Bakı və Azərbaycan
Yeparxiyasının Pravoslav
Dini-Mədəniyyət
Mərkəzinin açılışı olmuşdur
Azərbaycan
Prezidenti İlham Əliyev mərasimdə iştirak
etmişdir
Noyabrın 15-də Jen-Mironosits kilsəsinin yerləşdiyi ərazidə yeni tikilən Bakı və Azərbaycan Yeparxiyasının Pravoslav Dini-Mədəniyyət Mərkəzinin açılışı olmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev mərasimdə iştirak etmişdir.
Azərbaycan hər zaman fərqli dinlərin, müxtəlif millətlərin qardaşlıq şəraitində yaşadığı ölkə olmuşdur. Xalqımız tarixin hər bir dönəmində dünyaya tolerantlıq nümunəsi nümayiş etdirmişdir. Ulu öndər Heydər Əliyevin ölkəyə rəhbərlik etdiyi dövrdən Azərbaycanda bütün dinlərə mənsub insanların sərbəst şəkildə öz inanclarına etiqad etməsinə, bütün millətlərin nümayəndələrinin ölkənin bərabərhüquqlu vətəndaşı qismində hüquq əldə etməsinə lazımi şərait yaradılmışdır. Ümummilli lider xalqın dini-mənəvi, milli dəyərlərinin qorunub saxlanılması istiqamətində çox mühüm işlər görmüşdür. Prezident İlham Əliyev digər sahələrdə olduğu kimi, bu sahədə də ulu öndərin siyasətini uğurla davam etdirir. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında da dinindən, dilindən asılı olmayaraq bütün vətəndaşların qanun qarşısında bərabərliyinin təsbit olunması ölkəmizdəki tolerantlığın bariz sübutudur.
Müasir Azərbaycan dünyaya dini tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişafı modelini nümayiş etdirir. Dinlərarası dialoq daha da gücləndirilir. Bu gün ölkəmizdə tarixi, dini abidələrə xüsusi diqqət göstərilir, məscidlər, kilsələr, sinaqoqlar təmir edilir, yenidən qurulur. Heydər Əliyev Fondu da bu işə öz töhfəsini verir.
Prezident İlham Əliyevi Bakı və Azərbaycan arxiyepiskopu Aleksandr və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri şeyxülislam Allahşükür Paşazadə qarşıladılar.
Azərbaycan Prezidentinin şərəfinə kilsə zəngi çalındı.
Dövlət başçısına duz-çörək təqdim edildi.
Azərbaycan Prezidenti Moskva Patriarxlığının nümayəndələri, Berlin və Alman arxiyepiskopu Feofan, Moskva Yeparxiyasının vikariyi, Verey arxiyepiskopu Yevgeni, protoierey Vsevolod Çaplin, Azərbaycandakı dini icmaların rəhbərləri və digər qonaqlarla görüşdü.
Prezident İlham Əliyev əvvəlcə Jen-Mironosits kilsəsində oldu.
Burada kilsə xoru dua oxudu.
Bakı və
Azərbaycan arxiyepiskopu Aleksandr kilsənin tarixi barədə məlumat
verdi. Bildirildi ki, Müqəddəs
Jen-Mironosits kilsəsi 1907-ci ildə tikilmişdir. 2001-ci ildə burada aparılan yenidənqurma işlərindən
sonra ulu öndər Heydər Əliyev dini məbədin
açılış mərasimində iştirak etmişdir.
Bununla da kilsədə Azərbaycanda yaşayan
pravoslavların dini ayinlərini rahat icra etmələri
üçün hər cür şərait
yaradılmışdır.
Dövlət
başçısı Bakı və Azərbaycan
Yeparxiyasının Pravoslav Dini-Mədəniyyət Mərkəzi
ilə tanış oldu. Mərkəz
Prezident İlham Əliyevin tapşırığı ilə
inşa edilmişdir. 2012-ci ildə
başlanılan tikinti işləri nəticəsində
dördmərtəbəli binada məhs otağı, müxtəlif
tədbirlərin, o cümlədən konfrans və
seminarların keçirilməsi üçün otaqlar, kilsə
təhsilinin verilməsi məqsədilə bazar günü məktəbinin
fəaliyyət göstərməsi üçün lazımi
şərait yaradılmışdır.
