Gündəmi Azərbaycan müəyyənləşdirir

Prezident Azərbaycanın prioritetini bəyan etdi:

Biz daha da güclü olmalıyıq və olacağıq da!

Azərbaycan Prezidentinin sədrliyi ilə hər rüb keçirilən Nazirlər Kabinetinin iclasları ölkə ictimaiyyətinin daim diqqət mərkəzində olur. Bu iclasların ümumi təyinatı "ötən dövrdə sosial-iqtisadi inkişafın yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş tədbir" kimi səciyyələnsə də, mahiyyətcə ölkədə və dünyada baş verən ictimai, iqtisadi, siyasi proseslərə Azərbaycanın baxışını, mövqeyini və gözləntilərini əks etdirir. Prezident İlham Əliyevin fikirləri, bəyanatları, mülahizələri isə əslində ölkə ictimaiyyəti ilə yanaşı, - bəlkə də ondan daha çox, - məhz rəsmi Bakının addımlarını zərrəbinlə müşahidə edən aşkar və gizli dairələrə yönəlmiş mesajlar olur. Elə Nazirlər Kabinetinin 2014-cü ilin ilk rübündə keçirilən son iclası da bu kontekstdə xüsusi əhəmiyyət daşıyırdı.

2014-cü ilin ilk hesabatı: inkişaf dinamik, uğurlar davamlıdır

Öncə qeyd edək ki, hələ ötən ilin yekunlarına, cari ildə qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş və üç ay əvvəl keçirilmiş iclasda dövlət başçısı inkişafın ümumi istiqamətləri və proqnozlaşdırılan layihələr barədə konkret tapşırıqlar vermişdi. Son iclası da bu baxımdan həm də tapşırılan işlərin və planlaşdırılan uğur göstəricilərinin vəziyyəti ilə tanışlıq, daha doğrusu bu barədə Prezidentə ilkin hesabatın verilməsi kimi dəyərləndirmək olar.

İnkişaf isə davamlılığını, dinamikliyini ötən dövrdə tamamilə qoruyub. Prezidentə təqdim olunan hesabat, elə dövlət başçısının özünün vurğuladığı rəqəmlər ötən üç ay ərzində də ölkədə bütün işlərin rəvan getdiyinə dəlalət edirdi:

* İqtisadiyyatımız, yəni ÜDM-in həcmi 2,5 faiz artaraq 13 milyard manatı ötüb;

* Qeyri-neft sektorunda inkişaf 8,8 faiz olaraq, 7 milyard manat təşkil edir;

* Əhalinin pul gəlirlərinin 4,5 faiz artması fonunda inflyasiyanın səviyyəsi cəmi 2 faiz olub, beləliklə, əhalinin gəlirləri inflyasiyanı 2 dəfədən çox üstələyir;

* Kənd təsərrüfatında artım 3 faizdən çoxdur;

* Ölkənin valyuta ehtiyatlarına transferlər artıb, nəticə etibarilə bu vəsait 53 milyard dollara çatıb;

* Əhalinin banklarda əmanətləri 20 faizdən çox artıb;

* Orta əməkhaqqı 7 faiz artaraq 430 manata (550 dollar) çatıb;

* Dövlət büdcəsinə daxilolmalar 106 faiz yerinə yetirilib;

* Büdcə xərclərinin sosialyönümü 6,5 faiz, təhsil xərcləri 8,5 faiz, səhiyyə istiqaməti isə 18,6 faiz artıb;

* Maliyyə mənbələrindən əsas kapitala yönələn vəsaitlər 7 faiz artaraq 3 milyard manatı ötüb;

* 1014 sahibkara 44,7 milyon manat güzəştli kredit verilib və bunun hesabına 2400-dən çox yeni iş yeri yaradılıb;

* Regionlarda 100-ə yaxın sənaye, kənd təsərrüfatı, xidmət və ticarət müəssisəsi fəaliyyətə başlayıb, 500-dək müəssisənin tikintisi isə davam etdirilir;

