Bələdiyyə
qulluqçularının etik davranış qaydaları
haqqında
Azərbaycan
Respublikasının Qanunu
Bu qanun Azərbaycan Respublikası
Konstitusiyasının 94-cü maddəsinin I hissəsinin 1-ci bəndinə
uyğun olaraq, bələdiyyə qulluqçuları
üçün etik davranış qaydalarını və
prinsiplərini, habelə həmin qayda və prinsiplərə əməl
olunması ilə bağlı hüquqi mexanizmləri müəyyən
edir.
1-ci fəsil
ÜMUMİ
MÜDDƏALAR
Maddə 1. Qanunun əhatə dairəsi
1.1. Bu
qanun bələdiyyə qulluqçusu statusu olan bütün
şəxslərə şamil edilir.
1.2.Hər bir bələdiyyə qulluqçusu
qanunun aliliyini, insan hüquqlarını, demokratik prinsipləri
və etik davranış qaydalarını rəhbər tutaraq,
bu qanunun müddəalarına əməl etməyə
borcludur.
Maddə 2. Qanunun məqsədləri
2.0. Bu
qanunun məqsədləri aşağıdakılardan ibarətdir:
2.0.1.yerli özünüidarə orqanlarının
və bələdiyyə qulluğunun nüfuzunun
artırılması, vətəndaşların yerli
özünüidarə orqanlarına və bələdiyyə
qulluqçularına etimadının yüksəldilməsi;
2.0.2. yerli özünüidarə orqanlarının
və bələdiyyə qulluqçularının fəaliyyətində
səmərəliliyin və şəffaflığın
artırılması;
2.0.3.yerli özünüidarə orqanlarında
korrupsiyanın və bələdiyyə
qulluqçularının fəaliyyətində maraqlar
toqquşmasının qarşısının alınması;
2.0.4.bələdiyyə qulluqçuları tərəfindən
etik davranış qaydalarına əməl olunmasının təmin
edilməsi;
2.0.5.bələdiyyə qulluqçularından
gözlənilən davranış barədə vətəndaşların
məlumatlandırılması;
2.0.6.yerli özünüidarə orqanlarının
və bələdiyyə qulluqçularının fəaliyyətinin
qiymətləndirilməsinə vətəndaşların təsir
imkanlarının genişləndirilməsi.
Maddə 3. Xidməti davranışın hüquqi tənzimlənməsi
3.1.Bələdiyyə qulluqçusunun xidməti
davranışı onun qanunla müəyyən olunmuş
hüquqlarının həyata keçirilməsi və vəzifələrinin
yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar fəaliyyətidir.
Bələdiyyə qulluqçusunun xidməti
davranışı bu qanunla müəyyən edilmiş etik
davranış qaydalarına və prinsiplərinə əsaslanmalıdır.
3.2. Bələdiyyə
qulluqçusunun xidməti davranışı bu qanuna, digər
normativ hüquqi aktlara və müvafiq yerli
özünüidarəetmə orqanının qəbul etdiyi qərarlara
uyğun olaraq tənzimlənir.
2-ci fəsil
ETİK
DAVRANIŞ QAYDALARI
Maddə 4. Peşəkarlıq və fərdi məsuliyyətin
artırılması
4.1. Şəxsin,
cəmiyyətin, bələdiyyənin və dövlətin
maraqları naminə bələdiyyə qulluqçusu öz
xidməti vəzifələrini səmərəli yerinə
yetirməyə borcludur.
4.2.Bələdiyyə qulluqçusu öz fəaliyyətini
qanunla müəyyən olunmuş səlahiyyətlər
çərçivəsində və peşəkarlıqla
yerinə yetirməyə borcludur.
4.3.Bələdiyyə qulluqçusu etik
davranışı və peşəkar fəaliyyəti ilə
yerli özünüidarə orqanlarına inamı
artırmalı və möhkəmləndirməlidir.
Maddə 5. Loyallıq
5.1.Bələdiyyə qulluqçusu onun xidməti
vəzifəsinə aid olmadığı hallarda, yerli
özünüidarə orqanlarının, onların rəhbərlərinin
fəaliyyəti ilə əlaqədar (qanunsuz fəaliyyət
istisna olmaqla) tənqidi ictimai mülahizələrdən,
çıxışlardan və onların fəaliyyətinə
ictimai qiymət verilməsindən çəkinməlidir. Bu, bələdiyyə qulluqçusunun elmi-pedaqoji fəaliyyəti
ilə bağlı çıxışlarına və ya elmi
yazılarına şamil edilmir.