Diqqətə
çatdırıldı ki, buradakı müxtəlif dini
komitələr -
yeparxiya, kanonik ayinlər, kataxizasiya, eləcə də
kilsə mediası üçün ayrıca otaqlar nəzərdə
tutulmuşdur. Mərkəzdə kitabxana da fəaliyyət
göstərir, qonaqlar üçün xüsusi otaqlar
vardır.
Bakı və Azərbaycan Yeparxiyası adından
Prezident İlham Əliyevə "Fərəh və Təsəlli"
adlı Müqəddəs Məryəmin ikonası hədiyyə
edildi.
Dövlət başçısı mərkəzin xatirə
kitabına ürək sözlərini yazdı.
Daha sonra Prezident İlham Əliyev çay süfrəsi
arxasında mərasim iştirakçıları ilə
söhbət etdi.
Prezident
İlham ƏLİYEV dedi:
- Rus Pravoslav Kilsəsinin Bakı və Azərbaycan
Yeparxiyasının Dini-Mədəniyyət Mərkəzinin
açılışı münasibətilə
hamımızı təbrik edirəm. Bu, ölkəmizin həyatında
əlamətdar hadisədir. Biz bunu
çoxdan gözləyirdik və əlbəttə, belə
bir mərkəzin açılması Azərbaycanda dinlərarası
münasibətlərin göstəricisidir.
Azərbaycanda Rus Pravoslav Kilsəsinin fəaliyyəti
böyük tarixə malikdir. Lakin təəssüf
ki, bütün başqa dini abidələr kimi, Müqəddəs
Jen-Mironosits kilsəsi də dağıntılara məruz
qalmışdır. Məscidlərin də,
sinaqoqların da, katolik kilsəsinin də aqibəti belə
olmuşdur. Sovet hakimiyyətinin ilk illərində
onların çoxu dağıdılmış, lakin indi
hamısı bərpa edilmişdir. Əlbəttə, bu
dini abidənin xüsusi əhəmiyyəti ondan ibarətdir
ki, Rus Pravoslav Kilsəsinin hər iki başçısı -
Müqəddəs II Aleksi və Müqəddəs Kiril bu kilsəyə
baş çəkmişlər. Hər ikisi
burada olmuşdur. Yəqin ki, Rusiya
hüdudlarından kənarda Rus Pravoslav Kilsəsinin iki
patriarxının baş çəkdiyi və xeyir-dua verdiyi
kilsələrin sayı o qədər də çox deyildir.
Əlbəttə, kilsənin nəzdində
Yeparxiyanın rəhbərliyi üçün ofis kimi də
xidmət edən bir mədəniyyət mərkəzinin,
dini-mədəniyyət mərkəzinin olması zəruri
idi. Müəyyən çətinliklər də
vardı, çünki 1990-cı illərin əvvəlində,
Azərbaycanda hərc-mərclik, xaos dövründə
çox işlər düzgün görülmürdü.
O cümlədən kilsənin ətrafındakı ərazi də
əslində zəbt olunmuşdu. Lakin sonradan
biz təsirli tədbirlər gördük. Bu ərazi Yeparxiyaya verildi və Azərbaycan dövləti
burada belə bir gözəl bina inşa etdi. Bu da Azərbaycanda dinlərarası münasibətlərin
göstəricisidir. Bu kilsənin
böyük tarixi vardır. Bu məbəd
keçən əsrin əvvəlində bir azərbaycanlı
mesenatın fəal iştirakı ilə tikilmiş və
artıq müstəqillik dövründə bir azərbaycanlı
sahibkarın vəsaiti hesabına bərpa edilmişdir. Dini-mədəniyyət mərkəzi isə Azərbaycan
dövlətinin vəsaiti ilə tikilmişdir. Bu, çox müsbət təcrübədir. Belə bir təcrübənin dərin kökləri
var. Eyni sözləri məscidlərin bərpası barədə
də demək olar. Onlar əsasən
dövlət vəsaitləri hesabına bərpa edilmişdir.
