Heydər Əliyev Fondunun
vitse-prezidenti Leyla
Əliyeva 56-cı “Venesiya
Biennalesi” çərçivəsində
Azərbaycan pavilyonunda iki sərginin
açılışında iştirak edib
Mayın
6-da 56-cı “Venesiya Biennalesi” - Beynəlxalq İncəsənət
Sərgisi çərçivəsində Heydər Əliyev
Fondunun və IDEA-nın (Ətraf Mühitin Mühafizəsi
Naminə Beynəlxalq Dialoq) dəstəyi ilə Azərbaycan
pavilyonunda iki sərginin açılışı olub.
Heydər
Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva mərasimdə
iştirak edib.
“Venesiya
Biennalesi” bütün incəsənət xadimləri və həvəskarları
üçün səbirsizliklə gözlənilən hadisədir.
Çünki bu, dünyanın çağdaş incəsənətində
ən nüfuzlu və mötəbər sərgi-aksiya hesab
olunur. Noyabrın 22-dək davam edəcək sərgidə
onlarla ölkə öz pavilyonunu təqdim edir. Azərbaycan
pavilyonu da şəhərin ən izdihamlı məkanlarından
birində - “Kampo Santo Stefano”dakı XIV əsrə aid “Lezze”
Sarayında yerləşir. Azərbaycan pavilyonunda təşkil
olunan sərgi “Hüdudları aşaraq” adlanır. Bura gələn
qonaqlara Azərbaycan milli musiqisinin müşayiəti ilə rəqs
nömrələri təqdim olundu.
Sərginin
açılışında çıxış edən
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva
qonaqları salamlayaraq 56-cı “Venesiya Biennalesi”ndə iştirak
etməkdən məmnun olduğunu bildirdi və Azərbaycan rəssamlarının
təmsil olunduğu “Hüdudları aşaraq” sərgisinin əhəmiyyətinə
toxundu:
-
Pavilyondakı əsərlərdə XX əsrin ortalarında
sovet rejiminin kölgəsində qalmış rəssamların
ruhu əks olunur. Pavilyon bizi Azərbaycan tarixinin vacib məqamına
gətirib çıxarır və həmin ərəfədə
susdurulmuş və ya məhəl qoyulmamış rəssamlara
sanki səs verir. 1918-ci ildə biz ilk müstəqilliyimizi
qazandıq və həmin dövrdə qadınlara səsvermə
hüququ verildi və onlar parlamentə seçildilər. Həmçinin
müsəlman Şərqində ilk opera və balet Azərbaycanda
səhnəyə qoyuldu. Bundan sonra isə artıq mürəkkəb
və füsunkar mədəni quruluşumuza yeni təbəqə
əlavə etmiş sovet dövrü başladı. Bu gün
ilk dəfə biz həmin ərəfədə işlənilmiş
bəzi möhtəşəm incəsənət işlərinin
nümayiş olunduğunu görə bilərik. Mən zamana
bağlı olmayan bir incəsənətin
yaradılmasının bugünkü meyillərlə
ayaqlaşmadığına, səmimiyyət və dərin
düşüncə ilə incəsənət əsərlərinin
yaradılması ilə əlaqəli olduğuna həqiqətən
də inanıram. Azərbaycan rəssamları, hətta ətrafındakılar
onları dayandırmağa çalışsalar belə bunu
uzun illər boyunca ediblər. Ümid edirəm ki, bu sərgini
dolaşanda siz bu rəssamların səslərini eşidəcəksiniz
və razılaşacaqsınız ki, onların incəsənəti
zamanın sınağından keçib.
Venesiyada
təşkil olunan “Vita Vitale” sərgisinin ideyasının təbiətin
mühafizəsi ilə sıx bağlı olduğunu deyən
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti
qarşılaşdığımız ekoloji problemlərin
incəsənətin dili ilə
çatdırılmasının əhəmiyyətindən
danışdı, bu sərginin İDEA laboratoriyası tərəfindən
təşkil edilməsindən şad olduğunu bildirdi. Rəhbərlik
etdiyi İDEA-nın fəaliyyəti və həyata
keçirdiyi layihələri barədə məlumat verən
Leyla Əliyeva ölkəmizdə ekoloji tarazlığın
qorunması ilə bağlı görülən tədbirlərdən
də danışdı.
