Azərbaycanda ilk dəfə olaraq ictimai siyasət üzrə magistratura proqramı açılır

Azərbaycan Diplomatik Akademiyası (ADA) 2013-2014-cü tədris ilindən başlayaraq akademik proqramlarına yeni ixtisas əlavə edəcəkdir.

Burada Azərbaycanda ilk dəfə olaraq ictimai siyasət üzrə magistr təhsili veriləcəkdir. Son illər ərzində beynəlxalq təhsildə ictimai siyasət ixtisası geniş yayılmışdır. Xüsusilə inkişafda olan dövlətlərin ictimai siyasət üzrə yerli mütəxəssislərə ehtiyacı böyükdür. Bu sahədə təhsil bir neçə elmi əhatə etdiyinə görə magistrlər iqtisadiyyatdan tutmuş, etika və kommunikasiyaya, riyaziyyat və statistikaya aid dərsləri keçirlər. Sonda bu mütəxəssislər ictimai siyasət, layihə və proqramların tətbiqi, dövlət və ictimai sektora aid mürəkkəb məsələlərin təhlili, ictimai problemlərə dair məlumatın dəqiq qiymətləndirilməsi və düzgün yanaşmanın formalaşması, hətta liderlik və natiqlik bacarığı üzrə də qabiliyyətlərə yiyələnirlər.

ADA-da yeni açılan bu ixtisas və qəbul qaydaları barədə AzərTAc-ın suallarını Azərbaycan Diplomatik Akademiyasının İctimai və Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun dekanı, fəlsəfə doktoru Anar Vəliyev cavablandırır.

- Anar müəllim, Azərbaycan Diplomatik Akademiyası nəyə görə ictimai siyasət ixtisasına yer ayırmaq qərarına gəlmişdir?

- Azərbaycanın əmək bazarının təhlili onu göstərir ki, dövlət və ictimai sektor həm yaxın, həm də uzaq gələcəkdə çoxsaylı iş yerlərini doldurmalı olacaqdır. Hazırda Azərbaycanın dövlət strukturları tərəfindən 28 min 648 nəfər dövlət qulluqçusu kimi işə götürülmüşdür. Bundan əlavə, 15 min nəfər bələdiyyələrin idarə edilməsi sahəsi üzrə çalışır. Bunlardan 5 min nəfəri növbəti 3 il, digər 3 min nəfəri isə növbəti 6 il ərzində xidmətlərini başa vurub təqaüdə çıxacaqlar. Beləliklə də, boşalan iş yerlərinin doldurulması üçün bilikli kadrlara ehtiyac yaranacaqdır.

Onu da unutmaq olmaz ki, sürətlə inkişaf edən iqtisadiyyatın ehtiyacları ilə ali təhsil ocaqları məzunlarının qabiliyyət imkanları üst-üstə düşməyə bilər. Məsələn, hazırda ölkədə səhiyyə və humanitar elmlər üzrə buraxılan məzunların sayı çoxluq təşkil edir. Eyni zamanda, maliyyə menecerləri, inzibatçılar, ümumi siyasət təhlilçiləri kimi işləyə biləcək məzunların sayında qıtlıq hiss edilir.

Azərbaycanın dövlət və ictimai sektoruna bütün səviyyələrdə yaxşı menecerlər lazımdır. Mükəmməl təhsil almış insanlar həm dövlət və ictimai sektorun işinin keyfiyyətini qaldıracaq, həm də ölkədə islahatların daha səmərəli aparılmasına töhfə verəcəklər.

- Mümkünsə, ictimai siyasət üzrə magistr təhsilinin tədris proqramı barədə bir qədər geniş danışın. ADA-nın bu ixtisas üzrə məzunları harada işləyə biləcəklər?

- Diplomatik Akademiyanın ictimai siyasət üzə magistr (Master in Public Policy-MPP) proqramı həm yerli, həm də xarici tələbələr üçün tərtib edilmişdir. Qeyd etdiyim kimi, proqram geniş spektrli elmləri öyrənərək ictimai, sosial və iqtisadi məsələləri araşdırır və tələbələrin siyasət, iqtisadiyyat, ətraf mühit, sağlam cəmiyyət üçün sosial şərtlər kimi anlayışlarını genişləndirir.

Tədris proqramı tələbələrin təkcə nəzəri biliklərini deyil, həm də bacarıqlarını kəmiyyətcə və keyfiyyətcə artırır, ictimai məsələlər üzrə peşəkarlara bu gün lazım olan idarəetmə qabiliyyətini aşılayır. Tələbələrimizdən nəzəri biliklərini real həyat şəraitində nümayiş etdirmələri tələb olunur. MPP məzunları təkcə yerli deyil, həm də beynəlxalq səviyyədə hadisələr və çağırışlara tənqidi təfəkkür və analitik düşünmə əsasında yanaşmağı, ictimai məsələlər və ictimai siyasət üzrə mükəmməl biliklər nümayiş etdirməyi, müxtəlif sistemlər arasında müqayisə aparmağı, həm müstəqil olaraq, həm də komanda tərkibində səmərəli işə yararlı olmağı, bildiklərini və öyrəndiklərini yazılı və şifahi kommunikasiya qabiliyyəti ilə ifadə etməyi, başqalarını dinləməyi bacarmalıdırlar.