Eyni sözləri sinaqoq haqqında da demək
olar, o da dövlət vəsaiti ilə tikilmişdir, katolik
kilsəsinin bərpasında da dövlət iştirak
etmişdir.
Biz bütün dini abidələri bərpa edirik. Azərbaycan
elə bir ölkədir ki, orada müxtəlif dinlər
mövcuddur, xalqlar həmişə sülh, həmrəylik, əməkdaşlıq
şəraitində yaşamışlar. Biz
haqlı olaraq fəxr edirik ki, Qafqazda ən qədim kilsə
Azərbaycanda, Şəki şəhərinin
yaxınlığındakı kiçik bir kənddə yerləşir.
Ən qədim məscidlərdən biri də
Azərbaycanda, Şamaxıda yerləşir. 743-cü
ildə tikilmiş həmin məscid bu il bərpa
olunmuşdur. Bakıdakı Atəşgah da
bizim tarixi keçmişimizin, zərdüştilik
dövrünün abidəsidir. Katolik kilsəsi
də bərpa edilmişdir, sinaqoqlar da tikilir. Yəni, bunlar bizim cəmiyyətimizin
inkişafının göstəricisidir, ilk növbədə,
cəmiyyətin durumunun, həmçinin dövlət siyasətinin
göstəricisidir. Sevindirici haldır ki,
bu məsələlərdə cəmiyyətin durumu da,
dövlətin siyasəti də, necə deyərlər,
yanaşı dayanır.
Multikulturalizm Azərbaycanın dövlət siyasəti və
həyat tərzidir. Bu günlərdə keçirilmiş
Üçüncü Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunda
multikulturalizm ən çox müzakirə edilən mövzu
idi. Bu gün
Azərbaycan artıq dünyada tanınmış
multikulturalizm mərkəzlərindən biridir. Biz
diqqəti ona görə bu məsələlər üzərində
cəmləşdiririk ki, bu mövzuya yanaşmalar müxtəlifdir.
Təəssüf ki, belə fikirlər də
var ki, bəzi ölkələrdə multikulturalizm iflasa
uğramış, özünü
doğrultmamışdır. Bunlar çox
narahatlıq doğuran bəyanatlar, tendensiyalardır. Əgər bu həqiqətən
belədirsə, onda bu ciddi müzakirə mövzusudur. Azərbaycanda isə belə hesab edirəm ki, biz
öz siyasətimizlə də, cəmiyyətin durumu ilə də
sübut edirik ki, elə deyil, multikulturalizm yaşayır.
O, yaşayır, möhkəmlənir, dərin köklərə
malikdir və gələcəkdə bəşəriyyətin
inkişafının yeganə yoludur. Ona görə
ki, qloballaşma dövründə, informasiya mübadiləsinin
və bütövlükdə inteqrasiya proseslərinin fəallaşdığı
bir vaxtda özünütəcrid ilə məşğul olmaq
sadəcə, məhvə məhkumdur. Dünya
ölkələrinin əksəriyyəti multimədəni
ölkələrdir. Bu ölkələrdə
müxtəlif xalqların və müxtəlif dinlərin
nümayəndələri əsrlər boyu yaşayırlar.
Müxtəlif dinlərin nümayəndələri
arasında dostluq və qardaşlıq münasibətləri
bütün ölkələrin gələcək
inkişafının əsasıdır. Buna
görə də bugünkü hadisə sadəcə, Azərbaycanda
Rus Pravoslav Kilsəsinin normal fəaliyyəti üçün
şərait yaradılmasından daha vacib məna
daşıyır. Bu, böyük rəmzi
məna daşıyır. Bu gün bu hadisə
ölkəmizin, xalqımızın tarixinə əsaslanır,
bizim həyata keçirdiyimiz siyasətin nəticəsidir.
