Avropa Şurası Parlament Assambleyasının komitə iclasında

Azərbaycana qarşı fitnəkarlığın qarşısı qətiyyətlə alınmışdır

Avropa Şurası Parlament Assambleyası (AŞ PA) Hüquqi işlər və insan haqları komitəsinin dekabrın 12-də qurumun Paris qərargahında keçirilən iclasında "Avropa İttifaqında fundamental hüquqların vəziyyəti", "Sərhədsiz televiziya haqqında Avropa Konvensiyasının araşdırılması" və digər mühüm əhəmiyyətli ümumavropa problemləri ilə yanaşı, Azərbaycana bilavasitə aidiyyəti olan bir məsələ ətrafında da geniş müzakirələr getmişdir.

Macarıstan məhkəməsi tərəfindən ömürlük həbs cəzasına məhkum edilmiş azərbaycanlı zabit Ramil Səfərovun öz Vətəninə ekstradisiyası və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən əfv olunması xeyli müddətdir ki, erməni lobbisinin təsiri altındakı müəyyən qüvvələrin təhriki ilə siyasi möhtəkirlik mövzusuna çevrilmişdir. Hüquqi işlər və insan haqları komitəsinin iclasında yenə bu məsələ qaldırılmış, mövzu ilə bağlı dəvət edilmiş ekspert, professor E.Selvaccinin mövqeyi dinlənilmişdir. Müzakirələrdə deputatlardan D.Tejera, xanım de Purbe-Landin, K.Çop, o cümlədən Ermənistandan A.Rustamyan ekspertə suallar vermiş, problemlə bağlı baxışlarını ifadə etmişlər.

Müzakirələrdə Azərbaycanın Avropa Şurası Parlament Assambleyasındakı daimi nümayəndə heyətinin üzvü Rafael Hüseynov da çıxış etmiş, məntiqli izahları və danılmaz dəlilləri ilə müzakirələrin gedişinin Azərbaycana qarşı yönəldilməsi cəhdinin qarşısını almışdır. Azərbaycanlı deputat problemin mahiyyətinə və tarixçəsinə toxunaraq demişdir: "Bu gün müzakirə etdiyimiz mövzu "Məhkum edilmiş şəxslərin təhvil verilməsi haqqında Konvensiyadan sui-istifadə hallarının qarşısının alınması tədbirləri" adlanır və bununla bağlı məsələ üzrə sabiq məruzəçi, italiyalı deputat Renato Farinanın hazırladığı memorandum layihəsi və digər sənədlər diqqətimizə təqdim edilmişdir. Dərhal elan edirəm ki, keçmiş məruzəçinin bu problemlə bağlı bizə daha əvvəldən məlum olan mövqeyi ədalətsizdir, kökündən yanlışdır və qərəzə, ikili standartlara əsaslanır, Avropa Şurasının tələblərinə qətiyyən cavab vermir və problemin həllinə xidmət etmir. Bu, aydın həqiqətdir ki, istər sözügedən Konvensiya, istərsə də digər Avropa Şurası konvensiyalarının mütəmadi olaraq təkmilləşməyə, düzəlişlərə ehtiyacı vardır. Lakin cənab R.Farina tərəfindən təqdim edilmiş mətn əsas məsələni bir kənara qoyaraq bütün diqqəti konkret bir şəxs üzərinə yönəldir, faktlar təhrif edilir, sırf hüquqi məsələ süni və qərəzli şəkildə siyasiləşdirilir".

Azərbaycan zabiti Ramil Səfərovun məsələsinin ayrıca olaraq 2012-ci il oktyabrın 4-də AŞ PA-nın plenar iclasında müfəssəl müzakirə edildiyini və o vaxt bütün suallara konkret cavablar verildiyini xatırladan Rafael Hüseynov daha sonra demişdir: "Bir daha vurğulamaq istərdim ki, həmin bədbəxt hadisə yalnız həlak olmuş erməni zabitinin deyil, məhkum edilmiş azərbaycanlı zabitin də faciəsidir. Bu hadisə bilavasitə Ermənistanın Azərbaycana təcavüzünün, 20 ildən artıq davam edən elan olunmamış müharibənin fəsadlarındandır. Ona görə də belə məsələlər yalnız həmin kontekstdə, həmin münaqişənin tərkib hissəsi kimi araşdırılmalıdır. Ramil Səfərov özü də erməni işğalının zərərdidələrindən, bu qəsbkarlıq nəticəsində doğma torpaqlarını, evini-eşiyini, hərbi münaqişələrin gedişində bir çox yaxın qohumlarını itirmiş insanlardandır. O, gənc ömrünün bir çox illərini həbsdə keçirəndən sonra qanunun bütün tələblərinə uyğun olaraq Macarıstan hökuməti tərəfindən qarşılıqlı razılıq əsasında Azərbaycana təhvil verilmiş, yenə qanunun, Azərbaycan Konstitusiyasının müddəalarına tam uyğun olaraq ölkə Prezidenti tərəfindən əfv edilmişdir. Məhkum edilmiş şəxslərin təhvil verilməsi haqqında Avropa Konvensiyasının 12-ci maddəsi birbaşa təsdiq edir ki, bu zaman bütün atılmış addımlar müvafiq Konvensiyanın tələblərinə uyğundur, hər şey qanun çərçivəsində baş vermişdir. Konvensiya təhvil verilmiş məhkumun öz Vətəninə ilk qədəmini basan anda əfv edilməsini qətiyyən istisna etmir və burada da qanunun aliliyi tam şəkildə qorunmuşdur. Ermənistan buna qarşı mütəmadi etirazlar etsə də, Fransada məhkum edilmiş Monte Melkonyan kimi beynəlxalq aləmdə məşhur qatili və qatı terrorçunu Yerevana ekstradisiya edilərkən dərhal bağışlanaraq azadlığa buraxılmasını, Ermənistan dövləti tərəfindən rəsmən qəhrəman elan edilməsini nədənsə unudur. Əslində, bu istiqamətdə ilk presedenti indi canfəşanlıq edən Ermənistan özü yaratmışdır. Ramil Səfərovun əfvi isə büsbütün başqa məzmunludur".

