Sözü ilə ucalan insan

Hər bir insan özünü ilk növədə ünsiyyət tərzi, danışığı, sözü, nitqi ilə tanıdır, daxili aləmini, dünyagörüşünü, düşüncələrini ifadə edir. Sözü insanlığın ali, müqəddəs zinəti kimi səciyyələndirən müdriklər də, görünür, məhz bu həqiqətə istinad ediblər. İnsanlığın mənən, ruhən tapındığı müqəddəs kitablarda da sözün əzəl yaranması, müqəddəs olması ilə bağlı ibrətamiz fikirlər yer alıb.

Keçid dövrünün ziddiyyətləri, keşməkeşli həyat gerçəklikləri insanları sözə, mətbuata, jurnalistikaya münasibətdə tərəddüdlü edib. Fəqət, yaradıcılıqdan savayı hər işi bacaran cızmaqaraçıların sayının artması peşəsinə vurğun olan əsl jurnalistlərin cəmiyyətdəki missiyasına və yaradıcılığına xələl gətirə bilmir və bilməyəcək də. Nədən ki, sözü, qələmi ilə ucalan, peşəsinin qədrini bilən, onun təəssübünü çəkən peşəkar qələm sahibləri həmişə olub, bu gün də var, gələcəkdə də olacaq.

Özünəməxsus dəst-xətti, toxunduğu mövzulara orijinal və cəsarətli yanaşma tərzi ilə publisistikanın oxunaqlı nümunələrini ərsəyə gətirən, bir sıra bədii kitabların müəllifi olan Aydın Ağazadə təqdimata xüsusi ehtiyacı olmayan söz adamlarındandır. İstedadlı jurnalist bu gün ədliyyə sistemində çalışmasına baxmayaraq, peşəsinin səmimi vurğunu, sözün sadiq keşikçisidir. Tanıyanlar yaxşı bilirlər ki, istedadlı qələm sahibi uzun illər boyu xüsusi şövq və fəhmlə daim yazıb-yaradıb, söz sənətkarlığında vətəndaş mövqeyi, insan amili, xalqın və dövlətin mənafeyi hər zaman öndə dayanıb. İctimai-siyasi, iqtisadi, mənəvi, hüquqi mövzularda yüzlərlə məqalənin, ondan çox kitabın müəllifi olan Aydın Ağazadəni söz adamı kimi fərqləndirən başlıca xüsusiyyət onun prinsipiallığı, cəsarəti, söz demək məharəti ilə insanların qəlbinə yol tapmasıdır.

Adətən tanınmış qələm sahiblərinin formalaşmasında, peşəkarlıq zirvəsinə ucalmasında istedad, bilik, yaradıcı proseslə yanaşı, onun formalaşdığı, yetişdiyi mühit də öz sözünü deyir. Aydın Ağazadənin 1955-ci ildə - Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olması onun cəmiyyət üçün layiqli şəxsiyyət kimi formalaşmasında mühüm rol oynayıb. Atası Rəhman Ağazadə uzun illər geoloq işləyərək ailəsini halal zəhmətlə dolandırıb. Valideynləri onu daim düzgün yola yönəldib, həyata düzgün baxışlarının formalaşmasına, yaxşı təhsil almasına, ləyaqətli insan kimi yetişməsinə yardımçı olublar.

Hələ orta məktəb illərindən Aydın Ağazadə ədəbiyyata, dramaturgiyaya, kino sənətinə maraq göstərib. Məhz bu maraq da gənclik illərindən onu fəal jurnalistikaya - televiziyaya gətirib. 1976-cı ildən 1990-cı ilədək burada rejissor assistenti və redaktor vəzifələrində çalışıb. Teatr və kino sənətinin incəliklərinə daha dərindən vaqif olmaq həvəsi ilə 1977-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun Teatrşünaslıq fakültəsinə daxil olub və 1983-cü ildə oranı müvəffəqiyyətlə bitirib. “Mehdi Hüseyn və teatr” mövzusunda diplom işi yüksək qiymətləndirilib, müəllimləri ona mövzunu davam etdirməyi, dissertasiya işi üzərində işləməyi məsləhət görüblər. Lakin özünün də dediyi kimi, amansız həyat və məişət qayğıları ona elmi fəaliyyətlə məşğul olmaq imkanı verməyib.