Müsəlmanların, pravoslavların, katoliklərin
və yəhudilərin bütün tədbirlərində,
bütün bayramlarında bütün konfessiyaların rəhbərləri
həmişə bir yerdə, bir masa arxasında olur. Zənnimcə, bu da ölkəmizin qiymətli sərvətlərindən
biridir.
Sizi bir daha səmimi qəlbdən təbrik edirəm. Çox
şadam ki, bu gün biz gözəl hadisəni birlikdə və
qonaqlarımızın iştirakı ilə bayram edirik.
Əminəm ki, burada işləmək
üçün hər cür şərait olacaqdır.
Müzakirə etdiyimiz mövzuları daim diqqət
mərkəzində saxlayırıq. Bu
mövzular daim çox yaxşı nəticələr verəcəkdir.
Bir daha sizi təbrik edirəm, qonaqlara bir daha
"Xoş gəlmisiniz!" deyirəm.
Bakı və
Azərbaycan arxiyepiskopu ALEKSANDR dedi:
- Zati-aliləri,
cənab Prezident!
İcazə verin, bu əlamətdar hadisədə
iştirak etməyinizə görə Sizə səmimi qəlbdən
təşəkkürümü bildirim. Siz
vurğuladınız ki, bu, sadəcə, Azərbaycanda Rus
Pravoslav Kilsəsinin həyatına yeni təkan verən hadisə
deyil, həm də multikulturalizm deyilən prosesin təzahürü
olacaqdır. Əlbəttə, Heydər
Əliyevin sözləri həmişə yadımdadır.
Onun bir gözəl ifadəsini mən öz
çıxışlarımda həmişə misal gətirirəm:
"çoxmillətlilik bizim sərvətimizdir". Bu, Azərbaycan Respublikasının daxili siyasətinin
mənasıdır. Bu, çox vacibdir.
Rus Pravoslav Kilsəsinin rəhbəri Zati-müqəddəsləri
patriarx Kiril üç dəfə Azərbaycanda olmuşdur -
bir dəfə Kilsənin xarici əlaqələr şöbəsinin
sədri kimi, sonra Sizin dəvətinizlə, möhtərəm
şeyximizin dəvəti ilə Rus Pravoslav Kilsəsinin rəhbəri
kimi bu ilin fevral ayında Arxiyerey məclisində məruzəsinin
bütöv bir abzasını Azərbaycanda dini həyatla
bağlı vəziyyətə həsr etmiş, dinlərarası
münasibətlərin inkişafına Sizin xüsusi töhfənizi
ayrıca vurğulamışdır. Biz artıq
tolerantlıq barədə, yəni bir-birimizə münasibətdə
dözümlülük barədə deyil, konstruktiv dinlərarası
dialoq barədə danışırıq, həyatın və
cəmiyyətin din xadimləri qarşısında qoyduğu
müxtəlif problemləri birgə səylərimizlə həll
etməyə çalışırıq.
Zati-müqəddəsləri Patriarx Kiril bu əlamətdar
hadisə münasibətilə təbrik göndərmişdir.
* * *
Verey
Arxiyepiskopu YEVGENİ dedi:
- Zati-aliləri,
çox hörmətli cənab prezident!
Zati-müqəddəsləri
möhtərəm şeyx!
Diplomatik
korpusun hörmətli nümayəndələri!
Dini
konfessiyaların nümayəndələri!
Əziz
bacılar və qardaşlar!
Əziz
dostlar!
Bu gün təkcə Rus Pravoslav Kilsəsinin və
Bakı Yeparxiyasının həyatında deyil, həm də
Azərbaycan Respublikasında çox mühüm bir hadisə
baş verir. Dövlət başçısının, respublika
Prezidentinin burada iştirak etməsi bugünkü hadisəyə
xüsusi əhəmiyyət verir.