Rafael Hüseynov Azərbaycanın bir milyondan artıq qaçqını və məcburi köçkünü olduğunu xatırlatmış və sözünə davam etmişdir: "Prezident İlham Əliyev Ramil Səfərov barəsində imzaladığı əfv fərmanı ilə əslində, daxilində erməni zülmünə böyük etiraz hissləri olan nəhəng təbəqəni müəyyən qədər sakitləşdirmiş, yumşaltmışdır. Əslində, bu qərarı ilə həm də iki münaqişə edən ölkə arasında gərginliyin səngiməsinə töhfə vermişdir. Yaxşı ki, cənab R.Farina artıq məruzəçi deyil, o, Avropa Şurasında üzvlüyünü sona çatdıraraq bu təşkilatdan getmişdir. Zənnimcə, bu məqam məsələyə elə tarixin gedişinin verdiyi yaxşı cavabdır. Lakin sabiq başabəla məruzəçidən çox zərərli bir irs qalmışdır ki, bu da onun təqdim etdiyi memorandumdur. Mən bu mətni qətiyyətlə rədd edirəm, çünki onu elmi prinsiplər və hüququn meyarları qəbul etmir. İnanıram ki, təcrübəli siyasətçi, yeni məruzəçi Kristofer Çop daha sanballı, daha balanslaşdırılmış və elmi əsaslı hesabat hazırlayacaqdır. Bu da son dərəcə diqqətəlayiqdir ki, indi komitədə mövqeyini dinlədiyimiz professor E.Selvacci də sabiq uğursuz məruzəçi R.Farina kimi, İtaliyadan olsa da, tam əks mövqe nümayiş etdirir, məhz elmi prinsiplərə, qanunun aliliyinə əsaslanır. Axı necə ola bilər ki, bütün Avropa üçün nəzərdə tutulmuş bir Konvensiyada dəyişikliklər etmək, sərtləşdirmələr yalnız bircə cinayət işinin, yeganə nümunənin əsasında aparılsın?! Təbii ki, hörmətli ekspertin də təsdiq etdiyi kimi, burada hüququn deyil, siyasətin dili ilə danışılır, bu isə qəbuledilməzdir. Cənab E.Selvacci ona görə haqlıdır ki, qanunlara arxalanaraq fikir söyləyir, R.Farinanın fikirləri ona görə kənara atılır ki, örtülü məkrli siyasi dairələrin diktəsi ilə qanunazidd şəkildə ifadə olunmuşdur. Kimlərsə, hansısa qruplar sadəlövhcəsinə güman edirlərsə ki, artıq bitmiş, tarixə çevrilmiş Ramil Səfərov məsələsini qurdalamaqla nəyəsə nail olacaqlar, möhkəm yanılırlar. Bu, artıq bitmiş dünəndir və qanunun geriyə işləmə imkanı yoxdur. Konvensiyada hətta hər hansı bir dəyişiklik olarsa, bu, yalnız gələcəkdə baş verə biləcək hallara tətbiq edilə bilər. Ümid edirik və inanırıq ki, yeni məruzəçi haqqında bəhs edilən Konvensiya ilə bağlı onlarla faktı, dəlillər silsiləsini təhlil edərək düşünülmüş, dəqiq ölçülüb-biçilmiş nəticələrə gələcək".

Müzakirələrin sonunda çıxış edən problem üzrə ekspert E.Selvacci Rafael Hüseynovun öz iradlarında tam haqlı olduğunu bildirmiş, məhkum edilmiş şəxslərin təhvil verilməsi ilə bağlı Konvensiyanın siyasiləşdirilməsi əleyhinə çıxmışdır. Ekspert əlavə etmişdir ki, Ermənistanın və onu dəstəkləyənlərin israr etdiyi kimi, Konvensiyanın ayrı-ayrı maddələrinin sərtləşdirilməsi də düzgün olmazdı. Belə ki, Konvensiyada, əslində, bütün məqamlar nəzərə alınıb, Konvensiya müvəffəqiyyətlə tətbiq edilir, əksinə, müəyyən sərtləşdirmələr bir sıra ölkələrin bu Konvensiya çərçivəsində əməkdaşlığına ciddi maneələr törədə bilər. Ekspert onun qarşısında birbaşa qoyulan suala da cavab verərək demişdir ki, Ramil Səfərovun Macarıstandan Azərbaycana ekstradisiyası və əfv edilməsi zamanı qanunlara tam riayət olunmuş və heç bir pozuntuya yol verilməmişdir.

Əsgər ƏLİYEV,

AzərTAc-ın xüsusi müxbiri

Paris

Azərbaycan.-2013.-15 dekabr.-S.6.