Beynəlxalq aləmdə Azərbaycana müsbət münasibət artmaqdadır

AŞ PA-nın qış sessiyasında Kristof Ştrasserin məlum qərəzli məruzəsi əsasında hazırlanmış qətnamə layihəsinin qəbul olunmaması da bunun sübutudur

2013-cü ilin ictimai-siyasi baxımdan maraqlı olacağı barədə proqnoz verən siyasi analitiklər müəyyən arqumentlərə əsaslanırlar. Həmin arqumentlərin sırasında birinici yeri tutan bu ilin payızında ölkədə prezident seçkilərinin keçirilməsidir.

Bu sıraya çox amil əlavə etmək olar ki, onlardan biri də inkişaf sürətinə görə Avropanın aparıcı dövlətləri sırasında yer tutan Azərbaycana məhz həmin amilə görə qısqanclıqla yanaşanların olması, beynəlxalq təşkilatlarda nüfuzuna mənfi təsir göstərə biləcək çıxışların yer almasıdır. Əlbəttə, nüfuzlu beynəlxalq qurumlarda Azərbaycanın haqlı mövqeyinin daha çox dəstəklənməsi də diqqətçəkən məqamlardandır. Bu, istər daxili bədxahları, istərsə də onları ölkədə çaxnaşma salmağa təhrik edən (qrant adı altında maliyyələşdirdikləri üçün) xarici havadarları - "demokratiya dərsi" ixrac edənləri əndişələndirməyə bilməz.

Azərbaycanın üzv olduğu beynəlxalq nüfuzlu təşkilatlardan biri də Avropa Şurası Parlament Assambleyasıdır (AŞ PA) ki, onun builki qış sessiyası siyasi tarixin səhifələrinə öz "rəngarəng"liyi ilə yazıldı. Söhbət burada beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycana qarşı dəyişməkdə olan münasibətdən gedir. Azərbaycana antisimpatiyası ilə seçilən (təbii ki, dünyadakı erməni lobbisinin təmsilçilərindən biri olduğu üçün) almaniyalı deputat Kristof Ştrasserin qərəzli məruzəsi ətrafında gedən müzakirələr və qətnamə layihəsi ilə bağlı keçirilən səsvermə bir daha Avropa arenasında demokratiyanın hansı səviyyədə olduğunu ortaya qoymuş oldu. Söhbət adıçəkilən deputatın Azərbaycan müxalifətinin "radikal qanadı"nın heç bir məntiqə və fakta söykənməyən "hesabatlar"ı əsasında hazırladığı məruzə və layihədən gedir. Azərbaycanda "siyasi məhbus" "ovuna çıxan" almaniyalı deputatın qərəzli məruzəsi və "layihəsi" Avropa xalqlarının və inkişaf etmiş dövlətlərin Azərbaycana olan mənfi və müsbət münasibətlərini ortaya qoydu. Bu, əlbəttə, nəinki Azərbaycana qarşı yönəldilən, əslində, dünyada, o cümlədən Avropada hələ də hökm sürən ikili münasibətin davam etdiyinin göstəricisidir.

Doğrudur, qərəz və mərəzdən qaynaqlanan ikili standartlar yalnız bu qurumda deyil, bir çox təşkilatlarda və yaxud ayrı-ayrı siyasət xadimlərinin çıxışlarında illərdir ki, özünü göstərməkdədir. Budəfəki məruzə və "layihə"ni isə əvvəlkilərindən fərqləndirən cəhət Azərbaycanın haqlı mövqeyinin müdafiəsi baxımından maraqlı olması idi. Belə ki, 125 avropalı deputatın qətnamə layihəsinin əleyhinə, 79 nəfər isə lehinə səs verməsi Azərbaycanın AŞ PA kimi beynəlxalq təşkilatda nüfuzunun xeyli artması deməkdir.

Konkret olaraq həmin sessiyada Azərbaycana göstərilən münasibətə gəlincə, qeyd edilməlidir ki, bir daha qardaş Türkiyəni AŞ PA-da təmsil edən deputatların hamısı (10 nəfər) qərəzlə hazırlanmış qətnamənin qəti şəkildə əleyhinə səs verdi. Belə münasibət rusiyalı parlamentarlar tərəfindən də göstərildi. Rusiya Federasiyasından olan deputatlar da bədnam sənədin səsçoxluğu ilə qəbulunun əleyhinə getməklə, ölkəmizin AŞ PA kimi nüfuzlu təşkilatda mövqeyinin bir daha möhkəmləndiyini təsdiqləmiş oldular. Dünyada ikili standartların əleyhinə səs verənlərin sıyahısına Bosniya və Hersoqovina, Çexiya, Moldova, Monteneqro, Rumıniya, Portuqaliya, Slovakiya, Yunanıstan, Malta, İspaniya kimi dövlətləri də əlavə etmək olardı.

AŞ PA-nın adıçəkilən sessiyasında K.Ştrasserin hazırladığı "Azərbaycanda siyasi məhbuslar" adlı məruzəsinin Assambleya üzvlərinin əksəriyyətinin qəiyyətli iradəsi ilə rədd edilməsi sənədin birtərəfli (təbii ki, qərəzli) hazırlandığını göstərdi. Bu bədnam məruzədən sonra qurumun mədəniyyət, elm, təhsil və media komitəsindən isveçli deputat Mats Yohanssonun "Avropada mətbuat azadlığının vəziyyəti" barədəki çıxışı da həmkarlarının etirazı ilə qarşılandı. 50-yədək deputatın bu məruzə ətrafında kəskin çıxış etmək istəyinin reallaşması da qərəzlə hazırlanan sənədə rəsmi etirazın nümayişi idi.

Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü Rəfael Hüseynovun yanvarın 25-də Assambleyada nəşr edilərək yayılan fikir və mövqeyi həmin məruzənin həqiqətdən uzaq mahiyyətini təsdiqlədi: "Avropada, yaxud dünyanın istənilən məkanında azad mətbuatın vəziyyətindən söz açarkən istər-istəməz müasir mətbuat bütövlükdə nə dərəcədə sərbəstdir sualına cavab vermək lazım gəlir. Problemin mahiyyətinə vardıqca, ümumiyyətlə, tam sərbəst mətbuatın olub-olmaması belə tərəddüd yaradır. Ən dəqiqi budur ki, tam sərbəst mətbuat yoxdur. Yalnız bir mətbuat vasitəsi digərinə nisbətən daha asılı, daha çox sərbəstliyə malik ola bilir. Mətbuatın azadlığı yalnız onun dövlətdən, hakimiyyətdən nə qədər asılı olmasında da deyildir. Çünki insanlar siyasi qüvvələrin, maliyyə strukturlarının, bəzən isə gözə görünməyən idarəçilərin bu gün dünyanın zahirən sərbəst sayılası çox məhşur mətbuat vasitələrinə güclü təsir imkanlarından da xəbərdardır. Müasir mətbuatın ifadə azadlığı baxımından üzləşdiyi çətinliklərdən biri də xaricdən olan açıq və qapalı təzyiqlərdir".

Azərbaycan parlamentinin AŞ PA-dakı təmsilçilərinin mövqeyini ortaya qoyaraq R.Hüseynov daha sonra deyib: "Bir neçə məqam da heç vaxt və heç vəchlə unudulmamalıdır. Azərbaycan kimi yeni demokratiya ölkələrini əhatələmiş bir sıra iri qonşular həmişə bunun marağındadırlar ki, belə ölkələri Avropa Şurası kimi mütərəqqi qurumlardan uzaqlaşdıraraq öz nüfuz dairələrinə daha çox cəlb etsinlər. Ona görə də Avropa Şurası bu qəbil yeni müstəqillik əldə etmiş ölkələrə yanaşmalarında həmişə qayğıkeş və diqqətli olmalı, onları axıra qədər ədalətli olmayan, ikili standartlara arxalanan tənqidləri ilə özündən aralayaraq arzuolunmaz qüvvələrin ağuşuna doğru itələməməlidir".

AŞ PA-da Azərbaycan əleyhinə çıxış edən parlamentarların hansı dövlətləri təmsil etmələri də maqarlıdır. Daim Azərbaycanın əleyhinə təbliğat aparan, xüsusən də hərbi büdcəsinin ildən-ilə artmasından qərəzlə istifadə etməyə çalışan Ermənistan, təbii ki, bu dəfə də öz mövqeyinə sadiqliyi ilə seçildi. Heç bir sahədə inkişafa görə birinciliyə layiq görülməyən işğalçı dövlətin adı bu siyahıda "baş yerdə" çəkildi. ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrlərindən biri, təmsil olunduğu qurumda daim ermənipərəstliyi ilə seçilən Fransanın da qərəzli mövqeyi özünü qətnamə layihəsinin lehinə səs verməsində göstərdi. Fransanı təmsil edən deputatların 7-si bədnam qətnamənin əleyhinə səs versə də, 4-ü "hə" deməklə, öz həmkarlarına qarşı çıxış etməsi ilə yadda qaldi. Belə qərəzli mövqe nümayiş etdirənlərin siyahısına Avstriya, Estoniya, İsveç, Niderland, Norveç, Litva, Finlandiya, Xorvatiya, Latviya, İslandiya kimi "demokrtiya çətiri" altında gizlənənlərin də adını əlavə etmək olar. Siyahıdan da göründüyü kimi, AŞ PA-da öz qərəzli mövqeyi, məsələyə ikili münasibəti ilə seçilən, antiazərbaycançı şəbəkəyə məxsus avropalı deputatların sayı azaldıqca, haqq və ədalətin təfədarları artır. Azərbaycan dövlətinin daxili və xarici siyasətinin yetərli, demokratik amillərə söykənməsi isə adıçəkilən sessiyada bir daha təsdiqləndi. Doğrudur, AŞ PA avropalı parlamentarlara belə "demokratiya dərsi" vermək istəyən Kristof Ştrasserlərdən hələ xilas olmayıb. Lakin builki qış sessiyasının nəticələri göstərir ki, belələrinin yerlərini əsl demokratlar tutacaq, bu da ayrı-ayrı xalqların beynəlxalq təşkilatlara azalan inamını bərpa edəcək. Dünyada mövcud ikili standartlara da bu yolla son qoyulacağı şübhə doğurmur. Yuxarıda söylənilənlərə əlavə olaraq deyə bilərik ki, beynəlxalq aləmdə Azərbaycana müsbət münasibət özünü göstərməkdədir.AŞ PA-nın qış sessiyasında Kristof Ştrasserin qərəzli məruzəsi əsasında hazırlanan qətnamə layihəsinin qəbul olunmaması da bunun təsdiqidir.

Məhəmməd NƏRİMANOĞLU

Azərbaycan.-2013.- 31 yanvar.- S.3.