Azərbaycan gəncliyi Heydər Əliyev ideyalarını uğurla davam etdirir

Azərbaycan dövlətçilik tarixində müstəsna xidmətləri və yeri olan, müdrik və uzaqgörən siyasəti ilə müstəqil Azərbaycanın memarı kimi şərəfli adı öz yorulmaz fəaliyyəti ilə təsdiqləmiş ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 90-cı ildönümü tamam olur.

Zamanın siyasi təzadlarına öz iradəsi, qətiyyəti ilə qalib gələn ulu öndər müasir Azərbaycan dövlətinin qurulmasına və xalqımızın müstəqillik arzusunu reallaşdırmağa nail olmuşdur.

Deyirlər, ən gözəl tərbiyə şəxsi nümunələrə əsaslanmalıdır. Heydər Əliyevin mübariz həyat tərzi, zəngin irsi, vətənpərvərliyi, milli dəyərlərə bağlılığı, iş keyfiyyətləri, fenomen istedadı onu hər bir gəncin idealına çevirmişdir. Çünki ulu öndərin ən çox diqqət göstərdiyi və böyük önəm verdiyi sahə məhz gənclərlə aparılan iş olmuşdur.

Hələ XX əsrin 70-80-ci illərində Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi dövrdə dövlət orqanlarının fəaliyyətində gənclərlə işə daha çox önəm verilmiş, bu, dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birinə çevrilmişdir.

Azərbaycana ilk dəfə rəhbərlik etdiyi 1969-1982-ci illərdə Heydər Əliyev respublikamızın Sovet İttifaqı tərkibində olmasına baxmayaraq, bütün imkanlarından istifadə edərək gənclərin problemlərinin həlli və hərtərəfli inkişafı sahəsində məqsədyönlü iş aparmış, ölkəmizin gələcək müstəqilliyi üçün zəruri tədbirləri həyata keçirməyə müvəffəq olmuşdur. Bu illər ərzində SSRİ-nin müxtəlif respublikalarının qabaqcıl ali məktəblərində təhsil almağa göndərilən azərbaycanlıların sayı 1969-cu ildə cəmi 47 nəfər olduğu halda, 1980-ci illərin əvvəllərində bu göstərici 1000 nəfərə çatmışdır. Yeniyetmələrin hərb sənətinə olan marağını gücləndirmək, milli hərbi kadrlar hazırlamaq məqsədi ilə C.Naxçıvanski adına hərbi təmayüllü məktəb (indiki hərbi lisey) açılmış, respublikanın bütün bölgələrində yüzlərlə orta məktəb binası tikilmiş, bir neçə yeni ali məktəb yaradılmışdır. Yeniyetmə və gənclərin kütləvi şəkildə idmanla məşğul olması üçün minlərlə idman qurğusu onların istifadəsinə verilmişdir.

Müstəqillik dövründə yenidən hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra ulu öndər Azərbaycanda müasir milli gənclər siyasətini formalaşdırmağa başladı. 1993-cü ilin sentyabrında Ali Sovetdə gənclərin nümayəndələrini qəbul edərək onları dinləyən, 1994-cü ilin iyulunda gənclər və idman siyasətini həyata keçirən mərkəzi dövlət idarəetmə orqanını yaradan, bir qədər sonra bütün şəhər və rayonlarda bu nazirliyin yerli idarələrinin yaradılmasına sərəncam verən, hər il büdcədən gənclər siyasəti üçün ayırmaların artırılmasını təmin edən Heydər Əliyev gənclərə bəslədiyi böyük ümidlərini əməli işi, tarixi xidmətləri ilə bir daha təsdiq etmişdir. Dövlət gənclər siyasətinin inkişafı müasir Azərbaycan dövləti banisinin ölkəmizin gələcəyinə böyük inamının simvolu kimi də dəyərlənməlidir.

1996-cı ildə keçirilən müstəqil Azərbaycan Respublikası gənclərinin I forumu respublikanın hər yerində gənclərlə aparılan işin nəzərəçarpacaq dərəcədə canlanmasına təkan verdi. Forumdan sonra gənc istedadların "Qızıl kitabı"nın təsis edilməsi, təqvimə "Azərbaycan Gəncləri Günü"nün daxil edilməsi, 1997-ci ildə gənc yazıçılarla görüşlərin keçirilməsi, onlar üçün fərdi təqaüdlərin ayrılması və digər tədbirlər gənclərin təşkilatlanmaya olan meyillərinin artmasına, müasir gənclər hərəkatının formalaşmasına şərait yaratdı.

Hər 3 ildən bir gənclər forumlarının keçirilməsi, "Dövlət gənclər siyasəti haqqında" fərmanın imzalanması, "Gənclər siyasəti haqqında" qanunun qəbulu və digər tədbirlər Heydər Əliyev siyasi kursuna uyğun olaraq ardıcıllıqla həyata keçirildi.