5.2. Bələdiyyə
qulluqçusu bələdiyyə qulluğu ilə
bağlı vəzifələrin icrasına uyğun olmayan və
onun adına xələl gətirə biləcək,
habelə yerli özünüidarə orqanının
nüfuzunu aşağı sala biləcək hərəkətlərə
yol verməməlidir.
5.3.Bələdiyyə qulluqçusu bələdiyyə
qulluğu ilə bağlı qanunla nəzərdə
tutulmuş məhdudiyyətlərə əməl etməlidir.
Maddə 6.İnsanların hüquq və
azadlıqlarına, qanuni maraqlarına, şərəf və
ləyaqətinə və işgüzar nüfuzuna hörmət.
Hüquqi şəxslərin işgüzar nüfuzuna hörmət
6.1.Bələdiyyə qulluqçularının fəaliyyəti
insanların hüquq və azadlıqlarının, qanuni
maraqlarının təmin olunmasına (qorunmasına) xidmət
etməlidir.
6.2.Bələdiyyə qulluqçusu insanların
hüquq və azadlıqlarını, qanuni maraqlarını
pozan, onların şərəf, ləyaqət və
işgüzar nüfuzunu ləkələyə biləcək
qərarlara və hərəkətlərə (və ya hərəkətsizliyə)
yol verməməlidir.
6.3.Bələdiyyə qulluqçusu xidməti vəzifələrinin
icrası ilə bağlı fiziki şəxslərin, habelə
digər bələdiyyə qulluqçularının şəxsi
həyatı, şərəf və ləyaqəti barədə
ona məlum olan məlumatların
konfidensiallığını təmin etməlidir.
6.4.Bələdiyyə qulluqçusu hüquqi
şəxslərin işgüzar nüfuzuna hörmətlə
yanaşmalı və onların işgüzar nüfuzunu ləkələyə
biləcək hərəkətlərə (və ya hərəkətsizliyə)
yol verməməlidir.
Maddə 7. Mədəni davranış
Bələdiyyə qulluqçusu bütün şəxslərlə,
o cümlədən birbaşa və yuxarı rəhbəri ilə
və ya tabeliyindəki şəxslərlə münasibətdə
nəzakətli, xeyirxah, diqqətli və səbirli
olmalıdır.
Maddə 8. Əmr, sərəncam və tapşırıqların
yerinə yetirilməsi
8.1.Bələdiyyə qulluqçusu birbaşa və
ya yuxarı rəhbərinin qanunlara uyğun olan və səlahiyyətləri
daxilində qəbul etdiyi yazılı əmri, sərəncamı
və ya verdiyi şifahi tapşırıqları yerinə
yetirməyə borcludur.
8.2.Bələdiyyə qulluqçusu birbaşa və
ya yuxarı rəhbəri tərəfindən ona verilən əmr,
sərəncam və ya tapşırığın qanuna və
ya digər normativ hüquqi akta zidd olmasına əmindirsə,
bu barədə yazılı əsaslandırmanı birbaşa
və ya yuxarı rəhbərinə təqdim etməlidir. O,
birbaşa rəhbərindən bu əmr, sərəncam və
ya tapşırığın yazılı şəkildə
təsdiq olunmasını tələb etməlidir. Birbaşa rəhbərindən yazılı şəkildə
əmr, sərəncam və ya tapşırıq almasına
baxmayaraq, bələdiyyə qulluqçusu onların normativ
hüquqi akta zidd olduğuna inanmaqda davam edərsə, o, həmin
əmr, sərəncam və ya tapşırığın
yerinə yetirilməsindən imtina edə bilər.
8.3.Qanuni göstərişlərin yerinə
yetirilməməsi intizam məsuliyyətinə səbəb
olur.
Maddə 9. Qərəzsizlik
9.1.Bələdiyyə qulluqçusu xidməti vəzifəsini
yerinə yetirərkən və ya qərar qəbul edərkən
qərəzsiz olmalı və bu zaman irqinə, milliyyətinə,
dininə, dilinə, cinsinə, sosial mənşəyinə, əmlak
vəziyyətinə, qulluq mövqeyinə, əqidəsinə,
ictimai və ya hər hansı digər birliyə mənsubiyyətinə
görə hər hansı şəxsin və ya şəxslər
qrupunun üstünlüyünə və ya belə
üstünlüyün əldə edilməsi
üçün şərait yaradılmasına yol verməməlidir.
