Heydər Əliyev ideyaları müasir məhkəmə sisteminin inkişafının əsasını təşkil edir

Tarixi şəxsiyyətlərin böyüklüyü illər keçdikcə daha aydın görünür. Millətinin tarixində dərin iz qoymuş, onun keçmişini yaratmış və gələcəyini müəyyən etmiş insanların işi və ideyaları zaman məsafəsindən daha uca görünür, daha aydın nəzərə çarpır. Bu ucalığa, bu zirvəyə boylandıqca belə şəxsiyyətlərin taleyinin çətin və keşməkeşli olduğunu dərk edirik, çünki zaman məcrasına sığmayan belə insanlar özlərinin bütün mənalı ömürlərini fədakarcasına vətəninin, millətinin tərəqqisinə, onun dövlətinin möhkəmləndirilməsinə həsr edirlər. Keçmişin və yaşadığı dövrün reallıqlarını nəzərə alaraq mümkün olanı etmiş, hətta çoxlarına xülya kimi görünənləri belə həyata keçirmiş şəxsiyyətlərin gözəl işləri, xeyirxah əməlləri, müdrik ideyaları xalqın və dövlətin gələcəyinə işıq salır. Belə şəxsiyyətlərin varlığı ilk növbədə Ulu Tanrının həmin xalqa verdiyi bəxşişdir.

Bu baxımdan Azərbaycan tarixinin ən şanlı səhifələrini yazmış ulu öndər Heydər Əliyevin keçdiyi həyat yolu, bizə və gələcək nəsillərə miras qoyduğu mənəvi irsi misilsiz sərvət, əvəzsiz nümunədir. Təkcə Azərbaycan xalqının deyil, bütün türk dünyasının fəxri olan bu böyük insanın gördüyü işlər, söylədiyi fikirlər haqqında hələ çox əsərlər yazılacaq, çox sözlər deyiləcəkdir. Bununla yanaşı, Heydər Əliyevin hər bir insanın qəlbində öz yeri, hər bir vətəndaşın taleyində öz izi var. Onun dolğun və bütöv şəxsiyyət obrazı hər bir azərbaycanlıya həmişə canlı nümunə olmuş və gələcəkdə də mükəmməl örnək olacaqdır.

Heydər Əliyev bu gün həyatda olmasa da, onun ideyaları, dövlətçilik amalları yaşayır, qurub yaratdığı müstəqil Azərbaycan dövləti sürətlə inkişaf edir, müasirləşir. Məhz dahi rəhbərin xalqımız və dövlətimiz qarşısında misilsiz xidmətlərinin məntiqi nəticəsidir ki, bu gün ümummilli liderimiz xalqımız tərəfindən hər zaman dərin ehtiramla xatırlanır, onun mənalı ömrünə və zəngin fəaliyyətinə daim nəzər salınır. Bu il ölkəmizdə ulu öndər Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi geniş qeyd olunur.

Ümummilli liderimiz tarixin ən mürəkkəb və məsuliyyətli dövrlərində Azərbaycanın milli mövcudluğunu yaşatmaq kimi ağır bir yükün altına girərək xalqımızın ən çətin məqamlarında onu üzləşdiyi faciələrdən xilas etmək üçün misilsiz fədakarlıqlar göstərmişdir. Hələ Azərbaycana ilk rəhbərliyi dövründə böyük təzyiqlərlə, təqiblərlə üzləşməsinə baxmayaraq, Heydər Əliyev azərbaycançılıq ideyasının, milli özünüdərkin inkişafı, xalqın tarixi yaddaşının özünə qaytarılması prinsipləri əsasında milli dövlətçilik arzularının və hisslərinin güclənməsinə, real siyasi faktlara çevrilməsinə nail olmuşdur.

Ulu öndər dəfələrlə qeyd etmişdir ki, müstəqilliyi əldə etmək qədər də onu qoruyub saxlamaq, əbədiliyini dönməz etmək çətindir. Bu baxımdan dövlətçiliyimizin möhkəmləndirilməsinə Heydər Əliyevin verdiyi töhfələr əvəzsizdir. Heydər Əliyevin 1993-cü ildə Azərbaycanda yenidən siyasi hakimiyyətə qayıdışı milli müstəqil dövlətimizin qorunması və möhkəmləndirilməsi baxımından həlledici rol oynamışdır. Ulu öndər Heydər Əliyev hələ 1969-1982-ci illərdə rəhbər olduğu dövrdə Azərbaycanın gələcək müstəqilliyinin iqtisadi əsaslarını yarada bilmişdi. Bu baza əsasında məhz Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra milli dövlətçiliyimizin möhkəmləndirilməsi üçün çox ciddi sosial-iqtisadi, siyasi islahatlar həyata keçirilmiş, əhəmiyyətli addımlar atılmışdır. Bu əhəmiyyətli addımlar özünü ilk növbədə, Azərbaycanda hakimiyyətdə səriştəsiz dairələrin olduğu 1991-1993-cü illərdə mövcud olan xaosun, anarxiyanın aradan qaldırılmasında, dövlət və xalq arasında möhkəm birliyin yaradılmasında göstərmişdir.

