İnkişaf və sabitlik adası dünyaya "xoş gəldin" deyir

Avropa idmanına Azərbaycan töhfəsi

Bütün ölkə baş şəhərimiz olan Bakıda reallaşacaq I Avropa Oyunlarının, möhtəşəm idman bayramının keçiriləcəyi günü böyük səbirsizliklə gözləyir. Həmin gün isə onsuz da par-par yanan işıqları ilə zülmət gecələrin bağrını yaran Bakı şəhəri daha da nurlanacaq. Bütün ölkəmizi dolaşıb yenidən paytaxtda qərarlaşacaq məşəl də nura nur qatacaq.

Amma çox-çox təəssüflər olsun ki, hələ də işıqdan qorxan, məmləkətimizin uğurlarından, bütün sahələrdə gedən inkişafından, dünyanın ən ali tribunalarında söz sahibi ola bilməsindən təşvişə düşən, vəsvəsə keçirən az sayda da olsa fərdlər mövcuddur. Antiazərbaycançı mövqe tutan bu kəsimlərin içlərini qurd kimi gəmirib yeyən, onsuz da yatanda yalnız bəd röyalar gördükləri (əgər gözlərində nur varsa) yuxularını ərşə çəkən isə hələ də bəsirətsizlikləri ucbatından bir sıra suallara cavab tapa bilməmələridir. Bunlardan ilki, bəlkə də ən birincisi I Avropa Oyunlarının nə üçün dövlət müstəqilliyini yenicə bərpa etmiş bir müsəlman dövlətində keçirilməsinə qərar verilməsidir. Axı nə səbəbdən Avropanın beşiyi sayılan onlarla ölkə qala-qala, bu tədbir məhz Azərbaycanda keçirilməlidir?

Bu sualın I Avropa Oyunlarının reallaşdırılacağı coğrafi məkanla bağlı hissəsinə hələ keçən ilin sonlarında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Coğrafiya İnstitutunun təşkilatçılığı ilə “Avropa və Asiya qitələrinin sərhədi Azərbaycandan keçir” mövzusunda keçirilən elmi konfransda cavab verilib.

Konfransda çıxış edən Coğrafiya İnstitutunun direktoru Ramiz Məmmədov xatırladıb ki, Avropa Oyunlarının Bakıda keçirilməsi təkcə Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafı ilə əlaqədar deyil. Onun sözlərinə görə, burada vacib amillərdən biri kimi ölkəmizin ərazisinin bir hissəsinin Avropa qitəsinə düşməsi də nəzərə alınıb. Qonaqların əksəriyyəti bu tədbirin nə üçün Azərbaycanda keçirilməsi ilə maraqlanacaqlar. Biz gələn qonaqlara tariximizi, mədəniyyətimizi, iqtisadi nailiyyətləri göstərməklə bərabər, onlara vətənimizin coğrafiyasını da anlatmalı, suallara tutarlı cavablar verməli və iki qitənin coğrafi sərhədinin vaxtilə yanlış müəyyənləşdirildiyini sübut etməliyik. Mövzu üzrə dünya alim və ekspertlərinin əksəriyyətinin rəyi və bizim araşdırmalarımız Qafqaz bölgəsində Avropa və Asiya qitələri sərhədinin şimalda Kuma-Manıç çökəkliyindən deyil, Baş Qafqaz sıra dağlarının suayrıcı xətti ilə və sonra Abşeron yarımadası boyunca keçdiyini göstərir. Bu halda ərazimizin təxminən 12 faizi Avropa qitəsində yerləşir. Bununla da Azərbaycan transkontinental, yəni ərazisi iki qitədə yerləşən ölkə statusuna malik olur ki, bu da ölkəmizin Rusiya (23 faiz) və Türkiyə (3 faiz) kimi Avropa ölkəsi sayılmasına və Avropa Oyunlarının Bakıda keçirilməsinə tam əsas verir.