Hörmətli cənab Prezident, Siz artıq bu hadisənin
xüsusi əhəmiyyətini və vacibliyini qeyd etdiniz. Rus Pravoslav
Kilsəsinin rəhbəri Zati-müqəddəsləri
Patriarx Kiril bu cür hadisələrə həmişə
xüsusi diqqət yetirir və o da təbrik göndərmişdir.
Həmin təbriki oxumaq şərəfi mənə
nəsib olmuşdur.
Verey
Arxiyepiskopu Yevgeni Moskvanın və bütün Rusiyanın
patriarxı Kirilin təbrikini oxudu:
"Zati-müqəddəsləri, Bakı və Azəbaycan
arxiyepiskopu Aleksandra.
Bakı
şəhərində pravoslav dini-mədəniyyət mərkəzinin
təntənəli açılış mərasiminin iştirakçılarına!
Zati-müqəddəsləri!
Əziz
qardaşlar və bacılar!
Azərbaycan paytaxtında pravoslav Dini-Mədəniyyət
Mərkəzinin açılışı mərasiminin
bütün iştirakçılarını ürəkdən
salamlayıram.
Əlamətdar haldır ki, bu mühüm hadisə Müqəddəs
Jen-Mironosits
Kafedral Kilsəsinin bərpasının on illiyi ilə
bir vaxta düşmüşdür.
Fərəhlə qeyd edirəm ki, Azərbaycan dövlətinin
rəhbərliyi ölkənin pravoslav icmasının
ehtiyaclarına diqqətlə yanaşır və Bakı
Yeparxiyasının bir sıra layihələrini fəal dəstəkləyir. Pravoslav Dini-Mədəniyyət
Mərkəzinin inşası üçün torpaq sahəsi
ayrılması barədə prinsipial qərar qəbul
etmiş və bu mühüm təşəbbüsün həyata
keçirilməsinə yardım göstərmiş Prezident
İlham Heydər oğlu Əliyevin xidmətlərini
xüsusi qeyd etmək istərdim.
Zati-müqəddəslərinizə və təntənəli
tədbirin bütün iştirakçılarına möhkəm
cansağlığı, xeyirxah əməllərinizdə və
təşəbbüslərinizdə Ulu Tanrıdan kömək
arzulayıram.
Tanrıdan hamınıza mərhəmət diləyirəm.
Moskvanın və bütün Rusiyanın patriarxı
Kiril".
* * *
Prezident
İlham ƏLİYEV:
- Sağ
olun. Zati-müqəddəslərinə mənim
təşəkkürümü
çatdırmağınızı xahiş edirəm. Bu məktuba görə mənim adımdan ona təşəkkür
edin. Bakıda onunla görüşlərimizi
xatırlayıram. Bu görüşlər
mənim yaddaşımda silinməz iz qoymuşdur. Biz diqqət tələb edən çox
mühüm məsələləri, o cümlədən
ölkələrimiz arasında dövlətlərarası
münasibətlərin inkişafı məsələlərini
müzakirə etmişik. Bizim aramızda
tam qarşılıqlı anlaşma var və
baxışlarımız üst-üstə düşür.
Onu da deməliyəm ki, kilsə təltiflərinə,
kilsənin iki mükafatına layiq görüldüyüm
üçün qürur duyuram. Zati-müqəddəsləri Patriarx
II Aleksi məni Birinci dərəcəli "Sergi
Radonejski" ordeni ilə, Zati-müqəddəsləri
Patriarx Kiril isə Birinci dərəcəli "Şərəf
və şöhrət" ordeni ilə təltif etmişdir.
Beləliklə, Rus Pravoslav Kilsəsi məni kilsənin iki təltifinə
layiq görmüşdür və yəqin ki, bu təltiflər
Azərbaycanda dinlərarası dialoq çərçivəsində,
ölkəmizdə yaşayan xalqlar arasında, bütün
dinlərin nümayəndələri arasında münasibətlərin
möhkəmlənməsi çərçivəsində
görülən işləri əks etdirir.
