Bakıda «Şahdəniz-2» üzrə
yekun investisiya
qərarının
imzalanması mərasimi olmuşdur
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev mərasimdə
iştirak etmişdir
Albaniyanın
Baş naziri Edi RAMA bu layihənin icrası nəticəsində
Azərbaycan və Albaniyanın Xəzər və Adriatik dənizlərini
əlaqələndirəcəyini və alternativ enerji
marşrutlarının xəritəyə gətirilməsinə
töhfə verəcəyini bildirərək dedi:
- Azərbaycan şirkətləri və ehtiyatları Cənubi Avropa ölkələri üçün yeni bir mənzərə yaradacaqdır. Eyni zamanda, Albaniya mühüm enerji layihəsi şəbəkəsinin tərkib hissəsi olacaqdır. Mən hesab edirəm ki, TAP yalnız imkan və fürsətlər demək deyildir. Eyni zamanda, böyük məsuliyyət deməkdir. Bizim hökumətlərimiz zəruri, maddi və insani kapital yönəldəcəkdir ki, bu layihə uğurlu nəticələrini versin. Biz təminat veririk ki, Albaniya və Cənub-Şərqi Avropa ilə bağlı bütün öhdəliklər yerinə yetiriləcəkdir. Həm sizin, həm də Türkiyə kimi strateji tərəfdaşımızın dəstəyi nəticəsində Albaniya, Xorvatiya, Monteneqro və digər Balkan ölkələri inkişaf edəcəkdir. Azərbaycanın xüsusi dəstəyi və əməkdaşlığı nəticəsində mənim ölkəm qazlaşdırmaya müvəffəq olacaqdır.
* * *
Bolqarıstanın Baş naziri Plamen OREŞARSKİ bu layihənin ölkəsi üçün də yeni imkanlar açdığını vurğulayaraq bildirdi:
- Əvvəlcə cənab Prezident İlham Əliyevə təşəkkürümü bildirirəm ki, məni bu tədbirə dəvət edib. Bu mərasim "Cənub" qaz dəhlizinin başlanmasıdır, mənim ölkəm üçün də yeni imkanlar deməkdir. TAP Bolqarıstan ərazisindən keçəcəkdir və bu, bizə qazın əlavə həcmlərini təmin edəcəkdir. Bu işdə sizə uğurlar arzulayıram.
Cənab Prezident, ölkəmə olan diqqətinizə görə təşəkkür edirəm.
* * *
"Şahdəniz-2" layihəsinin ölkələrimizin həyatında əhəmiyyətli rol oynayacağını bildirən Gürcüstanın Baş naziri İrakli QARİBAŞVİLİ vahid enerji siyasətində uğur əldə edilməsində "Cənub" qaz dəhlizi layihəsinin önəmindən danışaraq bildirdi:
- Azərbaycan regionumuzun və Avropa İttifaqı ölkələrinin enerji ehtiyaclarının təmin edilməsində mühüm ölkəyə çevrilməkdədir. Eyni zamanda, Gürcüstanın coğrafi mövqeyi Cənubi Qafqazda nəqliyyat qovşağı rolunu oynamağa imkan verir və Türkiyə ilə birlikdə Avropanı Xəzər dənizi regionu ilə birləşdirən ən qısa tranzit marşrutu təklif edir.
Əminəm ki, bu, uzunmüddətli və dayanıqlı çoxtərəfli əməkdaşlığımızın yalnız başlanğıcıdır. Növbəti addımlar Trans-Xəzər layihələrinin inkişafına və Xəzər hövzəsinin digər dövlətləri ilə danışıqların intensivləşdirilməsinə yönəldiləcəkdir. Son irəliləyişlər və ötən 20 il ərzində toplanmış birgə təcrübəmiz səmərəli əməkdaşlıq və nəqliyyat marşrutlarının mənbələrinin, təchizatçıların şaxələndirilməsi üçün zəruri şəraitin yaradılmasının nə dərəcədə əhəmiyyətli olduğunu aydın göstərir.
Cənab Prezident, Sizi bu tarixi gün - vahid enerji siyasəti, inkişaf və uğurun əldə edilməsində həlledici rol oynayan "Cənub" qaz dəhlizi layihəsinin icrasına başlanılması münasibətilə təbrik edirəm.
