Milli inkişaf strategiyasının müəllifi

Dəyişməz olan, ən əsası, reallıqlar əsasında öz təsdiqini tapan bir gerçəklik daim önə çəkilir ki, gələcəyə keçmişi ilə addımlayan, bugünü ilə qürür duyub, perspektivdə bir-birindən əhəmiyyətli uğurlara imza atacağına ümidlə baxan xalqlar, dövlətlər hər zaman tarixin çətin sınaqlarından üzüağ çıxmış, milli varlıqlarını qorumaq imkanı əldə etmişlər. Azərbaycanın keçdiyi inkişaf yolu, xalqımızın tarix boyu əyilməzliyi, yenilməzliyi, qəhrəmanlığı deyilənlərin təsdiqidir. Daim azadlıq, müstəqillik uğrunda mübarizə aparan Azərbaycan xalqı XX əsrin əvvəllərində müstəqilliyinə qovuşsa da, onun ömrü məlum səbəblərə görə uzun olmadı.

O dövrdə baş verən hadisələri xarakterizə edən ulu öndər Heydər Əliyev bildirirdi ki, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti az müddət yaşayıb. Ancaq o XX əsrdə Azərbaycan xalqının həyatında tarixi bir mərhələ olub və xalqımızın gələcəyinin, müstəqilliynin, azadlığının, suverenliyinin təməlini qoyub: "1918-ci ildə yaranmış ilk Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti də bizim milli sərvətimizdir, tariximizin parlaq səhifəsidir. Ondan sonrakı illər, onilliklər də həyatımızın böyük mərhələləridir, parlaq səhifələridir, xalqımızın böyük nailiyyətləridir. Məhz bunlar hamısı birlikdə indiki müstəqil Azərbaycanın həm iqtisadi, elmi, intellektual, həm də mədəni potensialını yaradıblar".

1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan dövlət müstəqilliyini yenidən bərpa etdi. Lakin həmin dövrdə ölkəmizə rəhbərlik edənlərin səriştəsizliyi, idarəçilik qabiliyyətlərinin yoxluğu, öz şəxsi ambisiyalarını dövlətin maraqlarından üstün tutmaları ölkəni elə bir ağır durumla üz-üzə qoydu ki, xalq bu müstəqilliyin sevincini yaşamaq yox, vəziyyətdən çıxış yolu axtarmağa başladı. Digər tərəfdən də silahlı qüvvələrin torpaqların deyil, ayrı-ayrı şəxslərin maraqlarının müdafiəçisinə çevrilmələri ərazilərimizin bir-birinin ardınca işğalına yol açırdı. Belə dözülməz, ağır vəziyyətdə xalq öz xilaskarını axtardı, həyatını xalqına, dövlətinə həsr edən ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışını təkidlə tələb etməklə Azərbaycanın gələcək inkişafının təməlini qoydu. Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini tarixi nailiyyətimiz kimi dəyərləndirərək, onu qorumağın, daha da möhkəmləndirməyin hər bir Azərbaycan vətəndaşının borcu olduğunu bildirdi. Dahi şəxsiyyətin hakimiyyətə qayıdışından sonrakı dövr Azərbaycan tarixinə dirçəliş, yüksəliş dövrü kimi yazıldı. Ulu öndər Heydər Əliyev bildirmişdir: "Biz nadir bir dövlətçilik irsinin varisləriyik. Hər bir Azərbaycan vətəndaşı bu irsə layiq olmağa çalışaraq böyük bir tarixi keçmişi, zəngin mədəniyyəti, yüksək mənəviyyatı olan dövlətimizin həm dünəninə, həm bugününə, həm də gələcəyinə dərin bir məsuliyyət hissi ilə yanaşmalıdır".

