Berlindən Bakıya gedən 200 illik yol

Almaniyanın Drezden şəhərində Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi (BBMM), Saksoniya Dövlət Kitabxanası, Humboldt Universitetinin Azərbaycan tarixi kafedrası, Auqsburq Universiteti və Osvald Volkenşteyn Cəmiyyətinin birgə təşkilatçılığı ilə “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında tolerantlıq Azərbaycan multikulturalizminin ədəbi-bədii qaynaqlarından biri kimi” adlı kollokvium keçirilib.

Mərkəzdən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, Azərbaycan və alman alimlərinin, yerli ictimaiyyətin nümayəndələrinin iştirak etdikləri tədbirdə Azərbaycan Respublikasının millətlərarası, multikulturalizm və dini məsələlər üzrə Dövlət müşaviri, akademik Kamal Abdullayev, Azərbaycanın Almaniyadakı səfirliyinin müşaviri Almaz Məmmədov və Saksoniya Dövlət Kitabxanasının direktoru, professor Tomas Bürger qonaqları salamlayıblar.

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında tolerantlıq” adlı ilk paneli açan Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin Himayəçilər Şurasının sədri Kamal Abdullayev qorqudşünaslığın Berlindən Bakıya gələn 200 illik uzun bir yolu haqqında məruzə ilə çıxış edib. “1815-ci ildə ilk dəfə görkəmli alman şərqşünası və diplomatı Henrix Fridrix fon Ditsin eposun “Basatın Təpəgözü öldürdüyü boyu bəyan edər” adlı hekayəsini alman dilinə tərcümə etməklə dünya elminə tanıtmasının üzərindən tam olaraq 200 il ötdüyünü vurğulayan Kamal Abdullayev bu münasibətlə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2015-ci ilin fevral ayının 20-də “Kitabi-Dədə Qorqud”un alman dilində ilk tərcüməsi və nəşrinin 200 illiyinin qeyd edilməsi ilə bağlı xüsusi Sərəncam imzaladığını tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb. Bildirib ki, bu Sərəncamla Azərbaycan Prezidenti və xalqı görkəmli alman aliminə siyasi minnətdarlıq ifadə etmiş olub.

Daha sonra Dövlət müşaviri Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi tərəfindən hazırlanaraq 25 dildə nəşr edilən, Henrix Fridrix fon Ditsin “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanı üçün yazmış olduğu ön söz və dastanın bir boyundan ibarət kitabları Saksoniya Dövlət Kitabxanasına (Drezden Kitabxanası) hədiyyə edib.

Kitabxananın direktoru Tomas Bürger Dits şəxsiyyətinin və bu dastanın xalqlarımızı və mədəniyyətlərimizi birləşdirdiyini qeyd edərək tədbirin təşkilinə görə Azərbaycan nümayəndə heyətinə minnətdarlığını bildirib.

Birinci paneldə çıxış edən Maynz Universitetinin professoru Hendrik Buşoten, Bakı Slavyan Universitetinin rektoru, professor Asif Hacıyev, Xemnitz Universitetinin professoru Kristof Fasbender və AMEA-nın Dilçilik İnstitutunun direktoru, professor Möhsün Nağısoylu “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında olan tolerantlıq nümunələrindən bəhs ediblər.

“Kitabi-Dədə Qorqud” və “Nibelunqlar haqqında nəğmələr” eposlarında tolerantlıq və multikulturalizm” mövzusuna həsr olunmuş ikinci paneldə çıxış edən Drezden Kitabxanasının qədim əlyazmalar şöbəsinin müdiri Frank Aurix, AMEA-nın Folklor İnstitutunun direktoru, professor Muxtar İmanov, Bakı Slavyan Universitetinin dosenti Telman Kazımov və Bakı Slavyan Universitetinin professoru Rahilə Qeybullayeva hər iki dastanda olan multikulturalizm və tolerantlıq motivlərini qabardaraq oxşar və fərqli cəhətləri göstəriblər.

Sonuncu panel isə “Müasir Azərbaycanda və Almaniyada multikulturalizm” mövzusunda məruzələrlə yadda qalıb. Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin müşaviri Aytən Qəhrəman multikulturalizmin Azərbaycanda dövlət siyasəti olmasından və BBMM-in yaradılmasının Prezident İlham Əliyevin bu siyasətə verdiyi önəmin təzahüründən qaynaqlandığını tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb. Mərkəzin yarandığı gündən keçən müddət ərzində gördüyü işlər tədbir iştirakçılarının böyük marağına səbəb olub. Daha sonra Humboldt Universitetinin Azərbaycan tarixi kafedrasının müdiri, professor Eva Mariya Aux “Azərbaycan multikulturalizminin tarixi əsasları” adlı məruzə ilə çıxış edib. Üçüncü panel Auqsburq Universitetinin professoru Klaus Volf və AMEA-nın Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunun direktoru, professor İlham Məmmədzadənin multikulturalizmin Almaniya və dünya üçün önəmindən bəhs edən çıxışı ilə yekunlaşıb.

Kollokviumun sonunda iştirakçılar “Kitabi-Dədə Qorqud”un Drezden əlyazması ilə tanış olmaq imkanı əldə ediblər. Tədbirin əhəmiyyətini nəzərə alaraq kollokvium materiallarının Drezden şəhərində Azərbaycan və alman dillərində BBMM və Saksoniya Dövlət Kitabxanası tərəfindən çap olunması və ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılması qərara alınıb.

Azərbaycan. - 2015.- 22 dekabr.- S.2.