İş yerlərinə gəldikdə isə, tələbələri hökumət, qeyri-hökumət və hətta biznes sektoruna keyfiyyətli işçi qüvvəsi kimi hazırlamaq niyyətindəyik. Tədrisdən əlavə, praktiki bilik və təcrübələrinin artırılması üçün tələbələrimiz ADA tərəfindən ixtisaslarına uyğun şirkətlərə və qurumlara qısa müddətə təcrübə proqramlarına göndərilirlər. Eyni zamanda, akademiya tərəfindən tez-tez keçirilən konfranslar, seminarlar, qısamüddətli təkmilləşdirmə proqramlarında da iştirak etmək imkanı əldə edirlər.

- İctimai siyasət üzrə magistraturaya qəbul qaydaları necədir?

- Əvvəla, xatırladım ki, Azərbaycan Diplomatik Akademiyasında ali təhsil yalnız ingilis dilində verilir. Ona görə də potensial magistrlərimiz ingiliscə təhsil almağa hazır olmalıdırlar. Ümumiyyətlə, ADA-da qəbul prosesi iki mərhələdən ibarətdir. Birinci mərhələdə namizədlər elektron ərizə formasını doldurmalı və Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının müvafiq imtahan nəticələri, TOEFL və ya İELTS dil imtahanlarının nəticələri və bəzi digər sənədləri cari ilin aprelin 1-dək Azərbaycan Diplomatik Akademiyasına təqdim etməlidirlər. Maraqlananlar bu sənədlər barədə daha ətraflı məlumatı bizim www.ada.edu.az internet səhifəsindən öyrənə bilərlər.

ADA-nın öz qəbul komitəsi tərəfindən bəyənilən namizədlər daha sonra ikinci mərhələyə, yəni qəbul komitəsinin nümayəndələri ilə müsahibəyə dəvət olunurlar. Bu mərhələdən də uğurla keçən namizədlər ADA tərəfindən proqrama qəbul olunduqları barədə rəsmi məktub alırlar.

- Azərbaycan Diplomatik Akademiyasında verilən təhsil proqramlarına baxsaq görərik ki, buraya təkcə beynəlxalq münasibətlər deyil, həm də ictimai siyasət, biznesin idarəedilməsi kimi ixtisaslar daxildir. Akademiyanızda hazırda üç institut - İctimai və Beynəlxalq Münasibətlər, Biznes, Humanitar və Dəqiq Elmlər institutları fəaliyyət göstərir. Deməli, siz yalnız diplomatlar hazırlamırsınız?

- Doğrudur. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin fərmanı ilə 2006-cı ildə təsis edilən Azərbaycan Diplomatik Akademiyası fəaliyyətinə Xarici İşlər Nazirliyinin əməkdaşları üçün xüsusi təlimlərin keçirilməsi ilə başlamışdır. Dövlətimizin xarici ölkələrdəki diplomatik nümayəndəliklərinin sayı son 10 ildə əhəmiyyətli dərəcədə artdığına görə bu təlimlərə böyük ehtiyac var idi. İlk illərdə ADA-nın bu kurslarından təxminən beş yüz nəfərə yaxın diplomat məzun olmuşdur. Lakin daha sonra biz başa düşdük ki, cəmiyyətin beynəlxalq səviyyədə təhsil verəcək ali təhsil ocağına artan ehtiyacı vardır. Ona görə də biz Azərbaycan Diplomatik Akademiyasını genişləndirərək inkişafda olan bazar iqtisadiyyatı, dövlət və ictimai sektor üçün keyfiyyətli kadrlar hazırlayacaq məktəbə çevirdik. Biz çox şadıq ki, elə ilk illərdən Azərbaycan Diplomatik Akademiyasının fəaliyyəti Prezident İlham Əliyev tərəfindən bəyənilmiş və dövlət başçısının dəstəyini qazanmışdır. Hazırda İctimai və Beynəlxalq Münasibətlər, Biznes, Humanitar və Dəqiq Elmlər institutlarında 300-ə yaxın tələbə bakalavr və magistr pilləsi üzrə təhsil alır. Qarşıdakı təhsil ilində tələbə qəbulunun sayı iki dəfə artırılacaqdır. Gələcəkdə biz ADA-nı genişləndirərək müxtəlif sahələr və elmlər üzrə təhsil verən universitetə çevirməyə planlaşdırırıq.

- Müsahibəyə görə təşəkkür edirik.

Azərbaycan.-2013.- 13 fevral.- S.7.