Vacib məqamlardan biri kimi bu öz yerində. Məsələyə başqa tərəfdən yanaşaq: antiazərbaycançı qüvvələrin bəlkə Azərbaycanın çoxtərəfli əməkdaşlıq və münasibətlərindən xəbərləri yoxdur? Əgər tısbağa kimi qınlarına çəkilib özlərinə lazım olandan başqa digər gözəllikləri görə, dəyərlərə qiymət verə bilmirlərsə, onda heç olmasa hərdən buqələmun xislətlərindən də çıxış etməkdə özlərində güc (əgər varsa) tapsınlar. Bəlkə işıqlı həyata açılım etməklə vizual da olsa rəngləri dəyişmiş olar. Amma nə yazıq ki, bu da onlarda alınmır. Çünki baş-başa verib Azərbaycan əleyhinə bəd niyyətlərini ortalığa qoyan bu kəslər toplum olaraq heç nələri ilə bir-birindən seçilmirlər. Beləliklə də nə rəngləri dəyişir, nə də xasiyyətləri. Ancaq qaranlığa kökləndiklərindən işığa çıxanda da onlar üçün hər yer boz və solğun görünür.

Nə yaxşı ki, hələ də dünya yaxşılardan, xeyirlə şəri bir-birindən ayırmaq qabiliyyəti olanlardan xali deyil. Qaragüruhçuluğu ilə öyünən, yaxşı əməllərə pis don geyindirməyi özünə peşə seçən antiazərbaycançı qüvvələrlə yanaşı özündə yüksək dəyərləri birləşdirən şəxslər də az deyil. Unutmaq lazım deyil ki, I Avropa Oyunlarının keçiriləcəyi ölkə ilə bağlı seçim edilən zaman insanlar yalnız Azərbaycana səs verməyiblər. Onlar səslərini iqtisadi inkişafa, tolerantlığa, sabitliyə, əmin-amanlığa, yeniliyə, modernləşməyə veriblər. Bu əminliyin nüvəsində dayanan başlıca səbəblərdən biri isə dövlətin başında həmişə öz vətəndaşının yanında olan, yaranan situasiyadan asılı olmayaraq sözünü tutmağı bacaran dövlət başçısının olmasıdır.

Avropa məkanına daha sıx inteqrasiyanın zəruriliyi mövqeyindən çıxış edən ölkəmiz Avropa Birliyi ilə çoxşaxəli qarşılıqlı əlaqələr yaradıb. Azərbaycanın AB ilə münasibətləri TACİS, TRACECA və s. kimi müxtəlif proqramlar çərçivəsində inkişaf etdirilir. 1996-cı ildə Azərbaycan ilə Avropa Birliyi arasında 1999-cu ildən qüvvəyə minmiş Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq sazişi imzalanıb. Bu saziş siyasi dialoq, demokratiyanın qurulmasına kömək, eləcə də iqtisadi əməkdaşlıq və sərmayələrin qoyuluşunu nəzərdə tutur. 2004-cü ildə Avropa Birliyinin Şərqə doğru genişləndirilməsi ilə Azərbaycan Cənubi Qafqaz ölkəsi olaraq, “Genişləndirilmiş Avropa” təşəbbüsü çərçivəsində AB-nin “Yeni qonşuluq siyasəti”nə daxil edilib. Bu isə ölkəmizin Avropa Birliyilə əməkdaşlığı daha da inkişaf etdirərək yeni keyfiyyət mərhələsinə qaldırması üçün zəmin yaradır.

Avropa institutlarına inteqrasiya Azərbaycanın xarici siyasətinin başlıca prioritetlərindən biridir. Bu səbəbdən Azərbaycan 2001-ci ildən üzv olduğu Avropa Şurası ilə əməkdaşlıqda öz milli qanunvericiliyinin yüksək beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması istiqamətində tədbirlər görür. Belə ki, Azərbaycan milli qanunvericiliyinin demokratikləşdirilməsinə kömək göstərən AŞ-nin Venesiya Komissiyası ilə sıx əlaqələr qurmuş, Avropa Şurasının başlıca sənədi sayılan İnsan Hüquqları və Əsas Azadlıqlarının Qorunması üzrə Konvensiyası və onun Protokollarını 25 yanvar 2001-ci il tarixində imzalamış, 15 aprel 2002-ci ildə isə onları ratifikasiya etmişdir. Azərbaycan nümayəndə heyəti Avropa Şurası çərçivəsində, ilk növbədə bu təşkilatın Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə dair ədalətli mövqeyinin formalaşdırılmasında məqsədyönlü və məhsuldar fəaliyyətilə seçilir.

