Azərbaycan
seçkiqabağı ənənələri «pozmuşdur»
Qərb və
MDB liderləri İlham
Əliyevi dəstəkləmişlər
"Nezavisimaya qazeta"nın onlayn variantında cari ilin 21 avqust
nömrəsində yer
almış məqalə
belə adlanır.
AzərTAc həmin məqalənin tam mətnini
oxucuların diqqətinə
təqdim edir.
"Prezident seçkilərinə bir
neçə ay qalmış Azərbaycan
beynəlxalq diplomatiya mərkəzinə çevrilmişdir. Qərbin nümayəndə
heyətlərinin və MDB ölkələrinin liderlərinin
səfərləri inandırıcı şəkildə
göstərdi ki, oktyabrın 9-dan sonra da bu
ölkənin seçdiyi yol
dəyişməyəcəkdir. Buna
görə də etibarlı tərəfdaş nüfuzu qazanmış və güclü
regional lider mövqelərini
möhkəmlətmiş dövlətlə münasibətlərdən
söhbət gedəndə ənənəvi
seçkiqabağı pauza üçün vaxt itirməyə
dəyməz.
Keçən
həftə Azərbaycan Türkdilli
Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasında sədr
rolunu qəbul etmişdir.
Bakıda keçirilən zirvə
toplantısı çərçivəsində Türkiyə
Prezidenti Abdullah Gül, Qırğızıstan Prezidenti Almazbek Atambayev, Qazaxıstan Prezidenti
Nursultan Nazarbayev, habelə
Türkmənistanın baş nazirinin müavini Sapardurdu Toyliyev başda olmaqla bu ölkənin nümayəndə heyəti
Bakıya gəlmişdir. Azərbaycanın yeni statusu başlıca məqsədi
regionda sabitliyi, təhlükəsizliyi
və inkişafı təmin etməkdən ibarət olan əməkdaşlıq proqramını
genişləndirməyə imkan verəcəkdir.
Şəksiz lider rolu bu
dövlətin xarici siyasət üzrə
bütün tərəfdaşları ilə
bərabər münasibətlər qurmasına imkan verir. Avqustun
əvvəlində Azərbaycanın müdafiə naziri Səfər Əbiyev ABŞ-a
rəsmi səfər etmiş, Amerika konqresmenlərindən ibarət nümayəndə
heyəti isə Bakıda olmuşdur. Eyni vaxtda Prezident
İlham Əliyev İtaliyanın Baş naziri Enriko Letta ilə
danışıqlar aparmışdır. Rusiya
Federasiyası Prezidenti Vladimir
Putinin Azərbaycan paytaxtına səfəri
isə avqust diplomatiya
paradının zirvəsi olmuşdur. Rusiya lideri keçənilki
seçkilərdə qələbəsindən sonra ilk dəfə Cənubi
Qafqaza gəlmişdir.
Politoloq Rasim
Musabəyov qeyd etmişdir
ki, Rusiya nümayəndə
heyətinin tərkibinə altı nazir daxil idi. Bu
o deməkdir ki, Rusiya və Azərbaycan gələcək üçün çoxlu
planlar qururlar. O demişdir: "Rusiyanın bizimlə həmsərhəd
olan qüdrətli dövlət olması
faktını nəzərə alsaq, Azərbaycan
üçün bu səfərin
böyük əhəmiyyəti
vardır".
Rusiya İctimai Palatasının üzvü,
beynəlxalq əməkdaşlıq və ictimai
diplomatiya üzrə işçi
qrupun rəhbərinin müavini
Sergey Maykovun fikrincə,
"RF Prezidenti Vladimir
Putinin Cənubi Qafqaza
və məhz Azərbaycana ilk səfəri,
şübhəsiz, Rusiya rəhbərliyi
tərəfindən Azərbaycana müsbət münasibətin ifadəsidir.
İlham Əliyevin prezidentliyi
dövründə Rusiya-Azərbaycan münasibətləri həmişə
konstruktiv məcrada inkişaf
etmişdir. Ölkələrimizin
münasibətlərində böhranlı məqamlar
olmamışdır, üstəlik, iqtisadiyyatda,
o cümlədən energetika
sahəsində əməkdaşlıq inkişaf
edir, tərəflərin hərbi məsələlər
üzrə məsləhətləşmələri davam edir".
Azərbaycanın
ABŞ, Avropa İttifaqı, Türkiyə, İsrail və
başqa dövlətlərlə öz əlaqələri var.
Alman politoloqu Aleksandr Rar belə hesab edir ki,
Rusiya da bu lider dövlətlə əməkdaşlıq
etməkdə, əlbəttə, maraqlıdır. A.Rar "Vestnik Kavkaza" nəşrinə müsahibəsində
qeyd etmişdir ki, Moskva praqmatik
ovqatdadır, Azərbaycan isə tərəfdaşlarını
bir-birinə qarşı qoymadan
bacarıqla öz siyasətini yeridir.
