Müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyinin banisi

Tarixdə izi olan böyük şəxsiyyətlər insan ömrünün zaman adlı sədlərini dəf edərək əbədiyasarlıq hüququ qazanırlar. Məhz onların qurub yaratdıqları, miras qoyduqları irs xalqlarının gələcəyinə işıq salıb, sonrakı tarixini, dünyadakı yerini müəyyənləşdirib. Belə dühalardan biri də şərəfli və mənalı ömür yolunu Azərbaycanın nicatına, milli dövlətçiliyimizin dirçəlməsinə, müasir Azərbaycan dövlətinin qurulmasına və xalqımızın müstəqillik arzusuna qovuşmasına həsr edən Heydər Əliyevdir. Xalqımızın ümummilli liderinə çevrilmiş bu dahi insanın adı ölkəmizin simvoluna, əməlləri isə şəxsi hünər rəmzinə çevrilmiş, həyat və fəaliyyəti doğma vətəninə və torpağa məhəbbət, sədaqət meyarı olmuşdur. Ona görə də ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olan hər bir tarix bizim üçün müqəddəsdir və bu günlərdə anadan olmasının 92-ci ildönümü xalqımız tərəfindən böyük ehtiram və sevgi ilə anılır.

İstənilən xalqın dövlətçilik ənənələrinin milli irs və düşüncə əsasında həyata vəsiqə alması üçün əlverişli siyasi mühit, elm və təhsili istiqamətləndirməyi bacaran güclü və vətənpərvər liderin olması əsas şərtdir. Lakin bu gücə və vətənpərvərlik hissiyyatı olan liderə malik olmayan xalqın yaranan siyasi şəraitdə real şansdan yetərincə yararlanması, milli iradəsini toplayaraq müstəqillik, azadlıq ideallarına qovuşması mümkün deyil. Müəyyən mərhələdə önə çıxan fenomen şəxsiyyətlər mənsub olduqları xalqın daim arzusunda olduğu azadlıq, müstəqillik və milli dövlətçilik kimi ali idealların gerçəkləşməsində müstəsna rol oynayır, bununla da əbədiyaşarlıq qazanırlar. XX əsrdə Azərbaycanın yetirdiyi ən böyük şəxsiyyət - ümummilli lider Heydər Əliyev belə dühalardan olmuşdur.

Müasir Azərbaycan tarixinin parlaq siması, qüdrətli şəxsiyyəti olan Heydər Əliyevin siyasi obrazı xalqımızın dövlətçilik şüurunun, tarixin sınağından şərəflə çıxmış bütöv bir idarəçilik məktəbinin, müasir ictimai-siyasi fikrin ən davamlı keyfiyyətlərinin canlı mənzərəsidir. Milli özünüdərkin ən yüksək siyasi ifadəsi olan müstəqil dövlət ideyası da Azərbaycanın yeni tarixində məhz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Xalqımız tarix boyu əxz etdiyi dövlətçilik ənənələrini, milli dəyərləri, nailiyyətləri, ali keyfiyyətləri məhz Heydər Əliyev epoxasında təkmilləşdirərək dayanıqlı müstəqil dövlətini qurmuş, millət kimi mövcudluğunu, özünü idarə etmək bacarığını yüksək səviyyədə nümayiş etdirmişdir. Ulu öndər müasir dövlətimizin ideoloji-siyasi əsaslarını tarixi irs və milli-mənəvi dəyərlər zəminində yaradaraq praktik surətdə gerçəkləşdirmiş dahi strateq kimi xalqımızın əbədi və tükənməz sevgisini qazanmışdır. Ulu öndər ictimai fikri hər zaman dövrün keyfiyyətcə yeni pozitiv dəyişikliklərinə hazırlamaqla, yaranmış tarixi şəraitə uyğun strateji qərarlar qəbul etməklə yanaşı, fəaliyyətində daim milli maraq və mənafeləri önə çəkmiş, uzaq hədəflərə hesablanmış inkişaf strategiyası həyata keçirmişdir. Bu mənada onun keçdiyi həyat yoluna nəzər yetirdikdə xalqımızın dünəni, bu günü, sabahı aydın görünür.