Heydər Əliyevin Azərbaycan gəncliyi qarşısındakı tarixi xidmətlərinə nəzər salarkən belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, gənclərin potensialından səmərəli məqsədlər üçün istifadə edilməsinin zəruriliyi, gənclik enerjisini düzgün istiqamətləndirməyin vacibliyi məhz onun hakimiyyəti dövründə ən yüksək dərəcədə aktuallıq kəsb etmişdir. Azərbaycanı "gənclər ölkəsi", gəncləri isə birmənalı olaraq "Azərbaycanın gələcəyi" adlandıran ümummilli lider gənclər siyasətini ölkədə həyata keçirilən ümumi prioritet istiqamətlərdən biri kimi müəyyənləşdirmişdir.

Təsadüfi deyildir ki, Azərbaycanda görkəmli, uzaqgörən, daxili və xarici siyasəti ilə cəmiyyətin sərbəst, firavan yaşamasında müstəsna əhəmiyyət kəsb edən şəxsiyyət dedikdə istər yaşlı, istərsə də gənc nəslin təsəvvüründə yalnız Heydər Əliyev canlanır.

Qeyd etdiyimiz kimi, ümummilli lider Azərbaycanda müasir gənclər siyasətinin əsasını qoymuşdur. Hazırda bu siyasət mahiyyət və keyfiyyət baxımından özünün fərqli yeni mərhələsini yaşayır. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi bu siyasət ümummilli lider Heydər Əliyevin dərin elmi əsaslara söykənən siyasi kursunun başlıca istiqamətlərini özündə ifadə edir.

Son 10 il ərzində dövlət gənclər siyasəti sahəsinin əsas istiqamətləri üzrə aparılan işlər həm kəmiyyət, həm də keyfiyyət baxımından inkişaf etdirilmişdir. 10 il ərzində əhali "gəncləşmiş" (gənclərin sayı 350 min nəfər artmışdır - 2448 mindən 2799 minədək), gənclərin ümumi əhali arasında payı 29,6 faizdən 30,3 faizədək yüksəlmişdir. Bu müddətdə "Azərbaycan gəncliyi 2005-2009-cu illərdə Dövlət Proqramı" həyata keçirilmiş, əldə olunmuş nəticələrə əsaslanan və məntiqi davamı olan "Azərbaycan gəncliyi 2011-2015-ci ilərdə Dövlət Proqramı" qəbul edilmişdir.

Gənclər siyasətinin bütün istiqamətlərinə diqqətin artırılması məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə 2007-ci il "Gənclər ili" elan edilmişdir.

Dövlət gənclər siyasətinin ölkə əhalisinin hər üç nəfərdən birinin maraqlarını əhatə etməsi bunun maraq dairəsinin nə qədər geniş olduğunu göstərir. Eyni zamanda gənclərin maraqları da çox geniş spektrdə məsələlərin həllini tələb edir. Bu spektrdə görünən və görünməyən tərəflər var. Bu, ilk növbədə, gənclər siyasətinin normativ bazasının təkmilləşdirilməsi, infrastrukturun inkişafıdır. Odur ki, "Gənclər siyasəti haqqında" qanuna 2007-ci ildə mütərəqqi dəyişikliklər edilmiş, "Azərbaycan Respublikasında güzəştli ipoteka kreditlərinin verilməsi qaydaları", "Könüllü fəaliyyəti haqqında" qanun və digər sənədlər qəbul edilmişdir. Hazırda həyata keçirilən "Azərbaycan gəncliyi 2011-2015-ci illərdə Dövlət Proqramı" gənclərin müxtəlif zümrələrinin marağında olan bir sıra sənədlərin təkmilləşdirilməsini nəzərdə tutur: bu müddətdə gənclərin yaradıcılıq nailiyyətlərini qiymətləndirmək və intellektual potensialını stimullaşdırmaq məqsədilə "Gənclər üçün Prezident Mükafatının təsis olunması" və "Dövlət mülkiyyətində olan yaradıcılıq emalatxanalarının, sərgi salonlarının yaradıcı gənclərin istifadəsinə güzəştli şərtlərlə verilməsi"; gənclərin sosial problemlərinin həlli üçün "Gənclər və gənc ailələrə ipoteka kreditlərinin verilməsi imkanlarının genişləndirilməsi" və "Gənclər üçün mənzil kooperativlərinin yaradılmasının dəstəklənməsi" ilə bağlı sənədlər hazırlanmışdır. Həssas qruplardan olan gənclərə dövlət qayğısının artırılması məqsədilə "Dövlət uşaq evlərindən və internatlardan ayrılmış, valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş gənclərin münasib işlə və yaşayış sahəsi ilə təmin edilməsi mexanizminin təkmilləşdirilməsi" barədə normativ sənədlərlə bağlı təkliflər verilmişdir.