Ümummilli liderin Azərbaycan xalqı, dövləti qarşısındakı xidmətlərindən bəhs edərkən onun xilaskarlıq missiyası daha qabarıq şəkildə diqqətə çatdırılır. Onun uğurlu daxili və xarici siyasəti sayəsində müstəqil Azərbaycan yenidən quruldu, yaşadı, hər bir sahədə başqa dövlətlər üçün nümunə oldu. Ümummilli liderin gərgin fəaliyyəti nəticəsində 1994-cü ilin mayın 12-də atəşkəs sazişinin imzalanması inkişafda yeni bir mərhələnin əsasını qoydu. Bu addım bir daha Azərbaycanın dünyaya sülhsevər ölkə olduğunu nümayiş etdirdi, eyni zamanda digər sahələrin inkişafı üçün yol açdı. Hər bir ölkənin inkişafında iqtisadi amilin rolunu önə çəkən ümummilli lider Heydər Əliyev bu sahənin inkişafında neft amilinin rolunu önə çəkərək, bu fikri xüsusi qeyd etmişdir ki, heç bir ölkə qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi olmadan, səylər birləşdirilmədən təkbaşına iqtisadiyyatını inkişaf etdirə bilməz. Məhz ulu öndərin uzaqgörənliyi sayəsində 1994-cü il sentyabrın 20-də tarixə "Əsrin müqaviləsi" kimi daxil olan ilk neft müqaviləsi imzalandı. Azərbaycan bu addımı ilə dünyaya siyasətində müstəqil, eyni zamanda hansı iqtisadi imkanlara malik olduğunu nümayiş etdirdi. Ölkəmizin gələcəyinə inanan dövlətlər, şirkətlər ikitərəfli əlaqələrin qurulmasına və daha da genişlənməsinə səy göstərdilər. Azərbaycan qısa zamanda böyük əməkdaşlıq məkanına çevrildi. Ölkəyə investisiya axını daha da sürətləndi. Bu gün ölkə iqtisadiyyatına qoyulan investisiyaların həcminin 160 milyard dollardan çox olduğunu böyük qürur hissi ilə qeyd ediriksə, təbii ki, bu, düzgün və düşünülmüş siyasətin nəticəsidir.

Azərbaycanın iqtisadi qüdrətinin artması beynəlxalq münasibətlər sistemində yerinə və roluna da öz müsbət təsirini göstərdi. Ulu öndərin hakimiyyətə qayıdışından sonra əsas diqqət göstərdiyi məsələlərdən biri məhz Azərbaycanın ətrafında yaradılan informasiya blokadasını yarmaq oldu. Bu fakt hər kəsə bəllidir ki, müstəqilliyimizin bərpasından sonrakı ilk illərdə erməni yalanlarının ayaq tutub yeriməsində ölkəmiz haqqında məlumatsızlıq böyük rol oynamışdır. Məhz həmin illərdə ölkəmizə qarşı ədalətsiz "907-ci düzəliş"in tətbiq olunması da ermənilərin bu kimi əsassız təbliğatlarından irəli gəlirdi. Azərbaycana qarşı belə bir ədalətsiz qərarın tətbiq olunmasına nail olan ermənilərin əsas məqsədi ölkəmizi iqtisadi cəhətdən zəiflətmək, bu və ya digər ölkədən asılı vəziyyətə salmaq idi. Amma onların bu cəhdləri də boşa çıxdı. Belə ki, 10 il bu qərarın tətbiqi şəraitində yaşayan Azərbaycan nəinki iqtisadi cəhətdən zəiflədi, əksinə, daha da qüdrətlənərək beynəlxalq maliyyə qurumlarının hesabatlarında ön yerdə dayandı. Ulu öndər Heydər Əliyev hər bir ölkəyə səfərində Azərbaycan həqiqətləri barədə dolğun məlumatlar verir, dünya ictimaiyyətini erməni yalanlarına uymamağa, hadisələri olduğu kimi qəbul edib düzgün qiymətləndirməyə çağırırdı. Azərbaycan dünyanın nüfuzlu təşkilatlarına üzv qəbul olunmaqla həqiqətlərini beynəlxalq aləmə çatdırmaq üçün tribunalar qazandı. Azərbaycan dövlətinin uğurlu xarici siyasəti və eyni zamanda 2001-ci ilin sentyabrın 11-də ABŞ-da baş verən terror aktından sonra Amerika hökuməti "907-ci düzəliş"in ədalətsiz qərar olduğunu etiraf edərək, bu bədnam düzəlişin fəaliyyətinin dondurulması ilə bağlı qərar qəbul etdi. Ötən müddət ərzində hər il həmin qərar yenidən təsdiqlənir. Azərbaycan diplomatiyasının qarşısında dayanan əsas məsələ erməni yalanlarını faktlarla ifşa etmək, əsl həqiqəti dünya ictimaiyyətinə çatdırmaqdır. Müstəqil dövlətimizin bu sahədə qazandığı uğurlar təqdir olunur. Bu da ondan irəli gəlir ki, təbliğatımız yalana deyil, real faktlara əsaslanır.