Ümummilli liderə layiq olduğu qiyməti vermək, onun vətən və xalq naminə göstərdiyi misilsiz xidmətləri və fədakarlıqları obyektiv dəyərləndirmək böyük məsuliyyət tələb edir. Hər birimiz üçün əziz olan ulu öndərin doğum günü ərəfəsində bu böyük dühanın Azərbaycan dövləti və xalqı qarşısındakı xidmətlərinə nəzər yetirməklə həm də bu böyük şəxsiyyətin xatirəsinə öz ehtiramımızı ifadə edirik. Çünki ümummilli lider Heydər Əliyev fəaliyyətinin hər bir məqamı ilə xalqın, dövlətin, cəmiyyətin və onun üzvlərinin mənafeyinə xidmət etmiş, Azərbaycan torpağının, Azərbaycan dövlətinin, Azərbaycan xalqının mənafeyi və bütövlüyü uğrunda fədakarlıqla çalışmış, müstəqilliyimizin möhkəmləndirilməsi, dövlətçiliyimizin inkişafı, demokratiyanın genişləndirilməsi, xalqın rifah halının daha da yaxşılaşdırılması üçün mümkün ola bilən hər bir işi görmuşdür.

Heydər Əliyevin ümummilli liderə çevrilməsini təmin edən başlıca amillərdən biri onun istənilən siyasi şəraitdə xalqın, dövlətin problemlərinə biganə qalmamasıdır. Bu yerdə ulu öndərin sovetlər dövründə Azərbaycana rəhbərliyini xatıralamaya bilmərik. Heydər Əliyev respublikaya rəhbərliyinin ilk dövrlərindən atdığı addımlarla, keçirdiyi islahatlarla xalqını, dövlətini sevən rəhbər olduğunu sübuta yetirmişdir. Ulu öndər respublikanın üzləşdiyi problemləri ilk gündən düzgün müəyyənləşdirməklə, onların həlli üçün lazımi iradə, qətiyyət və prinsipiallıq göstərmiş, fitri istedadı, yüksək təşkilatçılıq və idarəçilik məharəti, ən əsası, milli ideallara bağlılığı ilə Azərbaycanı cəmi bir neçə ilə dinamik inkişaf yoluna çıxarmağa müvəffəq olmuşdur. İdarəçilikdə mütərəqqi yeniliklərin tətbiqi, milli kadrların önə çəkilməsi yolu ilə cəmiyyətin normal inkişaf ahəngini təmin etmişdir.

Ən mühüm məsələlərdən biri də odur ki, SSRİ dövlət təhlükəsizlik sistemində sıravi işçidən rəhbər vəzifəyə kimi yüksəlmiş ilk azərbaycanlı olan Heydər Əliyev sovet rejiminin sərt qanunlarına baxmayaraq, Azərbaycana rəhbərlik etməyə başladığı 1969-cu ildən respublikamızda böyük iqtisadi, elmi yüksəlişlə yanaşı, ədəbi-mədəni inkişafa və müstəqil düşüncəyə yol açmışdır. Sovet rejiminin ideoloji məsələlərə xüsusi həssaslıqla yanaşdığı vaxtlarda Azərbaycanın milli maraqları, mədəni-mənəvi dəyərlərinin qorunması üçün mümkün olan bütün işləri görmüşdür. Heç nədən çəkinməyərək əzmkar fəaliyyəti ilə xalqının tarixi keçmişi, milli kimliyi, dili, mədəniyyəti, adət-ənənəsi və düşüncə sistemi barədə dolğun təsəvvürlər formalaşdırmışdır. Ulu öndərin repressiya qurbanlarına bəraət verilməsi istiqamətində gördüyü işlər xalqımızın milli məfkurəsinin güclənməsinə xidmət etmişdir. Bu mənada Heydər Əliyevin Azərbaycana birinci rəhbərlik etdiyi dövrdə ən diqqətçəkən məqamlardan biri milli özünüdərkin inkişafı, xalqın tarixi yaddaşının özünə qaytarılmasıdır. Ulu öndərin vətənpərvər fəaliyyətinin nəticəsində ictimai şüurdakı istiqlal duyğuları aşkara çıxaraq yeni məzmun kəsb etmiş, respublikada milli ruhlu ziyalı təbəqəsi formalaşmışdır. Məhz həmin dövrdə Azərbaycan tarixçiləri şanlı keçmişimizin mümkün qədər obyektiv tədqiqi və qələmə alınması istiqamətində ilk addımlarını atmağa başladılar. O cümlədən milli rəmzlərə və atributlara həssas olan Heydər Əliyev Azərbaycan SSR-in yeni Konstitusiyası qəbul edilərkən Azərbaycan dilinin bu ali sənəddə rəsmi dil kimi göstərilməsinə nail olmuşdur. Bugünün zirvəsindən baxdıqda, həmin illərdə Heydər Əliyevin xalqının hüquqlarını qoruyan, haqqı nahaqqa verməyən, milliləşdirmə siyasəti aparmaqla həm də ziyalı elitasını sərt təqiblərdən qoruyan fenomenal lider keyfiyyətləri daha qabarıq sezilir. Görünən odur ki, Azərbaycan xalqı dahi liderin rəhbərliyi sayəsində yüksək iradə göstərməklə milli yaddaşını, mənəvi, əxlaqi dəyərlərini, tarixi dövlətçilik ənənələrini qorumaq əzmini toplaya bilmişdir.