9.2.Bələdiyyə qulluqçusu xidməti vəzifələrinin
yerinə yetirilməsi zamanı siyasi bitərəfliyə əməl
etməyə borcludur.
9.3.Bələdiyyə qulluqçusu
özünün və ya maraqlı şəxslərin mənafelərinin
onun xidməti vəzifələrinin yerinə yetirilməsinə
təsir göstərməsinə yol verməməli və belə
təsir üçün şərait yaratmamalıdır.
Maddə 10.Maddi və qeyri-maddi nemətlərin,
imtiyazların və ya güzəştlərin əldə
edilməsinə yol verilməməsi
10.1.Bələdiyyə qulluqçusunun qanunsuz
olaraq maddi və qeyri-maddi nemətlər, imtiyazlar və ya
güzəştlər əldə etməyə yönəlmiş
hərəkətlər (hərəkətsizlik) etməsi və
ya qərarlar qəbul etməsi qadağandır.
10.2.Bələdiyyə qulluqçusu onun hərəkətlərinin
(hərəkətsizliyinin) və ya qərarlarının maddi
və qeyri-maddi nemətlər, imtiyazlar və ya güzəştlər
əldə etməyə gətirib çıxarmasını
istisna edən tədbirlər görməlidir.
Maddə 11. Korrupsiyanın qarşısının alınması
11.1.Bələdiyyə qulluqçusuna qanunsuz maddi
və qeyri-maddi nemətlər, imtiyazlar və ya güzəştlər
təklif olunduğu hallarda, bələdiyyə qulluqçusu
onlardan imtina etməlidir. Maddi və qeyri-maddi nemətlər,
imtiyazlar və ya güzəştlər bələdiyyə
qulluqçusuna ondan asılı olmayan səbəblərdən
verilərsə, o, bu barədə birbaşa rəhbərinə
məlumat verməlidir və maddi və qeyri-maddi nemətlər,
imtiyazlar və ya güzəştlər bələdiyyə
qulluqçusunun qulluq keçdiyi bələdiyyə
orqanına akt üzrə təhvil verilməlidir.
11.2.Tərəflərindən biri bələdiyyə
qulluqçusunun qulluq keçdiyi bələdiyyə orqanı
olan əqdlərdə həmin bələdiyyə
qulluqçusu digər tərəf ola bilməz.
Maddə 12. Hədiyyə alma ilə əlaqədar
məhdudiyyətlər
12.1.Bələdiyyə qulluqçusu xidməti vəzifələrinin
qərəzsiz icrasına təsir edə bilən və ya belə
təsir təəssüratı yaradan, yaxud onun vəzifələrinin
icrası müqabilində mükafat qismində verilən və
ya belə mükafat təəssüratı yaradan hədiyyələri
özü və digər şəxslər üçün tələb
edə və ya qəbul edə bilməz. Bu qayda
qonaqpərvərliklə bağlı və dəyəri
“Korrupsiyaya qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş məbləğdən
yuxarı olmayan hədiyyələrin təqdim olunduğu
hallara şamil edilmir.
12.2.Bələdiyyə qulluqçusu hədiyyənin
qəbul edilməsi və ya qonaqpərvərlikdən istifadə
ilə bağlı qərara gələ bilmədiyi hallarda bu
məsələ barədə birbaşa rəhbərinin rəyini
öyrənməlidir.
Maddə
13.Maraqlar toqquşmasının qarşısının
alınması
13.1.Bələdiyyə qulluqçusu qulluq etdiyi
dövrdə maraqların toqquşmasına yol verməməlidir
və qanunsuz olaraq öz vəzifə səlahiyyətlərindən
şəxsi maraqları üçün istifadə etməməlidir.
13.2.Bələdiyyə qulluqçusunun xidməti
vəzifələri ilə onun şəxsi maraqları
arasında ziddiyyət yarana biləcəyi hallarda o, bələdiyyə
qulluğuna qəbul olunduqda, habelə bundan sonrakı dövrdə
həmin maraqların xarakteri barədə məlumat verməyə
borcludur.
13.3.Bələdiyyə qulluqçusu başqa vəzifəyə
keçmə ilə əlaqədar təkliflərin
maraqların toqquşmasına səbəb ola biləcəyi
hallarda bu barədə bələdiyyə orqanının rəhbərinə
məlumat verməlidir.