Azərbaycanın yerləşdiyi coğrafi məkan, malik olduğu zəngin təbii resurslar ona cəlbedici ölkə imicini qazandırıb. Dövlətimizin həyata keçirdiyi siyasətin əsasında Azərbaycanı rəqabət yox, əməkdaşlıq məkanına çevirmək dayanır. Azərbaycanın 1993-cü ildən, yəni ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonra bu istiqamətdə qazandığı uğurlar göz qabağındadır. Ümummilli liderin hər bir xarici ölkəyə səfəri münasibətlərdə yeni mərhələnin başlanğıcını qoydu. Həmin siyasət bu gün Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir.

Azərbaycan dünya birliyində özünə layiqli yer tutmaqla əsl söz sahibinə çevrildi. Təbii ki, bu uğurlarda dövlətimizin müstəqil siyasəti də böyük rol oynayır. Müstəqillik yalnız atributları ilə ölçülmür. Müstəqil dövlət, təbii ki, siyasətində müstəqil olmalıdır. Bu fikir dünyanın iri dövlətlərinin rəsmiləri tərəfindən hər zaman qeyd olunur ki, yalnız müstəqil iqtisadi siyasət yeridən dövlət müstəqil ola bilər. Azərbaycan bu baxımdan nümunəvi ölkə sayılır. "Əsrin müqaviləsi"nin imzalanması zamanı bütün təzyiqlərə baxmayaraq, ulu öndər Heydər Əliyev Bakı-Tbilisi-Ceyhan marşrutunu irəli sürüb, bu qərarın dəyişməz olduğunu bildirməklə Azərbaycanın siyasətində müstəqil olduğunu bir daha dünya dövlətlərinə bəyan etdi.

Ən ağır problemimiz olan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində də ölkəmizin müstəqil siyasəti göz qabağındadır. Mövqeyimizin dəyişməz olduğunu bəyan edən rəsmi Bakı daim dünya dövlətlərini, beynəlxalq təşkilatları hadisələrin mahiyyətini düzgün qiymətləndirməyə, ədalətli mövqe nümayiş etdirməyə çağırır. Bu gün dünya haqqın, ədalətin kimin tərəfində olduğunu görür, münaqişənin beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri çərçivəsində həllinə tərəfdar olduğunu bildirir. Beynəlxalq təşkilatların qərar və qətnamələrində də Azərbaycanın ədalətli mövqeyi dəstəklənir. Məhz bunun nəticəsidir ki, 2011-ci ildə ölkəmiz 155 ölkənin dəstəyini qazanaraq BMT Təhlükəsizlik Şurasına qeyri-daimi üzv seçildi. Azərbaycan diplomatiyasının təntənəsi kimi dəyərləndirilən bu mühüm hadisə ən mühüm problemimiz olan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həlli yolunda da mühüm addım oldu. "Biz ilk növbədə qurumda ədaləti müdafiə edəcəyik" söyləyən Prezident İlham Əliyevin bu qətiyyəti Azərbaycan dövlətinin prinsipial mövqeyinə, beynəlxalq hüquqa olan hörmətə əsaslanırdı. Son iki il ərzində BMT Təhlükəsizlik Şurasında sədrlik edən Azərbaycan uğurlu fəaliyyəti ilə bu reallığı da ortaya qoydu ki, xarici siyasətini əməkdaşlıq üzərində qurması ona böyük dostlar düşərgəsi qazandırıb.