Məsələn,
Azərbaycan qazının Avropaya nəql
edilməsi üçün "Nabukko" layihəsindən imtina
edilməsi demək olan Transadriatik
qaz kəmərinin (TAP) seçilməsi
Bakının Qərb ilə öz
münasibətlərini saxlamasına və Rusiyaya
dost əli uzatmasına imkan
vermişdir. Ekspert demişdir: "TAP kəmərinin çəkilməsi
barədə qərar Rusiya üçün bütün
variantların ən yaxşısıdır. Əgər Avropa
İttifaqının,
sonra isə ola bilsin ki,
amerikalıların da Qafqazda
mövqeyi, deyək ki,
"Nabukko" kimi daha iri Qərb boru kəmərləri vasitəsilə mövcudluğu üstünlük
təşkil etsəydi, bu, Rusiyaya mane olardı".
O, fikrini dəqiqləşdirərək bildirmişdir ki, seçilmiş variant Qərbin
və Rusiyanın Azərbaycan ilə praqmatik
əməkdaşlığını nəzərdə tutur. Məhz bu səbəbdən
Azərbaycanda seçkiqabağı dövr
olmasına baxmayaraq, TAP layihəsində iştirak edən İtaliya
hökumətinin başçısı İlham
Əliyevə öz ehtiramını bildirmişdir. Rusiya
nümayəndə heyəti isə gələcək
planlarını müzakirə etmişdir.
Siyasi icmalçı Rizvan Hüseynov qeyd etmişdir ki, bu gün
bütövlükdə Cənubi Qafqaz regionunda ÜDM-nin 70 faizdən
çoxu Azərbaycanın payına düşür. Tərəfdaşlar
müştərək layihələr barədə
razılığa gələrkən onların
reallaşacağına şübhə etmirlər, çünki Azərbaycanın fəaliyyət
xətti dəyişməyəcəkdir: sosioloji
sorğular göstərir ki,
əhalinin 80 faizdən çoxu indiki Prezidenti dəstəkləyir.
Politoloq Pərvin Darabadi
"Exo" nəşrinə müsahibəsində
bildirmişdir ki, son 10 ildə Azərbaycan çox
möhtəşəm və aşkar inkişafa nail olmuşdur. Heydər Əliyev hakimiyyətə
qayıdarkən müharibə şəraitində olan Azərbaycan bərbad, yoxsul
bir ölkəyə çevrilmişdi.
O, Azərbaycanın inkişaf
strategiyasını işləyib hazırladı, İlham Əliyevin başlıca vəzifəsi
isə bu strategiyanı həyata
keçirməkdən ibarət oldu. O da atası kimi, bugünkü vəziyyəti unutmadan
gələcəyə baxır.
Hələ
2002-ci ildə Azərbaycanda yoxsulluq səviyyəsi
46,7 faiz olduğu halda, 2012-ci ildə müvafiq
göstərici 6 faizə düşmüşdür.
Ölkədə ÜDM, sənaye məhsulları istehsalı
və dövlət büdcəsinin gəlirləri rekord sürətlə artmaqdadır. Bu faktlar fonunda son 20 ildə öz
ritorikasını dəyişməyən Azərbaycan
müxalifəti tərəfindən tənqidi
çıxışlar kələkbazlıq kimi
təsir bağışlayır. Sankt-Peterburq
Dövlət Universitetinin beynəlxalq
münasibətlər fakültəsinin dosenti,
politoloq Niyazi Niyazov 1News saytına müsahibəsində demişdir: "Azərbaycan müxalifətinin
liderlərinin bəyanatlarını eşidəndə çox vaxt başa düşürsən ki,
bu insanlar Bakı
çayxanalarının daimi müştərilərinin
müəyyən hissəsi kimi yaşamağa çalışırlar. Onlar armudu stəkanı əllərindən
buraxmadan, heç bir iş görmədən,
heç nə bacarmadıqları halda "dəryada balıq sövdəsi"nə
düşür və dünya
miqyaslı problemlərin həllindən dəm vururlar". Müxalifət daxilində çəkişmələr,
onun pərakəndəliyi və vətəndaşların
müxalifətin şüarlarına
etimadsızlığı məhz bununla izah edilir.
Sıravi azərbaycanlılar
öz prezidentini
hansı səbəbdən dəstəkləyirlərsə, xarici siyasət üzrə tərəfdaşlar
da eyni səbəbdən
onun alternativini
görmürlər. Ata və oğul Əliyevlər tərəfindən
yaradılmış sistem həm ölkə
sakinlərini, həm də tərəfdaş dövlətlərin
liderlərini tamamilə qane edir, bu sistemdə Azərbaycan
Şərq ilə Qərb arasında etibarlı körpüyə,
habelə təkcə region üçün deyil, həm
də Avropa üçün
sabitliyin qarantına və iqtisadi inkişafın lokomotivinə çevrilmişdir".
Azərbaycan. - 2013.- 22 avqust.- S. 3.