13.4.Bələdiyyə qulluqçusu vəzifəyə
təyin edilərkən və bundan sonrakı müddətdə
etik davranış qaydaları, korrupsiyaya qarşı
mübarizə və maraqlar toqquşmasının
qarşısının alınması ilə bağlı
normativ hüquqi və normativ xarakterli aktlarla tanış
olmalıdır. Həmin aktlara əməl edilməsi
ilə bağlı bələdiyyə qulluqçusunda hər
hansı sual yarandıqda, bu barədə birbaşa və ya
yuxarı rəhbərinə müraciət etməlidir.
Maddə 14. Əmlakdan istifadə
14.1.Bələdiyyə qulluqçusu istifadəsində
olan bələdiyyə əmlakından, maliyyə vəsaitlərindən,
rabitə, kompüter və digər kommunikasiya sistemlərindən,
nəqliyyat vasitələrindən və digər maddi-texniki təchizat
avadanlığından qənaətlə və səmərəli
istifadə etməlidir.
14.2.Bələdiyyə qulluqçusuna bələdiyyə
əmlakından, maliyyə vəsaitlərindən, rabitə,
kompüter və digər kommunikasiya sistemlərindən, nəqliyyat
vasitələrindən və digər maddi-texniki təchizat
avadanlığından şəxsi maraqları naminə, habelə
xidməti vəzifələrinin icrası ilə əlaqədar
olmayan digər məqsədlər üçün istifadə
etmək qadağandır.
Maddə 15. Məlumatlardan istifadə
15.1.Bələdiyyə qulluqçusu xidmət etdiyi
yerli özünüidarə orqanının sərəncamında
olan məlumatların qanunla müəyyən olunmuş qaydada
əldə olunmasının və yayılmasının
mümkünlüyünü təmin etməlidir.
15.2.Bələdiyyə qulluqçusu yerli
özünüidarə orqanında müəyyən
olunmuş xidməti informasiyanın təqdim edilməsi
qaydalarına əməl etməlidir.
15.3.Bələdiyyə qulluqçusu xidməti fəaliyyəti
zamanı əldə etdiyi məlumatlardan şəxsi
maraqları üçün istifadə edə bilməz.
Maddə 16. İctimai və ya siyasi fəaliyyət
16.1.Bələdiyyə qulluqçusunun ictimai və
ya siyasi fəaliyyəti, yaxud ictimai və ya siyasi birliyə mənsubiyyəti
onun xidməti vəzifələrini qərəzsiz və
obyektiv yerinə yetirdiyinə ictimai şübhə
doğurmamalıdır.
16.2.Bələdiyyə qulluqçusu qulluq
mövqeyindən istifadə edərək, digər bələdiyyə
qulluqçularını ictimai və ya siyasi birliklərin,
yaxud dini təşkilatların fəaliyyətində
iştiraka təhrik etməməlidir.
16.3.Bələdiyyə qulluqçusuna bələdiyyə
orqanlarında ictimai və ya siyasi birliklərin (həmkarlar
ittifaqları istisna olmaqla), yaxud dini təşkilatların
struktur bölmələrini yaratmaq və ya həmin orqanlarda
göstərilən struktur bölmələrin
yaradılmasına yardım etmək qadağandır.
16.4.Bələdiyyə qulluqçusuna seçkilər
zamanı öz vəzifə mövqeyindən və səlahiyyətlərindən
özünün və ya digər namizədlərin, siyasi
partiyaların, siyasi partiyaların bloklarının xeyrinə
istifadə etmək qadağandır.
3-cü fəsil
ETİK
DAVRANIŞ QAYDALARININ HƏYATA
KEÇİRİLMƏSİNİN TƏMİN
EDİLMƏSİ
Maddə 17. Təminatlar sistemi
17.0.Bələdiyyə qulluqçusu tərəfindən
etik davranış qaydalarına əməl olunmasını təmin
etmək üçün:
17.0.1.bələdiyyə qulluqçusunun
davranışının etik davranış qaydalarına
uyğunluğu onun özü, birbaşa və yuxarı rəhbəri
tərəfindən müntəzəm təhlil edilir;
17.0.2.onun birbaşa və ya yuxarı rəhbəri
tərəfindən bu fəsildə nəzərdə
tutulmuş tədbirlər görülür.
Maddə 18. Etik davranış qaydalarına əməl olunmasına
nəzarət
18.1.Etik davranış qaydalarına əməl
olunmasına bələdiyyənin sədri nəzarət edir.