Yüksək təhsil səviyyəsi, effektiv işləmək bacarığı olan, yeni menecerlərin dövlət qurumlarına işə cəlb edilməsi məqsədilə "Gənclərin kadr potensialı barəsində məlumat bankının yaradılması" ilə bağlı Nazirlər Kabineti tərəfindən qərar qəbul edilib və hazırda həmin bankın formalaşması həyata keçirilir.

Dövlət gənclər siyasətinin infrastrukturunun yaradılmasında 2006-cı ildən yeni mərhələ başlanmışdır. Xüsusi ilə regionlarda yaşayan gənclərə sosial xidmətlərin inkişafı məqsədilə rayonlarda "Gənclər Evi (Mərkəzi)" yaradılır. "Gənclər Evi" - gənclərin hərtərəfli inkişafını, maraqlarını təmin edən, asudə vaxtının effektiv təşkil edilməsi vasitəsilə tərbiyəsini istiqamətləndirən, eləcə də gənclərə sosial dəstək göstərən dövlət müəssisəsidir. "Gənclər Evi" - gənclərin qeyri-formal təhsilini, sağlamlığını, intellektual inkişafını, vətəndaşlıq tərbiyəsini, peşə yönümünü, müasir peşələrə marağını, ictimai fəallığını, eləcə də məlumatlandırılmasını, hüquqi və psixo-sosial dəstəyini təmin edən qurumdur. Artıq ölkənin 19 rayon və şəhərində (Ağsu, Qusar, Kürdəmir, Sabirabad, Yevlax, Goranboy, İsmayıllı, Lənkəran, Astara, Balakən, Ağstafa, Masallı, Saatlı, Tərtər, Zərdab, Füzuli, Qazax, Cəlilabad rayonlarında və Mingəçevir şəhərində) belə müəssisələr fəaliyyət göstərir. 2015-ci ilin sonunadək əlavə azı 14 belə müəssisənin yaradılması planlaşdırılıb.

Gənclərin vətəndaşlıq mövqeyinin formalaşdırılmasında, yaradıcılıq potensialının inkişafında, bütövlükdə dövlətin və cəmiyyətin həyatında iştirakının artırılması baxımından 2011-ci ilin dekabr ayında Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən Gənclər Fondunun yaradılması haqqında sərəncam çox mütərəqqi addım olmuşdur. Qısa zamanda Gənclər Fondu öz işini müasir tələblərə uyğun olaraq təşkil edə bilmişdir: onun fəaliyyəti şəffaf, məsuliyyətli və gənclərin maraqlarını nəzərə almaqla qurulmuşdur. İlk dəfə olaraq qrant müsabiqəsi bütövlüklə internet vasitəsilə təşkil edilmişdir. İlk dəfə olaraq fond yalnız qeyri-hökumət təşkilatlarının deyil, eyni zamanda fərdlərin layihələrinin dəstəklənməsini həyata keçirmişdir. Fond xarici ölkələrdə Azərbaycanla bağlı tədqiqatları stimullaşdırmaq məqsədilə xarici vətəndaşlara da qrantların ayrılması proqramını həyata keçirməyə başlamışdır. 2012-ci ildə Gənclər Fonduna Prezidentin Ehtiyat Fondundan 5 milyon manat ayrılmışdır. Fond ilk qrant müsabiqəsi çərçivəsində ümumi məbləği 1 milyon 950 min manat olan 129 layihə dəstəkləmişdir, onlardan 81-i regionlarda həyata keçirilmiş, 16 layihə isə beynəlxalq səviyyəli olmuşdur.

Gənclərin ictimai fəallığının artması gənclərin qeyri-hökumət təşkilatlarının sayının dinamikasında da görünür - bu illər ərzində onların sayı 4,6 dəfə artaraq 51-dən 230-a qədər yüksəlmişdir. Gənclər təşəbbüslərini və ictimai fəallıqlarını stimullaşdırmaq məqsədilə onların dəstəklənmış layihələrinin sayı 2006-cı illə müqayısədə 40 dəfə (12-dən 357-dək), layihələrə ayrılmış maliyyə vəsaitləri isə 44 dəfəyədək (175,5 min manatdan 7825 min manatadək) artmışdır.

Gənclərdə vətənpərvərlik ruhunun artırılması və vətəndaşlıq mövqeyinin möhkəmləndirilməsi əsas fəaliyyət istiqamətidir. 1996-cı ildən məktəblilər arasında keçirilən "Şahin" hərbi-idman oyunu, 1998-ci ildən keçirilən "Cəsurlar" hərbi-idman və turizm oyunu, 2005-ci ildən "Sərhəd" hərbi-idman oyunu il ərzində ölkənin bütün orta məktəblərindən 100 mindən artıq şagirdi cəlb edir.