1990-cı ildən yaradıcılığının daha fəal mərhələsinə qədəm qoyan Aydın Ağazadə 1993-cü ilədək “Ədalət” qəzetində redaktor müavini, habelə 1993-1995-ci illərdə Azərbaycan Hüquqşünaslar Birliyinin orqanı olan “Hüquqşünas” qəzetində redaktor vəzifələrində çalışıb. Həmin qəzetlərdə çalışdığı illərdə daha çox hüquqi və ictimai-siyasi mövzularda yazıları ilə tanınıb. 1993-cü ildən taleyi həm də dövlət qəzeti “Azərbaycan”la bağlanan Aydın Ağazadə özünü istər jurnalist, istər publisist kimi təsdiqləmək üçün geniş meydan əldə edib. Dövlətin sayılıb-seçilən nüfuzlu qəzetinin Hüquq şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışması onun jurnalist kimi daha da püxtələşməsində, hüquqi sahədən yazan peşəkar jurnalist kimi tanınmasında, əlaqələrinin genişlənməsində əsaslı rol oynayıb. Hüquq-mühafizə və məhkəmə orqanları ilə sıx əlaqələr quraraq insan taleyi ilə bağlı mövzulara geniş yer ayırıb, hüquqi maarifləndirmə işi aparıb, habelə cinayətkarlığın bütün formalarının profilaktikasına xidmət edən yazıları ilə diqqət mərkəzində olub. O, bu gün də harada işləməsindən asılı olmayaraq özünü “azərbaycançılar”dan biri hesab edir.

Söz demək, mühakimə yürütmək hər bir insan üçün xarakterik təbii və anadangəlmə xüsusiyyətdirsə, fikri, düşüncəni qələmin qüdrəti ilə ifadə etmək, canlandırmaq artıq yaradıcılıq örnəyi kimi qazanılmış istedaddır. Sözü uca tutan, müqəddəsləşdirərək başqalarını da onun sirli cazibəsinə çəkənlər isə artıq peşəkar jurnalistlərdir. Bu meyarlardan yanaşdıqda Aydın Ağazadənin də sıradan bir yazar olmadığını mübaliğəsiz demək olar. Onun qələmindən çıxan yazılar ciddiliyi, əhatəliyi, məzmun və forma rəngarəngliyi, real həyat həqiqətlərinə, əsaslı faktlara, dəlil və sübutlara söykənməsi ilə daim fərqlənib. Bu məqamda tanınmış jurnalistin mövzu çevrəsinin sırf hüquqi və ictimai-siyasi mövzularla məhdudlaşmadığını, ədəbiyyat, mədəniyyət və incəsənətlə bağlı onlarla maraqlı yazılarının olduğunu da qeyd etmək lazımdır.

Ümumiyyətlə, hansı mövzuda yazmasına rəğmən, imzasının sanbalını qoruyan Aydın müəllim məqalələrinin ictimai maraq doğurmasına, yeniliyinə və aktuallığına daim xüsusi diqqət yetirib. Publisistik-siyasi yazıları özünün məzmun-ideya siqləti, aktuallığı, mövcud reallıqlara vətənpərvər yanaşması ilə diqqəti çəkib. Həmin yazılarda, eyni zamanda, Heydər Əliyev siyasi kursuna sədaqətlilik daim özünü göstərib. O, bu siyasi kursun xalqın taleyindəki misilsiz rolunu daim xüsusi qeyd edib.

Yunan filosofu Platon zamanında yazırdı ki, kamilliyə can atan insanlar üçün ən gərəklisi qanunlar haqqında elmdir. Ədalətə, haqqa, qanuna bağlılıq insanlığı səciyyələndirən, onu dünyanın ali varlığına, zinətinə çevirən ülvi keyfiyyət sayılır. Bu keyfiyyətləri iç dünyasında daşıyan Aydın Ağazadə Bakı Dövlət Universitetində ikinci ixtisas kimi ali hüquq təhsili alıb, 2001-ci ildə hüquqşünas diplomuna da yiyələnib.

2001-ci ildən taleyin qisməti onu nisbətən fərqli sahəyə - ədliyyə sisteminə gətirsə də, Aydın Ağazadə mətbuatdan, qələmdən qətiyyən uzaq düşməyib. 2001-ci ildən 2007-ci ilədək Ədliyyə Nazirliyinin mətbuat xidmətinin rəhbəri vəzifəsində işləyib. 2007-ci ildən bugünədək nazirliyin İnsan Hüquqları və İctimaiyyətlə Əlaqələr İdarəsinin İnformasiya şöbəsinin rəisi, ədliyyə müşaviridir. O, çalışdığı nazirliyin mətbuatla əlaqələrinin qurulmasında və genişlənməsində daim yaxından iştirak edib, “mətbuatdan gizlənənlər”dən olmayıb. Elə bu səbəbdən də ədliyyə və məhkəmə-hüquq sistemi ilə bağlı mütərəqqi yeniliklərin cəmiyyətə çatdırılmasında daim jurnalist həmkarlarının yaxın dəstəyini hiss edib.

