Ölkə paytaxtı ilə regionlar birgə inkişaf edir

Paytaxt Bakı son 10 ildə infrastrukturunun mükəmməlliyi ilə dünyanın inkişaf etmiş şəhərləri sırasındadır. Yeni salınan geniş küçələr, işıqlandırma sistemləri, körpülər, tunellər, keçidlər şəhərə gözəllik verməklə bərabər, sakinlərin rahatlığını da təmin edir. Bakıya gələn dövlət xadimləri, yüksək rütbəli qonaqlar belə paytaxtımızın gözəlliyindən şövqlə danışırlar. Ancaq bu gözəlliyin, inkişafın canlı şahidi bizik. Müstəqillik bərpa ediləndən 3-4 il sonra paytaxtımızın gündən-günə necə inkişaf etdiyini müşahidə etmişik. Son 11 ildə isə bu işlər Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu inkişaf konsepsiyasının nəticəsidir.

Ölkə paytaxtının sürətli inkişafı ilə bölgələrin inkişafında böyük fərq var idi. Bunu aradan qaldırmaq üçün Prezident İlham Əliyevin 11 fevral 2004-cü il tarixli fərmanı ilə təsdiq edilən “Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı (2004-2008-ci illər)” və onun davamı olaraq dövlət başçısının 14 aprel 2009-cu il tarixli fərmanı ilə təsdiq olunan “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” da ayrıca qeyd edilməlidir. Danılmaz həqiqətdir ki, məhz bu proqramlar bölgələrin iqtisadi inkişafında tamamilə yeni səhifə açaraq əhalinin kəndlərdən şəhərə axınının qarşısını aldı, Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişafına böyük təkan verdi. Qəbul edilən proqramların nəticələrinin təhlili göstərir ki, ölkənin makroiqtisadi göstəricilərində regionların xüsusi çəkisi əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlib. Həmçinin yerlərdə sahibkarlığın inkişafının daha da sürətləndirilməsi, yerli istehsal və emal müəssisələrinin fəaliyyətinin bərpası və genişləndirilməsi, iqtisadi və sosial-mədəni infrastruktur obyektlərinin yenidən qurulması, yoxsulluğun azalması, yeni iş yerlərinin açılması nəticəsində əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəlməsi istiqamətində böyük uğurlar qazanıldı.

Regionlarda yaşayan əhalinin böyük əksəriyyəti aqrar sektorda çalışır. Aqrar sektorun inkişafı iqtisadi və sosial siyasət nöqteyi-nəzərindən də mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bu sahənin inkişafı ölkənin iqtisadi tərəqqisini təmin etməklə bərabər, bölgədə yaşayan insanların sosial rifahının inkişafında mühüm rol oynayır. Regionların inkişafı ən böyük sosial problem olan işsizliyin də aradan qaldırılmasına imkan yaradır. Bunu nəzərə alan dövlət regionlarda aqrar sektorun inkişafı üçün bir sıra mühüm qərarlar qəbul edib. Hazırda aqrar sektorda sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olanlar torpaq vergisindən savayı bütün növ vergilərdən azad ediliblər. Bundan əlavə, əkin əkən hər bir fermerə istifadə etdiyi yanacaq və sürtkü yağlarına dövlət kompensasiya ödəyir. Eyni zamanda, fermerlərə istifadə etdikləri gübrənin bazar qiymətlərindən aşağı satılması barədə də qərar qəbul edilib. Yaranan qiymət fərqi isə büdcə hesabına ödənilir. Dövlət bununla kifayətlənməyərək fermerlərə güzəştli qiymətlərlə toxum, kənd təsərrüfatı maşın və mexanizmləri, avadanlıq, cins mal-qara da satır.

Aqrar sektor iqtisadiyyatda həssas sahədir. Belə ki, bu sahədə çalışan sahibkarlar güzəşt edilmədikdə investisiya qoymağa maraq göstərmirlər. Ona görə ki, aqrar sahədə qısa müddətdə gəlir əldə etmək mümkün deyil. Çünki aqrar sektorda əvvəllər mövcud olan geriləmənin əsas səbəbi fermerlərin təsərrüfatlarını inkişaf etdirmək üçün vəsaitlərin olmaması idi. Maliyyə çatışmazlığından əziyyət çəkən fermerlər dövlətin verdiyi güzəştli kreditlər hesabına öz problemlərini həll edərək məhsul bolluğu yaranmasını təmin etdilər.

Verilən güzəştli kreditlər sayəsində son bir neçə ildə 13 quşçuluq fabriki, 2 heyvandarlıq kompleksi, 12 soyuducu və taxıl anbarı, 8 istixana kompleksi, 3 ət emalı, 2 konserv, 7 çörək zavodu tikilib istifadəyə verilib. Qeyd edək ki, bu müəssisələrin hamısı iri istehsal sahələridir. Regionlardakı sahibkarlar aldıqları güzəştli kreditlər hesabına minlərlə kiçik və orta həcmli fermer təsərrüfatlarını da inkişaf etdirirlər. Bir faktı da qeyd edək ki, hazırda verilən güzəştli kreditlərdə regionların payı daha çoxdur. Keçən il Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu hesabına verilən güzəştli kreditlərin 83 faizini regionlarda fəaliyyət göstərən sahibkarlar alıb.

Ötən ildə də dövlət vəsaiti hesabına və verilən güzəştli kreditlərlə bölgələrdə bir sıra sənaye, emal, kənd təsərrüfatı və sosial obyektlər tikilib istifadəyə verilib. Naxçıvan MR-də “Arpaçay-2” Su- Elektrik Stansiyası, su anbarı və sutəmizləyici qurğular kompleksi, Gənclər Mərkəzi, Sumqayıt şəhərində Azərbaycan Kağız və Karton İstehsalı Kombinatı, yağ fabriki, mis emalı zavodu, Gəncədə metaltökmə və fasiləsiz yayma zavodu, təzyiqlə emal və boyama zavodu, Şirvan şəhərində Kür çayı üzərində körpü, Ağdaş rayonunda yem və meyvə emalı zavodları, “Ağdaş” elektrik yarımstansiyası, Beyləqanda şahmat məktəbi və şəhər stadionu, Füzuli rayonunda tikiş fabriki, Göygöl rayonunda olimpiya idman kompleksi və Gənclər Mərkəzi, Qəbələdə “Tufan” dağ-xizək yay-qış kompleksinin birinci mərhələsi, “Qafqaz Yengicə Termal Hotel və SPA” hotel kompleksi, Şamaxıda “Şamaxı Palace Platinum By Rixos” hoteli, Şəmkirdə çörək zavodu, Şəmkirçay üzərində su anbarı, SES və s. tikilib istifadəyə verilmişdir.

Bölgələrdə istehsal müəssisələri ilə yanaşı, sosial obyektlərin də tikintisinə xüsusi önəm verilir. Son 10 ildə bölgələrdə yüzlərlə təhsil və səhiyyə müəssisəsi tikilib və ya əsaslı şəkildə təmir edilib. Bundan əlavə, yollar, körpülər salınıb, əhalinin elektrik enerjisinə və təbii qaza olan tələbatını ödəmək üçün infrastruktur yenilənib. Hazırda belə işlər yenə də uğurla davam etdirilir.

Rüstəm KAMAL,

Azərbaycan.-2015.- 9 yanvar.- S.1.