* * *
Xorvatiyanın Baş naziri Zoran Milanoviç bu layihə ilə Azərbaycanın tarixində yeni mərhələnin başlandığını, "Şahdəniz-2" layihəsinin ölkəsi üçün də xüsusi əhəmiyyət kəsb etdiyini dedi. O, layihə çərçivəsində yeni iş yerlərinin açılacağına, əməkdaşlıq əlaqələrinin genişlənəcəyinə əminliyini ifadə etdi. Bakıda gedən inkişaf proseslərindən məmnunluğunu bildirən Zoran MİLANOVİÇ dedi:
- Mən 20 il bundan əvvəl Azərbaycanda olmuşam. Bu, mənim ikinci səfərimdir. Mən gördüklərimə valeh olmuşam. Bu gün Azərbaycanın yeni bir tarixi mərhələsidir. Bu, sadəcə olaraq bir gündür. Bundan əvvəl isə uzun illər sıx əməkdaşlıq həyata keçirilmiş, gərgin işlər görülmüşdür. Siz sadə əməkdaşlıq yolu seçməmisiniz. Bu tədbirdən əvvəl uzun illər planlaşdırma həyata keçirilmişdir. Sizin ölkəniz siyasi və təhlükəsizlik baxımından çox təmkinli olmuşdur.
Xorvatiya bu layihənin demək olar ki, ən sonunda yerləşir. Biz Aralıq dənizində
limanlara sahibik. Eyni zamanda, biz də enerji təchizatımızı
şaxələndirmək niyyətindəyik. Bizim bir sıra planlarımız vardır. Bu layihə bizim üçün xüsusi əhəmiyyət
kəsb edir. Bu baxımdan mən bunun
icrasını səbirsizliklə gözləyirəm. Bu, yalnız enerji təhlükəsizliyi demək
deyil, bu, əməkdaşlıq deməkdir. Bu, ölkələri
bir araya gətirmək, yeni iş yerləri, yeni sərmayələr
deməkdir.
Ümid edirəm ki, növbəti dəfə Azərbaycana
20 ildən sonra yox, daha tez gələcəyəm. Amma bu gün
gördüyüm məni həqiqətən də, təsirləndirdi,
valeh etdi. Diqqətinizə görə təşəkkür
edirəm.
* * *
Monteneqronun
Prezidenti Filip Vuyanoviç dedi ki, bu layihəyə qoşulmaqla
Monteneqro özünün uzunmüddətli enerji sabitliyini təmin
edəcəkdir. Prezident İlham Əliyevə ölkələrimiz
arasında əlaqələrin inkişafına göstərdiyi
diqqətə görə təşəkkürünü
bildirən Filip VUYANOVİÇ dedi:
- Azərbaycanda
olmaq, "Cənub" qaz dəhlizinin Avropaya birləşdirilməsi
ilə bağlı tədbirdə iştirak etmək məndə
xüsusi məmnunluq doğurur. Bu dəhliz ilə
Azərbaycan qazı Avropaya nəql ediləcəkdir. Bu
isə Monteneqro üçün strateji və enerji təhlükəsizliyi
baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Mən burada yalnız bir neçə məqamı diqqətinizə
çatdırmaq istəyirəm. Bu layihəyə
qoşulmaqla Monteneqro özünün uzunmüddətli enerji
təhlükəsizliyini təmin edəcəkdir. Çünki burada çox etibarlı təchizatçıdan
söhbət gedir. Bu boru kəməri ilə
Monteneqroda daha münbit sərmayə mühiti yaradılacaq və
yeni sərmayə imkanları açılacaqdır. Bu
layihə həm inkişaf, həm tikinti dövründə və
daha sonra layihənin işə salınması mərhələsində
mənim ölkəmdə yeni iş yerləri yaradacaqdır. Bizim vətəndaşlarımız və
iqtisadiyyatımız münasib qiymətə enerji ilə təmin
ediləcəkdir ki, bu da sakinlərin yaşayış səviyyəsini
yaxşılaşdıracaqdır. Bundan əlavə,
bu qazın nəqli nəticəsində mənim ölkəm
böyük mənfəət əldə edəcəkdir.
Xanımlar və cənablar, mən Azərbaycan Prezidenti
cənab İlham Əliyevə xüsusi minnətdarlığımı
bildirmək istəyirəm. Eyni zamanda, mənim
ölkəmin Azərbaycan Respublikasının Dövlət
Neft Şirkəti ilə yeni qurduğu əməkdaşlığı
qeyd etmək istərdim. SOCAR bu gün
Monteneqronun ən elitar turist məkanlarının birində nəhəng
infrastruktur inşa etməkdədir və bu, Adriatik dənizi
sahilinin ən gözəl incilərindən olacaqdır.