Xalqımızın dahi oğlunun sovet dövründə Azərbaycan üçün gördüyü bütün işlər böyük gələcəyə hesablanmışdı və bu potensial müstəqillik bərpa ediləndən sonra ölkəmizin başlıca dayaqlarını təşkil etdi. Belə ki, ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə respublikada həyata keçirilən genişmiqyaslı islahatlar iqtisadi potensialın formalaşdırılmasına, sosial-mədəni həyatın canlandırılmasına və milli-mənəvi dəyərlərin dirçəldilməsinə yönəldilərək gələcək müstəqilliyin təmin olunması üçün zəmin və bünövrə hazırlamışdır. Elə bir tarixi bünövrə yaradılmışdı ki, onun möhkəm dayaqları üzərində gələcəkdə müstəqil Azərbaycanın qurulması, yeni tarixinin əsasının qoyulması labüd idi. Tarixi gedişatın nəticəsi olaraq XX əsrin 90-cı illərində müstəqil Azərbaycanı yaratmaq missiyasını da ulu öndər Heydər Əliyev layiqincə yerinə yetirdi. Xalqımız dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra yaşamağa məhkum olduğu böhran və tənəzzül günlərində məhz Heydər Əliyev dühasının sayəsində xilas oldu, azadlığa qovuşdu.

Müstəqilliyimizin bərpasından sonrakı ilk dövrü - 1991-1993-cü illər tariximizə xaos, anarxiya, böhranın dərinləşdiyi, dövlətin parçalanma, millətin məhvolma ərəfəsində olduğu məşəqqətli dövr kimi həkk edilib. SSRİ-nin dağılması ilə elan edilən müstəqillik Azərbaycan xalqına azad ölkənin vətəndaşı olaraq qürur duymaq hissindən əvvəl Dağlıq Qarabağ problemi kimi milli faciə və bu problemdən heç də geri qalmayan siyasi təlatümlər, hakimiyyət ambisiyaları nəticəsində meydana çıxan qovğalar, itkilər gətirmişdi. Kağız üzərində olan müstəqilliyi dövlətin mövcudluğu timsalında təsbit etmək, onu möhkəmləndirmək lazım idi, lakin o vaxt iqtidarda olanlar yalnız öz mövqelərini möhkəmləndirməklə məşğul idilər. Xalqın iqtisadi, sosial qayğılarını, ərazi itkisi nəticəsində əmələ gələn problemləri həll etmək əvəzinə hələ kövrək olan dövləti yeni problemlər məngənəsinə salır, ordu qurmaq əvəzinə qanunsuz silahlı quldur dəstələri təşkil edir, ictimai sabitlik yaratmaqdansa, bu sabitliyi təmin edəcək dövlət strukturlarını, daxili işlər orqanlarını kriminal elementlərə çevirir, iqtisadi islahatlar aparmaq əvəzinə sovet dövründən qalmış müəssisələri talan edirdilər. Nəticədə xalqın güzəranı böhranın ən son həddinə qədəm qoymuş, dövlət etnik separatçılığın tüğyan etməsi nəticəsində Dağlıq Qarabağ bölgəsindən əlavə, faktiki olaraq şimal və cənub ərazilərinə nəzarəti də itirmişdi.

O illərdə xalqımızın təhlükələr məngənəsində yaşamağa məhkum olması, son həddə çatmış siyasi qeyri-sabitlik, sürətli iqtisadi tənəzzül, erməni təcavüzünün coğrafiyasının genişlənməsi və bütün bunların qaçılmaz nəticəsi kimi əhalini bürüyən bədbinlik hisslərinin getdikcə güclənməsi cəmiyyətin güclü liderə ehtiyacının olduğunu göstərirdi. Bunun nəticəsi kimi Azərbaycan xalqı 1993-cü ilin oktyabrında ulu öndər Heydər Əliyevə etimad göstərərək onu özünün layiqli rəhbəri seçdi. Beləliklə, 1991-1993-cü illərdə ən ağır günlərini yaşamış Azərbaycan xalqı məhz ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olan düzgün siyasi seçim əsasında xaosdan tərəqqiyə keçid mərhələsinin bünövrəsini qoydu.

Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının öz taleyini ona etibar etməkdə yanılmadığını hakimiyyətə dönüşünün ilk günlərindən sübuta yetirdi. İlk növbədə qısa zaman kəsiyində ölkəni bir neçə il ərzində taqətdən salan hərc-mərcliyə qətiyyətlə son qoyuldu, sabitlik və əmin-amanlıq təmin edildi, hərtərəfli böhran cilovlandı, erməni təcavüzünün Azərbaycanın dərinliklərinə irəliləməsinin qarşısı alındı. 1994-cü ilin oktyabr, 1995-ci ilin mart hadisələrində Heydər Əliyev özünün qətiyyəti və xarizması ilə Azərbaycan dövlətçiliyini ağır faciələrdən xilas etdi. Dövlət çevrilişinə silahlı cəhdlərin göstərilməsi müstəqil dövlətçiliyimiz üçün sınaqlar oldu və Heydər Əliyevin qətiyyəti, xalqın öz qüdrətli liderini qızğın şəkildə dəstəkləməsi nəticəsində təhlükəli cəhdlərin qarşısı alındı, ölkədə hakimiyyəti zor və silah gücünə ələ keçirmək ənənəsinə birdəfəlik son qoyuldu.

Xalqın istəyi ilə hakimiyyət sükanı arxasına keçən Heydər Əliyev hələ sovet illərində başladığı işləri bu dəfə yeni siyasi situasiyada ardıcıl olaraq davam etdirdi. Ümummilli liderin hakimiyyətə qayıdışı ilə Azərbaycan cəmiyyətində dövlətçilik ideyalarının bərqərar olması fundamental əhəmiyyət kəsb etməyə başladı. Heydər Əliyev ölkədə ictimai-siyasi sabitliyi təmin etməklə yanaşı, demokratik, qüdrətli dövlət modeli konsepsiyasını həyata keçirməyə başladı. Bu müddətdə siyasi sabitliyin tam təmin olunması dövlətin gələcək iqtisadi inkişaf prioritetlərini müəyyənləşdirməyə imkan yaratdı. Azərbaycanın yeni neft strategiyasının hazırlanaraq həyata keçirilməsi də ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi qarşısındakı ən böyük xidmətlərindən biridir. Milli mənafeləri siyasi fəaliyyətində hər zaman uca tutan ulu öndər Qərb şirkətləri ilə birgə Xəzərin Azərbaycan sektorundakı zəngin neft ehtiyatlarının işlənilməsini müstəqil respublikamızın milli təhlükəsizlik maraqlarının təminatı baxımından da son dərəcə vacib sayırdı. “Əsrin müqaviləsi”ni imzalaması Xəzər dənizində beynəlxalq əməkdaşlığın bünövrəsini qoymaqla yanaşı, Azərbaycanın müstəqil dövlət olaraq təbii sərvətlərinə sahib çıxmaq, milli mənafelərini, iqtisadi və strateji maraqlarını sonadək müdafiə etmək əzmində olduğunu təsdiqlədi. Bu müqavilə respublikamızın dövlət müstəqilliyinin mühüm təminatına çevrilməklə həm də Azərbaycanın iqtisadi yüksəlişinə yol açdı. “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasının milli inkişafdakı misilsiz əhəmiyyəti bugünkü intensiv sosial-iqtisadi inkişaf fonunda daha qabarıq görünür.

Hüquqi dövlət quruculuğu sahəsində həyata keçirilən kardinal islahatlar ulu öndər Heydər Əliyevin dövlətçiliyimiz qarşısındakı ən böyük xidmətlərindəndir. Hüquqi dövlət - hüququn üstünlüyü, qanunun aliliyi, hamının qanun və müstəqil məhkəmələr qarşısında bərabərliyi təmin edilən demokratik dövlətdir. Belə dövlətdə insan hüquq və azadlıqları tanınır və təmin edilir, dövlət hakimiyyətinin təşkilinin əsasını qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyətlərinin bölgüsü prinsipi təşkil edir.