Sərginin
kuratoru Simon de Püri bu yeni layihə üzərində Heydər
Əliyev Fondu ilə birgə işləməkdən şərəf
duyduğunu bildirdi. O, ötən illərdə Fondun təşəbbüsü
ilə müxtəlif ölkələrdə təşkil
olunmuş “Bakıya uçuş” sərgilərində
iştirak edən Azərbaycan rəssamlarının əsərlərinin
artıq dünya miqyasında tanındığını diqqətə
çatdırdı. Vurğuladı ki, “Hüdudları
aşaraq” sərgisi ötən əsrin 60-cı, 70-ci və
80-ci illərində Azərbaycanda yaşamış və fəaliyyət
göstərmiş, lakin unudulmuş rəssamların yenidən
kəşf olunmasına böyük təkan verir.
Artıq
beşinci dəfə “Venesiya Biennalesi” - Beynəlxalq İncəsənət
Sərgisinə qatılan Azərbaycanın pavilyonundakı
“Hüdudları aşaraq” sərgisində 7 rəssamın -
Əşrəf Muradın, Cavad Mircavadovun, Tofiq Cavadovun, Rasim
Babayevin, Fazil Nəcəfovun, Hüseyn Haqverdinin və
Şamil Nəcəfzadənin əsərləri təqdim
olunur. “Venesiya Biennalesi” vasitəsilə geniş
tamaşaçı auditoriyasına açıq olan bu əsərlər
XX əsrin repressiv sovet rejiminin kölgəsində qalan rəssamların
və onların əsərlərinin ruhunu, azadlıq
eşqini işıqlandırır. O vaxtlar sovet rejimində
kommunist ideologiyasına qarşı çıxan,
“üsyankar” mövqelərini bildirmək istəyən rəssamların
sərgiləri təşkil edilmirdi, rəssamlar hətta
ölkədən kənara da çıxa bilmirdilər.
“Hüdudları aşaraq” sərgisi isə indiyədək
qaranlıqda qalan rəssamların sarsılmayan
ruhlarını, onların sənət dünyasını
nümayiş etdirir.
Qeyd
edək ki, “Venesiya Biennalesi” müasir incəsənət sahəsində
dünyanın nüfuzlu sərgisi hesab olunur. Bu tədbir
müasir incəsənət əsərlərini görmək,
öz yaradıcılığını təqdim etmək,
incəsənət xadimləri ilə görüşmək və
müasir meyillərin müzakirəsi üçün
geniş imkan yaradır. Heydər Əliyev Fondu 2004-cü ildən
müasir incəsənətin və gənc rəssamların
yaradıcılığının inkişafına dəstək
verən layihələr həyata keçirir. Bunlardan biri də
ölkəmizin “Venesiya Biennalesi”ndə iştirakı layihəsidir.
Daha
sonra “Venesiya Biennalesi” çərçivəsində “Vita
Vitale” beynəlxalq sərgisinin də
açılışı oldu.
Heydər
Əliyev Fondunun və İDEA-nın birgə təqdim etdikləri
bu sərgi planetin taleyindən narahatlıqlarını əks
etdirən müxtəlif ölkələrin rəssamlarını
bir araya gətirir. Ekspozisiyaya Azərbaycan, ABŞ, Avstriya,
Böyük Britaniya, Kanada, Fransa, İtaliya, Niderland, Pakistan,
İsveçrə və Özbəkistan rəssamlarının
əsərləri daxildir. Belə ki, “Vita Vitale”də Edvard
Burtinski, Mirça Kantor, Loris Çekkini, Toni Kreqq, Laura Ford,
Leyla Əliyeva, Aida Mahmudova, Endi Vorhol və digər məşhur
rəssamların əl işləri yer alıb. Bu sərgi
ekoloji problemlərlə mübarizə aparan rəssamların
nəzər nöqtələrini ortaya qoyur. Burada təkcə
Azərbaycanın deyil, bütün planetin keçmişini,
bu gününü və gələcəyini təyin edən
sosial və ətraf mühit məsələləri ilə
bağlı rəssamların düşüncələri
işıqlandırılıb. “Vita Vitale” sərgisinin
ideyalarına tam cavab verən İDEA laboratoriyası bizim təbiətlə
gələcək əlaqələrimizi
formalaşdırmağa yönəlmiş iddialı və
uzun müddətli layihələrin təkmilləşdirilməsi
üçün bir məkan rolunu oynayır. Davam etməkdə
olan tədqiqatları stimullaşdırmaqla bu məkan bir
sıra önəmli təşəbbüslərə töhfə
verir.
Xatırladaq
ki, bundan əvvəl 55-ci “Venesiya Biennalesi”ndəki “Ornamentlər”
adlı Azərbaycan pavilyonunda ölkəmiz 6 rəssamla təmsil
olunurdu. Builki tədbirə isə 89 ölkə öz milli
pavilyonları və 44 sərgi ilə qatılıb.
Maqsud Dadaşov
AZƏRTAC-ın xüsusi
müxbiri
Venesiya
Azərbaycan.-2015.- 8 may.- S. 11.