Xaricdən gələn jurnalistlər Azərbaycana heyranlıqlarını gizlətmədilər

"Neft, qaz və media" mövzusunda keçirilən beynəlxalq konfransda vurğulandı ki, hər bir vətəndaşımız neft gəlirlərinin sahibidir

Azərbaycan nəinki Cənubi Qafqazın və Xəzər hövzəsinin, bütövlükdə neft sənayesinin dünyada ilk flaqmanlarından biridir. 160 ildən artıq tarixə malik Azərbaycanın neft-qaz sənayesi indi ən müasir innovativ, modern, çevik, beynəlxalq səviyyəli sənaye kompleksinə çevrilib. 1994-cü il sentyabrın 20-də dünyanın tanınmış neft şirkətləri ilə Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda yerləşən "Azəri", "Çıraq" yataqlarının və "Günəşli" yatağının dərinsulu hissəsinin birgə işlənilməsi və hasilatın pay bölgüsü haqqında Sazişin imzalanması ilə ölkəmizin müasir tarixində dönüşün əsası, gələcək inkişafın etibarlı təməli qoyuldu. Bu saziş həm karbohidrogen ehtiyatlarının miqdarına, həm də təməli qoyulan sərmayələrin həcminə görə dünyada bağlanan ən iri sənədlər siyahısına daxildir. Neft sənayesinin inkişafı ilə bərabər Azərbaycanda neft və qaz sənayesi üzrə ixtisaslaşmış qəzetlər, jurnallar nəşr olunmağa, radio və televiziya proqramları hazırlanmağa başladı. Ötən illər ərzində neft sənayesində olduğu kimi, bu sahədə mətbuatımız da nəzərəçarpacaq dərəcədə inkişaf etdi. Sentyabrın 18-də "Neft, qaz və media" mövzusunda beynəlxalq konfransın Bakıda keçirilməsi bu baxımdan yerinə düşdü. Dünyanın müxtəlif ölkələrindən gələn ixtisaslaşmış neft yazarları, alim və mütəxəssisləri ölkəmizin neft-qaz sənayesi sahəsində gördüyü işləri, qazandığı uğurları öz gözləri ilə görüb, mövzu ətrafında geniş fikir mübadiləsi apardılar, enerji tərəfdaşları arasında əlaqələri inkişaf etdirməkdən, enerji istehsalçısı olan dövlətlərin birgə səyi ilə mütərəqqi medianın inkişafını asanlaşdırmaqdan danışdılar.

Konfransda ABŞ, Böyük Britaniya, Almaniya, Avstriya, İtaliya, İsveçrə, Rusiya, Türkiyə, Gürcüstan, Nigeriya və Cənubi Afrika ölkələrindən 200-ə qədər neft mütəxəssisi, alimi və media nümayəndəsi iştirak edirdi. Şübhə yoxdur ki, bu cür tədbirlər Azərbaycanla bağlı həqiqətlərin dünyada təbliğinə, həmçinin ölkəmizin Qərblə möhkəm iqtisadi və siyasi əlaqələrinin genişlənməsinə təkan verəcək. Keçirilən görüşlər bu fikirləri təsdiqləyir. Çünki müzakirələrin mövzusu əsasən ölkəmizdə gedən iqtisadi proseslər, Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təminatında Azərbaycanın rolu, enerji, nəqliyyat, səhiyyə, turizm, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları, gömrük və digər sahələrdə əməkdaşlıq məsələləri idi. Vurğulandı ki, Azərbaycanın qaz ehtiyatı qiymətləndirildiyindən daha çoxdur. Bu isə Azərbaycana Avropanın enerji təhlükəsizliyində daha üstün mövqeyə malik olmağa və qaz satışından əldə edəcəyi gəlirləri maksimum həddə çatdırmağa imkan verəcək.

Neft xalqındır və hər bir vətəndaşın rifahında öz ifadəsini tapmalıdır. Bu fikirlər konfransda bir neçə dəfə səsləndi və diskussiyaların əsas mövzusu da neftlə zəngin ölkələrin inkişaf səviyyəsi, vətəndaşlarının rifah halının hansı səviyyədə olması müzakirəyə çevrilirdi. Uqandadan gələn jurnalist Con Nem ölkəsinin neft diyarı olduğunu, lakin yoxsulluq içində yaşadıqlarını vurğuladı. O, Bakının gözəlliyinə heyranlığını gizlətmədi: "Şəhər o qədər gözəldir ki, heyran qalmışam. Hiss olunur ki, insanlar mənən də, maddi cəhətdən də zəngindirlər. Konfransda edilən çıxışlardan bəlli oldu ki, ölkənizin bu qədər inkişaf etməsində neft amilinin mühüm rolu olub". Con Nem bildirdi ki, ölkəsində neftin istehsalına, satışına və ondan gələn gəlirin hara xərclənməsinə nəzarət yoxdur. Ona görə də Uqandada yoxsulluq günü-gündən artır. Kəşf olunan hər neft yatağına ümidlə baxır, problemlərin həll olunacağını gözləyirik. Lakin heç nə dəyişmir. Təhsil, səhiyyə və başqa sahələrdə islahatlar aparılmır. Neft ayrı-ayrı şirkətlərin və varlı insanlarındır, onun xalqa heç bir xeyri yoxdur.