Möhtərəm
cənab Prezident, bir daha Sizə təşəkkürümü
bildirirəm ki, Siz bizim ölkələrimiz arasında əlaqələrə
bu qədər əhəmiyyət
verirsiniz.
Diqqətinizə görə təşəkkür edirəm.
* * *
"Şahdəniz-2
layihəsinin yekun investisiya qərarı kimi mühüm sənədin
imzalanması münasibətilə təbriklərini
çatdıran Böyük Britaniya və Şimali
İrlandiya Birləşmiş Krallığının xarici
işlər naziri Uilyam HEYQ yeni yaradılan "Cənub"
qaz dəhlizinin mühüm əhəmiyyətini xarakterizə
edərək bildirdi:
-
Birincisi, bu, Avropanın qaz təchizatı baxımından həm
marşrut boyu, həm də yeni mənbə qismində enerji təhlükəsizliyini
artıracaqdır. Yeni boru kəməri ilə Türkiyəyə
nəql ediləcək 6 milyard kubmetr qazla yanaşı, əlavə
10 milyard kubmetr qazın Avropaya nəqli bizim yeganə təchizatçı
və ya bir tranzit sistemindən
asılılığımızı azaldacaqdır. Qarşıdan gələn illərdə "Cənub"
dəhlizinin Yaxın Şərqdə nəhəng qaz təchizatçılarını
əhatə edərək genişlənmə potensialı
vardır. Bu isə öz növbəsində
Avropanın enerji təhlükəsizliyinə çox
böyük töhfə ola bilər.
İkincisi, Avropanın qaz bazarında rəqabət
artacaqdır.
Bu isə enerjinin qiymətini daha münasib edəcəkdir.
Bundan əlavə, Avropa İttifaqının qaz bazarı o qədər
əlaqəlidir ki, bilavasitə Azərbaycandan qaz alan ölkələrdən
savayı digər dövlətlər də bunun bəhrəsini görəcəklər.
Üçüncüsü, "Cənub" dəhlizi
bizim iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qarşıya
qoyduğumuz məqsədləri dəstəkləyəcəkdir. Yenilənən
enerjiyə yönəlmiş sərmayələrin fonunda qaz
bizə ən sadə və etibarlı enerji təmin edəcəkdir.
Həm də qaz ekoloji baxımdan kömürdən
təmizdir. Hazırda bir sıra Avropa
dövlətlərinin hökumətləri üçün
enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi qlobal iqlim dəyişikliyi
ilə mübarizədən daha ön sırada durur. Lakin enerji təhlükəsizliyimizi gücləndirməklə
"Cənub" dəhlizi bizə zəhərli
tullantıların azaldılmasına diqqəti yönəltməyə
imkan verəcəkdir.
Nəhayət,
"Cənub" dəhlizinin işlənilməsi 2 min mil
uzunluğunda marşrut boyu dövlətlərə mənfəət
gətirəcək və tikinti mərhələsində otuz
mindən artıq yeni iş yeri yaradacaqdır. İnşası
başa çatdıqdan sonra boru kəmərləri Azərbaycan
üçün Avropa bazarına uzunmüddətli
çıxış təmin edəcəkdir. Bu, çox böyük nailiyyət olacaqdır.
Mən fərəhlənirəm ki, BP başda olmaqla Britaniya
şirkətləri layihəyə öz töhfəsini
vermişdir və bu iş bundan sonra da davam edəcəkdir.
Azərbaycanın neft və qaz ehtiyatlarının
işlənməsində Böyük Britaniya iyirmi ilə
yaxındır ki, aparıcı rol oynayır. Bu isə
birbaşa xarici sərmayələrin yarısından
çoxunu təşkil edir və hazırkı qərarla
böyük həcmdə əlavə sərmayələr cəlb
olunacaqdır. Maliyyə vəsaitləri ilə
yanaşı, BP və digər Britaniya şirkətləri zəngin
təcrübələrini cəlb edərək Azərbaycan
hökuməti, şirkətləri və xalqı ilə
çiyin-çiyinə çalışaraq bu layihəni
reallığa çevirəcəkdir. Məhz
bu səbəbdən bu qərar istər neft və qaz, istərsə
də digər sahələr üzrə Azərbaycan-
Böyük Britaniya əlaqələrinin möhkəmləndirilməsinə
xidmət edəcəkdir.
Bu gün Azərbaycanda Böyük Britaniyanın 300-dən
artıq şirkəti fəaliyyət göstərir. Biz bundan sonra da iki ölkə
arasında güclü ticarət əlaqələrinin
genişləndirilməsi və şaxələndirilməsi
imkanlarını araşdırmalıyıq. Hökumətlərimiz
BMT Təhlükəsizlik Şurasında bir sıra məsələlər
üzrə mühüm əməkdaşlıq etmişlər.
