Serj Sarkisyan ermənilərin olmayan bir şəhərdə yuxarı başda əyləşib, ermənilərin olmayan başqa bir şəhərin xarabalıqlarının yubileyini qeyd etməyə hazırlaşır

Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan "Azadlıq" radiosuna müsahibəsində demişdir ki, Azərbaycan rəhbərləri "Dağlıq Qarabağı özlərininki hesab etməklə kifayətlənmir, onlar artıq belə hesab edirlər ki, Ermənistan Azərbaycan torpaqlarında yaradılmışdır, onlar artıq belə hesab edirlər ki, Yerevan Azərbaycanın tarixi ərazisidir. Özü də bu sözləri adını cəmi 100 il bundan əvvəl almış ölkənin prezidenti deyir. Biz isə tezliklə Yerevanın 2800 illiyini qeyd edəcəyik".

Ermənistan rəhbərinin bu sözləri yalnız onu göstərir ki, onun başçılıq etdiyi dövlətdə tarix elmi acınacaqlı vəziyyətdədir.

Gənc qonşu dövlətin çaşmış prezidentinə xatırlatmaq lazımdır ki, o, həqiqətən, bir neçə min il bundan əvvəl mövcud olmuş qədim Urartu dövlətinin Erebuni şəhərinin xarabalıqlarında deyil, əsası nisbətən yaxın vaxtda, özü də bu yerlərin azərbaycanlı hökmdarı Rəvanqulu xan tərəfindən qoyulmuş şəhərdə əyləşmişdir. Ömrünü çoxdan başa vurmuş və çox-çox uzaqlarda yerləşmiş Erebuniyə heç bir aidiyyəti olmayan bu şəhərə azərbaycanlı xan öz adını vermişdir - İrəvan (İr-Rəvan). İrəvanın əsası qoyulan gündən ta XX əsrin əvvəlinə qədər bu şəhərin əhalisinin böyük əksəriyyəti azərbaycanlılar ("tatarlar") olmuşdur, bunu hətta Çorc Burnutyan, Ronald Suni, Riçard Ovannisyan və başqa erməni tarixçiləri də təsdiq edir. Qoy bu gün İrəvanda əyləşən Sarkisyan 1828-ci ildə həmin şəhəri fəth etmiş rus generalları şəhərin açarlarını kimin əlindən aldıqlarını xatırlasın. Hətta general Paskeviç də yazırdı ki, İrəvan xanlığının əhalisinin 3/4 hissəsini müsəlmanlar təşkil edir (ruslar Cənubi Qafqaz azərbaycanlılarını o vaxt belə adlandırırdı, sonra isə "tatarlar" terminindən istifadə etməyə başladılar). İrandan və Osmanlı imperiyasından etnik ermənilərin 1828-ci ildə başlanan və 70 il davam etmiş immiqrasiyasından, paralel olaraq yerli azərbaycanlı əhalinin əks istiqamətdə köçürülməsindən sonra gəlmə ermənilərin çoxluq təşkil etdiyi İrəvan şəhəri guya "qədim erməni şəhəri" "Erebuni"nin müasir variantı kimi qələmə verilmiş və bu fakt Sarkisyanın əcdadlarının qızğın fantaziyasının inkişafına təkan vermişdir.

Buna görə də qoy kəmsavad Sarkisyan Azərbaycan şəhərində əyləşərək qonşu Urartu dövlətinin xarabalıqlarının yubileyini qeyd etsin, sağlığına qismət...

Yeri gəlmişkən, Erebuninin də erməni tarixinə heç bir aidiyyəti yoxdur, çünki bu şəhərin təməlini qoymuş hürrit dilli urartlar və Urartuya uzaq Frigiyadan gəlmiş hind-Avropa hayları tamamilə müxtəlif xalqlar olmuşlar, avtoxton urartlar tarix səhnəsindən gedəndən sonra isə gəlmə haylar çoxəsrlik adətləri üzrə, başqa xalqın bütün mədəni və tarixi irsinin mənimsəməyi qərara almışlar, çünki özlərinin bu cür irsi yox idi. Yeni ərazilərdə hayların öz tarixi izlərinin qıtlığı və natamamlıq kompleksi Sarkisyanın həmyerlilərini sonralar Dağlıq Qarabağda, Zəngəzurda və ətraf vilayətlərdə xristian albanların mədəni irsini mənimsəməyə başlamağa sövq etmişdir.

İkincisi, Azərbaycan (Atropatena) adı yüz il bundan əvvəl deyil, bir neçə min il bundan əvvəl yaranmışdır. Azərbaycanlıların polietnik əcdadları Araz çayının hər iki tərəfində çox geniş əraziləri əhatə edən ilk dövlətlərini - Manna, Midiya, Atropatena, Qafqaz Albaniyası, Atabəylər dövləti, Ağqoyunlu, Qaraqoyunlu, Səfəvilər, Avşarlar, Qacarlar və digər dövlətləri yaradanda bu diyarda nə "Ermənistandan" əsər-əlamət vardı, nə də haylardan. Qafqazda "Ermənistan" ilk dəfə 1828-ci ildə, Rusiya imperatorunun Azərbaycanın keçmiş İrəvan və Naxçıvan xanlıqlarının ərazisində "Ermənistan vilayəti" adlı bir qurum yaradılması haqqında fərmanı ilə yaranmışdır. Tarixi səliqə-sahman baxımından, adında yalnız "Yeni" sözü çatışmayan bu süni qurum sonralar bu gün Azərbaycanın bir şəhərində əyləşərək ermənilərə aidiyyəti olmayan tamamilə başqa bir şəhərin yubileyini qeyd etməyə, bu münasibətlə bayram süfrəsi açmağa hazırlaşanlar üçün yeni vətən olmuşdur.

Halbuki istər birinci, istərsə də ikinci şəhərin yaradılmasına onların heç bir aidiyyəti olmamışdır. Serj Azatoviç, sizin "Ermənistan" sərhəd çayı Arazın o tayında qalmışdır. O da siyasi mənada deyil, coğrafi mənada Ermənistandır, etnik haylar bu adı əsas götürərək "erməni" adlandırılmağa başlanılmışdır.

Üçüncüsü, təkcə Bakı deyil, bütün sivil dünya Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın özününkü, yəni onun tərkib hissəsi hesab edir. Dünyanın qeyri-sivil hissəsinin fikri isə, xüsusən bu sərsəm fikir Xocalı soyqırımının birbaşa iştirakçısının dilindən səslənəndə, Azərbaycan xalqı üçün əhəmiyyətsizdir.

AzərTAc

Azərbaycan.-2013.- 23 yanvar.- S.7.