Bərdə heç vaxt belə gözəl olmayıb

Bura Aranın anası da deyirlər, Qarabağın mərkəzi də. Keçmişi çox şöhrətli olub. Şərqin böyük ticarət mərkəzi, qədim Azərbaycan dövlətinin paytaxtı kimi salnamələrdə adı dönə-dönə vurğulanıb. Sovet dönəminin 70-80-ci illərində isə respublikanın qabaqcıl kənd təsərrüfatı rayonu kimi ad çıxarmış, o zaman ən gəlirli sahə sayılan pambıqçılığın bayraqdarına çevrilmişdi. Müstəqillik dövrünün daha çox sərbəstlik verildiyi illərində isə Bərdə təəssüf ki, sosial-iqtisadi inkişafın miqyasına və sürətinə görə bölgənin əksər rayonlarından, xüsusilə yaxın qonşularından çox geri qalırdı. Ətraf rayonlar minbir həvəslə yenidən qurulur, abadlaşdırılır, yeni görkəm alırdı. Bərdədə isə bərdəlilərin ürəyini ağrıdan üzücü ətalət hökm sürürdü. Amma yerli əhali inanırdı ki, uzun illərdən bəri davam edən bu durğunluğa tezliklə son qoyulacaq, böyük iqtisadi potensiala malik Bərdənin taleyi etibarlı əllərə, qurucu, yaradıcı kadra tapşırılacaqdır. Belə də oldu.

Yer üzünün əşrəfi olan insan həyatda hər şeyə qadirdir. Yetər ki, vətəndaşı olduğun dövlətə sədaqətin, havasını udduğun, suyunu içdiyin, üstündə gəzdiyin Vətən deyilən torpağa məhəbbətin, doğma yurdunu cənnətə döndərmək üçün aydın məqsədin, xoş niyyətin, təpərin olsun. İndi hər kəsin ürəyincədir ki, Bərdəni yenidən qurmaq üçün ümumrayon hərəkatı vüsət alıb. Bütün imkanlar bacarıqla aydın məqsəd uğrunda mübarizəyə yönəldilib. Məqsəd isə rayon əhalisini illərdən bəri narahat edən sosial problemləri həll etməkdən, adamların həyat şəraitini yaxşılaşdırmaqdan, firəvan dolanışığına nail olmaqdan ibarətdir. Dövlətin daxili siyasətinin mühüm tərkib hissəsi kimi rayon rəhbərliyi öz fəaliyyətində bu sahəyə ciddi fikir verir. Elektrik enerjisi ilə təchizatdakı fasilələr, bundan yaranan kütləvi əsəb gərginliyi indi acı xatirəyə çevrilib. Rayonun yaşayış məntəqələri böyük sürətlə qazlaşdırılır. Məişət rahatlığına qovuşan ailələr dövlətin qayğısını yüksək qiymətləndirirlər. İçməli su ilə təminatda illərdən bəri davam edən problemlər müvəffəqiyyətlə aradan qaldırılmışdır.

Bir il əvvəl yayı çox isti olan bu aran şəhərində tamam fərqli bir mənzərə vardı. Küçədən keçən insan qızmar yayın səbbini almaq üçün bir ovuc su tapıb üzünə vura, bir qurtum içib sərinləyə bilməzdi. Amma indi Bərdəyə bulaqlar, fəvvarələr şəhəri desək, heç kəs bizi qınamaz. Son bir ildə şəhərdə 39 bulaq inşa edilmişdir. Adamların rahatlığına hesablanan bu yenilikləri hər kəs minnətdarlıqla qarşılayır.