* ötən üç ay ərzində 29 minə yaxın yeni iş yeri açılıb;

* 10 milyon 562 min ton xam neft, 7 milyard 677 milyon kubmetr təbii qaz hasil edilib;

* "Qərbi Çıraq" platformasından ilk neft hasil olunub;

* Prezidentin təşəbbüsü ilə başlayan və iki aydır davam edən əhalinin dispanserizasiya proqramı çərçivəsində dörd milyon insan tibbi müayinədən keçib;

* Məktəbəqədər təhsil müəssisələri, uşaq bağçaları və körpələr evləri 10 il müddətinə bütün vergilərdən azad edilib;

* Prezidentin Davos Dünya İqtisadi Forumunda və Dünya Nüvə Sammitində iştirakı, NATO-nun mənzil-qərargahına və İrana səfərləri, həmçinin Türkiyənin Baş nazirinin Azərbaycana gəlişi xarici siyasətin uğurlu gedişini tənzimləyib;

* Bütün bu inkişaf göstəricilərinin təməl sütunu olan ictimai sabitlik, milli birlik qorunub saxlanıb, xalqın hakimiyyətə etimadı güclənib.

Qeyd olunanlar, şəksiz ki, nailiyyətlərdir, özü də üç ay ərzində əldə olunan böyük uğurlardır. Bu nailiyyətlərin "mühüm" və "böyük" ifadələrlə əks olunmasının səbəbi isə ümumilikdə dünyada baş verən qlobal iqtisadi-maliyyə-siyasi böhranın nəticəsində onlarla dövlətin hələ də tənəzzüldən çıxa bilməməsi, onların iqtisadiyyatlarının davamlı olaraq itkilərlə üzləşməsidir. Yəni bu eniş göstəriciləri ilə müqayəsidə həttə 0,1 faizlik artım da uğur sayılmalıdır ki, biz də haqlı olaraq 7-10-20 faizlik yüksəlişi qürurla dünyaya elan edirik.

Siyasətdə şərəf məsələsi

Prezident İlham Əliyevin çıxışının leytmotivində əsas vurğu yenə də dəyişməmişdi: bütün uğurların rəhni müstəqilliyimizdir, müstəqil siyasətimiz artan gücümüzü təmin edir və çox böyük bir miqyası əhatə edən bölgədə gündəmin artıq Azərbaycan tərəfindən müəyyənləşdirilməsi üçün tarixi şərait yaradılıb.

Bir məqamı da xatırladaq ki, İlham Əliyevin müstəqillik və müstəqil siyasət mövzusuna əlahiddə münasibəti onun yalnız xalqın lideri kimi daşıdığı hüquqi, siyasi məsuliyyətə əsaslanmır. O, həm də peşəkar diplomat kimi həssaslıqla dünyada, ətraf bölgədə gedən ziddiyyətli prosesləri təhlil edir və mesajını - Azərbaycanın mövqeyini məlum nöqtələrə mütəmadi olaraq ünvanlayır.

Prezident Azərbaycan siyasətinin əsas konturlarını bir daha dəqiqliklə cızdı: Azərbaycan etibarlı müttəfiqdir, beynəlxalq öhdəliklərə sadiq qalan tərəfdaşdır, beynəlxalq hüququn tələblərinə əməl edən ölkədir, hər hansı bir layihənin icrasında yolundan sapmadan axıra qədər dürüstcəsinə gedən partnyordur, sözünə və imzasına sahib çıxan dövlətdir.

Prezidentin haqlı olaraq "dünyanın yeni enerji xəritəsini müəyyənləşdirən layihə" adlandırdığı "Şahdəniz-2", TANAP layihəsinin bu gün uğurla gerçəkləşməsinin və daha öncədən siyasi tərəfdaşların öz öhdəliklərinə sahib çıxmaması nəticəsində NABUCCO kimi iflas olan layihələrin müqayisəsində Azərbaycanın öz liderinin timsalında necə qətiyyətli siyasət yürütməsi tam aydınlığı ilə nəzərə çarpır.

