Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyası ötən ilin hesabatını açıqladı

Aprelin 5-də Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyası "Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsi və narkomanlığın yayılması ilə mübarizə üzrə Proqram"ın (2007-2012-ci illər) icrası ilə bağlı 2012-ci ilin yekunlarına həsr olunmuş iclasını keçirib. İclasda aidiyyəti nazirlik, komitə və təşkilatlar tərəfindən bu sahədə görülən işlər müzakirə olunub.

Baş nazirin müavini, komissiyanın sədri Əli Həsənov iclası açaraq bildirib ki, hesabat dövrü ərzində hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən narkomaniyaya qarşı mübarizədə 2590 fakt aşkar edilib. Qanunsuz dövriyyədən ümumi çəkisi 1 ton 371 kiloqramdan artıq müxtəlif növ narkotik vasitələr götürülüb. Aşkar edilən cinayət faktlarından 780-i satış, 1660-ı saxlama, 136-sı əkin, 14-ü isə digərləri olub. Qanunsuz dövriyyədən çıxarılan narkotik vasitələrin 49,2 faizini həşiş, 27,4 faizini marixuana, 11,9 faizini tiryək, 7,8 faizini isə heroin təşkil edib.

Əli Həsənovun sözlərinə görə, narkotik vasitələrin daha çox götürüldüyü şəhərlər Bakı, Sumqayıt, Gəncə və cənub zonasıdır: "Hesab edirəm ki, bu rəqəmlər hələ reallığı əks etdirmir. Ona görə də bu istiqamətdə aidiyyəti qurumlarla çox ciddi şəkildə əməkdaşlıq etmək lazımdır ki, real vəziyyəti ortaya çıxaraq. Nə qədər reallığı əks etdirsək, bir o qədər də öz gələcəyimizə xidmət etmiş olacağıq. Əks halda, ona qarşı real mübarizə apara bilməyəcəyik. Beynəlxalq təşkilatlara da müraciət etmişik ki, bu məsələdə bizə kömək etsinlər".

Komissiya sədri narkotik vasitələrin marşrut xətlərinə də toxunaraq bildirib ki, ölkəmizin ərazilərinin işğalı ilə əlaqədar idxal olunan narkotik vasitələrin marşrutları Ermənistanın və digər qonşu ölkələrin nəzarətindədir. Bunlar bir neçə ölkəni birləşdirən beynəlxalq marşrutu əhatə edir. Əfqanıstan-İran-Azərbaycan, Əfqanıstan-Orta Asiya-Azərbaycan və Əfqanıstan-İran-işğal altında olan Azərbaycan əraziləridir. Sonuncu marşrut BMT-nin hesabatlarına daxil edilməyib. Lakin vəziyyət barədə quruma rəsmi məlumat göndərilib ki, bunu mütləq nəzərə alsınlar.

İclasda 2012-ci ildə götürülən narkotik vasitələrin "qara bazar"da ümumi dəyəri 23 milyon 143 min ABŞ dolları təşkil etdiyi qeyd olunub. Bununla yanaşı, ötən il ölkə ərazisində əkilib-becərilən və yabanı halda bitmiş 336 tondan artıq narkotik tərkibli bitkilər məhv edilib. 2012-ci il ərzində narkotiklərlə bağlı cinayət əməllərinə görə 2181 nəfər cinayət məsuliyyətinə cəlb olunub ki, onların da 74 nəfəri xarici ölkə vətəndaşları olub. Bunlardan 44-ü İran İslam Respublikası, 13-ü Gürcüstan, 9-u Rusiya Federasiyası, 7-si Əfqanıstan, 1-i isə Slovakiya Respublikasının vətəndaşıdır.