Ulu öndər Heydər Əliyevin başlatdığı hüquqi dövlət quruculuğunda güclü dövlət anlayışı xüsusi yer tuturdu. Bu dövlət təkmil mərkəzi və yerli idarəetmə mexanizmi, ictimai-siyasi həyatı sabit, işlək qanunları, ədalətli cəmiyyəti olan, insanları dəyərləndirilən və qabiliyyətinə görə proseslərə cəlb edilən milli birliyə malik bir sistem tələb edirdi. Odur ki, ulu öndərin ölkəmizə rəhbərliyinin ilk illəri yeni dövlət idarəçilik sisteminin yaradılması və dövlət nizam-intizamının möhkəmləndirilməsinə, milli birliyə və vətəndaş həmrəyliyinə nail olunmasına sərf edildi. Qısa zamanda güclü hüquqi və dünyəvi dövlət quruculuğu istiqamətində milli dövlətçilik ənənələrinə, beynəlxalq standartlara əsaslanan hüquqi islahatlar həyata keçirildi. Hüquqi dövlət yaratmaq arzusu ilə yaşayan xalqımız Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə hazırlanmış Konstitusiya layihəsini 12 noyabr 1995-ci il tarixdə ümumxalq səsverməsində qəbul etdi. Konstitusiyada xalqın dövlət hakimiyyətinin yeganə mənbəyi olması, dövlətin demokratik, hüquqi və dünyəvi olması, idarəçiliyin hakimiyyət bölgüsü əsasında təşkil olunması kimi təməl prinsiplər təsbit edildi. Qısa zamanda Konstitusiyada təsbit olunmuş hakimiyyət bölgüsü prinsipinə uyğun dövlət idarəetmə sisteminin formalaşması, icra, qanunvericilik və məhkəmə orqanlarının səmərəli fəaliyyətinin təmin edilməsi hüquqi dövlət quruculuğunun mühüm uğurları idi. Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkəmizin məhkəmə-hüquq sistemi beynəlxalq standartlara uyğun şəkildə yenidən quruldu. Bu sahədə aparılan islahatlar hüquqi dövlət quruculuğunun uğurla həyata keçirilməsi, ölkəmizdə insan hüquqlarının təmin edilməsi və qorunması üçün böyük əhəmiyyət kəsb etdi. Bütövlükdə həm Konstitusiya, həm də digər mütərəqqi qanunlar, həyata keçirilən təşkilati və praktiki tədbirlər ölkəmizdə hüquqi dövlətin möhkəm əsasını yaratdı. Hər sahədə qanunçuluğun aliliyinin təmin edilməsi nəticəsində dövlət öz nailiyyətlərini ardıcıl olaraq artırdı.

Bu məsələ ilə bağlı Heydər Əliyev Azərbaycanı azad, ədalətli, demokratik, siyasi plüralizmin hökm sürdüyü, vətəndaş cəmiyyətinə malik bir ölkə kimi görmək istəyirdi və daim buna çalışırdı. 1995-ci ildə çoxpartiyalı sistem əsasında ilk parlament seçkiləri keçirilməsi, Avropanın demokratik institutları ilə Azərbaycanın əlaqələrinin gücləndirilməsi və Qərbə inteqrasiya xəttinin götürülməsi bu böyük liderin öz ölkəsinin gələcəyi ilə bağlı mövqeyinin göstəricisi idi.

Təbii ki, yeni dövlət quruculuğunda ən mühüm məsələlərdən biri bütün Azərbaycan vətəndaşlarının vahid dövlətçilik ətrafında birləşdirilməsi idi. Ulu öndər dilindən, dinindən, etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər kəsin bir məfkurə ətrafında birləşdirilməsi üçün ciddi iş apardı. Ona görə dövlət quruculuğu ilə yanaşı, bütün Azərbaycan vətəndaşlarını vahid amal, ideya və məqsəd ətrafında birləşdirəcək milli ideologiyanın yaradılması da dövlət siyasətinin aparıcı xətti idi. Bu məsələdə Heydər Əliyevin müəllifi olduğu azərbaycançılıq ideologiyası milli həyatın, konfessiyaların harmoniyası, ölkədə yaşayan bütün millətlərin və etnik qrupların qardaşlığı, qarşılıqlı əlaqəsi, onların ümumi taleyi və müstəqil Azərbaycanın bütövlüyü uğrunda birgə mübarizəsidir. Bu mənada ideologiya kimi azərbaycançılıq müstəqil Azərbaycanın fəlsəfi-sosioloji doktrinasının sosiomədəni və etno-siyasi cəhətlərini özündə birləşdirir. Ulu öndər Heydər Əliyev azərbaycançılıq ideologiyasının başlıca prinsiplərinin - dövlətçilik, ana dili, milli mədəniyyət, milli-mənəvi dəyərlərin və s. inkişafı və cəmiyyət tərəfindən mənimsənilməsi sahəsində ardıcıl və məqsədyönlü addımlar atdı. Bu da Azərbaycanda vətəndaş həmrəyliyinin təmin edilməsində başlıca rol oynadı. Nəticə etibarilə bu ideologiya unitar, hüquqi və demokratik dövlət kimi Azərbaycanın möhkəmləndirilməsinə və inkişafına yönəldildi.