18.2.Bələdiyyənin sədri:
18.2.1.öz
davranışı ilə etik davranış qaydalarına əməl
olunmasına nümunə göstərməlidir;
18.2.2.tabeliyində olan bələdiyyə
qulluqçuları arasında onların tutduqları vəzifələrə
uyğun olaraq vəzifə bölgüsü
aparmalıdır;
18.2.3.tabeliyində olan şəxsləri hüquqa və
hamılıqla qəbul edilmiş etik normalara zidd olan hərəkət
etməyə və qərarlar qəbul etməyə sövq
etməməlidir;
18.2.4.rəhbərlik etdiyi yerli özünüidarə
orqanlarına və onların struktur bölmələrinə
kadrların seçilməsi və yerləşdirilməsi
zamanı qanunvericiliyin tələblərinə əməl etməlidir;
18.2.5.etik davranış qaydalarının
pozulmasının qarşısının alınması və
profilaktikası üzrə tədbirlər görməlidir;
18.2.6.tabeliyində olan bələdiyyə
qulluqçularına etik davranış qaydalarını izah
etməli və müraciət olunduğu təqdirdə etik
davranış qaydalarına əməl olunmasına dair onlara
tövsiyələr verməlidir;
18.2.7. etik davranış qaydalarını pozan bələdiyyə
qulluqçularının intizam məsuliyyətinə cəlb
edilməsi üçün tədbirlər görməlidir;
18.2.8. vətəndaşları və təşkilatları
etik davranış qaydaları, eləcə də bələdiyyə
qulluqçularının həmin qaydalara əməl etməsini
tələb etmək hüququna malik olduqları barədə
məlumatlandırmaq üçün tədbirlər görməlidir;
18.2.9.etik davranış qaydalarının pozulması
halları ilə bağlı həyata keçirilmiş tədbirlər
barədə vətəndaşları, təşkilatları
və bələdiyyə orqanlarını məlumatlandırmalıdır;
18.2.10.etik davranış qaydalarının
pozulmasının nəticələrinin aradan
qaldırılması, habelə bələdiyyə orqanına
ictimai etimadın artırılması üçün tədbirlər
görməlidir.
Maddə 19. Etik davranış qaydalarının pozulmasına
görə məsuliyyət
19.1.Etik davranış qaydalarının
pozulması bələdiyyə qulluqçusunun intizam məsuliyyətinə
cəlb edilməsi üçün əsasdır.
19.2.
Aşağıdakı hallarda intizam icraatına
başlanıla bilər:
19.2.1.bu qanunun müddəalarının bələdiyyə
qulluqçusu tərəfindən pozulduğu barədə
hüquqi və ya fiziki şəxslərdən şikayət
və ya digər məlumatın daxil olması;
19.2.2.kütləvi informasiya vasitələrində
bələdiyyə qulluqçusu tərəfindən bu qanunun
müddəalarının pozulduğu və maraqların
toqquşmasına yol verildiyi barədə məlumatın dərc
edilməsi.
19.3.İntizam icraatı zamanı bələdiyyə
qulluqçusu tərəfindən yol verilən hüquq
pozuntusunda cinayət tərkibinin əlamətləri aşkar
edildikdə, həmin əlamətləri aşkar etmiş bələdiyyə
orqanının rəhbəri bu barədə cinayət təqibi
orqanına məlumat verməlidir.
Maddə 20.
İntizam məsuliyyətinin növləri
20.1.Etik davranış qaydalarının pozulmasına görə aşağıdakı intizam məsuliyyəti tədbirlərindən biri tətbiq edilə bilər:
20.1.1.töhmət vermək;
20.1.2.sonuncu xəbərdarlıqla şiddətli töhmət vermək;
20.1.3.aşağı vəzifəyə keçirmək;
20.1.4.bələdiyyə qulluğundan azad etmək.
20.2.İntizam tənbehi tətbiq edilərkən bələdiyyə qulluqçusunun şəxsiyyəti, kollektivdə nüfuzu, peşəkarlıq səviyyəsi, onun törətdiyi xətanın xarakteri nəzərə alınmalıdır. Bu maddənin 20.1-ci maddəsində göstərilmiş intizam tənbehlərindən hər hansı biri tətbiq olunmadan bələdiyyə qulluqçusuna yazılı və ya şifahi qaydada xəbərdarlıq edilə bilər.
20.3.Etik davranış qaydalarını
pozmuş bələdiyyə qulluqçusu barəsində
intizam məsuliyyəti tədbiri pozuntunun aşkar edildiyi
gündən etibarən 30 gün ərzində tətbiq
edilir.
İlham
ƏLİYEV,
Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri,
28 aprel 2015-ci il
Azərbaycan.- 2015.- 24 iyun.- S. 2.