İsveçrə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin

həlli prosesinə təkan vermək niyyətindədir

Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini, Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Əli Həsənov martın 7-də İsveçrənin ATƏT-də sədrliyinin Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Anjelo Gnedinger ilə görüşmüşdür.

AzərTAc xəbər verir ki, Baş nazirin müavini Əli Həsənov isveçrəli diplomata Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, problemin tarixi və ölkəmizdəki qaçqın və məcburi köçkünlərin vəziyyəti haqqında məlumat vermişdir. Bildirilmişdir ki, son 200 ildə Cənubi Qafqaz regionunda gedən mürəkkəb siyasi proseslər nəticəsində azərbaycanlılar bir neçə dəfə öz əzəli yurdlarından zorla köçürülməyə, etnik təmizləmə və deportasiya siyasətinə məruz qalmışlar.

XIX əsrin əvvəllərindən başlayaraq Qafqazı işğal edən çar Rusiyasının sistemli siyasəti nəticəsində qonşu ölkələrin ərazisindən ermənilərin kütləvi şəkildə Azərbaycana, o cümlədən Dağlıq Qarabağ ərazisinə köçürülməsi həyata keçirilmişdir.

Baş nazirin müavini Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycana hərbi təcavüzü nəticəsində torpaqlarımızın 20 faizinin - Dağlıq Qarabağ və ona bitişik 7 inzibati rayonun işğal olunduğunu, bir milyondan artıq soydaşımızın qaçqın və məcburi köçkünə çevrildiyini, milli-mədəni sərvətlərimizin talan edildiyini, bütün infrastrukturun dağıdıldığını qonağın diqqətinə çatdırmışdır.

Əli Həsənov vurğulamışdır ki, BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin azad edilməsi, qaçqınların və məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına qaytarılması haqqında 4 qətnamə qəbul edilmişdir. Ermənistanın təcavüzkar siyasəti ATƏT, Avropa Şurası Parlament Assambleyası, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və digər nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən qəbul edilmiş qərar və qətnamələrdə pislənilmişdir. Təəssüf ki, bu qərar və qətnamələr hələ də kağız üzərində qalır. Beynəlxalq ictimaiyyətin tələblərinə məhəl qoymayan Ermənistan işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində qanunsuz fəaliyyətini davam etdirməkdədir. ATƏT-in Minsk qrupunun vasitəçiliyi ilə 20 ildən artıqdır davam edən danışıqlar prosesi hələ də heç bir nəticə verməmişdir.

Ermənistanın Azərbaycan ilə qonşuluqda yaşamağa məhkum olduğunu vurğulayan Əli Həsənov demişdir ki, təcavüzkar dövlət ötən 20 ildə torpaqlarımızı işğal altında saxlamaqla heç nəyə nail olmamışdır. Bu dövrdə Ermənistanın iqtisadiyyatı daha da ağır duruma düşmüş, əhali ölkəni sürətlə tərk etməyə başlamış, Azərbaycanın iştirakı ilə reallaşdırılan beynəlxalq regional layihələrdən kənarda qalmışdır. Lakin bu münaqişə olmasaydı, onlar həyata keçirilən bu layihələrdən faydalanaraq iqtisadiyyatlarını ağır durumdan çıxara bilərdilər. Bu 20 ildə erməni xalqı münaqişədən heç nə qazanmamışdır.

Azərbaycanın münaqişənin sülh yolu ilə ədalətli həllində maraqlı olduğunu qeyd edən Baş nazirin müavini bildirmişdir ki, Azərbaycan hökuməti qaçqın və məcburi köçkünlərin ehtiyaclarını ödəmək üçün həm hüquqi, həm də sosial-iqtisadi sahədə böyük işlər görür. Qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial problemlərinin həlli məqsədilə Azərbaycan hökuməti son 20 ildə 5,4 milyard ABŞ dolları məbləğində vəsait xərcləmişdir. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Fondundan ayrılan vəsait hesabına 180 min qaçqın və məcburi köçkün yeni qəsəbələrə köçürülmüşdür və bu proses davam edir. Qeyd olunmuşdur ki, 2003-cü ildə ölkədə yoxsulluğun səviyyəsi 49 faizə, qaçqın və məcburi köçkünlər arasında isə 75 faizə bərabər idi. Lakin görülən tədbirlər nəticəsində bu gün ölkədə yoxsulluq 5 faizə, qaçqın və məcburi köçkünlər arasında isə 15 faizə endirilmişdir.

Münaqişənin həlli üçün beynəlxalq ictimaiyyətin qətiyyət nümayiş etdirməli olduğunu deyən İsveçrənin ATƏT-də sədrliyinin xüsusi nümayəndəsi Anjelo Gnedinger bildirmişdir ki, quruma sədrliyimiz dövründə ölkəmizin əsas prioritetlərindən biri də Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyin və sabitliyin təmin olunmasıdır. Təəssüflər olsun ki, bu istiqamətdə ötən 20 ildə heç bir ciddi addım atılmamışdır. İsveçrə Konfederasiyasının Prezidenti Didye Burkhalter də münaqişənin indiki vəziyyətini çox təhlükəli hal kimi qiymətləndirmişdir. Biz gözləmə mövqeyi tutmamalı, qəti addımlar atmalıyıq. ATƏT-ə sədrlik edən İsveçrə münaqişənin həlli prosesinə təkan vermək niyyətindədir.

İsveçrəli diplomat demişdir ki, biz bunu 3 istiqamətdə həyata keçirmək istəyirik. Bu istiqamətlər Minsk qrupuna və İsveçrənin şəxsi nümayəndəsinə dəstək verilməsindən, Minsk qrupunun digər üzvlərinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində fəallığının artırılmasından və münaqişədən əziyyət çəkən hər iki xalqın ictimaiyyətinin problemin sülh yolu ilə həlli prosesinə cəlb olunmasından ibarətdir. İsveçrə bu prosesdə körpü rolunu oynamaq niyyətindədir.

Qaçqın və məcburi köçkün vətəndaşlarına Azərbaycan qədər kömək edən ikinci ölkə tanımadığını deyən isveçrəli diplomat, ölkəmizdə baş verən inkişaf və tərəqqinin göz qabağında olduğunu diqqətə çatdırmışdır.

Görüşdə İsveçrə-Azərbaycan əlaqələrinin inkişaf perspektivləri barədə də fikir mübadiləsi aparılmışdır.

Azərbaycan.-2014.- 8 mart.- S.2.