Britaniyada təhsil alan
çoxsaylı azərbaycanlı tələbələr
Bakıda uğurla fəaliyyət göstərirlər. "British Council" və Azərbaycanda yaşayan
üç mindən artıq britaniyalı ölkələrimiz
arasında güclü təmaslar qururlar. Bir
sözlə, bugünkü tədbirin əhəmiyyəti
ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərdən
tutmuş enerji təhlükəsizliyinə qədər bir
sıra sahələrdə hiss olunacaqdır. Bununla biz
yeni iş yerlərinin yaradılması,
iqtisadiyyatımızın rəqabət qabiliyyətinin
artırılması və qlobal iqlim dəyişikliyi ilə
mübarizədə səylərimizi dəstəkləyəcəyik.
Dünyanın ən iri enerji layihələrindən biri
artıq reallığa çevrilməyə
başlamışdır. Biz Avropanın enerji
marşrutlarının xəritəsini başa
çatdırırıq və mən mühüm nailiyyətin
əldə edilməsində əməyi olan bütün tərəfləri
təbrik edirəm.
* * *
İtaliyanın
xarici işlər naziri xanım Emma Bonino "Cənub" qaz
dəhlizinin yaradılmasına başlanmasının
mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyinin
vurğuladı və bunun uzunmüddətli məqsədyönlü əməkdaşlıq
nəticəsində baş tutduğunu söylədi. TAP layihəsinin
İtaliya, həmçinin digər Avropa İttifaqı
ölkələri, eləcə də Balkan regionu dövlətləri
üçün taleyüklü məsələ olduğunu
vurğulayan Emma BONİNO dedi:
-
Xüsusi qeyd etmək istərdim ki, Avropa Komissiyası TAP layihəsini
birgə maraq kəsb edən layihələr siyahısına
daxil etmişdir və bununla da, müxtəlif prosedurlar sürətlənəcəkdir.
Mühüm zəruri maliyyə vəsaitlərinin
ayrılması prosesi daha da sürətlənəcəkdir.
İtaliya enerji təhlükəsizliyi və vacib enerji
infrastrukturunun yaradılmasına mühüm töhfə
verir. Zənnimcə, bu layihə bizim münasibətlərin
çox əhəmiyyətli bir elementidir. Avqustun 11-də cənab Prezident İlham Əliyev və
İtaliyanın Baş naziri cənab Enriko Letta arasında
imzalanmış memorandum da bu istiqamətdə çox
mühüm bir sənəd olmuşdur. Mən
sizi əmin etmək istərdim ki, İtaliya hökuməti də
bu işin sürətlə aparılmasında əlindən gələni
əsirgəməyəcəkdir. Eyni
zamanda, bu, bizim ikitərəfli əməkdaşlığımızın
mühüm elementləridir. Azərbaycan
İtaliyanın 4 ən iri neft təchizatçılarından
biridir. Artıq bizim əməkdaşlığımız
qaz sahəsini də özündə ehtiva edəcəkdir.
Bundan sonra bizim ölkələrimiz arasında
siyasi və iqtisadi əlaqələr inkişaf edəcəkdir.
Bu baxımdan mənim bu tədbirdə
iştirakım bizim ikitərəfli münasibətlərə
verdiyimiz əhəmiyyətin bariz nümunəsidir. Təşəkkür edirəm.
* * *
Bu layihəni
ölkəsinin daim dəstəklədiyini və bunun
reallaşması üçün səyini əsirgəmədiyini
bildirən və əlamətdar tarixi hadisə münasibətilə
Türkiyə dövləti və xalqının təbriklərini
çatdıran Türkiyənin enerji və təbii sərvətlər
naziri Taner YILDIZ bildirdi:
- Təbii
ki, Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəməri ilə Xəzər
neftinin dünya bazarına açılması və
Bakı-Tbilisi-Ərzurum boru kəməri ilə də təbii
qazın Türkiyədə istifadə edilməsi təmin
olunmuşdur. Bunlar vacib layihələrdir, amma
kifayət etmirdi. Hazırda biz istər Türkiyənin təxminən
50 milyard kubmetrlik təbii qaz ehtiyacının bir hissəsinin
ödənilməsi, istərsə də Avropa
İttifaqına üzv ölkələrin təbii qaz tədarükünün
həll edilməsi baxımından mühüm bir layihəni,
inşallah, imzalayacağıq.