Dahi şəxsiyyətin həyata keçirdiyi siyasətin önündə diaspor quruculuğu prosesinin öndə saxlanılması da xüsusi qeyd olunur. Diasporu bir dövlətin xaricdəki varlığı kimi dəyərləndirən ulu öndər Heydər Əliyev dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın birliyinə nail olmaq üçün ilk növbədə həmin dövlətlərdə Azərbaycan mərkəzlərinin, cəmiyyətlərinin yaradılmasına nail oldu. Sonra ulu öndər onların vahid mərkəzdən idarə olunmalarının vacibliyi məsələsini gündəmə gətirərək, Bakıda Dünya azərbaycanlılarının I qurultayının keçirilməsi təşəbbüsü ilə çıxış etdi. 2001-ci ilin noyabrın 9-10-da həmin istəyini reallaşdıran ümummilli lider Heydər Əliyev soydaşlarımızı Azərbaycanın daha da qüdrətlənməsi, çiçəklənməsi üçün birliyə çağırdı. Həmin qurultay diaspor işinin sürətləndirilməsində təkanverici qüvvə rolunu oynadı. Son on ildə ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi kursunu uğurla davam etdirən dövlət başçısı İlham Əliyevin siyasətində də bu sahəyə diqqət xüsusi yer tutur. 2006 və 2011-ci illərdə dünya azərbaycanlılarının II və III qurultaylarının keçirilməsi də bunun təsdiqidir. Keçirilən hər qurultay ötən dövrdə əldə olunan uğurlara bir baxış və qarşıdakı illər üçün prioritetlərin müəyyənləşdirilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Günbəgün güclənən, qüdrətlənən Azərbaycan harada yaşamasından asılı olmayaraq bütün soydaşlarımızın qürur mənbəyidir. Əsası ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan düşünülmüş və məqsədyönlü siyasəti Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirməsi Azərbaycanın gələcəyinə inamı daha da artırır, ölkəmiz bütün sahələrdə inamla irəliləyərək, dünya birliyində yerini, rolunu və mövqelərini möhkəmləndirir.

Təbii ki, bu uğurlarımızda demokratik islahatlar və onların uğurlu nəticələri də az rol oynamayıb. Ulu öndər Heydər Əliyev iqtisadi və siyasi islahatların paralel şəkildə aparılmasını, bir sözlə, demokratiya yolunu əsas xətt kimi önə çəkmiş, bu istiqamətdə uğurlu addımlar atmışdır. Azərbaycanın 2001-ci ildə dünyanın nüfuzlu təşkilatı olan Avropa Şurasına tamhüquqlu üzv qəbul olunması da demokratik prinsiplərə sadiqliyini sözdə deyil, əməldə sübut etməsinin təsdiqidir. Ölkəmizdə insan hüquq və azadlıqlarının qorunması, azad mətbuatın inkişafı, beynəlxalq standartlara uyğun seçkilərin keçirilməsi üçün möhkəm qanunvericilik bazası mövcuddur və ilbəil təkmilləşdirilir. Konstitusiyamızın maddələrinin üçdə iki hissəsi insan hüquq və azadlıqlarının qorunmasına xidmət edir. Vətəndaşlara bütün azadlıqlar verilib. 2003-cü ilin mayında Azərbaycan hökumətinin Avropa Şurası Venesiya Komissiyası və ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosu ilə birgə əməkdaşlığı nəticəsində qəbul olunan və zaman-zaman təkmilləşdirilən Seçki Məcəlləsi ölkədə seçkilərin dünya standartlarına uyğun keçirilməsini şərtləndirir. Bu gün Azərbaycanın seçki təcrübəsi digər ölkələrə nümunə göstərilir. Ölkəmizdə çoxpartiyalı sistem yaradılıb. Siyasi partiyaların, ictimai birliklərin normal fəaliyyətini təmin edən qanunvericilik bazası mövcuddur. Təbii ki, bütün bunlar Azərbaycan dövlətinin demokratik prinsiplərə verdiyi önəmdən irəli gəlir. Ulu öndər Heydər Əliyev bildirirdi ki, demokratiya yolu bizim strateji kursun mahiyyətini təşkil edir, heç bir qüvvə bizi bu yoldan döndərə bilməz. Dahi şəxsiyyətin bu kimi fikirlərinin davamı olaraq möhtərəm Prezident İlham Əliyev bildirib ki, demokratikləşmə prosesi sadəcə bir şüar, niyyət deyil, ölkənin hərtərəfli inkişafı üçün əsasdır.