Azərbaycanın Avratlantik məkanında təhlükəsizliyinin başlıca elementlərindən olan NATO ilə münasibətlərinə gəldikdə isə qeyd etmək lazımdır ki, ölkəmiz “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramına elə onun təqdim edildiyi 1994-cü ildə ilk qoşulanlardan olmaqla, Avratlantik Tərəfdaşlıq Şurasında öz yerini tutub. O dövrdən etibarən Azərbaycanın alyansla əməkdaşlığı uğurla inkişaf etməkdədir. Planlaşdırma və analiz prosesi və Fərdi Tərəfdaşlıq Proqramı çərçivəsində fəaliyyət, eləcə də Azərbaycan hərbçilərinin NATO-nun başçılığı ilə Kosovodakı sülhməramlı əməliyyatlarda iştirakını buna bariz nümunə kimi göstərmək olar.

Həm nisbətən yaxın olmayan tarixdə, həm də müasir dövrdə qarşılaşdığı erməni terrorçuluğu timsalında bu bəlanın nə olduğunu tam dərk edən Azərbaycan 2001-ci il sentyabr ayının 11-dən ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi beynəlxalq antiterror koalisiyasının fəal üzvü olaraq, terrorçuluğun qlobal təhdidlərinə qarşı mübarizəyə öz töhfəsini verməkdədir. Belə ki, azərbaycanlı sülhməramlılar Əfqanıstan və İraqda həyata keçirilən sülhməramlı əməliyyatlara qoşulub.

1993-cü ildən MDB-nin üzvü olan Azərbaycan bu təşkilat çərçivəsində öz müstəqilliyini möhkəmləndirmək və mehriban qonşuluq zonası yaratmaq məqsədi güdür. MDB həmçinin ətraf mühitin qorunması, elmi və mədəni əməkdaşlıq, eləcə də qanunsuz dövriyyələrə və cinayətkarlığa qarşı mübarizədə səylərin uyğunlaşdırılması və s. bu kimi sahələrdə fəaliyyətin nizama salınması üçün çərçivə kimi çıxış edir.

Azərbaycanda ən böyük nemətlərdən biri ölkəmizdə sabitliyin, əmin-amanlığın olmasıdır. Prezident İlham Əliyevin ifadə etdiyi kimi, “Azərbaycan dünyada sabitliyin, əmin-amanlığın bərqərar olduğu bir adadır”.

Ölkəmizdə ən mühüm amillərdən biri də hər şeydən əvvəl insan həyatına ən başlıca dəyər kimi qiymət verilməsidir. Bunun isə əvəzi yoxdur. Mövcud sabitlik digər dəyərlərin yaranması üçün həlledici əsasa çevrilib. Ölkənin iqtisadiyyatı inkişaf edib və bu inkişaf nəticəsində insanların həyatı köklü surətdə dəyişib. Digər sferalarda da böyük uğurlar əldə olunub. Beləliklə də sözün həqiqi mənasında ölkəmiz dünyanın diqqətini cəlb edən diyara çevrilib. Azərbaycan bu gün təkcə iqtisadiyyatı ilə yox, yeniləşməsi, modernləşməsi ilə də seçilir. Hazırda ölkəmizdə insanların həyat səviyyəsinin daha da yüksəlməsi üçün bütün işlər görülür. Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasət məhz bu məqsədlərə xidmət edir. Bütün dünya bunları görür, dünyada Azərbaycana diqqət artıb. Ərazisi və əhalinin sayına görə böyük olmasa da, regiondakı liderliyi və dünya siyasətində oynamağa başladığı rol baxımından Azərbaycanı kiçik dövlət hesab edənlər yanılırlar.

Əli SƏLİMOV,

Azərbaycan. - 2015.- 3 iyun.- S.8.