2012-ci ildə Gəncə, Mingəçevir, Yevlax səhəri, Xaçmaz, Quba və digər rayonlarda gənclər arasında Heydər Əliyevin azərbaycançılıq məfkurəsinin mənimsənilməsi məqsədi ilə eyniadlı məlumatlandırma kampaniyaları təşkil edilmişdir.

Ölkə gənclərinin, eləcə də onların xaricdə yaşayan həmyaşıdlarının Azərbaycan tarixinin müxtəlif dövrləri haqqında biliklərini artırmaq məqsədilə "Odlar yurdu" adlı kompyuter oyunu hazırlanmışdır. Azərbaycanın yeganə problemi olan Dağlıq Qarabağ münaqışəsinin həlli və ərazilərimizn düşməndən azad edilməsi probleminə diqqətin cəlb edilməsi məqsədilə 2012-ci ildə bir qrup gənc tərəfindən "İşğal altında" adlı kompyuter oyunu hazırlanmışdır.

Gənclər və İdman Nazirliyinin dəstəyi ilə vətənpərvərliyin tərbiyəsi, eləcə də gənclərin intellektual inkişafını stimullaşdırmaq ücün bir sıra telelayihələr həyata keçirilmişdir: ilk milli intellektual yarışma "Mən Azərbaycanlıyam!" (Az.TV), "Vətən sağ olsun" (İTV), MAG (Müasir Azərbaycan Gənci, Az.TV), "Xəmsə" intellektual oyunu, "Böyük səhnə" milli mahnı müsabiqəsi televiziya layihəsi (ATV). Bu verilişlərin hamısı gənclərin diqqətini cəlb etmiş, uzunmüddətli layihə olmuşdur.

Gənclər və İdman Nazirliyi son illər gənclərin vəziyyətinin öyrənilməsi ilə əlaqədar bir sıra sosioloji sorğu və tədqiqat həyata keçirib. Bu tədqiqatların nəticələri, eləcə də Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən hazırlanan "Azərbaycan gəncləri" illik statistik məcmuə gənclər siyasətinin real vəziyyəti nəzərə alınmaqla, elmi araşdırma aparılmasına kömək edir. Bu gün bu sahənin informasiya təminatının təkmilləşdirilməsi aktual vəzifə kimi nazirlik qarşısında durur.

Son illər gənclərə ünvanlanmış layihələrin həyata keçirilməsində yeni texnologiyalardan daha geniş istifadə edilir, internet vasitəsilə fəaliyyətin şəffaflığı və geniş kütlələrin bilavasitə iştirakı təmin edilir. Belə ki, 2012-ci ildən başlayaraq ölkənin bir şəhər və ya rayonunun "Gənclər Paytaxtı" seçilməsi internet səsverməsi nəticəsində baş verir.

1 ay davam edən seçki müddətində xüsusi hazırlanmış sayta 1 milyon 700 min nəfər daxil olur. Gənclər yaşadıqları doğma şəhərlərinin "Gənclər Paytaxtı" elan olunması üçün bütün qüvvələrini səfərbər edib böyük səylər göstərirlər. Azərbaycanın ilk "Gənclər Paytaxtı" Gəncə şəhəri, 2013-cü ildə isə Biləsuvar rayonu seçilmişdi.

Gənclərin böyük qismi şagird və tələbələrdir. Gəncliyin bu təbəqəsi xüsusilə fəaldır və ictimai həyatda geniş iştirak edir. Hazırda 82 ali və orta ixtisas təhsil müəssisəsində müstəqillik dövrünün ilk tələbə özünüidarəetmə qurumu olan tələbə gənclər təşkilatları və 2009-cu ildə onları birləşdirən Azərbaycan Tələbə Gənclər Təşkilatları İttifaqı yaradılmışdır. Fəaliyyətini gənclərin maraqlarına uyğun quran ATGTİ qısa zamanda öz ətrafında gənclər kütləsini birləşdirə bilmişdir. Bu gün onların fəaliyyət istiqamətləri olduqca genişdir: ictimai-siyasi məsələlərlə bağlı mövqeyin bildirilməsindən beynəlxalq gənclər təşkilatları ilə münasibətlərin qurulmasınadək, gənclərin təhsilə marağının artırılmasından tələbə-elmi cəmiyyətlərin, intellektual inkişafın dəstəklənməsindən, tələbələrin fiziki və mənəvi sağlamlığının qorunmasınadək. ATGTİ-nin həyata keçirdiyi bir sıra layihələr yeni məzmun və yanaşmanı təqdim edir, ən əsası isə odur ki, təşkilatın bütün fəaliyyəti gənclərin təşəbbüsləri və birbaşa iştirakı ilə keçirilir. Bu illər ərzində ATGTİ "Yaşayan tarix" - Böyük Vətən müharibəsi veteranları haqqında filmlər salnaməsi, gənc liderlərin yay və qış məktəbləri, "UNİVİSİON" tələbələrin mahnı müsabiqəsi və digər layihələr həyata keçirilmişdir. Ən son layihə gəncləri oxumağa alışdırmağı, kitab oxumağı "dəbə salmağı" qarşıya məqsəd qoyur. "Gəzən kitabxana" layihəsi 10000 ədəd elektron və 5000 ədəd nəşr edilmiş kitabları toplayıb və səyyar kitabxana olaraq Azərbaycanın müxtəlif rayonlarına səyahət edəcəkdir.