Azərbaycan dövlətini yenidən quran Heydər Əliyev yaxşı anlayırdı ki, cəmiyyət həyatının sağlamlaşdırılmasına, mənəvi-intellektual yüksəlişə xidmət edən islahatlar həyata keçirməli, cəmiyyətin mənəvi bütövlüyünə nail olmalı idi. Ona görə də ulu öndər ilk növbədə həllini gözləyən bu və digər problemlərin öhdəsindən uğurla gəldi, hətta ölkənin müstəqil, təminatlı gələcəyinə etibarlı zəmin formalaşdıra bildi.

Dövlətin möhkəmliyi üçün qanunun aliliyinin vacibliyini vurğulayan Heydər Əliyev ölkəmizdə bu ali prinsipin bərqərar olunmasını, zamanın tələbinə və reallığa uyğun yeni qanunların yaradılmasını, işlək mexanizmlərin formalaşdırılmasını təmin etdi. 1995-ci ildə ulu öndərin bilavasitə rəhbərliyi ilə müstəqil Azərbaycanın ilk Konstitusiyası dünya standartlarına uyğun şəkildə işlənib hazırlandı və ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul olundu. Konstitusiyasının qəbul edilməsi ilə respublikamız hüquqi və demokratik dövlət quruculuğu yolunda inamla addımladığını bir daha dünyaya nümayiş etdirdi. İlk milli Konstitusiyamız müstəqil Azərbaycan dövlətinin inkişafının əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirən hüquqi prinsipləri özündə ehtiva edən tarixi bir sənəd olaraq dövlətinin inkişafına və Azərbaycan xalqının rifahına xidmət edən dövlət idarəetmə mexanizminin istinad etməli olduğu hüquqi bazaya çevrildi.

Sivil cəmiyyətin ayrılmaz tərkib hissələrindən biri müstəqil məhkəmə hakimiyyətidir. Ulu öndər bunu əsas tutaraq məhkəmə-hüquq islahatı konsepsiyasının hazırlanmasını və həyata keçirilməsini daim diqqətdə saxlayırdı. Bu baxımdan hakimlərin demokratik prinsiplər, şəffaf prosedurlar əsasında, beynəlxalq standartlara uyğun, aşkarlıq şəraitində seçilməsi, müstəqil məhkəmə hakimiyyətinin formalaşdırılması istiqamətində mütərəqqi addımlar atıldı.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin imzaladığı "Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi haqqında" sərəncamında haqlı olaraq qeyd olunur ki, "Azərbaycanda müasir demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət quruculuğu, vətəndaş cəmiyyətinin təşəkkülü, milli-mənəvi dəyərlərə qayıdış və elmin, təhsilin, mədəniyyətin inkişafı əbədi surətdə Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ölkəmizin əsas qanunu Konstitusiyanın qəbul edilməsi, hakimiyyətlərin bölünmə prinsipinin təsbit olunması, hüquq normalarının və qanunvericilik bazasının beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması, müasir idarəetmə üsullarının bərqərar olması və müvafiq dövlət qurumlarının formalaşdırılması Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə gerçəkləşən genişmiqyaslı quruculuq proqramının tərkib hissələridir". Doğrudan da dahi rəhbərin həyata keçirdiyi genişmiqyaslı quruculuq işlərini sadalamaqla qurtarmaq olmaz. Çünki Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı qarşısında xidmətləri misilsizdir.

Xalqımız həm də ona görə xoşbəxtdir ki, Heydər Əliyevin müstəsna xidmətləri, başladığı çoxşaxəli islahatlar kursu, müəyyən etdiyi inkişaf strategiyası, demokratik hüquqi dövlət quruculuğu, bir sözlə, milli dövlətçilik ideyaları, yüksək amalları bu gün dahi rəhbərin siyasi kursunun layiqli davamçısı möhtərəm Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Bu siyasi xətt Azərbaycanın beynəlxalq aləmdəki nüfuzunu getdikcə artırır, ölkəmizin regionda liderlik mövqeyini gücləndirir.