Rayon əhalisinin böyük razılığına səbəb olan mənəvi bir amildən də söhbət açmaq yerinə düşər. Şəhərin mərkəzində yüksək zövqlə gözəl bir park salınıb. Parkın ortasında isə şərəfli adı bu qədim diyarla həmişə qoşa çəkilən əfsanəvi Bərdə hökmdarı Nüşabənin heykəli qoyulmuşdur. Dünyanı fəth etmiş məşhur sərkərdəni - makedoniyalı İskəndəri öz dərin ağlı ilə mat qoyan Nüşabənin illərin, əsrlərin həsrətindən sonra doğma yurda "dönüşü" bütün bölgədə yüksək əhval-ruhiyyə yaratmışdır. Şəhər əhalisinin sevimli istirahət yerinə çevrilmiş "Nüşabə parkı" qədimliklə müasirliyin qəribə vəhdətidir. Burada diqqətçəkən bir məqam parkın milli memarlıq üslubunda inşa edilmiş arxa divarlarında dahi Nizami Gəncəvinin "İskəndərnamə" poemasından hikmət dolu misraların həkk edilməsidir. Hikmət xəzinəsi olan Nizaminin ölməz misraları bu gün də hər kəsi düşündürür, elmə, ədəbə üstünlük verməyə, Vətəni sonsuz məhəbbətlə sevməyə ruhlandırır.

Bir zamanlar "Bərdə nə gözəldir, necə qəşəngdir, yazı da, qışı da güldür, çiçəkdir" deyə bu qədim diyarı məhəbbətlə vəsf edən Nizami Gəncəvinin heykəlinin qoyulacağı yer də artıq müəyyənləşib. Bərdənin parkları sırasına Nizami parkının əlavə olunacağı gün çox yaxındadır. "Qəhrəmanlar parkı" bu gün Bərdənin yaraşığında gözəl bir naxışdır. Tərtər çayının sahilində salınmış bu möhtəşəm park indi şəhər əhalisinin sevimli məkanıdır.Bərdənin şöhrətli günləri xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin adı ilə sıx bağlıdır. Ulu öndər Azərbaycana rəhbərlik etdiyi illər ərzində Bərdəyə 14 dəfə səfər etmişdir. Bu tarixi səfərlərin hər biri rayonun sosial-iqtisadi və ictimai-siyasi həyatında, adamların mənəviyyatında dərin izlər qoymuşdur. Bərdəlilər bütün zamanlarda Heydər Əliyev ideallarına sədaqətli olublar. Xalqımızın ümummilli liderinə sonsuz məhəbbət və ehtiram bu gün Bərdədə daha qabarıq görünür. Bir vaxtlar "Mən ürəkdən istəyirəm ki, Bərdə respublikamızın ən gözəl şəhərlərindən biri olsun", - deyən ulu öndərin istəyi gerçəkləşməkdədir. Bu gün Bərdə başdan-başa yenidən qurulur. Adamlar küçə və prospektlerdə, park və xiyabanlarda elə həvəslə, elə candildən işləyirlər ki, heyranlığını gizlədə bilmirsən. "Bu şəhər mənimdir" psixologiyası indi bərdəlilərin varlığına hakim olub. Hər əkilən ağacın, hər gül-çiçək kolunun başına pərvanə kimi dolanan adamlar doğma yurdu ölkənin ən gözəl şəhərinə döndərmək üçün əllərinin sığalını, ürəklərinin odunu əsirgəmirlər. Rayonun ən ucqar kəndlərindən - Lənbərandan, Qılınclıdan, Hacallıdan... adamların könüllü şəkildə doğma Bərdənin abadlaşdırılmasında həvəslə iştirak etməsi alqışalayiq əsl vətənpərvərlikdir. Bu canyanğısı, sözün həqiqi mənasında, möcüzə yaradır, bir çox etalonları alt-üst edir. Min illərdir ki, bu bölgədə ağac erkən yazda və payızın sonunda əkilib. Amma indi yayın qızmar çağında, iyul, avqust aylarında aran rayonu olan Bərdənin küçələrinə müxtəlif nadir ağaclar, qiymətli gül-çiçək kolları əkilir və biri də qurumur. Bu gün Bərdədə hamının görüb təsdiq etdiyi bu həqiqəti əvvəllər danışsaydın, sənə inanan olmazdı. Şəhər yaşıllaşdırma idarəsinin müdiri Vüqar İsmayılov bunun səbəbini işin düzgün təşkilində görür:

- Sentyabr payızın ilk ayıdır. Amma Bərdə gözoxşayan yaşıllığı, al-əlvan gül-çiçəyi ilə baharı xatırladır. Şəhərimizdə yaşıllığa heç zaman indiki qədər böyük önəm verilməyib. Son il yarım ərzində rayon ərazisində 1 milyon 300 mindən çox müxtəlif ağac, gül və çiçək kolları əkilmişdir. Diqqətəlayiqdir ki, arayıb axtarılır, sonda ən gözəl, ən yaraşıqlı ağaclar əkilir. Rayon rəhbərliyi şəhər əhalisində elə bir psixologiya formalaşdırmağa nail olmuşdur ki, indi adamlar hər ağaca yaşıl bir abidə kimi baxır, hər gülün-çiçəyin başına pərvanə kimi dolanırlar. Bax, yayın bu cırhacırında körpə tingləri, yaşıl fidanları qurumağa qoymayan işə məsuliyyətli münasibət, fərqli yanaşmadır.

Gözəlliyi ilə göz qamaşdıran Heydər Əliyev prospekti şəhərin mərkəzindən keçib Bərdəni iki hissəyə bölür. Ürəklərində Heydər Əliyevə sonsuz məhəbbət və ehtiram bəsləyən bərdəlilər bu prospektin gözəlliyi, yaraşığı üçün yorulmaq bilmədən çalışırlar. Ürəklə, həvəslə görülən hər işdən isə gül ətri gəlir. Prospektin quruculuq işləri başa çatdırılan hissəsi müasir və gözəl görkəmi ilə Avropanın inkişaf etmiş şəhərlərindən nəinki geri, qalmır, əksinə, bəlkə də xeyli öndədir. Bu gözəlliyi görmək, qiymətləndirmək üçün, sadəcə, Bərdəyə səfər etmək, elini-obasını canından artıq sevən oğulların yaratdığı, qurduğu işləri görmək lazımdır.

Bərdədə diqqətçəkən təkcə abadlıq, quruculuq sahəsində qazanılan uğurlar deyildir. Yeni istehsal və emal müəssisələri yaradılması, çox sayda iş yerlərinin açılması, əhalini narahat edən sosial problemlərin həll edilməsi, aqrar sahədə dinamik inkişafa nail olunması son ayların real mənzərəsidir. Bu gün Bərdədə əhalini razı salan bir çox amillər vardır. Bu sırada Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə inşa edilmiş 24 min nəfərin yaşadığı 14 kəndi birləşdirən, uzunluğu 22 kilometr olan Alpout-Mustafaağalı-Qaratəpə-Nazırlı avtomobil yolunun xüsusi yeri vardır. Ümumiyyətlə, rayonda yol infrastrukturunun yaxşılaşdırılmasına xüsusi fikir verilir. Şəhər ərazisində yollara keyfiyyətli asfalt salınması uğurla davam etdirilir. Müasir tələblər səviyyəsində qurulan küçə işıqlandırma sistemi Bərdənin gecələrini çıraqban edir.

Rayonda sahibkarlığın inkişafı üçün əlverişli şərait yaradılmışdır. Yetərli dövlət dəstəyi sahibkarların fəaliyyətini genişləndirməsinə geniş imkanlar açır. Hazırda rayonda sahibkarlıq fəaliyyəti ilə 6 min nəfər fiziki və hüquqi şəxs məşğul olur. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun ayırdığı güzəştli kredit hesabına gündəlik gücü 15 ton olan ət kəsimi müəssisəsi, sutkalıq istehsal gücü 30 ton olan yeni çörək zavodu inşa edilmiş, 528 min başlıq broyler fabriki yenidən qurulmuşdur.

Bərdə sabaha inamla addımlayır. Məqsəd aydın, seçilən yol düzgündür. Bu qədim diyarın tezliklə ölkənin ən gözəl, ən yaraşıqlı şəhərinə çevriləcəyi indi heç kəsdə şübhə doğurmur.

Lazım QULİYEV

Azərbaycan.-2012.- 18 sentyabr.- S.6.