Təhsil alan gənclərə sosial dəstəyin artırılması məqsədilə 197 min tələbəyə 30 ölkədə 80 min obyektdən imtiyazlı istifadə etmək hüququ verən vahid tələbə kartının pulsuz paylanmasına başlanılıb. Gənclərin intellektual inkişafını, təşəbbüs və yaradıcılıq bacarıqlarını stimullaşdırmaq məqsədilə 880 ölkə miqyaslı və 146 beynəlxalq konfrans, toplantı, sərgi, müsabiqə, festival, yarış keçirilmişdir. Beynəlxalq müsabiqələrdə və ölkədə keçirilən yarışlarda yüksək nəticələr əldə etmiş 450-dək gənc istedad Gənclər Mükafatı ilə təltif edilmişdir. Gənclərə sosial dəstəyin artırılması və asudə vaxtın səmərəli təşkili məqsədilə düşərgələrin təşkilinə diqqət artırılmışdır, 2012-ci il ərzində istirahət düşərgələrində 3480 sosial müdafiəyə ehtiyacı olan yeniyetmə və gənclərin istirahəti təmin edilmişdir ki, bu da 2010-cu illə müqayisədə 10 dəfə çoxdur.

Gənclərin beynəlxalq əməkdaşlığı əhəmiyyətli dərəcədə genişlənmiş, ikitərəfli və çoxtərəfli əlaqələrin olduğu xarici dövlətlərin sayı 62-dək artmışdır. Xarici ölkələrdə "Mən Azərbaycan haqqında nə bilirəm?" müsabiqəsi və "Azərbaycanın gənc dostları" mübadilə proqramlarının həyata keçirilməsi nəticəsində 2012-ci il ərzində Afrika və Latın Amerikası ölkələri ilə əməkdaşlıq əlaqələri inkişaf etdirilmişdir. Hər il ölkəyə gənclərlə bağlı tədbirlərə gələnlərin və xarici ölkələrə göndərilənlərin sayı artmaqdadır.

Hazırda orta hesabla il ərzində mübadilədə 2 minədək gənc iştirak edir ki, bu da 2003-cü illə müqayisədə 20 dəfə çoxdur. Azərbaycan gənclər təşkilatları 5 beynəlxalq gənclər platformasının təşəbbüskarı və təsisçisi olmuşlar ("Dialoq və Əməkdaşlıq Uğrunda" İslam Konfransı Gənclər Forumu, GUAM ölkələrinin Gənclər Forumu, Dünya Türk Gəncləri Birliyi, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi və "Böyük İpək Yolu" Beynəlxalq Gənclər İttifaqı). Azərbaycanın gənclər təşkilatları 30 beynəlxalq qurumun üzvüdür.

Gənclərin sosial-iqtisadi, siyasi və mədəni həyatda iştirakı artmışdır: 30 yaşadək gənclər dövlət qulluğunda çalışanların cəmi 15,8 faizini təşkil etməsinə baxmayaraq, son illər dövlət qulluğuna imtahan nəticəsində qəbul edilənlərin 60 faizdən çoxunu gənclər təşkil edir. Bələdiyyə üzvləri arasında 30 yaşadək gənclərin sayı 4303 nəfər (27,6 faiz), bələdiyyə sədrləri arasında isə 326 nəfər (19,1 faiz) olmuşdur.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin xüsusi diqqəti və qayğısı sayəsində başqa sahələrdə olduğu kimi, bədən tərbiyəsi və idman sahəsində də ciddi dönüş yaradılmışdır. Ulu öndər müstəqilliyimizin ilk illərində vətənimizdə idman potensialını üzə çıxarmaq, bundan səmərəli istifadəni təmin etmək məqsədilə bu sahəyə xüsusi diqqətlə yanaşırdı. O, bütün fəaliyyəti boyu vaxtaşırı idmançılarla görüşür, onlarla səmimi ünsiyyətdə olur və qayğıları ilə maraqlanırdı.