Heydər Əliyevin müstəqil ölkəmizə rəhbərlik etdiyi 10 il Azərbaycanın ən yeni tarixinə sosial-iqtisadi yüksəliş dövrü kimi yazıldı. Bu dövr ərzində Heydər Əliyev ölkəmizi təhlükə və çətinliklərdən qurtararaq ardıcıl inkişaf yoluna çıxardı. Bu illər ərzində sosial-iqtisadi inkişafa geniş meydan açıldı, ölkəyə xarici sərmayələr cəlb edildi, böhran həddində olan iqtisadiyyatımızda, sənayedə uğurlu islahatlar nəticəsində tərəqqiyə doğru inamlı dönüş yarandı. Sosial islahatlar həyata keçirildi, səfalət həddində yaşayan vətəndaşlarımızın sosial güzəranı əsaslı şəkildə dəyişdi, onların həyat tərzi yüksəldi, əhalinin maaşlarının, təqaüdlərinin, müavinətlərinin mərhələli artımı davamlı hal aldı. O cümlədən postsovet məkanında ilk dəfə olaraq Azərbaycanda effektli aqrar islahatlar aparıldı, torpaqlar təmənnasız olaraq kəndliyə verildi. Kənd təsərrüfatı tənəzzüldən qurtularaq inkişaf mərhələsinə qədəm qoydu. Şəffaf özəlləşdirmə prosesi nəticəsində ölkədə xüsusi mülkiyyətə keçidin sağlam təməli qoyuldu və özəl sektorun inkişafına hər cür şərait yaradıldı. Nizami ordu quruldu, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin maddi-texniki bazası gücləndirildi. Dövlətimiz dünya birliyində layiqli yerini tutdu. Müstəqil ölkəmizin beynəlxalq birliyin tamhüquqlu üzvünə çevrilməsi, Azərbaycan həqiqətlərinin dünyada tanıdılması məhz Heydər Əliyevin xidmətləri sayəsində mümkün olmuşdur. Yalnız yenidən siyasi hakimiyyətə qayıdandan sonra Azərbaycan özünün geosiyasi imkanlarını gerçəkləşdirə bilmiş, ölkənin beynəlxalq aləmdən təcrid olunmaq təhlükəsi aradan qalxmışdır. O cümlədən ümummilli liderin gərgin diplomatik səyləri və şəxsi nüfuzu sayəsində müstəqil respublikamız bir sıra nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlara, o cümlədən Avropa Şurasına üzv qəbul edilmiş və beynəlxalq aləmdə öz mövqeyini möhkəmləndirmişdir.

Beləliklə, Azərbaycanı hərtərəfli inkişaf yoluna çıxaran ulu öndər əməlləri ilə, xalqa əvəzsiz xidmətləri ilə tariximizdə əbədiyaşarlıq qazandı. Zəmanəmizin ən görkəmli siyasi xadimi siyasi uzaqgörənliyi, qətiyyəti və əzmkarlığı ilə Azərbaycanın yeni tarixində dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsinə, müstəqilliyimizin əbədi olmasına verdiyi töhfələrə görə xalqımızın ümummilli liderinə çevrildi.

