarda müəyyən edilmiş təsnifat üzrə qruplaşdırılmışdır. Bu təsnifata uyğun olaraq fərmanda göstərilən ardıcıllıq üzrə sistemin tətbiqi üçün konkret müddətlər müəyyən edilmişdir. Bu orqanların bir qismi, o cümlədən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları və digər qurumlar artıq 2013-cü ilin iyulundan, yerli icra hakimiyyəti orqanları, Əsasnaməyə əlavə olunan siyahıya daxil edilmiş idarə və təşkilatlar isə 2014-cü ilin əvvəlindən idarələrarası elektron sənəd dövriyyəsi sisteminə qoşulacaqlar.

- Sistemə keçid üçün belə geniş müddətlərin müəyyən edilməsini nə ilə izah etmək olar?

- Bu müddətlər görülən işlərin həcmi və real şərait nəzərə alınmaqla müəyyən olunmuşdur və sözsüz ki, onların vaxtında həyata keçirilməsi təmin ediləcəkdir. Görüləcək təşkilati və texniki işlərin həcmi nəzərə alınarsa, bu müddətlər heç də çox deyildir.

Bundan başqa, Əsasnamədə idarələrarası elektron sənəd dövriyyəsi sisteminin əhatə etdiyi informasiya prosesləri, onun əsas prinsipləri göstərilmişdir. Əsasnamədə sistemin texniki-texnoloji infrastrukturu, sistemin təşkilatçısının, operatorunun və iştirakçılarının əsas funksiyaları öz əksini tapmışdır. Təbiidir ki, bu işin həyata keçirilməsi böyük maddi-texniki vəsait, ən müasir texniki avadanlıqlar, yüksək hazırlıqlı mütəxəssislər və informasiya mübadiləsinin təhlükəsiz aparılmasını təmin edən rabitə sistemi tələb edir. Biz sevinməliyik ki, bu gün Azərbaycan dövlətinin belə imkanları var və həmin imkanlar gündən-günə artmaqdadır. Zaman keçdikcə bütün dövlət orqanları və bu sistemə qoşulması zəruri olan idarə və təşkilatlar elektron sənəd dövriyyəsi sistemi ilə əhatə olunacaqdır.

- Süleyman müəllim, bu sistem vətəndaşların müraciətlərini də əhatə edəcəkdirmi?

- Xeyr. Bu sistem hələ yalnız idarələrarası xidməti sənədlərin dövriyyəsini əhatə edir. Burada Azərbaycan Respublikası Prezidentinin və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin aktlarının və tapşırıqlarının, eyni zamanda, həmin tapşırıqlara baxılması nəticələri barədə informasiyanın, sistem iştirakçılarının Azərbaycan Prezidentinə və respublika Nazirlər Kabinetinə təqdim etdikləri hüquqi aktların layihələrinin təqdim edilməsi, bu sənədlərin razılaşdırma prosedurlarının həyata keçirilməsi elektron formada təmin ediləcəkdir. Vətəndaş müraciətlərinə gəldikdə isə qeyd etməliyik ki, bu sahədə artıq formalaşmış bir sistem mövcuddur. Vətəndaşlar həm ümumi poçt, faks, elektron poçt, həmçinin Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı vasitəsilə müraciətlərini istədikləri dövlət orqanlarına çatdıra və onlardan lazımi cavab ala bilirlər. Xüsusilə Azərbaycan Prezidentinin rəsmi internet saytında böyük təkmilləşdirmələr aparılmış, vətəndaş müraciətləri üçün xüsusi bölmə yaradılmış, vətəndaşların özləri və müraciətləri haqqında zəruri məlumatları əks etdirən müraciət forması tərtib edilmiş, saytda vətəndaşların müraciətlərinə aid bütün qanunvericilik aktlarının mətni yerləşdirilmiş, tətbiq olunan linklər vasitəsilə vətəndaşlar respublikanın bütün dövlət orqanlarına müraciət imkanı əldə etmişlər. Elektron imzanın geniş tətbiqindən sonra müraciətlərə rəsmi elektron cavabların verilməsi prosesi daha da təkmilləşdiriləcəkdir. Hazırda bu sahədə vətəndaşlar üçün heç bir məhdudiyyət yoxdur və onlar istədikləri vaxt, istədikləri formada həm Azərbaycan Prezidentinə, həm də müvafiq mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarına müraciət edə bilirlər.

- İdarələrarası elektron sənəd dövriyyəsi sisteminin təşkilatçısının onun operatoru və iştirakçıları ilə qarşılıqlı fəaliyyəti necə təşkil olunacaqdır?

- Təsdiq olunmuş Əsasnamədə təşkilatçının, operatorun, iştirakçıların vəzifələri və funksiyaları konkret göstərilmişdir. Əslində təşkilatçı və operator özü də bu sistemin iştirakçılarıdır. Şübhə yoxdur ki, dövlət başçısının qarşıya qoyduğu vəzifəni layiqincə yerinə yetirmək üçün həm sistemin təşkilatçısı, həm operatoru, həm də iştirakçıları sıx işgüzar münasibətlər şəraitində çalışacaq, mükəmməl və işlək elektron sənəd dövriyyəsi sistemini formalaşdırmaq üçün əllərindən gələni edəcəklər. Qeyd etmək lazımdır ki, istər Prezident Administrasiyasının, istərsə də Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidmətinin bu sahədə kifayət qədər təcrübəsi, texniki təminatı və kadr ehtiyatı vardır. Ümidvarıq ki, idarələrarası elektron sənəd dövriyyəsi sistemi fəaliyyətə başladıqda heç bir problem yaranmayacaq və nəzərdə tutulmuş bütün işlər dəqiq yerinə yetiriləcəkdir.

AzərTAc

Azərbaycan.-2012.- 6 sentyabr.- S. 5.