Bu gün Avropanın ən böyük infrastruktur layihələrinin uğurla həyata keçməsinin təminatçısı yalnız Azərbaycanın enerji resursları deyil, həm də və əslində daha çox məhz cəsarətli mövqeyidir.

Prezidetin təbirincə desək, Azərbaycan bu layihənin icrasında liderlik keyfiyyətlərini nümayiş etdirir: "Hesab edirəm, tam əminəm və bilirəm ki, bizim siyasətimiz, enerji siyasətimiz cəsarətli siyasət olmasa idi, bu layihə heç vaxt reallaşa bilməzdi. Bu layihələrin təşəbbüskarı Azərbaycandır. Əsas rol oynayan da Azərbaycandır. Bütün riskləri Azərbaycan öz üzərinə götürübdür. Maliyyə risklərini, texniki risklərin hamısını Azərbaycan öz üzərinə götürüb. Əminəm ki, biz bu layihəni də uğurla icra edəcəyik. Çünki bu günə qədər təşəbbüskarı olduğumuz bütün enerji layihələrində biz uğur qazanmışıq. Bakı-Supsa, Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum neft-qaz layihələri artıq reallıqdır. Uzun illər fəaliyyət göstərir. Ona görə əminəm ki, biz bu böyük layihələri də şərəflə icra edəcəyik".

Bəli, məhz şərəflə! Nəzərə alsaq ki, dünyanın müasir siyasi proses-ziddiyyətlərində "şərəf", "ədalət", "sözünün ağası olmaq", "vədinə əməl etmək" və bu kimi dəyərləri əks etdirən ifadələr artıq sıradan çıxıb, onda Azərbaycanın və onun liderinin yürütdüyü siyasətin möhtəşəmliyi tam aydın olur.

Və bu yerdə Azərbaycan Prezidentinin siyasi fəaliyyət fəlsəfəsini bir daha yada salmaq yerinə düşər: Bizim üçün siyasət intriqa və çirkli, qaranlıq oyunlar deyil, şəffaf prosesdir, biz şərəfə də, ədalətə də, öhdəliklərimizə də sahib çıxmağı bacarırıq, tərəfdaşlarla oyun oynamırıq, sadəcə hüquqi və mənəvi qaydalara uyğun iş görürük və bunları qarşı tərəfdən də tələb edirik.

Azərbaycanı və onun liderini dünya siyasi arenasında müsbət mənada fərqləndirən və önə çıxardan səbəb məhz bu mövqe, bu qətiyyət, bu prinsipiallıqdır.

Presedent məhz Azərbaycanda yaradılmalıdır

İndi dünyanın şərəfli siyasətə və ədalətli mövqeyə daha çox ehtiyacı var. Əslində bəşəriyyəti ağuşuna alan böhran və xaosun məhz bu tələblərin ödənməməsindən meydana gəldiyini desək, yəqin, mübaliğəyə yol vermərik.

Elə Azərbaycan liderinin dünyada ikili standartların tüğyan etməsi, hüququn gücə təslim olması, ədalətin məlum maraqlara qurban verilməsi mövzusunda danışarkən səsləndirdiyi ritorik suallar da küll halında Azərbaycan xalqının dünya birliyinə, beynəlxalq təşkilatlara ünvanladığı ittihamlar idi:

n Nə vaxta qədər biz bu ikili standartlarla üzləşəcəyik? Bunun səbəbi nədir?

n Nə üçün qondarma "Dağlıq Qarabağ respublikası"nın rəhbərlərinin hərəkətləri sanksiyalarla məhdudlaşdırılmır? Nə üçün onlara qarşı sanksiyalar tətbiq olunmur?

n Nə üçün təcavüzkar bu günə qədər qınaq obyektinə çevrilməyib?!

n Nə üçün Avropa Şurası Parlament Assambleyasında Ermənistan nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərini dayandırmaq məsələsi müzakirə edilmir?!.