Olmayan bir şey paylaşılmaz, amma var olan bir şey həmişə
paylaşıla bilər. Xəzər xüsusilə bu sərvətlərini
dünya bazarlarına təqdim edərək həm yerləşdiyi
bölgənin, həm də digər bölgələrin rifah
səviyyəsini daha da artıracaqdır. Türkiyə
bütün strateji və coğrafi üstünlüklərindən
bu layihələrin xeyrinə istifadə edəcəkdir.
Taner
Yıldız ötən illərdə birgə neft-qaz layihələrinin
reallaşması üçün Türkiyənin Azərbaycan
Respublikası Dövlət Neft Şirkəti ilə sıx və
səmərəli əməkdaşlıq etdiyini
vurğulayaraq dedi:
- SOCAR və
digər şirkətlərin təmsilçiləri bizimlə
bərabər çox səy göstərdilər. İnşallah, müsbət sonluğa doğru
çox əmin addımlarla irəliləyirik.
Mən bu
layihədə əməyi olan bütün pay sahiblərinə
bir daha təşəkkür edirəm. Allahdan
bu layihənin həm istehsalçı, həm tranzit, həm də
istehlakçı ölkələr üçün uğurlu
olmasını diləyirəm. Hamınızı
sevgi və ehtiramla salamlayıram.
* * *
Avropa
İttifaqının TAP layihəsini tam dəstəklədiyini,
"Şahdəniz-2" layihəsinin yekun investisiya qərarının
imzalanmasının səmərəli əməkdaşlıq
üçün yeni imkanlar açdığını
vurğulayan Avropa İttifaqının enerji məsələləri
üzrə komissarı Günter OTTİNGER dedi:
- Azərbaycan
2011-ci ildə verdiyi vədinə sadiq qalaraq "Cənub"
qaz dəhlizinin icrasına başlayır. Zaman
keçdikcə biz görəcəyik ki, bu layihə də
digər uzunmüddətli layihələr kimi xüsusi əhəmiyyət
kəsb edəcəkdir. Lakin gələcəyin
inkişafını təmin edən siyasi təməl bu
gün qoyulur.
2011-ci ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və
Avropa Komissiyasının sədri Xose Manuel Barrozu əməkdaşlığımızın
parametrlərini müəyyən etmişlər. Burada təmsil
olunan şirkətlər isə layihəni kommersiya
baxımından dəstəkləyirlər. Məmnunam ki, biz vədlərimizə sadiq qaldıq.
"Cənub" qaz dəhlizinin işlənilməsi
hökumətlər və biznes dairələri arasında əməkdaşlığın
parlaq nümunəsidir və bu əməkdaşlıq
qarşılıqlı faydalıdır.
Avropa İttifaqı və Türkiyə yeni qaz mənbəyinə
çıxış eldə edir. Qaz təchizatı
şirkətləri tələb olunan sərmayələrin əsaslandırılması
üçün müvafiq həcmlərə malikdirlər.
Buraya qədərki yolumuz heç də asan
olmamışdır. Bu işdə qarşılıqlı
anlaşma, təmkin və danışıqlar tələb
olunmuşdur. Bütün tərəfləri
bu işdə təqdir etmək istərdim. "Şahdəniz" və onunla birləşəcək
digər kəmərlər Avropa İttifaqında ehtiyac duyulan
nəhəng qaz infrastrukturu olacaqdır.
Mən
böyük məmnuniyyətlə Avropa Komissiyasının sədri
Xose Manuel Barrozu adından "Şahdəniz-2" üzrə
yekun investisiya qərarının imzalanması münasibətilə
layihədəki iştirakçı dövlətləri və
şirkətləri təbrik edirəm. Bu
uzaqgörən planın memarları ilə birlikdə
olmağından fərəhlənirəm.
Yaxın keçmişdə bəziləri bu layihəni
mümkünsüz layihə adlandırmışlar. Lakin ilk dəfə deyildir
ki, bu regionda mümkünsüz hesab edilən layihələr tərəfdaşların
əməkdaşlığı nəticəsində
uğurla başa çatdırılır. Birincisi
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəməri, indi isə "Cənub"
qaz dəhlizi. Qərar Avropanın qaz mənbələrinin
şaxələndirilməsinə xidmət edəcəkdir və
Qafqaz ilə Avropa İttifaqı arasında əlaqələri
möhkəmləndirəcəkdir. Bu,
enerji və sənaye əlaqəsi olmaqla yanaşı, həm
də mədəni bağlılıqdır. Şadam ki, bu layihənin Cənub-Şərqi
Avropada davam etdirilməsinə dair Azərbaycan Albaniya, Bosniya və
Herseqovina, Xorvatiya və Monteneqro arasında razılıq
vardır. Buraya Rumıniya, Macarıstan və
Avstriyanı da əlavə etmək olar. Bu, onun
sübutudur ki, bugünkü tədbir daha böyük layihənin
başlanğıcıdır.