Tarixi təcrübə göstərir ki, siyasi liderliyin ən əhəmiyyətli cəhətlərindən biri idarəetmə aparatına səriştəli, xalqına vicdanla xidmət edən, savadı ilə fərqlənən kadrların cəlb olunmasıdır. Bu baxımdan Heydər Əliyev yolunu uğurla davam və inkişaf etdirən cənab İlham Əliyev dövlət başçısı kimi səlahiyyətlərinin icrasına başladığı ilk gündən ulu öndərin milli dövlətçilik kursunu inamla davam etdirir. Dövlət başçısı müasir qloballaşma dövrünün yeni geosiyasi reallıqlarından irəli gələn mənzərənin əsas cizgilərinə cavab verən siyasət yürüdür, zamanın nəbzinə, dünyada baş verən yeniliklərə uyğun düşünülmüş və uzaqgörən strategiya həyata keçirir. Cənab İlham Əliyev novatorçudur. Onun fəaliyyətinin mərkəzində Azərbaycan vətəndaşı dayanır. Həyata keçirdiyi genişmiqyaslı islahatlar prosesinin, tətbiq olunan yeniliklərin məqsədi bilavasitə insan amili ilə bağlıdır. İnsanların rifahının yüksəldilməsi, vətəndaşların layiqli həyat səviyyəsinin təmin olunması, bir sözlə, insan hüquq və azadlıqlarının etibarlı təminatı Prezident İlham Əliyevin fəaliyyətinin əsas prioritet xəttini təşkil edir.

İnsan hüquqlarının müdafiəsinə xidmət edən məhkəmə sisteminin müasirləşdirilməsini də dövlətimizin başçısı xüsusi diqqətdə saxlamışdır. Bu sahədə mühüm addımlar atılmış, vacib qərarlar qəbul olunmuşdur. Məhkəmələrin işinin təkmilləşdirilməsi və beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılması baxımından 2004-cü ilin dekabrında "Məhkəmə-Hüquq Şurası haqqında" yeni qanunun qəbulu, habelə "Məhkəmələr və hakimlər haqqında" qanuna dəyişikliklərin edilməsi, 2006-cı ilin yanvarında Azərbaycan Respublikasında məhkəmə sisteminin müasirləşdirilməsi və "Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına dəyişikliklər və əlavələr edilməsi haqqında" qanunun tətbiq edilməsi barədə fərman xüsusi vurğulanmalıdır.

Dövlət başçısının siyasi iradəsi ilə son illər məhkəmə sistemi daha da müasirləşdirilərək Avropa standartlarına tam uyğunlaşdırılma istiqamətində mühüm və ardıcıl tədbirlər görülmüş, hakimlərin müddətsiz - son yaş həddinədək təyinatı, onların fəaliyyətlərinin qiymətləndirilməsi və intizam məsuliyyətinin təkmil əsasları təsbit olunmuş, onların seçiminin Avropada ən mütərəqqi qaydaları müəyyən edilmiş, əhalinin məhkəmələrə vaxt itirmədən müraciətlərinin yaxşılaşdırılması məqsədilə 12 yeni regional məhkəmə yaradılmış, hakimlərin sayı 2 dəfə artırılmışdır.

Bu il dövlətimizin başçısının təşəbbüsü ilə "İnformasiya-kommunikasiya texnologiyaları ili" elan olunmuşdur. İKT-lərin tətbiqinin geniş vüsət aldığı bir vaxtda bu texnologiyalar məhkəmə sistemində də geniş istifadə olunmağa başlanılmışdır. Təsadüfi deyil ki, məhkəmə infrastrukturunun inkişafı çərçivəsində yeni məhkəmə binalarının inşası zamanı onların müasir İKT-lərlə təchiz olunmasına xüsusi diqqət yetirilir. Sözsüz ki, bütün bunlar ilk növbədə insanlara keyfiyyətli xidmət göstərməyə, onların məhkəmələrə müraciət imkanlarının asanlaşdırılmasına yönəlmişdir.

Qeyd olunmalıdır ki, məhkəmə-hüquq islahatlarının uğurla davam etdirilməsi məhkəmə hakimiyyətinin real təminatçısı olan möhtərəm Prezident cənab İlham Əliyevin bu sahəyə xüsusi diqqət və qayğısının təzahürüdür. Ümumiyyətlə isə məhkəmə-hüquq sisteminin inkişafının, bütövlükdə, ölkəmizin dinamik iqtisadi tərəqqisinin təməlində düzgün strategiya, düşünülmüş və tarazlı siyasət, çevik idarəçilik dayanır. Əminik ki, ölkə rəhbəri cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu iqtisadi, sosial, siyasi fəaliyyət bundan sonra da öz bəhrəsini verəcək və xalqımız yeni-yeni nailiyyətlərin, tarixi qələbələrin şahidi olacaqdır.

Teymur QURBANOV,

Şabran Rayon Məhkəməsinin hakimi

Azərbaycan.-2013.- 13 aprel.- S.5.