Danılmaz faktdır ki, XX əsrin "soyuq müharibəsi" tam mənada XXI əsrdə də davam edir. "Fövqəlgüc amili"nin ədalət və hüquq anlayışlarını arxa plana keçirməyindəndir ki, dünyada, demək olar, hər ay yeni münaqişə ocağı, "qan çanağı" yaranır. Əgər beynəlxalq təşkilatlar bu münaqişələri tənzimləmək məramında həqiqətən səmimidirlərsə, onda əvvəldən, məhz Dağlıq Qarabağ probleminin həllindən başlamalıdırlar.

Qarabağ münaqişəsini, 1 milyon qaçqın-köçkünün hüquqlarını, azərbaycanlıların məruz qaldığı soyqırımı nəzərə almadan, onlara beynəlxalq hüquq çərçivəsində qiymət verib, ədaləti bərpa etmədən digər savaşları dayandırmaq, problemləri həll etmək mümkünsüzdür.

Digər ölkələrin ərazi bütövlüyünün təminatı da məhz Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün, gec də olsa, təmin olunmasından keçir!

Bu problemi həll etmək üçün nə "Moskva birdən-birə tikilməyib" deyiminə əsaslanıb səbir etmək, nə də "Amerika kəşf etmək" gərəkdir. Sadə həll variantı var: ərazi bütövlüyünın təminatı və təcavüzkarın cəzalandırılması prosesində presedent məhz Azərbaycanda yaradılmalıdır!

Prezident İlham Əliyevin "heç bir başqa buna oxşar halda bu qədər ədalətsizlik və qanun pozuntusu olmamışdır. Bu, ədalətsizlikdir, ikili standartlardır. Ona görə biz beynəlxalq münasibətlərdə ikili standartlara qarşı öz etiraz səsimizi ucaldırıq. Biz bu ikili standartlardan yorulmuşuq. Bu qədər ədalətsizliyə dözmək mümkün deyildir" fikrindəki hiddətin məntiqi davamı da, əlbəttə ki, Azərbaycan Liderinin qətiyyətli mövqeyi oldu: "Bizə qarşı olan ədalətsizliyi faktlarla, dəlillərlə ifşa etməliyik. Hesab edirəm ki, bu prinsipial mövqe həm ədaləti bərpa edəcək, həm də ki, riyakar siyasəti ifşa edəcəkdir. Bizə qarşı riyakar siyasət, ikili standart siyasəti davam edir. Biz isə bununla heç vaxt barışmayacağıq. O ki qaldı münaqişənin həllinə, heç kim üçün sirr deyil, bu gün dünyada əsas amil güc amilidir. Bu, reallıqdır. Ona görə biz daha da güclü olmalıyıq və ilk növbədə hərbi gücümüzü artırmalıyıq".

Bu sahədəki vəziyyət isə həqiqətən ürəkaçandır. Prezident də ordunun mövcud durumundan, hərbi hazırlığından və texniki təminatından razıdır. Elə Naxçıvana son səfərində hərbi hissədə olarkən aldığı müsbət təəssüratı hökumət üzvləri ilə bölüşərkən Azərbaycan Ordusunda olan texnikanın ən güclü ordulardan da geri qalmadığını, hətta bir bölgədəki ordunun bu gün dünya ordularında olan ən müasir texnikaya malik olduğunu xatırlatdı.

Ali Baş Komandanın şəxsən özünün müəllifi olduğu ordu quruculuğu strategiyasının əsas üstünlüklərindən biri də odur ki, burada hərbi infrastruktur məsələlərinə də böyük önəm verilir. Məsələn, bu yaxınlarda ən müasir hərbi tələblərə cavab verən Hərbi Dəniz Qüvvələri bazası istifadəyə veriləcək. Digər hərbi istiqamətlər üzrə də bazalar tikilməkdədir. Ölkə boyu bütün hərbi şəhərciklərdə tikinti-quraşdırma işləri aparılır. Şəhərciklərdə, hərbi hissələrdə, bazalarda ən yüksək standartlar tətbiq edilir.