Hörmətli
cənab Prezident, xanımlar və cənablar! Bu
işdə əməyi olanları səmimi qəlbdən təbrik
edirəm. Qapı artıq
açılmışdır. Bu marşrut
üzrə əməkdaşlığımız davam etməlidir.
Hər birinizə uğurlar arzulayıram.
* * *
İxrac
kəmərlərinin şaxələndirilməsinin vacib əhəmiyyət
kəsb etdiyini bildirən ABŞ-ın enerji nazirinin
müşaviri Conatan ELKIND rəsmi Vaşinqtonun Azərbaycanın
yerləşdiyi regionun enerji ehtiyatlarının işlənməsi
və digər regionlar ilə əməkdaşlığın
gücləndirilməsinə tərəfdar olduğunu
söyləyərək bildirdi:
- Bu
regionun zəngin enerji ehtiyatları vardır. Bu
baxımdan Azərbaycan çox xoşbəxt bir ölkədir.
Bu gün SOCAR başda olmaqla müxtəlif
şirkətlər bu ehtiyatları dünya bazarlarına
çıxarırlar. Bu ehtiyatlarda
marağı olan ölkələrə təbii qazın nəqli
çox vacib bir elementdir. Vacibdir ki,
istehsalçı və istehlakçı ölkələr
arasında əlaqələr güclü olsun və bu
baxımdan da mən Vaşinqtondan enerji nazirinin və Obama
Administrasiyasının salamlarını
çatdırıram.
Cənab
Prezident, Sizi əmin etmək istərdim ki, ABŞ Prezidentinin
Administrasiyası bizim bacarıqlı səfirimiz Riçard
Morninqstar vasitəsilə Azərbaycanı dəstəkləyəcəkdir
və Sizin ölkənizi və regionda olan tərəfdaşlarınızı
dəstəkləməyə hazırdır. Təşəkkür
edirəm.
* * *
Azərbaycan
Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti Rövnəq
ABDULLAYEV yekun investisiya qərarının imzalanmasını
ulu öndər Heydər Əliyevin əsasını
qoyduğu yeni neft strategiyasının növbəti uğuru
kimi dəyərləndirərək dedi:
- Möhtərəm
cənab Prezident, mən bu gün, ilk növbədə,
çoxminli Azərbaycan neftçiləri adından, eləcə
də bu layihədə iştirak edən tərəfdaşlarımız
adından zati-alinizə dərin təşəkkürümü
bildirirəm. Bu beş ildə Sizin diqqətiniz
və dəstəyiniz olmasaydı, fəaliyyətimizin belə
uğurla nəticələnməsi mümkün olmazdı.
Tarixi baxımdan mühüm əhəmiyyət kəsb
edən bu əlamətdar hadisənin gerçəkləşməsində
və Azərbaycan qazının gələcəyinə yol
açmaqda aparıcı rol oynamasından qürur duyuruq.
Bu layihə
çərçivəsində Xəzər dənizində ən
qabaqcıl sualtı hasilat texnologiyasının tətbiqi ilə
Azərbaycandan Avropaya qədər 6 ölkəni birləşdirəcək
təxminən 3500 kilometr uzunluğunda boru kəmərləri
sisteminin tikintisi və istismarı gerçəkləşdiriləcəkdir.
Qeyd etmək istəyirəm ki, avropalıların bir
çox nəsillərinə xidmət edəcək "Cənub"
qaz dəhlizinin yaradılmasında ən böyük
investorlardan biri SOCAR olacaqdır.
Biz artıq BP və BOTAŞ-la birgə həyata
keçirəcəyimiz TANAP layihəsində ən
böyük investor və operator, Avropa şirkətləri ilə
birlikdə inşa edəcəyimiz TAP layihəsində isə
ən böyük investorlardan biriyik.
Bu gün həm də "Şahdəniz" və Cənubi
Qafqaz Boru Kəmərində payımızın
artırıldığını fəxrlə bəyan edirik. Bir neçə dəqiqədən
sonra burada yekun investisiya qərarını
imzalayacağımız "Şahdəniz-2" layihəsi
üzrə platforma və sualtı qurğuların əksər
hissəsinin faktiki olaraq Azərbaycanda inşa
olunacağını bəyan etməkdən böyük məmnunluq
duyuram.