Aydın Ağazadə bu gün təkcə istedadlı jurnalist kimi deyil, həm də yazıçı-dramaturq kimi tanınır. Hüquq və jurnalistika sahələrinə yaxından bələd olması onun ədəbi fəaliyyətinə də sirayət edərək bütün dövrlər üçün populyar olan detektiv janrının elementlərinin nisbətən qabarıq təzahür etməsini şərtləndirib. Ümumilikdə tanınmış yazarın müxtəlif illərdə qələmə aldığı “Həsən Əliyev - hakim və insan”, “Cəllad aman istəyir”, “Əbədi Selcan” (bu əsər əsasında 4 seriyalı “Sonuncu şahid” teletamaşası çəkilib), “Sabun köpüyü”, “Baş tutmayan elçilik”, “Dahi”, “O dünyada görüşərik” adlı əsərləri cəmiyyətdə maraqla qarşılanıb. Bu əsərlərlə tanışlıq ilk növbədə müəllifin yaradıcı təxəyyülünü, həyat lövhələrini duymaq, insan taleyini yaşamaq və orijinal formada yazıya çevirmək məharətini ortaya qoyur. Həmin əsərlərin mövzularının əsas qayəsi həm də real həyat həqiqətlərinə əsaslanır. Hüquqşünas dostlarının dəstəyi ilə gerçək həyatda baş vermiş ayrı-ayrı cinayət işlərinin istintaq materialları ilə tanış olan Aydın Ağazadə onları özünəməxsus bədii üslubda oxucuların diqqətinə çatdırmağa müvəffəq olub.

Bir incə məqama da toxunmaq lazımdır ki, Aydın Ağazadə qələmə aldığı bədii əsərlərdə süni cəlbedicilik naminə milli mənəvi dəyərlərə, adət-ənənələrə zidd olan hansısa epizodlara, açıq-saçıqlığa yer verməyib. Əksinə, qloballaşma dövründə yabançı dəyərlərin ictimai şüura mənfi təsirlərini, xüsusilə də gənclərin əxlaqi keyfiyyətlərinin aşınmaya məruz qalmasını ürək yanğısı, vətəndaş təəssübkeşliyi ilə diqqətə çəkib. Bu baxımdan dramaturqun “Əbədi Selcan” əsəri əsasında Azərbaycan televiziyasında çəkilmiş “Sonuncu şahid” film-tamaşasını xüsusilə qeyd etmək olar. Müəllif əsərdə dövrümüz üçün kifayət qədər aktual olan bir mövzuya toxunaraq insanlar, xüsusilə gənclər arasında mənəvi dəyərlərin aşınmasının qarşısının alınmasına çağırış edib.

Aydın Ağazadənin cəmiyyətdə maraqla qarşılanan “Cəllad aman istəyir” kitabı isə üç bölmədən, habelə bir-birindən maraqlı məqalələrdən ibarətdir. Kitabın “Məhkəmə salonundan” adlanan bölməsində ölkədə baş vermiş ağır cinayət hadisələrinin - siyasi və kriminal qətllərin, quldurluğun, iqtisadi cinayətlərin istintaqı, günahkarların cəzalandırılması və digər məsələlər əksini tapıb. “Öncə Vətəndir!” bölməsində müharibə zonasından hazırlanan reportajlar, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində hərbi cinayətlərin, o cümlədən fərariliyin azaldılması istiqamətində aparılan işlər, hərbi tribunal hakimləri ilə keçirilən görüşlər əksini tapıb. “Allah onu bu xalqa çox görməsin” adlanan üçüncü bölmədə isə ulu öndər Heydər Əliyevin imzaladığı əfv fərmanlarının və amnistiya aktlarının icrası prosesi, bu humanist qərarların xalq arasında doğurduğu rəğbət və məhəbbətdən, eyni zamanda azadlığa çıxmış məhkumların sosial problemlərinin həllində bəzi dövlət məmurlarının göstərdiyi prinsipial münasibətdən söhbət açılır.

Aydın Ağazadə mənəvi keyfiyyətləri ilə seçilən, insanlara sevgi ilə yanaşan qələm sahibidir. Əslində, bu, hər bir qələm sahibi üçün ən başlıca keyfiyyətlərdən biri olmalıdır.

60 illik ömür üçün kifayət qədər sanballı həyat uğurlarının əsasında dəyərli yazarın şəxsi keyfiyyətləri - yüksək intellekti, mənəvi təmizliyi, ədalətə və qanuna sadiqliyi durur. Nəcib xarakterə malik olması, sadəliyi, dürüstlüyü, sözünə bütövlüyü, ünsiyyət mədəniyyəti onun aurasını daha da cəlbedici edir. Yaxından tanıyanlar Aydın müəllimə hörmət və rəğbət hissi ilə yanaşır, onu təşəbbüskar, qayğıkeş və yaradıcı insan kimi qəbul edirlər.

A.Ağazadə bu gün də yorulmadan çalışır, yazır, yaradır...

İsmayıl MƏMMƏDOV,

filologiya elmləri doktoru, professor

Azərbaycan.-2015.- 20 fevral.- S.7.