Çünki Ali Baş Komandanın əmri var: zabitlərimiz, əsgərlərimiz yaxşı şəraitdə xidmət göstərməli və yaşamalıdırlar; bir dənə də köhnə, dağılmış, qəzalı vəziyyətdə hərbi hissə, tikili qalmamalıdır.

Azərbaycan Prezidenti ölkənin hərbi potensialı və hərbi gücü ilə bağlı strateji planlarını da ifadə etdi. Məlum oldu ki, hədəf yalnız Qarabağ cəbhəsi deyil. Xəzər dənizi istiqamətində hərbi mühafizə də diqqət mərkəzindədir. Ali Baş Komandan konkret danışdı: yeni tikilmiş gəmiqayırma zavodunda istənilən gəmi istehsal oluna bilər və Müdafiə Nazirliyi də hərbi gəmilərin tikintisi ilə bağlı bu müəssisəyə artıq bu il sifariş verməlidir, beləliklə, hərbi donanmamız da müasirləşdirilməlidir.

Azərbaycanın yeni əməkdaşlıq formatı:

ikitərəfli əlaqələrdən üçtərəfli münasibətlərə doğru

Azərbaycanın bölgədə sülhün təminatı üçün fəallığını davam etdirəcəyini Prezident vacib vəzifələrdən biri kimi elan etdi. Əslində, ölkəmizin bu sahədəki fəaliyyəti bölgə miqyasını aşaraq artıq xeyli müddətdir qlobal mahiyyət alıb. BMT Təhlükəsizlik Şurasına üzvlük, iki ay "dünyanın baş müdiriyyəti" sayılan bu quruma rəhbərlik müddətində Azərbaycan bir dövlət olaraq öz barışdıcı, nizamlayıcı, sülhpərvər imicini çoxsaylı konkret faktların timsalında nümayiş etdirdi.

Prezident artıq geridə qalan birinci rübdə də Azərbaycanın beynəlxalq siyasətlə bağlı mövqelərinin dünyada daha da möhkəmləndiyini bəyan etdi. Ölkəmiz beynəlxalq aləmdə çox etibarlı tərəfdaşdır, xarici siyasətimiz açıqdır, prinsipialdır, ədalətə, beynəlxalq hüquqa söykənir. Dövlət rəhbərinin "Bu prinsipiallıq və hər bir məsələ ilə bağlı mövqeyimizin sərgilənməsi, əlbəttə ki, Azərbaycana əlavə rəğbət yaradır. Bəzi beynəlxalq məsələlərlə bağlı dünya ictimaiyyətinin əksəriyyəti mövqe bildirməkdən çəkinir. Biz buna qiymət vermək fikrində deyilik. Ancaq Azərbaycan hər bir məsələ ilə bağlı prinsipial mövqe nümayiş etdirir. Bu mövqe ilk növbədə, beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə əsaslanır" fikri də əslində ikili standartların əsirinə çevrilən dairələrə mesaj idi. Çünki beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri daim əsas şərt olmalıdır. Əgər bunlar pozulursa, onda bütün beynəlxalq əməkdaşlıq və münasibətlər mexanizmi pozulur. Beynəlxalq aləmdə bu prinsipial mövqe ölkəmizə böyük rəğbət yaradır. Azərbaycan müstəqil, prinsipial ölkə kimi öz mövqelərini daha da möhkəmləndirir.