Bunun üçün Bakı yaxınlığında
yerləşən tikinti-quraşdırma sahələrinin
texniki və texnoloji imkanları artırılacaq, sualtı əməliyyatların
həyata keçirilməsinə xidmət edən bir neçə
gəminin texniki və funksional imkanları təkmilləşdiriləcəkdir.
Sualtı tikinti işlərinin həyata keçirilməsi
üçün çoxprofilli bir nadir gəmi inşa ediləcəkdir. Onu da
xüsusi vurğulamaq istəyirəm ki, həmin gəminin
Bakıda yenicə istifadəyə verilmiş Gəmiqayırma
zavodunda tikilməsi planlaşdırılır.
Bunlar əlbəttə ki, ölkəmiz
üçün yeni texnologiyalar, yeni biliklər, yeni potensial
deməkdir. Ən
mühümü isə
"Şahdəniz-2" və Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin
genişləndirilməsi layihələri Azərbaycanda
işçi qüvvəsi üçün təxminən on
mindən artıq yeni iş
yerinin açılmasına səbəb olacaqdır.
TANAP və
TAP layihələrinin inşası prosesində
Gürcüstan, Türkiyə, Yunanıstan, Albaniya, İtaliya
və digər ölkələrdə də minlərlə
yeni iş yeri açılacaq, həmin ölkələrin
iqtisadiyyatlarına müsbət təsir göstərəcəkdir.
Beləliklə, "Cənub" qaz dəhlizinin
açılmasına start verilir. Lakin bu dəhlizlə bağlı
planlarımız "Şahdəniz-2" yatağından
hasil olunacaq
qazın nəql edilməsi ilə kifayətlənməyəcəkdir.
Bu, həmin zəncirin yalnız birinci halqası
olacaqdır.
Azərbaycanın qaz potensialı zəngindir. Bizim 2,5
trilyon kubmetrdən artıq təsdiqlənmiş qaz
ehtiyatımız vardır. Əgər
mövcud imkanları nəzərə
alsaq, "ikinci qaz dalğasını" bu gün də
aydın görə bilərik.
Strategiyamız son illərdə kəşf edilmiş
yataqların, habelə ölkəmizin qaz potensialını
daha da artıracaq bir neçə kəşfiyyat layihəsinin
işlənilməsini nəzərdə tutur. Bugünkü
tərəfdaşlıq münasibətlərimiz digər
bazarlara da Azərbaycanın işlənilməkdə olan
böyük qaz ehtiyatları ilə asanlıqla əlaqə
yaratmaq üçün nadir imkanlar vəd edir.
"Mərhələ-2"
çərçivəsində işlənilməsi
planlaşdırılan "Şahdəniz"in əlavə
ehtiyatlarından, bu yaxınlarda Xəzərdə kəşf
edilmiş "Abşeron" və "Ümid"
yataqlarının, "Azəri-Çıraq-Günəşli"
yataqlar blokundakı dərin qaz ehtiyatlarının, olduqca
perspektivli "Şəfəq-Asiman", "Babək",
"Zəfər-Məşəl" və başqa
strukturların potensialından tam istifadə ediləcəkdir.
Çıxışımı
ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin hələ 1997-ci ildə
"Şahdəniz" yatağı üzrə müqavilə
layihəsinin idarəetmə komitəsi üzvləri ilə
görüşündə söylədiyi sözlərlə
tamamlamaq istəyirəm: "Şahdəniz"
yatağında gördüyümüz işlər və əldə
etdiyimiz nəticələr bizə bundan da dərin yerlərdə,
bundan da mürəkkəb işlər görməyə imkan
yaradacaqdır". Bugünkü mərasim o
vaxt deyilmiş bu sözlərin həqiqətə
çevrildiyini bir daha sübut edir.
Diqqətinizə
görə çox sağ olun.
* * *
Əlamətdar
hadisə münasibətilə təbriklərini
çatdıran BP şirkətinin baş icraçı
direktoru Robert DADLİ "Şahdəniz-2" layihəsinin
BP və SOCAR üçün də mühüm əhəmiyyət
kəsb etdiyini bildirərək dedi:
- Prezident
İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, "Cənub" qaz dəhlizi
Avropanın enerji xəritəsini dəyişdirəcəkdir.
Region ölkələri üçün də
gələcək dəyişəcəkdir. Mən bununla tamamilə razıyam.