Bu cür problemlər konfransın gedişində o qədər səsləndi ki, ikinci iş günü "Mənim ölkəm neftlə zəngindir, mən niyə kasıbam" adlı sessiya ilə başladı. Bu mövzuda çıxış edənlər diqqəti neftlə zəngin, yalnız insanları kasıb yaşayan ölkələrin ağır durumundan danışdılar. Vurğulandı ki, neft hasil olunan ölkələrdə güclü təhsil, səhiyyə islahatları aparılmalı, mədəniyyətin inkişafına, xüsusən də insanların rifah halının yüksəlməsinə xidmət edən layihələr həyata keçirilməlidir. Təəssüf ki, bu bir çox neftlə zəngin ölkələrdə belə deyil. ABŞ-ın "Forbes" jurnalının reportyoru Kaşmir Hillin moderatorluğu ilə "Neft kompaniyaları tərəfindən sosial medianın ictimai fikirlə mübarizədə istifadəsi" adlı sessiyada məruzə edən Zara Rahman da bu məsələyə münasibət bildirdi. Bundan sonra geniş diskussiya keçirildi. Bu cür ölkələrdən gəlmiş neft mütəxəssisləri və jurnalistləri də ölkələrindəki arzuolunmaz durumdan danışdılar. Ölkələrində bol neft hasil olduğu halda insanların ağır xəstəliklərdən qurtulması üçün heç bir tibbi islahatlar aparılmır, təhsil çox aşağı səviyyədədir, demokratik islahatlar aparılmır, insanın insan hüququ tanınmır.

Toplantı iştirakçılarına çatdırıldı ki, Azərbaycanın neftdən əldə olunan vəsaitin toplandığı Dövlət Neft Fonduna həm vətəndaş cəmiyyəti, həm də beynəlxalq audit şirkətləri tərəfindən nəzarət olunur. Onun fəaliyyəti və hesabatları ilə sayt vasitəsilə də tanış olmaq mümkündür. Ayrıca jurnalistlərin bu sahədə daha geniş bilgilərə malik olmaları üçün ölkəmizdə bütün imkanlar yaradılıb. Konfrans iştirakçılarının nəzərinə çatdırıldı ki, Xəzər dənizində neft axtarışları hər zaman xarici neft şirkətləri ilə birlikdə aparılmış, kəşfiyyat, qazma, tikinti və hasilat üzrə mühüm işlərin həyata keçirilməsində də onların köməyindən istifadə olunmuşdur. Yəni Azərbaycan neft hasilatında gördüyü bu qədər mühüm işləri beynəlxalq şirkətlərlə, xarici iş adamlarıyla birgə əməkdaşlıq şəraitində həyata keçirmişdir. Məsələn, 2011-ci ildə Fransanın "Total" və "GdF" şirkətləri ilə əməkdaşlıq şəraitində Xəzərin Azərbaycan sektorunda "Abşeron" yatağı kəşf olundu.Yaxın vaxtlarda Almaniyanın RWE şirkəti ilə "Naxçıvan", BP şirkəti ilə "Şəfəq-Asiman" perspektiv strukturlarında kəşfiyyat işlərinə başlanılacaq. Azərbaycan ilə Türkiyə arasında TANAP-Transanadolu qaz kəmərinin inşasına dair ikitərəfli sənədlərin imzalanması bu baxımdan mühüm addımdır. "Cənub enerji dəhlizi" layihəsinin əsasını təşkil edən TANAP Türkiyə və Avropa istehlakçılarını Azərbaycan qazı ilə təchiz etmək məqsədi daşıyır.

Konfrans iştirakçıları Dənizkənarı Milli Parkda "Neftçilər Günü" peşə bayramı münasibətilə təşkil olunmuş sərgiyə baxarkən Azərbaycanın sürətlə inkişafına, paytaxtımızın gözəlliyinə heyranlıqlarını ifadə etdilər.

Rəsmiyyə RZALI

Azərbaycan.-2012.- 22 sentyabr.- S. 5.