Heydər Əliyevin dövlət rəhbəri olaraq, bütün sahələrlə bərabər bədən tərbiyəsi və idmanın qayğıları ilə gündəlik maraqlanması idmançılarımıza yüksək əhval-ruhiyyə bəxş edirdi və bu istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlər onları daha böyük səylə mübarizə aparmağa ruhlandırırdı. Elə bunun nəticəsi idi ki, idman nailiyyətlərinin qazanılması istiqamətində yaranmış müəyyən boşluqdan sonra 1994-cü ildə Azərbaycan idmançıları rəsmi beynəlxalq yarışlarda 12 qızıl, 15 gümüş və 22 bürünc medal əldə etdilər.

Mövcud idman bazalarının, stadionların, bütün idman qurğularının qorunması, bərpa edilməsi, çağdaş dünya tələblərinə cavab verən yenilərinin inşası, onların idman avadanlıq və ləvazimatları ilə təchiz edilməsi, idman məktəblərində, klublarında yeni bölmələrin açılması və fəaliyyətinin genişləndirilməsi, eləcə də ölkə çempionatlarının keçirilməsi, idmançıların beynəlxalq yarışlara hazırlığının və yarışlarda iştirakının təmin edilməsi, yüksək nəticələr əldə etmiş idmançıların mükafatlandırılması, digər ölkələrlə idman əlaqələrinin və əməkdaşlığın gücləndirilməsi, idmanın maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi və yeniləşdirilməsi, məşqçi-müəllimlərin peşəkar səviyyələrinin artırılması məqsədilə 1995-ci ildə Azərbaycanda İdman Fondunun yaradılması haqqında sərəncam imzalandı. İdmanın inkişafı üçün Prezident Fondundan əsaslı vəsait ayrıldı.

Heydər Əliyev əldə edilmiş nəticələrlə vaxtaşırı ciddi maraqlanır, idmançı və məşqçilərin əməyini yüksək dəyərləndirirdi. Əldə edilmiş nailiyyətləri təhlil edən və bu uğurların qazanılmasında əzmlə, bacarıqla çalışmış idmançı və məşqçilərin zəhmətini yüksək qiymətləndirən Heydər Əliyev 1995-ci il mart ayının 5-də Bakı İdman Sarayında ölkəmizin milli yığma komandalarının XXVI Yay Olimpiya Oyunlarına hazırlığını nümayiş etdirmək məqsədilə keçirilən idman baxışında yüksək nailiyyətlər əldə etmiş bir qrup idmançı və onların məşqçiləri ilə görüşdü. Sonradan bu görüşün keçirildiyi gün münasibətilə hər il 5 mart Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 654 saylı 4 mart 2005-ci il tarixli sərəncamı ilə ölkəmizdə İdman Günü kimi qeyd olunur.

14 avqust 1996-cı ildə Milli Olimpiya Komitəsinin üzvləri ilə görüşdə ulu öndər Heydər Əliyev demişdir: "Şəxsən mən söz vermişəm və indi də təsdiq edirəm ki, idmana xüsusi qayğını öz üzərimə götürmüşəm və əmin ola bilərsiniz ki, bu qayğını daim hiss edəcəksiniz".

Xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin layiqli davamçısı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 1997-ci ildə MOK-un prezidenti seçildikdən sonra Azərbaycan idmanının böyük uğurları başladı və ölkə idmanı özünün intibah dövrünə qədəm qoydu.

Milli Olimpiya Komitəsinə prezident seçildiyi ilk günlərdən cənab İlham Əliyev bütün idman ehtiyatlarını səfərbər edib düzgün istiqamətə yönəltmək, ölkənin idman qurumları arasında sıx əməkdaşlıq yaratmaq, onların vahid proqram əsasında Azərbaycanda bu sahənin tərəqqisinə xidmət etməsi yönümündə işə başladı. Məhz bunlar ölkə idmanının, Olimpiya hərəkatının beynəlxalq miqyasda nüfuz qazanmasına real imkanlar açdı.

İdmançılarla şəxsi görüşlər, problemləri ilə gündəlik əməli məşğul olmaq onların yüksək məqsədlər uğrunda mübarizə əzmini artırmış, hər bir yarışa daha məsuliyyətlə hazırlaşmalarına kökləmişdir. Dövlət başçısının diqqət və qayğısının nəticəsi kimi Azərbaycan artıq idman ölkəsinə çevrilib, beynəlxalq arenada nüfuz və mövqeyini gücləndirib. Milli Olimpiya Komitəsinin fəaliyyəti aydın göstərir ki, gənclərin və yeniyetmələrin mənəvi və estetik tərbiyəsinin formalaşması onların əxlaqına, davranışına, kollektiv və cəmiyyətə inteqrasiyasına da güclü təsir edir. Sağlamlıq mənbəyi olan idmanın dövlətlərarası əlaqələrin möhkəmləndirilməsində mühüm amil olması inkaredilməz bir həqiqətdir.