Robert
Dadli artıq Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyində
ən vacib ölkələrdən birinə çevrildiyini
xüsusi vurğulayaraq bildirdi:
- XXI əsrdə
Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyini təmin
edən bir ölkəyə çevrilmişdir. Bu, birbaşa xarici sərmayə baxımından ən
böyük layihə olacaqdır. Bu, Azərbaycanda əlavə
10 min iş yerinin açılması deməkdir. Qürurverici haldır ki, bütün zəruri
infrastruktur Azərbaycanda inşa ediləcəkdir. BP isə öz növbəsində, Azərbaycanın
enerji və hasilat bacarığının
artırılmasına öz töhfəsini verəcəkdir.
Azərbaycandan kənarda daha 20 min yeni iş yeri
açılacaqdır.
Mən cənab
Prezident İlham Əliyevə xüsusi minnətdarlığımı
bildirirəm və burada iştirak edən digər liderlərə
təşəkkür edirəm ki, bu layihənin uğurla həyata
keçirilməsinə öz töhfələrini vermişlər.
Bu layihə şirkətlər üçün
də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. SOCAR, Statoil, Total, LUKoil, NIKO, TPAO, BOTAŞ, Axpo,
Fluxys, E.ON və BP - bunlar böyük bir qrupdur. Zənnimcə, bu layihə yalnız birgə səylər
nəticəsində mümkün olmuşdur.
Biz dünyada olan bütün tərəfdaşlarımızın
təcrübəsindən bəhrələnmişik və
buna görə də təşəkkürümü bildirirəm. Bu, səhmdarlar
üçün də çox mühüm gündür.
Bu, o deməkdir ki, növbəti 25 il ərzində
dəyəri yüz milyardlarla ölçülən sənədlər
imzalanacaqdır. Bu sənədlərin bəhrəsi
qarşıdan gələn bir çox illərdə hiss
olunacaqdır.
Cənab
Prezident, qeyd etmək istərdim ki, "Şahdəniz"
konsorsiumu SOCAR ilə anlaşma əldə edib və öz
payımızı 1,4 milyard kubmetr
artırırıq. Bu, heç də son
deyildir. Eyni zamanda, hasilatın pay
bölgüsü müqaviləsini də 2048-ci ilə qədər
uzatmışıq. Bu sahədə işlərimiz
davam edəcəkdir.
Bununla da, "Şahdəniz" layihəsi XXI əsrin
ikinci yarısında da qaz ehtiyaclarını təmin edəcəkdir. Bu, bizim sənayemiz
üçün də çox mühüm bir hadisədir.
Bu, təkcə nəhəng bir layihə
deyildir. Bu, misilsiz bir layihədir. Ona görə ki, bu, bizim sənayedə tətbiq
edilən ən son texnologiyaların ilk dəfə istifadə
edilməsi olacaqdır. Bununla da,
çıxışımı bitirərək qeyd etmək
istərdim ki, BP bu layihədə iştirakından fərəhlənir.
Bir çox insanın əməyi nəticəsində
ərsəyə gəlmiş bu layihənin uğurla başa
çatacağına ümid edirəm.
Cənab
Prezident, şəxsi dəstəyinizə görə təşəkkür
edirəm. Bizim komandamız qarşıdan gələn
illərdə Sizinlə sıx əməkdaşlığa
ümid edir.
* * *
Sonra sənədlərin imzalanması mərasimi oldu.
Əvvəlcə
Azərbaycan, Albaniya, Xorvatiya və Monteneqro arasında əməkdaşlıq,
"Cənub" qaz dəhlizi layihəsi və Cənub-Şərqi
Avropa dəhlizi Anlaşma Memorandumunu Azərbaycanın
energetika naziri Natiq Əliyev, Albaniyanın energetika və sənaye
naziri Damian Gjiknuri, Xorvatiyanın iqtisadiyyat naziri İvan
Vrdolyak və Monteneqronun iqtisadiyyat naziri Vladimir Kavariç imzaladılar.
Sonra "Şahdəniz" layihəsinin ikinci mərhələsi
və Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin genişləndirilməsi
üzrə yekun investisiya sazişi imzalandı. Sənədi Azərbaycan
Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti
Rövnəq Abdullayev və "Şahdəniz" üzrə
Hasilatın Pay Bölgüsü Sazişi əməliyyatçısının
prezidenti Qordon Birrel imzaladılar.
Azərbaycan
Prezidenti İlham Əliyev və xanımı Mehriban
Əliyeva "Şahdəniz-2" üzrə yekun investisiya
qərarının imzalanması mərasimində iştirak edən
dövlət və hökumət başçıları ilə
birgə nahar etmişlər.
AzərTAc
Azərbaycan.-2013.- 18 dekabr.- S.2,3.