Möhtərəm arxiyepiskop Aleksandrın qeyd etdiyi kimi,
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər
Əliyev deyirdi ki, çoxmillətlilik bizim sərvətimizdir. Bu, həqiqətən
belədir. Biz xoşbəxtik ki, müstəqillik
dövründə cəmiyyətin inkişafının
müsbət meyillərini qoruyub saxlamışıq. Multimədəni cəmiyyət qurulması işində
qazandığımız uğurlar ölkəmizdə
yaşayan bütün xalqların və bütün dinlərin
nümayəndələrinin ümumi xidmətidir.
Artıq qeyd etdiyim kimi, Azərbaycanda bu istiqamətdə
də çox ciddi dövlət siyasəti həyata
keçirilir.
Lakin belə demək mümkündürsə,
ictimai sifariş olmasa, dövlətin bu siyasətinin səmərəsi
olmazdı. Mənim fikrimcə, vəziyyətin
nadirliyi məhz ondan ibarətdir ki, cəmiyyət də, Azərbaycandakı
bütün xalqların və dinlərin nümayəndələri
də, dövlət də öz qarşısında cəmiyyətin
qardaşlıq, dostluq və qarşılıqlı hörmət
əsasında yaxınlaşması, birləşməsi məqsədini
qoymuşdur.
Azərbaycanın pravoslav icmasının nümayəndələri
Azərbaycan dövlətinin çox böyük vətənpərvərləridir. Onlar ölkəmizin
inkişafına, mədəniyyətin, incəsənətin,
təhsilin, iqtisadiyyatın inkişafına böyük töhfələr
verirlər. Biz bunu çox qiymətləndiririk,
bu, bizim sərvətimizdir. Bir daha demək
istəyirəm, cəmiyyət o vaxt sağlam olur ki, həm
ölkənin inkişafının qlobal məsələlərinə,
həm də millətlərarası, dinlərarası dialoq məsələlərinə
dair ictimai konsensus mövcud olsun. Mənim fikrimcə,
indiki halda bu amil Rusiya ilə Azərbaycan arasında çox səmərəli,
dinamik, müsbət istiqamətdə inkişaf edən
dövlətlərarası münasibətlərin möhkəmlənməsində
də çox
mühüm rol oynayır. Biz hamımız bir məqsədə
- quruculuq, inkişaf, dostluğun, qarşılıqlı
anlaşmanın, dözümlülüyün və həmrəyliyin
möhkəmlənməsi kimi nəcib məqsədə xidmət
edirik. Bir daha xahiş edirəm, bu məktuba
görə mənim ən xoş arzularımı və təşəkkürümü
çatdırın.
* * *
Qafqaz
Müsəlmanları İdarəsinin sədri
şeyxülislam Allahşükür PAŞAZADƏ dedi:
- Biz əlbəttə,
bu gün çox sevinirik ki, burada bir yerdə
görüşürük. Deyə bilərəm
ki, bu gün tolerantlıq günüdür. Bununla bərabər, cənab Prezident, Sizin bu gün
buraya gəlməyiniz və bir masa arxasında birlikdə əyləşməyimiz
artıq ənənə halı almışdır. Bu ənənənin bünövrəsini qoyan dostum,
qardaşım ulu öndər Heydər Əliyev həzrətləri
olmuşdur. O, həmişə bu gün bizi
yığardı, bizimlə danışardı və bizə
tövsiyələr edərdi. Bu gün onun bəhrəsini görürük və
Siz də bunu davam etdirirsiniz.
Əlbəttə, bizi çox sevindirir ki, Azərbaycan
dövləti son illərdə böyük uğurlar
qazanmışdır. Mən fəxr edirəm ki, bizim belə
Prezidentimiz vardır. Budəfəki
Prezident seçkiləri Həcc ziyarəti dövrünə,
Qurban bayramı ərəfəsinə təsadüf
etmişdir. Ziyarətdə olan dindarlarımız
müqəddəs Məkkədə Prezidentimizə səs
vermiş, dualar etmişlər. Demək istəyirəm
ki, Azərbaycan dünyanın diqqət mərkəzindədir.