Ulu öndər Heydər Əliyev Azərbaycanın hərtərəfli inkişafını təmin edən təkmil irs, dövlətçilik xətti, siyasi məktəb yaratdı. Bu irsin ən görkəmli nümayəndəsi, Heydər Əliyev siyasi məktəbinin layiqli təmsilçisi olan Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycan milli intibahının şərəfli mərhələsini yaşayır. Bu gün İlham Əliyevin rəhbərliyi altında ölkəmizin dinamik inkişafı, sürətli tərəqqisi, həyata keçirilən əzəmətli layihələr, Azərbaycanın hərtərəfli yeniləşməsi, modernləşməsi, vətənimizi dünyaya yeni formada təqdim etməyə imkan yaradan müsbət dəyişikliklər ulu öndərin qoyduğu yolun davamından başqa cür qiymətləndirilə bilməz. Dinamik sosial-iqtisadi inkişaf, ölkəmizin dünya birliyində öz yerini daha da möhkəmləndirməsi məhz Heydər Əliyevin zəngin siyasi-ictimai irsinin davam etdirilməsinin, ideyalarının yaşamasının, siyasi kursunun uğurla davam etdirilməsinin nəticəsidir. Bu yüksəliş Heydər Əliyevin həm də uzaqgörən bir strateq olaraq müəyyən etdiyi inkişaf konsepsiyasının alternativsizliyini tam dolğunluğu ilə təsdiq edir.

Son 12 ildə Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasi kurs sayəsində Azərbaycanın yeni dövrün tələblərinə cavab verən sürətli və kompleks inkişafı təmin olunub, o cümlədən xalqımızın malik olduğu müasirlik, demokratiklik, hüquqilik, dünyəvilik kimi parametrlər daha da güclənib. Regionda və dünyada baş verən tarixi prosesləri düzgün qiymətləndirən, geosiyasi dəyişikliklərin gedişini xalqın maraqları çərçivəsinə yönəltməyə qadir olan, bu məqsədlə praqmatik, rasional gedişlər etməyi bacaran, hadisələrin inkişaf axarını qabaqlayan Prezident İlham Əliyev ölkəmizin inkişafına və təhlükəsizliyinə nail olmaqla yanaşı, dünya birliyində onun mövqelərini davamlı şəkildə gücləndirib.

Dövlət başçısının düşünülmüş, məqsədyön

lü fəaliyyəti ölkəmizdə milli birliyin, sabitliyin daha da möhkəmlənməsinə, Azərbaycanın regional və beynəlxalq miqyasda nüfuzunun daha da artmasına gətirib çıxarıb. Xarizma, yüksək nüfuz, təşkilatçılıq bacarığı, müdriklik, yüksək intellektuallıq, milli-mənəvi dəyərlərin daim uca tutulması, novatorluq, hadisələrə pozitiv təsir, qətiyyətlilik, prinsipiallıq və bu qəbildən olan digər keyfiyyətlər Prezident İlham Əliyevin liderlik keyfiyyətlərini xarakterizə edən başlıca xüsusiyyətlərdəndir. Fəaliyyəti ilə xalqdan daim dəstək alan, ənənə ilə novatorluğun, keçmişlə gələcəyin üzvü vəhdətinə nail olan, müasir qloballaşma dövründə istənilən məsələ üzrə Azərbaycanın milli maraqlarının sadiq təminatçısı kimi çıxış edən Prezident İlham Əliyev ulu öndərin layiqli davamçısı olaraq beynəlxalq miqyasda da ölkəmizin yeganə və alternativsiz lideri kimi qəbul edilir.

Ulu öndərin başladığı enerji siyasəti də bu dövrdə uğurla davam etdirilib. Bakı-Tbilisi-Ceyhan və Bakı-Tbilisi-Ərzurum neft-qaz kəmərlərinin inşasının başa çatdırılması ilə Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın bölgədəki lider mövqeyini daha da möhkəmləndirdi. Bu gün ölkəmizin təşəbbüsü ilə həyata vəsiqə alan “Cənub” qaz dəhlizi Avropa məkanında reallaşmaqda olan ən böyük infrastruktur layihəsidir. Bu layihə Azərbaycan qazının İtaliyaya qədər ötürülməsini təmin edəcək. Hazırda bu layihənin əsas hissələri olan Cənubi Qafqaz boru kəməri genişləndirilir, Transanadolu (TANAP) və Transadriatik (TAP) kəmərlərinin tikintisi davam edir. Resursları 1 trilyon kubmetrdən çox “Şahdəniz” yatağı isə “Cənub” dəhlizini qazla təmin edəcək. “Cənub” dəhlizinin işə düşməsindən sonra Azərbaycan Avropanın enerji təchizatının şaxələndirilməsində və yüksəldilməsində daha yaxından iştirak edəcək. Bu dəhliz Azərbaycan qazını Avropanın mərkəzinə çatdıracaq. Ən əhəmiyyətlisi isə odur ki, bundan ilk növbədə Azərbaycan dövləti və xalqımız qazanacaq.