Cənab İlham Əliyevin Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin prezidenti kimi respublikamızda idmanın maddi-texniki bazasını gücləndirməsi, idmançılarımızın beynəlxalq yarışlarda uğurla çıxış etməsi istiqamətində gördüyü işlər də əvəzsizdir. Cənab İlham Əliyev özünün yorulmaz və gərgin əməyi sayəsində az vaxt içərisində Azərbaycan idmanını ayağa qaldırmış, ona dünya şöhrəti qazandırmışdır. Hər il ölkə Prezidenti tərəfindən idman ictimaiyyətini sevindirən sərəncamların imzalanması, onlara fəxri ad və digər dövlət mükafatlarının verilməsi artıq ənənə halını alıb. Bu ənənənin əsası isə məhz ulu öndərimiz tərəfindən qoyulmuşdur.

"Azərbaycan gəncinin potensial gücü çox böyükdür. Həm fiziki gücü böyükdür, həm də onun mənəvi iradəsi böyükdür. Əgər biz hamımız idmanın inkişafına şərait yaratsaq, idmanı kütləvi etsək və bütün insanlar üçün bədən tərbiyəsini mütləq onların həyatının bir hissəsinə çevirsək, xalqımızın fiziki sağlamlığını, mənəvi sağlamlığını təmin edəcəyik". Ulu öndərin bu tövsiyəsi və qarşımızda qoyduğu vəzifələr ölkə başçısı, Milli Olimpiya Komitəsinin prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə aparılan düşünülmüş siyasət, ardıcıl və məqsədyönlü fəaliyyət Azərbaycanda idmanın kütləviliyini təmin etmiş, ölkəmizin idman şöhrətini yüksəklərə qaldırmışdır.

London Yay Olimpiya Oyunları bunu bir daha sübut etdi. 204 ölkənin iştirak etdiyi bu Olimpiadada Azərbaycan medalların keyfiyyətinə görə 30-cu, sayına görə 24-cü, Avropa ölkələri arasında 15-ci, müsəlman ölkələri arasında isə 3-cü yeri tutmuşdur. Müstəqillik dövründə Atlantada 1, Sidneydə 3, Afinada 5, Pekində 7 medal qazanan idmançılarımız Londonda 2 qızıl, 2 gümüş, 6 bürünc olmaqla ümumilikdə 10 medal qazanaraq tarixi qələbəyə imza atmışlar.

Son 10 il ərzində Azərbaycan idmanı yüksələn xətt üzrə inkişaf etmişdir. Əgər 1992-2002-ci illər ərzində Azərbaycan idmançıları tərəfindən qazanılan medalların ümumilikdə sayı 1194 (Olimpiya idman növləri üzrə 337) olmuşdursa, 2003-2012-ci illərdə bu rəqəm təxminən 4 dəfə artaraq 4616 (Olimpiya idman növləri üzrə 1632) olmuşdur. Olimpiya idman növləri üzrə qazanılan medalların sayı da təxminən 5 dəfə artmışdır.

2003-2012-ci illər ərzində Azərbaycanda 279 beynəlxalq səviyyəli idman tədbirləri yüksək səviyyədə təşkil edilərək keçirilmişdir.

2004-cü ildə Nazirlər Kabineti tərəfindən "Azərbaycan Respublikasında 2004-2008-ci illər ərzində bədən tərbiyəsi və idmanın inkişafının Dövlət Proqramı" təsdiq olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 iyun 2009-cu il tarixli sərəncamı ilə "Bədən tərbiyəsi və idman haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu təsdiq edilmişdir. Eyni zamanda "2005-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında futbolun inkişafına dair Dövlət Proqramı" və "2009-2014-cü illərdə Azərbaycanda şahmatın inkişaf etdirilməsi Dövlət Proqramı" icra olunmaqdadır.

Beynəlxalq Şahmat Federasiyası - FİDE-nin qərarına əsasən ölkəmizin "Dünya Kuboku-2015" və "Şahmat Olimpiadası-2016"nın Bakıda keçirilməsi hüququnu əldə etməsi idman siyasətimizin uğurlarındandır.

8 dekabr 2012-ci il tarixdə Avropa Olimpiya Komitəsinin Baş Assambleyasında 2015-ci ildə birinci Avropa Oyunlarının keçirilməsi ilə əlaqədar səsvermə olmuş və bu möhtəşəm tədbirin Bakıda keçirilməsi qərara alınmışdır. Bu tədbirin ilk dəfə Azərbaycanda keçirilməsi ilə bağlı qərarın verilməsi də ölkəmiz üçün olduqca mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu əlamətdar hadisə münasibətilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev xalqa müraciət edərək bu hadisənin əhəmiyyətini xüsusi vurğulamış və Azərbaycan xalqını təbrik etmişdir.

2017-ci ildə ölkəmizdə IV İslam Həmrəyliyi Oyunları keçiriləcəkdir.