Komissiya tərəfindən ötən ilin yanvar, iyun və dekabr aylarında Bakı Neft Mədən və Maşınqayırma Zavodunun inzibati ərazisində məhkəmə hökmləri üzrə 1 ton 452 kiloqramdan artıq müxtəlif növ narkotik vasitələr kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə yandırma üsulu ilə məhv edilib. 2007-2012-ci illər ərzində isə hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən qanunsuz dövriyyədən çıxarılmış 8 ton 300 kiloqramdan artıq müxtəlif növ narkotik vasitələr, o cümlədən "Xaş-xaş" şərti adı altında həyata keçirilən kompleks tədbirlər nəticəsində qəsdən əkilib-becərilən və yabanı halda bitmiş 1857 tondan artıq narkotik tərkibli bitkilər yaşıl kütlə halında məhv edilib.

Tədbirdə qeyd olunub ki, Səhiyyə Nazirliyi Respublika Narkoloji Mərkəzinin 31.12.2012-ci il tarixə olan məlumatına əsasən 27910 nəfər narkoman qeydiyyata alınıb. Onlardan 21999 nəfəri dispanser, 5911 nəfəri profilaktik qeydiyyatda olan, 567 nəfəri isə anonim müalicə alanlardır. Səhiyyə Nazirliyi QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzinin məlumatına əsasən, 2012-ci ilin sonunadək respublika QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzində IIV-infeksiyası təsdiq olunmuş 3784 nəfər rəsmi qeydiyyata götürülmüşdür. IIV-ə yoluxmuş insanların 3025-i (79,9 faiz) kişi, 759-u (20,1 faiz) qadındır.

Komissiyanın işçi qrupunun rəhbəri Məzahir Əliyev isə çıxışında xatırladıb ki, ötən il ərzində Təhsil Nazirliyi, Gənclər və İdman Nazirliyi, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi və digər aidiyyəti qurumlar ilə birlikdə respublikanın orta ixtisas müəssisələrində narkomanlığın insan orqanizminə mənfi təsiri barədə inşa yazıları, rəsm müsabiqələri təşkil edilmiş, fərqlənən şagirdlərə diplomlar paylanmışdır. Maarifləndirmə işlərinin davamı kimi bir sıra şəhər və rayonlarda aidiyyəti qurumların nümayəndələri ilə birlikdə tədbirlər keçirilərək "Narkomanlıq bəşəriyyətin faciəsidir", "Narkotiklərə yox deyək" və s. mövzularda iştirakçılara ətraflı məlumat verilmişdir. Eyni zamanda, Qlobal Fondun maliyyə və YUNİSEF-in texniki dəstəyi ilə ümumtəhsil məktəblərinin I-XI siniflərində fakültativ məşğələlər üçün nəzərdə tutulmuş saatlar hesabına həftədə 1 saat olmaqla, "Həyati bacarıqlara əsaslanan təhsil" adlı fakültativ kurs tədris olunmuş, kursun dərs vəsaitinə narkomaniyanın zərəri, sağlam həyat tərzi, zərərli vərdişlər və s. barədə mövzular daxil edilmişdir.

İclasda bəzi nazirlik, komitə və QHT rəhbərlərinin fikirləri dinlənildikdən sonra baş nazirin müavini Əli Həsənov sözügedən məsələnin bəşəri problem olduğunu bildirib və buna qarşı mübarizədə hər kəsi birliyə və məsuliyyətli olmağa çağırıb. Bildirib ki, ölkədə narkomanların faktiki sayı daha böyükdür. Çünki əksəriyyəti bunu gizlədir və həkimə müraciət etmirlər.

Komissiya sədri onu da əlavə edib ki, narkotik vasitələrin qeyri-qanuni dövriyyəsinə qarşı mübarizədə ölkədə tam hüquqi baza yaradılıb: "Bu istiqamətdə 25 qanun qəbul edilib, 33 Prezident sərəncamı və fərmanı imzalanıb. Nazirlər Kabineti 20 qərar verib. İki dövlət proqramının icrası başa çatdırılıb, 3-cü dövlət proqramı isə hazırlanıb dövlət başçısına təqdim olunub. Yəqin ki, yaxın günlərdə o da təsdiqini tapacaq. Bu porqram 2013-2018-ci illəri əhatə edəcək. Bu sahədə BMT-nin üç konvensiyasına qoşulmuşuq.

Elgün MƏNSİMOV

Azərbaycan.- 2013.- 6 aprel.- S. 7.