Beynəlxalq təşkilatlarda ölkəmiz haqqında düzgün təsəvvürlərin yaranması həm Azərbaycana əlavə imkanlar yaradır, həm də xarici siyasəti planlaşdırdığımız tərzdə gerçəkləşdirməyə zəmin formalaşdırır. Bu baxımdan ötən üç ay ərzində dövlət rəhbərinin dünyanın iqtisadi və siyasi mənzərəsinin müəyyənləşməsində vacib "rıçaqlardan" hesab edilən Davos Forumunda iştirakı, hərbi güc nəhəngi olan NATO-ya səfəri, dünyada təhlükəsizliyin təmin edilməsi məsələsində effektiv məkana çevrilən Nüvə sammitinə qatılması, şərhəd qonşularımız olan İrana səfəri, Türkiyənin isə Hökumət başçısı ilə Bakıda görüşü mühüm hadisələr sırasındadır. Həmçinin bu dövrdə Azərbaycana müxtəlif qitələrdən gələn nümayəndə heyətlərinin sayı da getdikcə artıb.

Prezident İlham Əliyevin bölgədə sülhün və faydalı əməkdaşlığın yaranması və möhkəmlənməsi istiqamətində həyata keçirdiyi siyasətin nəticəsi olaraq Azərbaycan regional müstəvidə iki üçtərəfli formatın təşəbbüskarı da olub. Azərbaycan-İran-Türkiyə və Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə formatları ikitərəfli əlaqələrin üçtərəfli əməkdaşlıq səviyyəsinə qədər yüksəlməsi ilə yanaşı, həm də Azərbaycanın təcavüzkar Ermənistana qarşı həyata keçirdiyi təcridetmə siyasətinin mühüm komponentidir.

Prezidentdən son xəbərdarlıq

Azərbaycanın iqtisadi gücünü göstərən sübutlar yetərincədir. Beynəlxalq təşkilatların hesabatındakı qürurdoğurucu faktlardan Nazirlər Kabinetinin son iclasında səslənən rəqəmlərə qədər böyük bir uğur göstəricələri silsiləsi var.

Sayımız 10 milyona sürətlə yaxınlaşır. Göründüyü kimi, inkişaf və yüksəliş yalnız sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi mahiyyətli deyil, həm də demoqrafik xarakterlidir. Əslində, bunlar elə birbaşa olaraq bir-birilərini tamamlayan, bir-birilərindən qaynaqlanan amillərdir.

İnsan faktoru - insan kapitalı dövlətin əsas diqqət ayırdığı sahədir. Prezident bu prioritet vəzifənin icrasına həm də böyük alicənablıq, eyni zamanda, ciddi məsuliyyətlə yanaşır.

Prezidenti Azərbaycan insanının təmiz hava udması, şəhər nəqliyyatında problemsiz hərəkəti, asudə vaxtını rahat təşkil etməsi, evində daim işığın, qazın olması, keyfiyyətli ərzaqla qidalanması kimi məsələlər də qayğılandırır. Şübhəsiz, bu məsələlər daha çox məişət mövzuludur. Amma hər bir azərbaycanlının Prezidenti üçün vətəndaşının böyük çətinliyi də, məişət qayğısı da eyni dərəcəli problemdir və onlar dərhal həll olunmalıdır.

İlham Əliyev bu məsələrlə bağlı dəqiq təsəvvürə malik olduğunu söylədiyi fikirlərlə göstərdi. Konkret tapşırıqlarını verdi. Vicdansızlığın, biabırçılığın və cinayətin həm də mənəvi tərəfinə toxundu və son xəbərdarlığını etdi. Göstərişlərinin icra vəziyyətini yoxlayacağını kəskinliklə bildirdi. Qanunların tam işləməsi üçün məsuliyyət daşıyanlar barədə sərt danışdı.

Beləliklə, bir rübə də yekun vurduq. 2014-cü ilin I rübü 2004-cü, 2009-cu, elə 2013-cü illərin rüblərindən də, bütöv illərindən də uğurludur. Ən əsası, problemlər aradan qalxır, qayğılar azalır. Gücümüzə də güc qatılır. Amma bu da yetərli deyil. Prezidentin dediyi kimi, biz daha da güclü olmalıyıq və olacağıq da!..

İxtiyar HÜSEYNLİ,

Azərbaycan.-2014.- 17 aprel.- S.4.