Təbii ki, bütün prioritetlərin əsasında qüdrətli respublikanın inkişaf perspektivləri - düşünülmüş, dünya siyasətinə uyğunlaşdırılan balanslaşdırılmış xarici siyasət, ölkə daxilində sabitliyin təminatı, dövlətçiliyin möhkəmlənməsi, bazar iqtisadiyyatı yolunu seçməklə malik olduğumuz təbii ehtiyatlardan xalqın mənafeyinin və rifah halının yaxşılaşdırılması naminə səmərəli istifadə, insan hüquq və azadlıqlarının qorunması, çoxmillətli respublika olan Azərbaycanın tolerant dövlət kimi bütün azərbaycanlılar üçün vətən olması və digər bir-birindən məsuliyyətli vəzifələr dayanır.

Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyev eyni zamanda bu gün sıralarında 600 mindən artıq üzvü birləşdirən, nəinki ölkənin, regionun aparıcı siyasi təşkilatına çevrilən Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradıcısıdır. Partiyanın hansı şəraitdə, hansı zərurətdən yarandığı məlumdur. Məhz o dövrün xarakteristikası fonunda qeyd edilir ki, YAP-ın yaradılması zamanın tələbi, xalqın istəyi idi. 91 nəfər Azərbaycan ziyalısının ulu öndər Heydər Əliyevə "Azərbaycan Sizin sözünüzü və qəti qərarınızı gözləyir" müraciəti ölkə ictimaiyyəti arasında böyük canlanma yaratdı. Bu, yalnız 91 nəfərin deyil, ölkədə baş alıb gedən özbaşınalıqdan, siyasi gərginlikdən səbir kasası dolmuş bütöv bir xalqın ulu öndər Heydər Əliyevə böyük ümidinin ifadəsi idi. Müraciətdə deyilirdi: "İndiki vəziyyətdə bu çətin, məsuliyyətli işi respubilkada öz üzərinə götürməyə qadir yeganə şəxs Sizsiniz! Uzun illər əldə etdiyiniz dövlət quruculuğu təcrübələrinizə əsaslanaraq Siz qısa müddətdə Azərbaycanda geniş xalq kütləsini əhatə eləyəcək çox böyük, güclü, nüfuzlu və işlək bir partiya yaratmağa qadirsiniz. Buna görə də Azərbaycanın, demək olar ki, bütün bölgələrində aparılan ictimai rəy sorğularının nəticələrinə və bizim təşkilat komitəsinə daxil olan minlərlə şifahi və yazılı vətəndaş təkliflərinə əsaslanaraq belə bir qənaətə gəlirik ki, yaratmaq istədiyimiz Yeni Azərbaycan Partiyasına bu gün rəhbərlik etməyə qadir olan yeganə mütləq lider Siz ola bilərsiniz və ya yalnız bu halda yaranmaqda olan partiya öz qarşısına qoyduğu məqsədə çatar, respublikanın bütün zümrələrdən olan xalq kütləsini öz ətrafında birləşdirərək Azərbaycanın siyasi, iqtisadi həyatında mövcud olan boşluğu dolduraraq, dövlət quruculuğu işlərində öz layiqli töhfəsini verə biləcək. ... Əgər bu partiyanın bünövrəsini Sizin kimi güclü dövlət xadimi qoyarsa, o, uzun illər xalqımızın bir neçə nəsil üçün də siyasi yetkinlik məktəbi olar". Azərbaycan ziyalılarının müraciətinə cavabında müstəqil Azərbaycan dövlətinin gələcək həyatının və fəaliyyətinin əsasını təşkil edən demokratiya və siyasi plüralizm şəraitində Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradılmasının obyektiv zəruriyyətdən doğduğunu söyləyən ulu öndər Heydər Əliyev bildirmişdir ki, belə partiya Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında fəal iştirak edərək yeni müstəqil Azərbaycan dövlətinin möhkəmləndirilməsində və inkişafında tarixi rol oynaya bilər. Əgər belə partiya yaradılarsa, onun fəaliyyətində fəal iştirak etməyə hazıram.