Dünya dövlətləri onun təcrübəsini
öyrənə bilərlər.
Əlbəttə ki, bizim bir-birimizə münasibətimiz,
din-dövlət münasibətləri də çox yüksək
səviyyədə inkişaf edibdir. Əgər dövlətimizin
rəhbəri bizə diqqət və qayğı göstərməsəydi,
əlbəttə, biz dindarlar bu işləri görə bilməzdik.
Ona görə də biz Sizə təşəkkürümüzü
bildiririk, Prezident həzrətləri. Siz həmişə
dinindən, dilindən asılı olmayaraq bütün
dindarlara öz xoş münasibətinizi bildirmisiniz. Bu
gün Sizin burada iştirakınız
özü də elə bunun əyani sübutudur.
Qaldı ki, bizim Rusiya ilə, rus-pravoslav kilsəsi ilə
olan qardaşlıq münasibətlərimizə, bu gün də
davam edir və inşallah, bundan sonra da davam edəcəkdir. Bu günlərdə
mən patriarx həzrətlərindən bir məktub
almışam. Məktubda gələcəkdə
birgə sammitin keçirilməsi təklif olunur. Hələ
tam razılaşdırılmayıb, ola
bilər ki, bu sammit 2014-cü ildə Rusiyada, yaxud Azərbaycanda
keçirilsin.
Ona görə də biz Sizə minnətdarlığımızı bildirmək istəyirik. Mən istərdim bütün dindarlar, buradakı iştirakçılar adından üçüncü dəfə Prezident seçilməyiniz münasibətilə Sizi bir daha təbrik edim, Allah-Təaladan Sizə, ailənizə cansağlığı diləyim. Allah-Təala bir xalqı istəyəndə həmişə ona müdrik dövlət rəhbəri göndərir ki, o xalq öz doğru yolunu tapa bilsin. Allah-Təala da Heydər Əliyevi, Sizi bizə doğru yol göstərmək üçün müdrik bir şəxs, rəhbər göndərib. Allah-Təala Heydər Əliyevə rəhmət etsin. Sizə gələcəkdə xoşbəxtlik arzu edirəm. İnşallah, hələ çox böyük işlər görəcəksiniz. Allah Sizi qorusun. Sağ olun.
* * *
Sonra Bakı dağ yəhudiləri dini icmasının sədri Milix YEVDAYEV çıxış etdi:
- May ayında biz Xarici İşlər Nazirliyinin nümayəndə heyətinin tərkibində İsraildə olduq. Knessetin sədri ilə görüşdə dedim ki, Azərbaycan Prezidenti yaxın vaxtlarda bizə - yəhudilərə gözəl bir sinaqoq hədiyyə etmişdir.
Oktyabrın 14-dən 17-dək Kiyevdə antisemitizmə qarşı mübarizəyə həsr edilmiş beynəlxalq forum keçirilirdi. Həmin foruma mən də dəvət edilmişdim. Mən dedim ki, bizim Azərbaycanda bütün xalqlar sülh, əmin-amanlıq şəraitində xoşbəxt yaşayır. Azərbaycanda heç vaxt dinlərarası, millətlərarası zəmində hər hansı mübahisələr, çəkişmələr, digər xoşagəlməz hallar olmamışdır. Belə hal yoxdur. Nə üçün? Ona görə ki, ulu öndərin dediyi kimi, tolerantlıq yüksək mədəniyyətin nəticəsidir. Azərbaycanda əsrlər boyu tolerantlıq olmuşdur, var və olacaqdır.