Bununla yanaşı, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin çəkilişi də regionun lider dövləti olan Azərbaycanın xarici maddi və mənəvi dəstək olmadan belə iri maliyyə tutumlu layihələrin reallaşdırılmasına qadir olduğunu göstərdi. Azərbaycanın kosmik klubun üzvü olması ölkəmizin iqtisadi potensialını bir daha bütün dünyaya nümayiş etdirir. Prezident İlham Əliyevin əzmkarlıqla həyata keçirdiyi siyasət respublika iqtisadiyyatında böyük uğurlara zəmin yaratdığı kimi hər bir vətəndaşın həyatında da irəliləyişlərə səbəb olub. Uğurlu siyasət həm də Azərbaycanın beynəlxalq imicini gücləndirib, ölkəmizin BMT Təhlükəsizlik Şurasına üzv seçilməsini, beynəlxalq tədbirlər məkanına çevrilməsini təmin edib.

Prezident İlham Əliyevin respublikamıza uğurlu rəhbərliyinin nəticəsi olaraq son 12 ildə Azərbaycanda sivil, demokratik, hüquqi dövlət quruluşu daha da möhkəmlənmişdir. Ölkədə qanunvericilik sahəsindəki islahatlar geniş vüsət almış, məhkəmə-hüquq islahatları sayəsində bu sahədə mövcud olan normativ aktlar Avropa standartlarına uyğunlaşdırılmış, bazar iqtisadiyyatının hüquqi bazası daha da möhkəmləndirilmişdir.

Hər birimizin qarşısında duran mühüm vəzifələrdən birincisi vətəndaşlıq mövqeyindən çıxış etmək, ölkənin daha da qüdrətlənməsi üçün çalışmaq və Prezident İlham Əliyevin siyasi kursuna dəstək verməkdir. Bu şərəfli vəzifələr naminə çalışmaq və əlindən gələni əsirgəməmək hər bir azərbaycanlının müqəddəs borcudur. Bu baxımdan Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Milli Məclisin deputatı, UNESCO-nun və ISESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın həyata keçirdiyi fəaliyyət hər birimiz üçün nümunədir. Prezident İlham Əliyevin sürətlə inkişaf etdirdiyi Azərbaycanın yüksəlişində Heydər Əliyevin adını daşıyan və Mehriban Əliyevanın rəhbərlik etdiyi fondun xidmətləri əvəzolunmazdır. Bu günlərdə yaradılmasının 11 ili tamam olacaq fond bu müddətdə ulu öndərin ideyalarını rəhbər tutaraq ardıcıl və məqsədyönlü fəaliyyətini uğurla həyata keçirib. Nəcib əməlləri ilə xeyirxahlıq ünvanına çevrilən, hər bir azərbaycanlının qürur yeri, fəxri və vüqarı olan Heydər Əliyev Fondu qarşıya qoyduğu məqsədlərin həyata vəsiqə tapması üçün yeni zirvələr fəth edir, doğma Azərbaycanımızın adını daim ucaldır.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə yaradılmış dövlətimiz müstəqillik yollarında bugünkü sivil dünyanın qanunlarına uyğun inkişaf edir və getdikcə möhkəmlənir. Qarşıdan I Avropa Oyunları gəlir. Tarixdə ilk dəfə keçiriləcək bu möhtəşəm idman hadisəsinə ev sahibliyi etmək Heydər Əliyevin əsəri olan müasir Azərbaycanın qazandığı ən mühüm uğurlardan biridir. Bu Oyunların Azərbaycanda keçirilməsi ilk növbədə ölkəmizin qüdrətinin, artan gücünün və beynəlxalq nüfuzunun göstəricisidir. Qüdrətli, güclü, nüfuzlu Azərbaycan isə Heydər Əliyev ideyalarının başlıca qayələridir. I Avropa Oyunlarının timsalında hər bir uğurumuz təsdiq edir ki, Prezident İlham Əliyevin apardığı siyasət Heydər Əliyev ideyalarının həyata keçməsini layiqincə təmin edir.

Alış QASIMOV,

Bakı Dövlət Universitetinin Əmək və ekologiya hüququ

kafedrasının müdiri, hüquq üzrə elmlər doktoru, professor

Azərbaycan.-2015.- 7 may.- S. 9.