Partiyanın yaradılmasından ötən 22 ilə yaxın dövr ərzində əldə etdiyi uğurlara diqqət yetirsək, ulu öndər Heydər Əliyevin böyük qətiyyətlə söylədiyi bu fikirlərin reallıqda öz əksini tapdığının şahidi olarıq. Son on ildə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında partiya daha da inkişaf etmiş, sıralarını kəmiyyət və keyfiyyət baxımından möhkəmləndirmişdir. Partiyanın ölkədə keçirilən bütün seçki proseslərində uğur qazanması da ulu öndər Heydər Əliyev ideyalarına sədaqətdən, Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasətə inamdan qaynaqlanır. Yeni Azərbaycan Partiyası qələbələr partiyası kimi nüfuz qazanıb. Partiyanın atdığı hər addımda siyasi xəttinə sadiqliyi milyonların sevgisini qazanmasında stimuldur. Dövlətə, xalqa xidməti fəaliyyətinin önündə saxlayan YAP hər zaman uğurlarımızın davamlılığına öz töhfəsini verməyə çalışır. Partiyanın V qurultayında Prezident İlham Əliyevin böyük qətiyyətlə söylədiyi "Qürur hissi ilə deyə bilərəm ki, bugünkü Azərbaycan ulu öndərin görmək istədiyi kimi inkişaf edir, onun qoyduğu yolla gedir, güclənir, möhkəmlənir və çox güclü regional amilə çevrilibdir" fikirləri də keçilən yolun təhlili və ümumiləşdirilmiş ifadəsidir.

Ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan dövləti, xalqı qarşısındakı xidmətlərinin miqyası o qədər genişdir ki, onları bir yazıda əhatə etmək qeyri-mümkündür. Reallıq budur ki, müstəqil Azərbaycan ulu öndər Heydər Əliyevin qoyduğu möhkəm təməl üzərində inamla inkişaf edir, yüksək zirvələr fəth edir. Qarşıdakı illərin hədəfləri hər bir Azərbaycan vətəndaşında qürur hissi yaradır. Məqsəd Azərbaycanı inkişaf etmiş ölkələr sırasında görməkdir. Prezident İlham Əliyev 2013-cü ildə keçirilən andiçmə mərasimində "Gələcəyə nikbinliklə baxmaq üçün kifayət qədər amil vardır" söyləyərək fikrini belə əsaslandırmışdır: "Son on ilin təcrübəsi göstərir ki, "xalq", "millət" anlayışları ön planda olanda istənilən problem öz həllini tapa bilər".

Xatirə ƏLİYEVA,

YAP mətbuat xidmətinin əməkdaşı, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru

Azərbaycan.-2014.- 1 may.- S.3.