* * *
Protoierey Vsevolod ÇAPLİN dedi:
- Moskvanın və bütün Rusiyanın Zati-müqəddəs patriarxları - mərhum Patriarx Aleksi və indiki Patriarx Kiril Azərbaycanda kilsə ilə dövlət arasında və dinlərarası münasibətlərin vəziyyətini qiymətləndirmişlər. Bu gün baş yepiskop Patriarx Kirilin Arxiyerey məclisində son məruzəsini xatırladı. Arxiyerey məclisi müəyyən dövriliklə keçirilir. Qeyd etməliyəm ki, Avrasiyanın bir sıra ölkələrində kilsə-dövlət münasibətlərində müəyyən mürəkkəbliklər olduğuna baxmayaraq, bir neçə il bundan əvvəl mərhum Patriarx da, indiki Patriarx da Azərbaycanda həm bizim kilsənin vəziyyəti, həm də dinlərarası dialoq sahəsində olan təcrübə barədə həmişə yalnız müsbət fikir söyləmişlər. Biz təkcə kilsənin həyatı ilə bağlı məsələləri müzakirə etmirik, Avrasiyada və dünyada dinlərarası dialoqun perspektivlərini də Zati-müqəddəsləri Şeyx ilə və ölkənin digər dini icmaları ilə birlikdə müzakirə edirik. Müəyyən yeni təşəbbüslər vardır. Biz bu müsbət təcrübəmizin, birgə fəaliyyət təcrübəmizin, ünsiyyət təcrübəmizin xristianlarla müsəlmanların münasibətləri, dinin və dövlətin münasibətləri, dinlərarası sülhyaratma dialoqu sahəsində dünyada baş verənlərə daha çox təsir göstərməsi üçün Rusiyada da, Bakıda da görüşəcəyik.
* * *
Prezident İlham ƏLİYEV:
- Siz tamamilə haqlısınız. Buna böyük ehtiyac vardır. III Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunun nəticələrinə əsasən, beynəlxalq əməkdaşlığın bu cür formatı artıq yaranmışdır. Biz bundan əvvəl də dünya dinlərinin liderlərinin zirvə görüşünü keçirmişik. Bu iki format bir-birini tamamlayır, çünki dinlərarası münasibətlərin gələcək inkişafına dair ciddi diskussiyalara və ümumi yanaşmalar işləyib hazırlamağa ehtiyac çoxdur, çünki dünyanın müxtəlif hissələrində - həm Yaxın Şərqdə, həm də Avropada baş verən proseslər bizi düşünməyə vadar edir və narahatlıq doğurur. Bəzən yaxınlaşma prosesi əvəzinə ayrılma prosesi gedir. Bəzən müəyyən bəyanatlar və ya hərəkətlər həmrəyliyə deyil, əksinə, etimadsızlığa səbəb olur. Ona görə də, mənim fikrimcə, bu halda bütün xalqlar arasında müsbət əməkdaşlıq tarixinə malik olan ölkələrin, çoxmillətli ölkələrin təcrübəsinə əsaslanmaq lazımdır. Zənnimcə, bu halda Rusiya və Azərbaycan qlobal miqyasda məhz dinlərarası, mədəniyyətlərarası dialoqun birləşdirici amili ola bilər. Ona görə ki, burada oxşar cəhətlər, əlaqələr çoxdur. Bundan əlavə, biz iki qonşu dövlətik, Qafqaz da bizi birləşdirir, Rusiya və Azərbaycan iki Qafqaz ölkəsidir. Buna görə din xadiminin, hörmətli insanın sözü həmişə sanballı olmuşdur. İndiki halda dövlətin siyasəti və din tamamilə eyni məcrada həyata keçirilir. Məqsədlər eynidir - inkişaf, rifah, dəyərlər, qloballaşma dövründə ənənəvi dəyərlərin itirilməməsi, gənc nəslin özünün etnik və dini köklərindən ayrılmaması. İdentiklik itirilməməlidir, qloballaşma adı altında cəmiyyətin mənəvi əsasları sarsıdılmamalıdır. Bu əsaslar olmadan heç bir ölkə, heç bir xalq mövcud ola bilməz.
AzərTAc
Azərbaycan.-2013.- 16 noyabr.- S.1,2.