Müstəqillik dövründə respublikamızın şəhər və rayonlarında 36 olimpiya-idman kompleksi (OİK) inşa edilib idmançıların istifadəsinə verilmişdir. Daha 4 OİK-nin ilin sonunadək istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Bundan başqa 3 OİK-nin tikintisi davam etdirilir, 6 OİK və idman kompleksinin layihə-smeta sənədləri hazırlanır. Hazırda Bakıda beynəlxalq standartlara uyğun və Olimpiya Oyunlarının keçirilməsinə imkan verəcək Gimnastika Kompleksinin və idmançılara tibbi xidmətlər göstərəcək Respublika İdman Tibb Mərkəzinin, 65.000 yerlik Olimpiya Stadionunun tikintisi davam etdirilir. Su İdman Sarayının tikintisinə başlanılmışdır.

Bakıda keçiriləcək I Avropa Oyunlarının tələblərinə uyğun olaraq Stend Atıcılığı Kompleksinin, Heydər Əliyev adına İdman-Konsert Kompleksinin və Bakı İdman Sarayının əsaslı şəkildə yenidən qurulması və təmiri işlərinə başlanılmışdır. 2012-ci ildə Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionunun əsaslı təmiri və yenidən qurulması işləri başa çatdırılmışdır.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2006-ci il 27 fevral tarixli 1338 nömrəli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Bakı şəhərinin qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair Tədbirlər Proqramı"nda Gənclər və İdman Nazirliyinə həvalə edilmiş 12 idman obyektinin tikintisi, bərpası və təmiri işləri tam sona çatdırılmışdır.

"2011-2013-cü illərdə Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı"nın icrası ilə əlaqədar Binəqədi, Xəzər, Sabunçu, Qaradağ və Suraxanı rayonlarında Gənclər evinin tikintisi işləri davam etdirilir. Daşkəsən rayonunda Gənclərin Təlim və İstirahət Mərkəzinin tikinisi yekunlaşmaq üzrədir. Eyni zamanda proqramda 2012-ci ildə icrasına başlanılması nəzərdə tutulmuş 18 müxtəlif idman təyinatlı obyektlərdə müvafiq işlər davam etdirilir.

"Azərbaycan Gəncliyi 2011-2015-ci illərdə Dövlət Proqramı"na əsasən Naxçıvan MR-da 1, respublikamızın digər şəhər və rayonlarında inşası nəzərdə tutulmuş 9 Gənclər evinin tikintisi aparılır.

Son onillikdə idmanın maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi diqqət mərkəzində olmuşdur. Belə ki, hazırda ölkəmizdə fəaliyyət göstərən 36 olimpiya-idman komplekslərindən 31-i məhz 2003-2013-ci illərdə tikilib istifadəyə verilmişdir.

Son illər ərzində "Kür" Olimpiya Tədris-İdman Mərkəzi, Bakı Tennis Akademiyası, ABU-Arena İdman Kompleksi, "Sərhədçi" İdman Olimpiya Mərkəzi, Paralimpiya İdman Kompleksi, Bakı Otüstü Hokkey Kompleksi, "Dalğa Arena", "Bakcell Arena", "Bayıl", "Binə" stadionları, Pirallahı, Pirşağı-Kürdəxanı, Balaxanı, Nardaran, Müşfiqabad idman mərkəzləri, Binə İdman Zalı, Respublika Olimpiya İdman Liseyi üçün güləş zalı, Olimpiya Növləri üzrə Milli Komandalar üçün Təlim-Məşq Mərkəzi, Respublika Taekvondo İdman Mərkəzi və digər idman obyektləri tikilib istifadəyə verilmişdir. Mövcud idman obyektləri günün tələblərinə uyğun olaraq yenidən qurulmuş və ya əsaslı təmir edilmişdir.

Bu il xalqımız ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 90-cı ildönümünü qeyd edir. 10 il öncə əbədiyyətə qovuşsa da, bu gün təkcə Azərbaycan dövlətində deyil, dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində yaşayan 50 milyondan çox azərbaycanlının fəxrlə andığı ümummilli liderimiz daim qəlbimizdə yaşayacaq.

Hazırda Azərbaycan gəncliyi ümummilli lider Heydər Əliyev ideyalarının uğurla davam etdirilməsi yolunda inamla çalışır. Bu inamı isə onlarda Prezident İlham Əliyevin Azərbaycan dövlətinin inkişafı yolunda Heydər Əliyev siyasi kursunu layiqincə davam etdirməsindən yaradır. Tam qətiyyətlə demək olar ki, ölkəmizin idman ictimaiyyəti və Azərbaycan gəncliyi ümummilli liderin xalqa mirası olan müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyinin daha da möhkəmləndirilməsi və inkişafı naminə daim onun siyasi kursuna sadiq qalacaq.

Azad RƏHİMOV,

Azərbaycan Respublikasınıngənclər

və idman naziri

Azərbaycan.-2013.- 5 may.- S.6.